تخمین سن بارداری ،روشهای تخمین سن بارداری چیست؟
"دقیقاً چه زمانی باردار شدم" یکی از سوالات پرتکرار مادران باردار است که متاسفانه به سختی می توان به آن پاسخ قاطع و دقیقی داد، زیرا تخمین سن بارداری با استفاده از اولین روز آخرین قاعدگی (LMP) و یا به کمک سونوگرافی مخصوص تعیین سن بارداری و زمان زایمان انجام می شود و نیز تمامی روش هایی که برای تخمین سن بارداری استفاده می شود، ممکن است مختصری با یکدیگر تفاوت داشته باشند که این تفاوت اندک گاها باعث سردرگمی مادر خواهد شد.
تخمین سن بارداری با کمک آخرین دوره قاعدگی
اگر مادر پیش از باردار شدن، قاعدگی منظمی داشته و اولین روز آخرین قاعدگی خود را بداند، به راحتی به کمک این تاریخ می توان سن حاملگی او را محاسبه کرد. در واقع در محاسبات پزشکی، سن بارداری از اولین روز آخرین قاعدگی مادر محاسبه می شود و نه از تاریخ لقاح. در سایت های مختلف ابزاری به نام ماشین حساب بارداری وجود دارد که برای محاسبه این تاریخ ها می توانید از آن استفاده کنید.
تخمین سن بارداری با سونوگرافی
با گذشت 5 یا 6 هفته پس از آخرین قاعدگی مادر، می توان به کمک سونوگرافی وضعیت جنین را ارزیابی و طول او را اندازه گیری کرد. اندازه گیری سن جنین با استفاده از سونوگرافی دقیقاً در اوایل بارداری انجام شده و در اواخر بارداری از دقت کمتری برخوردار است. بهترین زمان برای تخمین سن بارداری با استفاده از سونوگرافی بین هفته های 8 تا 18 بارداری است. در واقع دقیق ترین راه برای تعیین سن حاملگی استفاده از اولین روز آخرین قاعدگی خانم و تأیید این سن حاملگی با اندازه گیری از طریق بررسی سونوگرافی است.
محاسبه تاریخ لقاح
باتوجه به این که لقاح علامت خاصی ندارد، تخمین زمان آن کمی دشوار تر است اما به طور کلی:
در یک بارداری معمولی
برای خانمی که پریودهای او منظم است، لقاح و در نتیجه بارداری به طور معمول در حدود 11 الی 21 روز پس از اولین روز آخرین قاعدگی رخ می دهد. بیشتر خانم ها از تاریخ دقیق لقاح خود اطلاع ندارند، زیرا تعیین قطعی و صحیح زمان تخمک گذاری ممکن است کاری چالش برانگیز باشد. بنابراین، تاریخ وقوع لقاح در خانم ها صرفاً برآوردی است که براساس اولین روز آخرین قاعدگی آن ها انجام شده است.
موارد خاص
زنانی که به هر دلیل تحت اقدامات خاصی مانند تلقیح مصنوعی و یا لقاح آزمایشگاهی قرار می گیرند، به طور معمول تاریخ دقیق وقوع لقاح و باردار شدن خود را می توانند تشخیص دهند.
محاسبه سن بارداری با پریود نامنظم
برای زنانی که قاعدگی نامنظم دارند و یا زنانی که نمی توانند اولین روز آخرین قاعدگی خود را به یاد بیاورند، تعیین سن حاملگی به کمک اولین روز آخرین پریود، امری دشوار است. در چنین مواردی، برای تعیین سن حاملگی اغلب لازم است تا سونوگرافی انجام شود.
محاسبه سن بارداری با سونوگرافی و رشد جنین
در بعضی موارد، به دلیل اینکه جنین به طور غیرمعمول رشد کرده و بزرگتر و یا کوچکتر از حد انتظار است، تعیین سن حاملگی به کمک سونوگرافی امری دشوار خواهد بود. همچنین، گاهی اوقات اندازه رحم در اوایل بارداری و یا ارتفاع رحم در اواخر بارداری با تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی مطابقت ندارد. در این موارد نیز به دست آوردن سن دقیق بارداری سخت است.
تعیین تاریخ وقوع لقاح
از آنجا که تخمک انسان فقط 12 تا 24 ساعت پس از تخمک گذاری زنده مانده و قادر به لقاح است، بنابراین ممکن است تاریخ تخمک گذاری به عنوان تاریخ وقوع لقاح و باردار شدن فرد در نظر گرفته شود. با این حال، تعیین زمان تخمک گذاری به واسطه سونوگرافی، درست مانند تخمین سن بارداری به کمک سونوگرافی، می تواند همراه با خطا باشد و صد در صد صحیح و دقیق نیست. بنابراین معمولاً در حالت عادی، تاریخ دقیق لقاح را نمی توان مانند لقاح آزمایشگاهی تعیین کرد. به علاوه، اگرچه یک زن در صورت داشتن رابطه جنسی در روز تخمک گذاری به احتمال زیاد باردار می شود اما اگر حتی تا پنج روز قبل از تخمک گذاری نیز رابطه جنسی داشته باشد، ممکن است اسپرم هنوز در دستگاه تولید مثل او زنده مانده و در روز تخمک گذاری لقاح رخ دهد.
تخمین سن بارداری آنلاین
برای اطلاع دقیق از سن حاملگی خود می توانید از نرم افزار تخمین سن بارداری آنلاین نی نی پلاس استفاده کرده و مطالب مرتبط با رشد جنین در همان هفته را نیز مطالعه کنید.
تعیین تاریخ تقریبی زایمان
سررسید تقریبی زایمان (EDD یا EDC) تاریخی است که انتظار می رود در آن زمان زایمان به صورت خود به خود رخ دهد. موعد مقرر زایمان را می توان با افزودن 280 روز (9 ماه و 7 روز) به اولین روز آخرین قاعدگی (LMP) تخمین زد. این روشی است که توسط "چرخه های بارداری" به کار گرفته می شود. دقت تاریخ تخمینی زایمان حاصل از این روش، به حافظه مادر و اینکه تا چه حد در یادآوری تاریخ ها دقیق است، بستگی دارد. به عنوان مثال هنگامی که او چرخه های 28 روزه منظمی را فرض می کند، تخمک گذاری و بارداری در روز 14 چرخه اتفاق می افتد. استفاده از اولین روز آخرین قاعدگی، برای تعیین تاریخ موعد زایمان، ممکن است طول بارداری را بیش از حد تخمین زده و بیش از 2 هفته خطا در تعیین تاریخ ها رخ دهد.
در مواردی که تاریخ وقوع لقاح کاملا و دقیقاً قابل تشخیص باشد، مانند لقاح آزمایشگاهی، سررسید تقریبی زایمان یا همان EDD با افزودن 266 روز به تاریخ لقاح محاسبه می شود. البته به یاد داشته باشید که این فقط یک برآورد است و فقط در حدود 5٪ از بچه ها در تاریخ تولد تخمینی خود به دنیا می آیند.
اختلاف سن بارداری سونوگرافی با اولین روز آخرین قاعدگی
در روش سونوگرافی از اندازه جنین برای تعیین سن حاملگی (زمان سپری شده از روز اول آخرین قاعدگی) استفاده می شود. دقت برآورد سونوگرافی در تعیین سن بارداری، با توجه به سن حاملگی متفاوت است. در واقع اندازه گیری سونوگرافی رویان یا جنین در سه ماهه اول بارداری (حداکثر تا 13 هفته و 6 یا 7 روز) دقیق ترین روش برای تعیین یا تأیید سن حاملگی است. انجمن متخصصان زنان و زایمان کانادا توصیه می کند برای تعیین سن حاملگی باید از اولین سونوگرافی که در آن طول جنین از فرق (تاج) سر تا کفل، معادل حداقل 7 هفته (یا 10 میلی متر) است، استفاده شود.
کالج آمریکایی متخصص زنان و زایمان توصیه می کند در برخی شرایط خاص، تاریخ های تعیین شده توسط سونوگرافی باید نسبت به تاریخ های محاسبه شده بر اساس قاعدگی، اولویت داشته باشند. این شرایط هنگامی رخ می دهند که اختلاف نتایج حاصل از سونوگرافی با اولین روز آخرین قاعدگی بدین صورت باشد:
- اختلاف بیشتر از 5 روز، قبل از هفته 9 بارداری (9 هفته و 0 روز تا 9 هفته و 7 روز) بر اساس اولین روز آخرین قاعدگی
- اختلاف بیشتر از 7 روز، از 9 هفته و 7 روز تا 15 هفته (15 هفته و 6 روز تا 15 هفته و 7 روز) بر اساس اولین روز آخرین قاعدگی
- اختلاف بیشتر از 10 روز، از 16 هفته و 7 روز تا 21 هفته (21 هفته و 6 روز تا 21 هفته و 7 روز) بر اساس اولین روز آخرین قاعدگی
- اختلاف بیشتر از 14 روز، از 22 هفته (22 هفته و 0 روز تا 22 هفته و 7 روز) تا 27 هفته (27 هفته و 6 روز تا 27 هفته و 7 روز) بر اساس اولین روز آخرین قاعدگی
- اختلاف بیشتر از 21 روز، پس از هفته 28 بارداری (28 هفته و 0 روز تا 28 هفته و 7 روز) بر اساس اولین روز آخرین قاعدگی.
کنترل بارداری و اتخاذ تصمیمات مدیریتی فقط بر اساس سونوگرافی سه ماهه سوم به تنهایی، می تواند بسیار مشکل ساز شود، به دلیل اینکه گاهی ممکن است محدودیت رشد داخل رحمی جنین که یکی از اورژانس های بارداری است و سبب کوچک تر شدن او نسبت به سن حاملگی می شود؛ تشخیص داده نشود و در نتیجه سن حاملگی به اشتباه کمتر و موعد زایمان دیرتر در نظر گرفته شود. بنابراین پزشکان باید با در نظر گرفتن دقیق کل سونوگرافی های بالینی انجام شده مسیر نظارتی خود را پیش ببرند. به علاوه آن ها ممکن است نیاز داشته باشند تا نظارت دقیق تر از جمله تکرار سونوگرافی برای اطمینان از رشد مناسب جنین را انجام دهند.
تخمین سن بارداری با کمک معاینه بالینی
گزارش شده است که معاینه لگن در سه ماهه اول با در نظر گرفتن سوابق قاعدگی منظم، یک روش قابل اعتماد برای تشخیص و تخمین سن بارداری است.
تخمین سن بارداری با کمک سونوگرافی داپلر
ضربان قلب کوچک جنین با استفاده از سونوگرافی داپلر در هفته های 10 تا 12 بارداری در بیشتر مادران قابل شنیدن است. بنابراین در صورت شنیدن صدای قلب جنین، سن حاملگی باید حداقل 10 تا 12 هفته باشد.
محاسبه سن بارداری با بتا
هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی که به نام اچ سی جی (hCG) شناخته می شود، ابتدا بین 6 تا 14 روز پس از وقوع لقاح (سن حاملگی برابر با 3 تا 4 هفته) در خون و ادرار مادر قابل تشخیص است. بنابراین، در زمان انجام آزمایش بارداری قابل اطمینان اچ سی جی، سن حاملگی حداقل 3 تا 4 هفته خواهد بود.
تخمین سن بارداری در حاملگی دوقلویی
وقتی حاملگی دوقلویی نتیجه لقاح آزمایشگاهی باشد، تخمین سن حاملگی باید از تاریخ انتقال جنین انجام شود. در غیر این صورت گفته می شود که " برای اینکه وضعیت محدودیت رشد داخل رحمی زودهنگام در یکی از قل ها، مخفی نماند و به موقع شناسایی شود، اکثر متخصصان توصیه می کنند که پزشک می بایست سن بارداری را با در نظر گرفتن وضعیت و اندازه جنین بزرگتر تخمین بزند."
سن پایین بارداری در هنگام زایمان حاملگی های چندقلویی، بازتابی از افزایش شیوع زایمان زودرس و مداخلات زنان و زایمان به دلیل وجود عوارضی مانند پره اکلامپسی (مسمومیت بارداری)، سقط جفت، محدودیت رشد داخل رحمی جنین و افزایش خطر تولد نوزاد مرده است که با افزایش تعداد جنین ها اتفاق می افتد. البته این مساله که در بارداری های چندقلویی به طور معمول زایمان زودتر از بارداری تک قلویی رخ می دهد، نباید باعث ایجاد این تصور اشتباه شود که تخمین سن بارداری برای زایمان چندقلوها، اشتباه بوده.
مطالعه بیشتر:
از کجا بفهمیم در هفته چندم بارداری هستیم؟
ماشین حساب تولد و فرمول محاسبه تاریخ زایمان
محاسبه سن بارداری و زمان زایمان چگونه امکان پذیر است؟
محاسبه سن بارداری با استفاده از CRL (طول فرق سر تا دنبالچه)
