خونریزی در اواخر بارداری نشانه چیست و علائم آن چیست؟

آیا خونریزی در اواخر بارداری عادی است؟

اگر در سه ماهه سوم خونریزی واژینال، چه خفیف و چه شدید داشتید، مهم است و بلافاصله باید به پزشک مراجعه کنید. خونریزی در اواخر بارداری و خطرات مرتبط با آن شایعترین دلیل مرگ و میر در بارداری به شمار می آید. این مشکل در حدود 10٪ از کل بارداری ها رخ می دهد و معمولاً نشان دهنده یک مشکل جدی تر است.

بین لکه بینی و خونریزی چه تفاوتی وجود دارد؟

خونریزی به جریان سنگین خون گفته می شود که برای جلوگیری از نشت آن به لباس باید از نوار بهداشتی استفاده کنید. از طرف دیگر لکه بینی فقط چند قطره خون شبیه به اوایل قاعدگی یا روزهای پایانی آن است.

خونریزی در اواخر بارداری نشانه چیست؟

خونریزی در اواخر بارداری به احتمال زیاد به دلیل مشکلات جفت رخ می دهد، اما می تواند به دلیل مشکلات واژن یا دهانه رحم نیز باشد. برخی از اصلی ترین دلایل خونریزی در سه ماهه سوم عبارتند از:

1- جفت سر راهی

جفت سر راهی، وضعیتی است که در آن جفت در مسیر دهانه رحم قرار می گیرد. دهانه رحم در زیر رحم قرار دارد، این وضعیت گاهی اوقات می تواند باعث انسداد دهانه رحم و مانع زایمان شود و از تولد کودک جلوگیری کند. در هفته های آخر بارداری، وقتی دیواره های دهانه رحم گشاد می شوند تا برای عبور جنین آماده گردد، احتمال پارگی جفت وجود دارد که عامل خونریزی است.

2- عروق سرراهی

در این شرایط رگ های خونی جنین زیر بافت سرویکس یا دهانه رحم قرار می گیرند و وقتی دهانه رحم برای زایمان باز می شود، این عروق پاره شده و خونریزی ایجاد می کند.

3- کنده شدن یا دکولمان جفت

در بعضی موارد، جفت از دیواره رحم جدا می شود که به آن دکولمان جفتی می گویند و فقط در حدود 2٪ بارداری ها رخ می دهد و عاملی برای زایمان زودرس است.

4- عفونت واژن

تغییرات هورمونی خطر ابتلا به عفونت هایی مانند برفک، تبخال، واژینوز و کلامیدیا، بیماری عفونی مراقبتی، را افزایش می دهد. این عفونت ها منجر به التهاب واژن و خونریزی می شوند.

5- بیرون زدگی دهانه رحم

در این شرایط، سلولهای غده ای که داخل کانال دهانه رحم را می پوشانند به شکل بافت ملتهب قرمز رنگ به بیرون دهانه رحم یا سرویکس گسترش پیدا می کنند. این سلولهای ظریف در خارج، مخاط بیشتری تولید کرده و به راحتی به خصوص پس از رابطه جنسی یا ورزش شدید خونریزی می کنند. همین امر می تواند یکی از دلایل خونریزی یا درد در اواخر بارداری باشد. بیرون زدگی دهانه رحم یکی از مهمترین دلایل خونریزی در دوران بارداری است اما آسیب بلند مدت به همراه ندارد.

6- پارگی رحم

در برخی موارد نادر، ممکن است رحم پاره و جنین وارد ناحیه شکمی شود. شدت این مسئله تا حدی است که خطر جانی برای مادر و جنین به همراه دارد. عملهای جراحی قبلی از جمله سزارین روی رحم می تواند یکی از دلایل این مشکل باشد.

7- فرایند زایمان زودرس

علت خونریزی در اواخر بارداری ممکن است زایمان زودرس باشد. خونریزی در ماه 9 بارداری می تواند به دلیل زایمان زودرس باشد که در نتیجه کشش و پارگی دهانه رحم در حین اتساع رخ می دهد. در صورت فرآیند زایمان زودس، ممکن است مقداری مخاط واژن در خون مشاهده شود که نشان می دهد جنین آماده تولد است.

علائم خونریزی در اواخر بارداری

خونریزی در بارداری با چندین نشانه مرتبط است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. برخی علائم به شرح زیر است:

• درد شدید شکم ، لگن یا کمر

• دفع خون یا چیزی شبیه گوشت از واژن

• خستگی و سرگیجه

• تب با درجه حرارت بالا

• از دست دادن مقدار قابل توجهی خون

چگونه علت خونریزی در اواخر بارداری را تشخیص دهیم؟

برای تشخیص علل خونریزی در مراحل پایانی بارداری دو روش اصلی به شرح زیر وجود دارد:

1- بازنگری سابقه پزشکی بیمار: در وهله اول، پزشک سابقه پزشکی بیمار را از نظر عفونت یا وجود اختلالات مادرزادی نظیر هموفیلی و نیز وضعیت استعمال دخانیات مورد بررسی قرار می دهد و پرسشهایی در مورد علائم بیماری، شدت و دفعات خونریزی مطرح می کند. همچنین اطلاعات مربوط به سوابق بارداری، سقط جنین عمدی و غیرعمدی، جفت سرراهی، کنده شدن جفت و سزارین لازم است.

2- انجام معاینه جسمی: در مرحله اول، پزشک فشار خون بیمار را اندازه گیری می کند. معاینه وضعیت دهانه رحم و واژن از نظر وجود هرگونه زخم یا جراحت، از جمله اندازه گیری کیفی و کمی درد لگن، لازم است. برای بررسی احتمال عفونت، معاینه میکروبیولوژی دستگاه واژن صورت می گیرد. در سه ماهه سوم بارداری ، سونوگرافی شکمی برای بررسی مشکلات جفت مانند جفت سرراهی یا دکولمان جفتی انجام می شود. با استفاده از سونوگرافی می توان رشد احتمالی جنین در جایی غیر از رحم مانند لوله رحم را تشخیص داد که به آن بارداری خارج رحمی می گویند. این نوع بارداری در صورت پارگی لوله رحم، خونریزی ایجاد می کند. میزان باز شدن دهانه رحم نیز به صورت دستی معاینه می شود.

درمان خونریزی در اواخر بارداری

خونریزی در اواخر بارداری به جهت مشکلاتی که می تواند ایجاد کند مانند مسومیت خونی موسوم به سپتیسمی، کم خونی و سندرم دیسترس جنین نیاز به پایش شبانه روزی دارد. چنانچه حجم خون از دست رفته زیاد و خونریزی مداوم باشد، ممکن است انتقال خون لازم باشد. اگرچه ممکن است مادر زایمان طبیعی را ترجیح دهد، اما پزشک برای کاهش احتمال خونریزی ناشی از پارگی رحم بر عمل سزارین تاکید می کند. گاهی اوقات قبل از هفته 36 بارداری، ممکن است زایمان زودرس توصیه شود. در این صورت، پزشک برای تسریع رشد ریه های جنین، داروی استروئیدی تجویز می کند تا رشد ریه کامل شده و نوزاد بتواند بیرون از رحم نفس بکشد. در بعضی موارد، ممکن است رحم از طریق عمل هیسترکتومی برداشته شود، اگرچه آسیب دیدگی رحم در برخی موارد با جراحی قابل ترمیم است.

پیگیری های پس از درمان

پزشک از شما می خواهد تا زمان زایمان استراحت مطلق داشته باشید. در صورت قطع نشدن خونریزی، دوش گرفتن، استفاده از تامپون و رابطه جنسی ممنوع است. اگر چند روز پس از درمان هنوز علائمی مانند خونریزی مکرر و درد شکم دارید، مجددا به متخصص زنان مراجعه کنید.

نکاتی درباره خودمراقبتی در منزل

خونریزی در اوایل بارداری ایجاب می کند که از انجام کارها و تمرینات ورزشی سخت به شدت بپرهیزید و مانع از کم آبی بدن شوید. اما خونریزی در اواخر بارداری با خود مراقبتی در منزل بهبود نمی یابد، بلکه ممکن است بتواند منجر به عوارض جدی تر شود. از این رو پیشنهاد می شود بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

چگونه از خونریزی در اواخر بارداری پیشگیری کنیم؟

برای جلوگیری از خونریزی در اواخر بارداری، موارد زیر را در نظر داشته باشید:

• مصرف دخانیات خطر جفت سر راهی را افزایش می دهد، استعمال دخانیات را کنار بگذارید.

• با اجتناب از مصرف غذاهای شور، فشار خون خود را تنظیم کنید زیرا خوردن غذاهای شور می تواند به دکولمان یا کنده شدن جفت منجر شود.

• برای جلوگیری از آسیب های جسمی، مراقب خود باشید زیرا پارگی دیواره رحم ایجاد می کند.

خونریزی در اواخر بارداری می تواند با عوارض همراه باشد، بنابراین بهتر است در صورت مشاهده خونریزی واژینال یا لکه بینی درنگ نکنید و سریعا با پزشک تماس بگیرید. بدون شک، خونریزی در اواخر بارداری حتما به مداخله پزشکی نیاز دارد. با مراقبت و پشتیبانی به موقع، حتما بارداری کامل و موفقی خواهید داشت.

مطالعه بیشتر:

خونریزی در بارداری

انواع خونریزی (لکه بینی) در بارداری

خونریزی در اوایل بارداری نشانه چیست؟

درمان هماتوم در بارداری یا خونریزی‌های ساب‌کوریونیک چیست؟