علائم آسم در کودکان و نوزادان چگونه است؟
آسم در کودکان در واقع بیماری متفاوتی با آسم در بزرگسالان نیست، اما تفاوت آن در این است که کودکان با چالش های منحصر به فردی روبرو هستند. متاسفانه این وضعیت در بچه ها به قدری آزاردهنده است که در بسیاری از موارد باعث انتقال آن ها به بخش اورژانس و بستری شدن در بیمارستان شده و در نتیجه بر روی عملکرد و حضور بچه ها در مدرسه تاثیر منفی قابل ملاحظه ای را می گذارد. متأسفانه باید بگوییم که آسم در کودکان قابل درمان نیست و علائم ناشی از آن می توانند تا بزرگسالی فرد ادامه داشته باشند. اما با درمان صحیح و اصولی، شما و فرزندتان می توانید علائم این بیماری را تحت کنترل داشته و از آسیب دیدن ریه های در حال رشد جلوگیری کنید.
آسم در دوران کودکی
در آسم در دوران كودكي، ريه ها و مجاري تنفسی در صورت قرار گرفتن در معرض عوامل محرك خاصي مانند استنشاق گرده گل، سرماخوردگي و يا عفونت هاي تنفسي ديگر، به راحتي ملتهب مي شوند. آسم در دوران کودکی می تواند علائم آزاردهنده و مداومی را برای بچه ها ایجاد کند که باعث ایجاد اختلال در بازی کردن، ورزش، مدرسه رفتن و خوابیدن آن ها می شود. در بعضی از کودکان، آسم کنترل نشده می تواند باعث بروز حمله آسم در کودکان شود.
علائم آسم در کودکان
علائم و نشانه آسم در کودکان که به عنوان والدین باید از آن ها آگاهی داشته باشید، عبارت هستند از:
سرفه های مکرر: این سرفه ها اغلب هنگامی که کودک شما خواب است رخ داده و در شرایطی که فرزندتان به یک عفونت ویروسی مبتلا می شود، ورزش می کند و یا در معرض هوای سرد قرار می گیرد، بدتر می شوند.
- صدای سوت یا خس خس سینه هنگام تنفس کردن.
- تنگی نفس.
- گرفتگی یا احساس احتقان در قفسه سینه.
آسم در کودکان همچنین ممکن است باعث بروز چنین مشکلاتی شود:
- ایجاد مشکل در خوابیدن به دلیل تنگی نفس، سرفه یا خس خس سینه.
- سرفه یا خس خس سینه که با سرماخوردگی یا آنفولانزا بدتر می شود
- تاخیر در بهبودی عفونت های تنفسی و یا ایجاد برونشیت پس از ابتلا به این عفونت ها.
- وجود مشکلی در تنفس که مانع بازی کردن یا ورزش می شود.
- خستگی، که می تواند به دلیل کم خوابی ایجاد شده باشد.
علائم و نشانه های آسم از کودکی به کودک دیگر متفاوت است و ممکن است با گذشت زمان بدتر یا بهتر شوند. فرزند دلبند شما ممکن است فقط یک نشانه از میان تمامی موارد ذکر شده را داشته باشد، مانند سرفه های طولانی و یا احتقان قفسه سینه.
بنابراین تشخیص اینکه علائم کوچولوی دوست داشتنی شما ناشی از آسم است یا خیر، امری دشوار است. زیرا این نشانه های در بسیاری از بیماری های دیگر نیز دیده می شوند. به عنوان مثال خس خس تناوبی یا طولانی مدت و سایر علائم مشابه آسم، می توانند ناشی از برونشیت عفونی یا دیگر مشکلات تنفسی باشند.
چه موقع باید برای درمان آسم در کودکان به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشکوک بودن به بیماری آسم، لازم است تا فرزند خود را به نزد دکتر ببرید. این پزشک است که می تواند بیماری را به قطعیت تشخیص داده و با درمان زودهنگام به کنترل علائم و احتمالاً جلوگیری از حملات آسم کمک کند.
در صورت مشاهده موارد زیر، لازم است تا به متخصص اطفال مراجعه کنید:
سرفه های مداوم که متناوب به نظر می رسند و با فعالیت بدنی مرتبط هستند.
- هنگامی که فرزند شما نفس می کشد، صدای خس خس یا سوت را می شنوید.
- تنگی نفس یا تنفس سریع
- شکایت از گرفتگی قفسه سینه
- تکرار دوره های مشکوک به برونشیت یا ذات الریه
اگر کودک شما به آسم مبتلا باشد، ممکن است جملاتی مانند "من همیشه سرفه می کنم" را بر زبان بیاورد. هنگامی که دلبندتان سرفه می کند (که حتی در مواردی ممکن است سبب بیدار شدن او از خواب نشوند)، به صدای سرفه هایش خوب گوش کنید. کودک شما را بیدار نکند ، به او گوش دهید. به علاوه ممکن است متوجه شوید که شرایطی مانند گریه کردن، خندیدن، داد زدن، یا واکنش های شدید احساسی و همچنین قرار گرفتن تحت استرس ها ممکن است باعث سرفه کردن و یا خس خس قفسه سینه فرزندتان شود.
اگر در بررسی های پزشکی مسجل شد که کوچولوی شما مبتلا به آسم است، ایجاد و طرح ریزی یک برنامه مدیریتی برای آسم می تواند به شما و سایر مراقبان فرزندتان کمک کند تا علائم را کنترل کرده و بدانید که در صورت بروز حمله آسم چه باید بکنید.
چه موقع باید به دنبال درمان های اورژانسی باشید؟
در موارد شدید آسم، شما متوجه خواهید شد همانطور که فرزندتان برای نفس کشیدن تلاش می کند، قفسه سینه و پهلوهای او به سمت داخل کشیده شده اند. به علاوه ممکن است دچار درد قفسه سینه شده و ضربان قلب و میزان تعریق او افزایش یابد. اگر این موارد را مشاهده کردید، بدانید که فرزندتان نیازمند دریافت مداخلات اضطراری درمانی است:
- مجبور است برای نفس گرفتن، در میانه جمله و صحبت خود توقف کند.
- از عضلات شکمی برای تنفس استفاده می کند.
- هنگام نفس کشیدن، سوراخ های بینی او گشاد شده است.
- چنان سخت نفس می کشد که هنگام نفس کشیدن، شکم او در زیر دنده ها به سمت داخل مکیده می شود.
حتی اگر تشخیص آسم برای فرزندتان گذاشته نشده باشد، لازم است تا در صورت بروز هر گونه مشکل تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید. اگرچه دوره های آسم از نظر شدت با یکدیگر متفاوت هستند، اما حملات آسم به طور معمول با سرفه هایی شروع شده که به سمت خس خس قفسه سینه و تنفس سخت پیش می روند.
علت آسم در کودکان چیست؟
متاسفانه با وجود انجام پژوهش های فراوان، علل بروز آسم در دوران کودکی به صورت کامل شناخته نشده اند. برخی از عواملی که تصور می شود در بروز این مشکل نقش داشته باشند، شامل این موارد هستند:
- تمایل ارثی به آلرژی
- والدین مبتلا به آسم
- ابتلا به برخی از انواع عفونت های مجاری هوایی در سنین بسیار کم
- قرار گرفتن مستمر در معرض عوامل محیطی، مانند دود سیگار یا سایر آلاینده های هوا
افزایش حساسیت سیستم ایمنی بدن باعث می شود که ریه ها و مجاری هوایی در صورت قرار گرفتن در معرض برخی عوامل محرک خاص، متورم و ملتهب شده و مخاط تولید کنند. شاید فکر کنید که می توان به راحتی با شناسایی این عوامل محرک، مانع وقوع چنین مشکلی شد اما برخلاف تصورتان، این کار چندان هم ساده نیست. زیرا واکنش به محرک ها ممکن است با تأخیر رخ داده که در نتیجه شناسایی آن ها را دشوار می کند. عوامل محرک از کودکی به کودک دیگر متفاوت بوده و می توانند شامل موارد زیر باشند:
- عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی
- قرار گرفتن در معرض آلاینده های هوا، مانند دود تنباکو
- آلرژی به گرد و غبار، پوسته های خز یا موی حیوانات خانگی، گرده گل یا کپک
- فعالیت بدنی
- تغییرات آب و هوا یا هوای سرد
البته این را نیز باید بدانید که بعضی اوقات، علائم آسم بدون وجود هیچ محرک مشخصی رخ می دهند.
عوامل خطر
شناسایی عوامل خطر همواره از این جهت اهمیت دارد که شاید در مواردی بتوان با اجتناب و دوری کردن از آن ها، مانع بروز و یا شدت یافتن بیماری شد. عواملی که ممکن است احتمال ابتلا به آسم در کودک شما را افزایش دهند، عبارتند از:
قرار گرفتن در معرض دود تنباکو، به خصوص قبل از تولد
- وجود واکنش های آلرژیک قبلی، از جمله واکنش های پوستی، آلرژی غذایی یا تب یونجه (رینیت آلرژیک)
- سابقه خانوادگی آسم یا آلرژی
- زندگی در منطقه ای با آلودگی زیاد
- چاقی
- مشکلات تنفسی، مانند آبریزش مزمن یا گرفتگی بینی (رینیت)، سینوس های ملتهب (سینوزیت) و یا ذات الریه (پنومونی)
- سوزش معده (بیماری ریفلاکس معده یا GERD)
- جنسیت مرد
- سیاه پوستان و یا داشتن نژاد پورتوریكایی
عوارض آسم در کودکان
آسم می تواند منجر به ایجاد برخی عوارض در کودکان شود که هم برای آن ها و هم برای والدینشان آزاردهنده و ناراحت کننده هستند، از جمله این عوارض می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- حملات شدید آسم که نیاز به درمان فوری یا بستری شدن در بیمارستان دارند.
- کاهش دائمی عملکرد ریه
- از دست دادن روزهای حضور در مدرسه و یا عقب ماندن از تکالیف مدرسه
- خواب با کیفیت نامناسب و احساس خستگی
- تجربه کردن علائمی که در بازی، ورزش و یا سایر فعالیت های روزمره تداخل و مشکل ایجاد می کنند.
پیشگیری از آسم در کودکان
قطعا خواسته تمامی پدر و مادرهایی که فرزندی مبتلا به آسم دارند، این است که بتوانند مانع از بروز علائم و حملات آسم شوند تا دلبند دوست داشتنی آن ها کمتر اذیت شود. برنامه ریزی دقیق و پرهیز از عوامل محرک آسم، از بهترین راه های جلوگیری از حملات آسم هستند. عمل کردن به توصیه های زیر می تواند تا حد بسیار زیادی به پیشگیری از علائم ناشی از آسم کمک کند:
- قرار گرفتن در معرض عوامل محرک آسم را محدود کنید. به کودک خود کمک کنید تا از مواد حساسیت زا و تحریک کننده ای که علائم آسم را ایجاد و تشدید می کنند، دوری کند.
- اجازه ندهید کسی در اطراف فرزندتان سیگار بکشد. قرار گرفتن در معرض دود توتون و تنباکو به ویژه در دوران نوزادی یک عامل خطرناک برای بروز آسم در کودکان است و همچنین یک عامل مشترک برای حملات آسم به شمار می رود.
- وروجک دوست داشتنی خود را به فعالیت کردن تشویق کنید. تا زمانی که آسم فرزند شما به خوبی کنترل شود، داشتن فعالیت بدنی منظم نه تنها مشکل ساز نبوده بلکه می تواند به ریه ها کمک کند تا کارایی بیشتری داشته باشند.
- در صورت لزوم به پزشک مراجعه کرده و مرتباً شرایط فرزند خود را چک کنید. هرگز علائم عدم کنترل آسم در کودک را نادیده نگیرید، از جمله علائمی مانند این که بیش از حد نیازمند استفاده از اسپری های استنشاقی برای رفع تنگی نفس است.
- شرایط و شدت آسم با گذشت زمان تغییر می کند. مشورت با متخصص اطفال فرزندتان می تواند به شما کمک کند تا اقدامات درمانی لازم را برای کنترل علائم انجام دهید.
- به کودک خود کمک کنید تا همواره در محدوده وزنی مناسب قرار بگیرد. اضافه وزن می تواند علائم آسم را بدتر کند و به علاوه دلبند شما را در معرض سایر مشکلات سلامتی همچون دیابت نیز قرار می دهد.
- سوزش معده را کنترل کرده و سعی در بهبود آن داشته باشید. ریفلاکس اسید یا سوزش معده شدید (بیماری ریفلاکس معده) ممکن است علائم آسم در کودکان را بدتر کند. ممکن است برای کنترل این مشکل به داروهای بدون نسخه و یا داورهای تجویز شده توسط پزشک نیاز داشته باشید. بنابراین در چنین مواردی حتما به متخصص اطفال مراجعه کنید.
مطالعه بیشتر:
پیشگیری از آسم با پرهیز از سیگار
مبتلا نشدن کودک به آسم با کنترل بیماری در بارداری
چطور می توانم خطر ابتلاء به آسم را در فرزندم کاهش دهم؟
قابل توجه والدین کودکان مبتلا به آسم؛ مصرف استامینوفن مجاز است!
