اختلال سلوک، اختلال سلوک در کودکان چیست؟
اختلال سلوک یعنی چه؟ اختلال سلوک به شرایطی گفته می شود که در آن کودک با پیروی از قوانین مشکل داشته و مدام با قانون شکنی و هنجار شکنی در جامعه و خانواده خود و دیگران را به دردسر می اندازد. اگر کودک شما دارای اختلال سلوک است، ممکن است به نظر برسد که با اعتماد به نفس و محکم است، اما در حقیقت کودکانی که دارای اختلال رفتاری هستند، احساس ناامنی می‌کنند و به اشتباه فکر می‌کنند دیگران آنها را تهدید کرده و رفتار خشونت‌آمیزی با آنها خواهند داشت.
اختلال سلوک در کودکان چیست؟
به مشکلات رفتاری گفته میشود که معمولا در دوران کودکی و نوجوانی آغاز میشود. کودکان و نوجوانانی که دارای اختلال سلوک هستند، در پیروی از قوانین و رفتار به شیوه‌ای که مورد قبول جامعه باشد، مشکل دارند. ممکن است دست به خشونت، خراب‌کاری و رفتارهای فریبکارانه بزنند و باعث پایمال کردن حقوق دیگران شوند. بزرگسالان و کودکان دیگر آنها را افرادی بزهکار و «بد» می‌دانند تا بیمار روانی.
انواع اختلال رفتاری
سه نوع اختلال سلوک وجود دارد و بر اساس سنی طبقه‌بندی می‌شوند که نشانه‌های اختلال برای اولین بار بروز میکند:
• آغاز حمله در کودکی، زمانی اتفاق می‌فتد که اختلال رفتاری قبل از سن ۱۰ سالگی باشد.
• آغاز حمله در نوجوانی، زمانی است که اختلال رفتاری در سن نوجوانی اتفاق بیفتد.
• آغاز حمله نامشخص به‌معنای آن است که اختلال رفتاری اولین بار در زمانی نامشخص اتفاق افتاده باشد.
برخی کودکان مبتلا به این اختلال رفتاری، همدلی اجتماعی کمی دارند. این کودکان اغلب بی‌عاطفه و سنگ‌دل هستند.
نشانه‌های اختلال سلوکی در کودکان چیست؟
کودکان مبتلا به این اختلال رفتاری به سختی قابل کنترل هستند و علاقه‌ای به پیروی از قوانین ندارند. کارهایی انجام می‌دهند و به فکر عواقب آنها نیستند و احساسات دیگران را در نظر نمی‌گیرند. اگر کودک شما یک یا دو مورد از رفتارهای زیر را به طور مداوم انجام می‌دهد، دچار اختلال رفتاری است:
• رفتار فریبکارانه
• رفتارهای مخرب
• نقض قوانین
رفتار پرخاشگرانه
رفتار پرخاشگرانه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• ترساندن یا آزار رساندن به دیگران
• از روی عمد به دیگران یا حیوانات آزار رساندن
• اقدام به تجاوز جنسی
• استفاده از اسلحه
رفتار فریبکارانه
این رفتار شامل رفتارهایی مانند زیر است:
• به زور وارد مکانی شدن
• دزدی
• جعل
رفتارهای مخرب
رفتارهای مخرب ممکن است شامل آتش‌سوزی عمدی و تخریب اموال و دارایی‌ها باشد.
نقض قوانین
نقض قوانین ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• فرار از مدرسه
• فرار از خانه
• مصرف الکل و مواد
• داشتن رابطه جنسی در سن بسیار پایین
پسرانی مبتلا به اختلال رفتاری، بیشتر از دختران رفتارهای مخرب و پرخاشگرانه دارند. دختران بیشتر تمایل به فریب‌کاری و نقض قوانین دارند.
به علاوه، نشانه‌های اختلالات رفتاری ممکن است خفیف، متوسط یا شدید باشند.
اختلال خفیف
اگر کودک دارای نشانه‌های خفیف باشد، به این معنی است که مشکلات رفتاری او در مقایسه با کودکی که نیاز به تشخیص و درمان دارد، بسیار جزئی یا بدون مشکل است. اختلالات رفتاری او آسیبی بسیار جزئی به دیگران وارد میکند. موارد شایع شامل دروغگویی، فرار از مدرسه و بیرون ماندن پس از تاریکی هوا بدون اجازه والدین است.
اختلال متوسط
اگر کودک چندین مشکل رفتاری از خود بروز دهد، مبتلا به اختلال متوسط است. این مشکلات رفتاری ممکن است تاثیرات جزئی تا شدید بر دیگران بگذارد. این رفتارها ممکن است شامل خراب‌کاری یا دزدی باشد.
اختلال شدید
اگر کودک تعداد بسیاری زیادی از نشانه‌های لازم برای تشخیص را از خود بروز دهد، مبتلا به اختلال رفتاری شدید است. این اختلالات رفتاری صدمات قابل توجهی به دیگران وارد میکند. این رفتارها ممکن است شامل تجاوز، استفاده از سلاح یا ورود به‌زور به مکانی باشد.
چه عواملی باعث اختلال سلوک در کودکان می‌شوند؟
ژنتیک و عوامل محیطی ممکن است در اختلالات رفتاری تاثیرگذار باشد.
دلایل ژنتیکی
آسیب به لوب پیشانی یا قدامی با اختلال رفتاری ارتباط مستقیم دارد. لب پیشانی قسمتی از مغز است که مهارت‌های مهم شناختی، مانند حل مسئله، حافظه و بیان احساسات را تنظیم میکند. این بخش، سرای شخصیت شماست. لب پیشانی در فردی که به اختلال رفتاری مبتلا است، به درستی کار نمی‌کند و باعث ایجاد مشکلاتی در آینده میشود:
• اختلال کنترل تکانه
• کاهش توانایی برای برنامه‌ریزی کارهای آینده
• کاهش توانایی یادگیری از تجربه‌های منفی گذشته
اختلال لوب پیشانی ممکن است ژنتیکی، ارثی و یا بر اثر آسیب مغزی ناشی از جراحت باشد. همچنین ممکن است کودک ویژگی‌های شخصیتی مشهود در اختلال رفتاری را به ارث برده باشد.
عوامل محیطی
عوامل محیطی که با اختلال رفتاری در ارتباط هستند، شامل موارد زیر است:
• کودک‌آزاری
• داشتن خانواده‌ای بدکاره
• والدینی که الکل و مواد مصرف می‌کنند
• فقر
چه کودکانی در معرض خطر اختلال سلوک هستند؟
عوامل زیر خطر به وجود آمدن اختلال رفتاری در کودک را افزایش می‌دهد:
• پسر بودن
• زندگی در محیط شهری
• زندگی در فقر
• داشتن خانواده‌ای با سابقه اختلال رفتاری
• داشتن خانواده‌ای با سابقه بیماری روانی
• دیگر اختلالات روانی
• داشتن والدینی که الکل و مواد مصرف می‌کنند
• داشتن فضایی نامناسب در خانه
• سابقه تجربه اتفاقات ناگوار
• مورد سواستفاده قرار گرفتن یا نادیده گرفته شدن
اختلال سلوک در کودکان چگونه تشخیص داده میشود؟
در صورتیکه کودک نشانههایی از اختلالات رفتاری دارد، باید توسط متخصص روانپزشک مورد معاینه قرار گیرد. پزشک برای تشخیص مشکل کودک از والدین و کودک پرسشهایی در مورد الگوهای رفتاری میکند. برای اینکه کودک مبتلا به اختلال رفتاری تشخیص داده شود، حداقل باید سه رفتار متداول در اختلال رفتاری را ابراز کرده باشد. کودک باید حداقل در ۶ ماه گذشته، یکی از رفتارها را انجام داده باشد. مشکلات رفتاری به طرز قابل توجه باعث اختلال در مدرسه و اجتماع شده باشد.
اختلال سلوک در کودکان چگونه درمان میشود؟
کودکی که دارای این اختلال رفتاری است و در خانه نامناسب زندگی میکند، ممکن است به خانه دیگری منتقل شود. درصورتی‌که سواستفاده در میان نباشد، روان‌شناس با استفاده از گفتاردرمانی یا رفتاردرمانی به کودک کمک میکند تا به درستی احساسات و رفتار خود را کنترل کند. او همچنین به شما یاد می‌دهد چگونه رفتار کودک را مدیریت کنید. اگر کودک مبتلا به اختلال دیگر روانی مانند افسردگی یا اختلال بی‌توجهی ـ بیش‌فعالی(ADHD) باشد، پزشک داروهایی برای درمان اختلال مورد نظر تجویز خواهد کرد.
از آن‌جاکه مدتی طول می‌کشد تا الگوهای رفتاری و نگرش‌های جدید به وجود آید، کودک برای درمان نیاز به زمان طولانی دارد. هر چند درمان زودهنگام باعث کندی رشد اختلال شده و از شدت و رفتارهای منفی کودک کم میکند.
آینده طولانیمدت برای کودکانی که اختلال سلوکی دارند، چگونه خواهد بود؟
آینده طولانیمدت برای کودکان مبتلا به اختلال رفتاری، به شدت و تکرار مشکلات احساسی و رفتاری بستگی دارد. کودکانی که به طور متناوب رفتارهای پرخاشگرانه، فریبکارانه یا مخرب دارند، آینده ضعیفتری خواهند داشت.
همچنین در صورت وجود بیماریهای روانی دیگر، آینده بدتر خواهد شد. با این حال، تشخیص سریع و درمان صحیح میتواند آینده کودک را به طرز قابل توجهی بهبود بخشد. پس از اینکه درمان اختلال رفتاری و سایر مشکلات زمینهای کودک را آغاز کردید، بخت بیشتری برای بهبودی و موفقیتهای بیشتر در آینده وجود خواهد داشت.
بدون درمان، کودک درمعرض مشکلات بیشتر قرار میگیرد. کودک نمیتواند خود را با لازمههای بزرگسالی وفق دهد و در برقراری ارتباط با دیگران و حفظ شغل خود دچار مشکل میشود. همچنین در معرض خطر مصرف مواد مخدر و نقض قوانین قرار خواهد گرفت. ممکن است هنگامیکه به سن بزرگسالی میرسد، دچار اختلالات شخصیتی، مانند اختلال شخصیتی ضداجتماع شود. به این دلیل است که تشخیص و درمان این اختلال حیاتی است. بنابراین اگر در اختلال سلوک هرچه زودتر درمان صورت گیرد، چشمانداز آینده کودک روشنتر خواهد بود.
مطالعه بیشتر:
اختلال نافرمانی مقابله جویانه در کودکان و درمان آن چیست ؟
دروغگویی کودک، نحوه برخورد با کودکان دروغگو چگونه باید باشد؟
خودزنی کودک،آیا خودزنی کودک خطرناک است وبه درمان نیاز دارد؟
کودکان حساس و زودرنج و بهترین روش برخورد با این کودکان چیست؟
