کودکان حساس و زودرنج و بهترین روش برخورد با این کودکان چیست؟
آیا شما نیز از این نگرانید که چرا فرزندتان بیشتر از سایر همسالان خود برای هر چیز کوچکی بهانه می گیرد و گریه می کند؟ خوب، شما یک کوچولوی بسیار حساس دارید و حتماً این را می دانید که کنترل این دسته از کودکان چقدر چالش برانگیز است و نیاز به صبر و درک زیادی دارد. اگر با این مشکل مواجه هستید و هنوز راه حلی برای آن نیافتید، با ما همراه باشید تا بدانید بهترین روش برخورد با کودکان حساس و زودرنج چیست و با کودکان حساس و زودرنج چگونه باید رفتار کنید.
کودک حساس و زودرنج، به چه کودکانی می گویند؟
کودکان بسیار حساس با سیستم عصبی بسیار حساس متولد شده اند و حتی به کمترین شرایطی که ممکن است برای دیگران هیچ اهمیتی نداشته باشد، به سرعت واکنش نشان می دهند. چنین کودکانی علاوه بر واکنش سریع، به همه مسائل پیرامون خود نگاه عمیقی دارند. آنها به راحتی با مشاهده پریشانی عاطفی در دیگران، آشفته و مضطرب می شوند. این دسته از کودکان یا بسیار آرام و درون گرا هستند و به راحتی می توان آنها را تربیت کرد یا ذاتاً بسیار فعال، لجباز و طلبکارند. همه کودکان بسیار حساس معمولاً نسبت به محیط عاطفی و جسمی خود حساسیت فوق العاده ای نشان می دهند.
علائم کودکان بسیار حساس
بسیاری از والدین، وقتی می بینند فرزندشان به راحتی دچار اضطراب یا آشفتگی می شود، شاید از خود بپرسند که "آیا فرزند من بسیار حساس است؟" باید گفت علائم کودکان بسیار حساس معمولاً از سنین بسیار کم بروز می کند. 12 نشانه زیر از جمله علائمی هستند که در این دسته از کودکان می بینیم:
1- همدلی در آنها موج می زند
کودکان بسیار حساس نسبت به دیگران همدلی بالایی دارند و آنها همیشه نیازهای عاطفی دیگران را در اولویت نیازهای خود قرار می دهند و معمولاً درد عاطفی دیگران را به دوش می کشند. در نتیجه، سلامت جسمی، روحی و عاطفی آنها تحت تاثیر قرار می گیرد.
2- بیش از حد تحریک می شوند
آنها به راحتی در اثر سر و صدا، بو، لمس، تصویر، حرکت و مزه تحریک می شوند به طوریکه زندگی آنها از همین امر اثر می پذیرد. یک تصویر یا یک صدای خاص می تواند کودک بسیار حساس را دچار اضطراب یا آشفتگی کند.
3- آنها همیشه سعی می کنند دیگران را از خود راضی نگه دارند
از آنجا که این دسته از کودکان از آزار دیگران خوشنود نمی شوند، همیشه دوست دارند به دیگران کمک کنند و آنها را از خود راضی نگه دارند. شاید این ویژگی در برخی شرایط به آنها آسیب برساند.
4- دوستدار تنهایی هستند
شاید كودكان بسیار حساس برون گرا، پرحرف و عاشق دیگران به نظر برسند، اما خیلی زود بیش از حد تحریک می شوند. بنابراین به "زمان شخصی" یعنی زمانی نیاز دارند که فقط مختص خودشان باشد و ارتباط خود را با دنیای اطراف قطع سازند.
5- قلب بر عقل آنها حاکم است
آنها ذاتاً به حدی عاطفی هستند که همیشه قلبشان بر آنها حکومت می کند. اولین غریزه آنها پیروی از قلب است.
6- از هر چیز منفی بیزار هستند
چنین کودکانی به شدت از خشونت یا فیلم های ترسناک بیزار هستند و کاملاً از دعوا و مشاجره دوری می کنند.
7- اغلب از هر چیزی شکایت می کنند
کودکان بسیار حساس اغلب شاکی هستند و با کوچکترین مشکلی مانند خارش لباس، درز جوراب و یا حتی برخورد برچسب لباس با بدن غر می زنند.
8- تغییر را دوست ندارند
کودکان حساس از تغییر نفرت دارند. کوچکترین تغییر در اتاق، خانه یا محیط اطرافشان، آنها را به شدت ناراحت می کند.
9- آنها از هر صدایی نفرت دارند
کودکان حساس اغلب از سر و صدای زیاد، وحشت زده شوند. محیط پر سر و صدا برای کودکان بسیار حساس کاملاً ممنوع است.
10- ژرف اندیش هستند
این دسته از کودکان اغلب پرسشهای عمیق و تأمل برانگیز از بزرگسالان می پرسند و آنها را متحیر می کنند. آنها معمولاً بسیار اهل اندیشه هستند و اطراف خود را با دقت تماشا می کنند به همین دلیل سؤالات زیادی از بزرگترها می پرسند که بیشتر باعث آزردگی خاطر آنها می شود.
11- حیوانات را دوست دارند
آنها ممکن است علاقه خاصی به حیوانات داشته باشند. مرگ یک حیوان خانگی ممکن است کودک بسیار حساس را تا مدتها افسرده کند. عشق به حیوانات در این کودکان به اندازه ای شدید است که حیوان آزاری از جانب هر کسی که باشد آنها را به شدت خشمگین می کند.
12- طبیعتاً خجالتی هستند
کودکان بسیار حساس نسبت به غریبه ها کاملاً خجالتی هستند به طوریکه نمی توانند در مقابل افراد ناشناس به ابراز وجود بپردازند. اما بعد از آشنایی بلافاصله رابطه دوستانه برقرار می کنند و به راحتی باب دوستی و گفتگو را می گشایند.
اگر علائم فوق را در فرزندتان مشاهده کردید، رفتارتان باید با او متفاوت باشد. با ما همراه باشید تا در خصوص روش مواجهه با کودکان بسیار حساس بیشتر بدانید:
چگونه باید با کودکان حساس و زودرنج رو به رو شد؟
وجود یک کودک بسیار حساس در خانه دشوار و یا حتی گاهی کلافه کننده است. پرورش این کودکان برای والدین نوعی چالش به شمار می آید. با این حال، والدین باید آنها را همانطور که هستند بپذیرند و درک کنند. این دسته از کودکان بسیار باهوش، شوخ طبع و بسیار شهودی هستند و مشاهدات خوبی دارند. همدلی بالای این کودکان موجب می شود شخصیت منحصر به فردی داشته باشند. در ادامه با برخی از راهبردهای فرزندپروری برای رویارویی با یک کودک بسیار حساس آشنا می شوید:
1- به او اجازه دهید زمانی را "تنها و برای خودش" باشد
درک و پذیرش کودکان بسیار حساس مهم ترین کاری است که والدین می توانند برای آنها انجام دهند. یک کودک بسیار حساس برای شارژ مجدد خود به کمی فضا و زمان نیاز دارد. این به اندازه تنفس برای او مهم است.
2- کمی با او همدلی کنید
یکی از رایج ترین سؤالاتی که والدین در مورد کودکان حساس و زودرنج می پرسند این است که چگونه می توان به او کمک کرد؟ خوب، درک و همدلی با آنها تنها کاری است که می توانید انجام دهید. این نکته را بدانید که وجود یک کودک بسیار حساس در خانه به معنای ترس بیشتر، خشم بیشتر، صدمات بیشتر و گریه بیشتر است. والدین این کودکان بعضی اوقات واقعاً کلافه می شوند و حتی صبر و شکیبایی خود را از دست می دهند اما شما به عنوان پدر یا مادر اگر فرزندتان بیش از حد حساس است، باید کنترل او را به دست بگیرید.
3- پذیرش را تمرین کنید
هرگز به خاطر ویژگیهای خاص او از دیگران عذرخواهی نکنید. او با آن ویژگی ها به دنیا آمده است و وقتی در حضور او از دیگران پوزش می خواهید، این احساس را به او می دهید که عواطف، همدلی، حساسیت، احساس و رفتار او صحیح نیست و این منجر به کاهش عزت نفس او خواهد شد.
4- کاری کنید آرام آرام بر ترس غلبه کند
اگر از کودک بسیار حساس خود بخواهید کاری را که از آن متنفر است یا از می ترسد، انجام دهد به او کمک می کنید تا بر ترس خود از آن مسئله یا موقعیت غلبه کند. اما این کار باید با سرعت تدریجی و نه با عجله انجام شود.
به عنوان مثال، او ممکن است از پوشیدن یک ژاکت کشباف که بدن او را می خاراند، احساس ناخوشایندی داشته باشد، می توانید از او بخواهید به مدت کوتاهی آن را به تن کند. وقتی از او تعریف می کنید، دفعات بعد دوست دارد مدت بیشتری این لباس را بپوشد. این کار را با دقت و ظرافت انجام دهید تا فکر نکند برایش تنبیه قائل شده اید.
5- یک حیوان خانگی بگیرید
کودکان بسیار حساس حیوانات را دوست دارند. بنابراین از تمایل خودشان استفاده کنید و یک حیوان خانگی بگیرید. یک حیوان خانگی در خانه علاوه بر اینکه یک همبازی برای او محسوب می شود، او را آرام می کند. قبل از تهیه حیوان خانگی اطمینان حاصل کنید که کودک به حیوانات خانگی حساسیت ندارد.
6- برای کودکان بسیار حساس از روشهای انظباطی سخت استفاده نکنید
استفاده از روشهای تنبیهی سخت مانند کتک زدن یا داد زدن برای کودکان حساس، شرایط را بدتر می کند. او ممکن است برعکس با جیغ زدن، گریه کردن و بدخلقی و عصبانیت پاسخ دهد. بنابراین، برای تربیت کودکان بسیار حساس باید از روشهای دیگری استفاده کرد. به عنوان مثال به کودک خیلی حساس نباید گفت اگر بستنی بخوری تنبیه می شوی، بلکه با او در مورد مضرات بستنی هنگام سرماخوردگی صحبت کنید.
7- وقتی کودک ناراحت است با او صحبت کنید
وقتی می بینید فرزندتان گریه می کند، از او بپرسید چه چیز او را ناراحت کرده است. کمی با چرب زبانی به او کمک کنید به سوالات جواب دهد. بعد از اینکه دلیل آن را فهمیدید از او بپرسید برای بهتر شدن حالش ، چه کاری می توانید انجام دهید. شاید لازم باشد با ارائه راه حل به او کمک کنید. بعضی از این کودکان مدتی گریه می کنند و بعد علت ناراحتی خود را به زبان می آورند.
8- به آنها کمک کنید در برابر زورگوها بایستند
کودکان حساس و زودرنج حتی ممکن است حتی در شرایط عادی نیز گریه کنند یا رفتاری متفاوت از بقیه نشان دهند. از این رو همیشه در معرض آزار و اذیت سایر کودکان در مدرسه هستند. در چنین شرایطی ابتدا به کودک خود بیاموزید نترسد. اگر چنین شرایطی پیش آمد، به او بگویید که باید چهره ای شجاعانه و با اعتماد به نفس در مقابل زورگویان به خود بگیرد و موضوع را با معلم در میان بگذارد. همچنین ، به او بیاموزید به جای اینکه تنها راه برود، در میان جمعیت قدم بزند. به عنوان پدر و مادر، می توانید با معلم و سایر مسئولین مدرسه درباره شرایط او صحبت کنید.
9- سعی نکنید او را تغییر دهید
شما نمی توانید به کودکان حساس و زودرنج کمک کنید مگر اینکه مانند او فکر کنید. آنها اینگونه متولد شده اند. آنها را بپذیرید و سعی نکنید آنها را تغییر دهید. تلاش برای تغییر یک کودک بسیار حساس به جز آسیب به رشد کلی او، نتیجه دیگری به همراه ندارد.
10- کودک بسیار حساس را با تمام ویژگی هایی که دارد، بپذیرید و قدر بدانید
یک کودکان حساس و زودرنج بسیار حساس دارای ویژگی های خوب بسیاری است که می توانید به آن افتخار کنید. خواهید فهمید که او بیش از سایر همسالانش نسبت به انسانها وحیوانات مراقب، دلسوز و همدل است. او درک بسیار بالایی دارد و می تواند به خوبی دیگران را درک کند. کودکان حساس بسیار خلاق هستند و نویسندگان، داستان نویسان ، بازیگران و هنرمندان بزرگی خواهند شد. با این اوصاف، کودک بسیار حساس خود را بپذیرید و قدر شخصیت فوق العاده اش را بدانید.
11- به کودک بسیار حساس خود کمک کنید تا آرام باشد
برخی تمرینات سبک به حفظ آرامش و راحتی کودکان حساس و زودرنج بسیار کمک می کنند. شما می توانید نیم ساعت جلسه پرانایاما و یوگا را در برنامه روزمره کودک بگنجانید. برای تشویق او نیز می توانید با او همراه شوید. ثبت نام در یک کلاس هنری، رفتن به گردش شبانه یا پیاده روی در آرامش و آسایش او نقش بسیار زیادی دارد.
12- نوازش
برای تعریف از او، کودکان حساس و زودرنج را نوازش کنید و در آغوش بگیرید تا احساس کند مورد علاقه و حمایت شما قرار دارد. قبل از هر کاری، باید بدانید چه راهبردی برای فرزند شما مفید واقع خواهد شد. در بسیاری مواقع راهکاری که برای یک کودک موثر واقع می شود برای دیگری به کار نمی آید. بنابراین درک کودکان حساس و زودرنج اهمیت بسیار زیادی دارد و به او کمک می کند به عنوان یک فرد حساس سالم رشد یابد.
مطالعه بیشتر:
والدین چگونه فرزند شاد تربیت کنند؟
7 راهکار برای تربیت فرزندانی شاد و خوش بین
بهترین روش برای تربیت فرزند در شرایط امروزی چیست؟
روش های تربیتی در سنین مختلف از نوزادی تا نوجوانی چیست؟
