انواع آسیب به نوزاد حین زایمان چیست؟
آسیب به نوزاد حین زایمان یک مسئله جدی است. نوزادان به ندرت در طی روند تولد آسیب می بیند، اما چنانچه این اتفاق بیفتد، این آسیب را مادرزادی یا ترومای هنگام تولد می نامند که از هر 1000 تولد، حدود 6 تا 8 مورد را تحت تاثیر قرار می دهد. زایمان زودرس، کوچک تر یا بزرگ تر بودن اندازه نوزاد، وضعیت مادر هنگام زایمان، زایمان پیچیده، وضعیت کودک و دلایل دیگر از جمله عوامل آسیب به نوزاد حین زایمان هستند. همچنین در مادرانی که اولین فرزند خود را به دنیا می آورند، مبتلا به دیابت بارداری هستند و یا ناهنجاری های لگن دارند، احتمال بروز آسیب به نوزاد حین زایمان بیشتر است.
انواع آسیب به نوزاد حین زایمان
مهمترین موارد آسیب به نوزاد حین زایمان شامل:
خیز پوست سر نوزاد
تورم زیر پوست سر نوزاد با پایین آمدن نوزاد در حین زایمان اتفاق می افتد. این مشکل در نوزادانی که با کمک وکیوم یا فورسپس به دنیا آمده اند، بیشتر است، همچنین اگر سر کودک برای مدت طولانی به گردن رحم فشار بیاورد، ممکن است رخ دهد. احتمال وجود کبودی در ناحیه کاپوت نیز وجود دارد. کاپوت، تجمع مایعات خونی در قسمت جمجمه کودک است که اولین بار در بدو تولد ظاهر می شود. به طور کلی، این عارضه تنها چند روز طول می کشد و تورم به خودی خود برطرف خواهد شد. ممکن است برای بررسی مشکلات بیشتر، سونوگرافی لازم باشد.
سفالوهماتو
این خونریزی در زیر پریوستوم، بافت خارجی پوشاننده استخوان، در سر نوزاد ایجاد می گردد. ممکن است این عارضه بلافاصله پس از زایمان ظاهر نشود اما چندین ساعت بعد خود را نشان دهد. درمان به طور کلی لازم نیست اما ممکن است جذب خون چند هفته یا حتی ماه ها به طول بیانجامد. بروز این مشکل در زایمان های طبیعی حدود 1٪ تا 2٪ و در زایمان های جراحی مانند فورسپس و وکیوم ) بیشتر است.
کبودی
کبودی هنگام عبور نوزاد از کانال زایمان اتفاق می افتد و بیشتر هنگامی رخ می دهد که زایمان با کمک فورسپس یا وکیوم انجام شود. این نیز طی چند روز به خودی خود از بین می رود. این کبودی را علامت فورسپس نیز می گویند.
پارگی شدید
گاهی اوقات پوست کودک در جراحی سزارین یا هنگام استفاده از وکیوم بریده می شود. برخی از پارگی ها ممکن است با چسب بسته شوند یا به اندازه ای عمیق باشند که بخیه لازم باشد، در اکثریت قریب به اتفاق موارد مشکل با پانسمان برطرف خواهد شد. عفونت نیز نگران کننده است و ممکن است زخم با پماد آنتی بیوتیک درمان شود. محل بستگی به نحوه برش و موقعیت جنین در رحم بستگی دارد.
خونریزی زیر ملتحمه
این یک اتفاق در نوزادان بسیار شایع است و می تواند روی یک یا هر دو چشم تأثیر بگذارد. در خونریزی ملتحمه چشم قرمز به نظر می رسد و میزان قرمزی به تعداد رگهای خونی کوچکی که آسیب می بیند، بستگی دارد. این عارضه نیاز به درمان ندارد و مدت زمان زیادی نیز طول نمی کشد. قرمزی چشم بیش از یک هفته ادامه می یابد.
شکستگی استخوان
شکستگی ترقوه یعنی استخوان بین شانه و گردن که به آن استخوان یقه نیز می گویند که زمان خارج شدن شانه نوزاد ممکن است رخ دهد. شکستگی استخوان بازو نیز در اثر زایمان بریچ اتفاق می افتد. این شکستگی ها اغلب بدون نیاز به درمان بهبود می یابند، اگرچه آتل بستن نیز درد را تسکین می دهد. تا بازوی نوزاد به طور کامل بهبود می یابد، عضو شکسته نباید زیاد حرکت کند.
فلج زایمانی
در این عارضه شبکه بازویی، گروهی از اعصاب که به دست و بازو کمک می کند، آسیب دیده و باعث می شود نوزاد توانایی حرکت بازوی خود را از دست بدهد. این مشکل می تواند موقت یا دائمی باشد.
برای تشخیص دامنه آسیب به نوزاد حین زایمان ممکن است تصویر رادیولوژی با اشعه ایکس، ام آر آی یا آزمایشات رادیوگرافی لازم باشد. گاهی مواقع تمرینات ویژه ای مانند درمان فیزیکی یا فیزیوتراپی در دوران نقاهت لازم است.
دیستوشی شانه نیز یکی از آسیب های رایج است. لازم به توضیح است که بعد از بیرون آمدن سر نوزاد و قبل از خارج شدن تنه مکث کوچکی وجود دارد. در دیستوشی یا سخت‌زایی شانه این تاخیر طولانی‌تر از حالت عادی است و نوزاد برای تولد به کمک نیاز دارد. دیستوشی زمانی رخ می‌دهد که یکی از شانه‌های نوزاد پشت یکی از استخوان‌های شرمگاهی یا لگن مادر گیر می کند. به این حالت دیستوشی شانه در نوزادان و یا گیر کردن شانه نوزاد در کانال زایمان گفته می شود .
فلج عصب صورت
اگر در هنگام زایمان فشار زیادی به اعصاب صورت وارد آید، ممکن است فلج ایجاد شود. این آسیب بیشتر در زایمان با فورسپس بروز می کند اما در زایمانهای عادی نیز دیده می شود. فلج معمولاً هنگام گریه نوزاد قابل مشاهده است و احتمالاً طی چند هفته به خودی خود برطرف خواهد شد.
خونریزی داخل جمجمه
این نوع از آسیب به نوزاد حین زایمان زمانی رخ می دهد که رگ های خونی درون جمجمه نوزاد پاره می شود. این خونریزی بسته به اینکه عامل بروز آن چیست، در قسمت های مختلف جمجمه اتفاق می افتد. این مشکل در نوزادان نارس بسیار بیشتر است. تغذیه نامناسب و تشنج از علائم خونریزی داخل جمجمه هستند. اگر نوزاد در معرض خطر خونریزی باشد، برای بررسی بیشتر، غربالگری انجام می شود.
مطالعه بیشتر:
مقایسه عوارض زایمان طبیعی با سزارین
انواع تغییر شکل سر نوزاد در زایمان طبیعی و روش های درمان آن
عوارض دیستوشی شانه بعد از تولد چیست و چگونه درمان می شود؟
زایمان طبیعی سخت ودلایل مشکلات کانال تولد درزایمان طبیعی سخت
