افزایش وزن در بارداری دوقلو چقدر باید باشد؟
نگرانی در مورد افزایش وزن مادر در دوران بارداری، همیشه وجود دارد. شاید این سوال پیش آید آیا میزان افزایش وزن در بارداری دوقلو با شرایط عادی بارداری که در آن فقط یک جنین وجود دارد، یکسان است؟ فراموش نکنید افزایش وزن در بارداری صرفاً به دلیل خورد و خوراک نیست بلکه عوامل متعددی از جمله وزن ترکیبی نوزادان، مایعات اضافی، بافت، رشد رحم و افزایش حجم خون مورد نیاز برای تأمین جفت (ها) که تغذیه دو یا چند جنین را بر عهده دارند، در آن مؤثر هستند. در ادامه این متن می گوییم افزایش وزن در بارداری دوقلو چقدر باید باشد و توجه به افزایش وزن در بارداری دوقلو چه اهمیتی دارد.
رهنمودهایی برای افزایش وزن در بارداری دوقلو
در سال 2009، موسسه پزشکی دستورالعمل هایی را تعیین کرد که دکتر باربارا لوک برای افزایش وزن در دوران بارداری دوقلو تدوین کرده بود. دکتر لوک استاد دانشگاه میشیگان مطالعه ای را بر روی 2000 مادر باردار که دو قلو باردار بودند انجام داد و نتایج بررسی او مبنایی برای دستورالعمل های افزایش وزن در بارداری دوقلویی قرار گرفت.
این مطالعه افزایش وزن مادر و رشد جنین را ارزیابی کرد تا مدل های افزایش وزن مطلوب را بر اساس شاخص توده بدن قبل از بارداری به دست آورد. این توصیه ها هنوز هم در افزایش وزن مناسب بارداری دوقلویی مد نظر قرار می گیرند.
دستورالعمل های افزایش وزن در بارداری دوقلو
اگر دوقلو باردار هستید، میزان وزنی که باید اضافه کنید به وزن اولیه شما بستگی دارد.
- مادران سالم و با وزن طبیعی با شاخص توده بدنی 5/18 تا 9/24- 16 تا 24 کیلوگرم
- مادران دارای اضافه وزن با شاخص توده بدنی 25 تا 9/29- 14 تا 22 کیلوگرم
- مادران چاق با شاخص توده بدنی 30 یا بیشتر – 11 تا 19 کیلوگرم
در دستورالعمل های قبلی افزایش وزن، وزن مادر قبل از بارداری در نظر گرفته نشده بود. اگرچه دستورالعمل های فعلی بر اساس دسته های وزنی تقسیم می شوند، اما برخی پزشکان به دلیل اینکه وزن هدف را برای گروه های دارای اضافه وزن و چاق بسیار بالا می دانند، به آن انتقاد دارند.
داده ها حاکی از آن است که تقریبا نیمی از مادران باردار بیش از حد توصیه شده وزن می گیرند و این امر آنها و جنین را در معرض مشکلات سلامتی مرتبط با وزن قرار می دهد.
متخصصان به مادران توصیه می کنند که در صورت اضافه وزن یا چاقی با مشورت پزشک راهی بیابند تا وزن کمتری بگیرند و در عین حال جنین به مقدار کافی رشد کند.
چرا افزایش وزن مناسب مهم است
به طور کلی، بارداری سالم مستلزم آن است که فرد در طول نه ماه بارداری 11 تا 15 کیلوگرم وزن اضافه کند. این مقدار افزایش وزن مخصوص مادرانی است که تنها یک جنین حمل می کنند. در صورت وجود دو یا چند جنین، باید افزایش وزن بیشتری را برای مادر در نظر گرفت. در بیشتر موارد، حدود یک سوم وزن متعلق به جنین ها است.
درمورد افزایش وزن در بارداری دوقلو، در اغلب بارداری های دوقلویی، وزن مادر 15 تا 22 کیلو افزایش می یابد. در بارداری های بیش از دوقلو افزایش وزن مادر به ازای هر جنین 4 کیلو بیشتر خواهد بود.
اگرچه فکر این مقدار افزایش وزن، مادر را نگران می کند، اما برای سلامتی او و جنین ها از اهمیت حیاتی برخوردار است. برای حفظ بارداری دو یا چندقلویی، مادر به انرژی باورنکردنی نیاز دارد.
آیا اضافه نکردن وزن کافی در بارداری دوقلو خطرناک است؟
به یاد داشته باشید، افزایش وزن در بارداری دوقلو باید در محدوده توصیه شده، نه کمتر و نه زیادتر باشد. میزان وزنی که در دوران بارداری اضافه می کنید بر سلامتی شما و جنین ها تأثیر می گذارد. علاوه بر این، اضافه وزن زیاد موجب کاهش وزن جنین ها و دشواری زایمان خواهد شد.
اگر مادر به اندازه کافی وزن اضافه نکند، بیشتر در معرض خطر زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد نوزادان قرار دارد. همچنین احتمال بیماری ها و مشکلات شیردهی بیشتر است. در مقابل، عوارض زایمان و سزارین در مادرانی که اضافه وزن زیاد دارند، بیشتر مشاهده می شود. نوزادان این افراد نیز در معرض خطر چاقی کودکی هستند.
میزان افزایش وزن در بارداری دوقلو
میزان افزایش وزن در دوران بارداری با توجه به عوامل متعددی از جمله سرعت رشد جنین ها، میزان مایعات ذخیره شده و البته میزان خوراک و ورزش مادر در دوره های مختلف بارداری، متفاوت است.
برای تأمین کلیه مواد مغذی مورد نیاز بدن به منظور انجام وظیفه خطیر حمایت از دو جنین در حال رشد، بهره مندی از رژیم غذایی سالم اهمیت بسیار زیادی دارد.
در سه ماهه اول افزایش وزن تقریباً 200 تا 400 گرم در هفته برای اکثر خانم ها مناسب است. شاید این مقدار خیلی قابل توجه به نظر نرسد اما در صورت وجود تهوع که اغلب در بارداری دوقلویی وجود دارد، همین مقدار نیز چالش برانگیز خواهد بود. وقتی مادر دو جنین حمل می کند، دو برابر هورمون نیز ترشح می شود و در نتیجه بیماری صبحگاهی شدید تر بروز می کند.
در سه ماهه دوم و سوم، افزایش وزن حدود 2 کیلوگرم در هفته تا ماه هشتم برای بیشتر خانمها مناسب است، از این به بعد تا روز زایمان وزن گیری به تدریج متوقف می شود.
پایش افزایش وزن بارداری
در برخی مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری، یک نمودار چاپی افزایش وزن در اختیار مادری که دوقلو باردار است، قرار می گیرد. او می تواند هر هفته وزن خود را بر روی نمودار ثبت کند تا مشخص شود افزایش وزن او در محدوده سلامت قرار دارد یا خیر.
چه بخوریم تا در محدوده سلامت، افزایش وزن داشته باشیم؟
گرچه میزان کالری مورد نیاز در بارداری به وزن قبل از بارداری مادر بستگی دارد اما دستورالعمل های کلی برای مادرانی که در محدوده وزن سلامت هستند، در دوران بارداری دوقلویی، مصرف 3000 تا 3500 کالری در روز را توصیه می کند.
در طول سه ماهه اول بارداری، این نکات را رعایت کنید تا تهوع صبحگاهی را از بین ببرید و میزان سلامتی شما افزایش یابد:
- مایعات غنی از مواد مغذی مانند آب سبزیجات و میوه ها، آبگوشت استخوان یا اسموتی ها میل کنید. فقط آب میوه ها و اسموتی ها باید فاقد شکر و مواد افزودنی باشند.
- به جای دو یا سه وعده غذایی حجیم، در طول روز پنج تا شش وعده غذایی و میان وعده کوچک بخورید.
- غذاهای سرد یا غذایی بخورید که مدتی در دمای اتاق قرار گرفته است. بو و طعم غذاهای گرم می تواند حالت تهوع را در برخی افراد افزایش دهد.
مصرف ویتامین های دوران بارداری را فراموش نکنید. اگر بو و طعم این ویتامین ها برای شما ناراحت کننده است، برندهای دیگر را امتحان کنید. چنانچه قادر به نگهداری هیچ ماده غذایی یا مایعی در معده نیستید، حتماً موضوع را با پزشک در میان بگذارید.
ابرغذاهای مغذی در بارداری دوقلو
در سه ماهه دوم احساس بهتری خواهید داشت و نسبت به هفته های اول بارداری از انرژی بیشتری برخوردار خواهید بود. از این زمان برای ورزشهای منظم استفاده کنید و یک رژیم غذایی سالم و سرشار از پروتئین و کلسیم همراه با مقدار زیادی غلات، میوه و سبزیجات را پیش بگیرید.
اگر در اواخر بارداری سوزش معده برای شما مسئله ساز شد، دوباره وعده های غذایی خود را کوچکتر کرده و تعداد وعده ها را زیاد کنید. از خوردن غذاهایی که باعث دل درد می شوند خودداری نمائید.
کلام آخر
بارداری دوقلویی با فراز و فرودهای زیادی همراه است. دستورالعمل های افزایش وزن در بارداری دوقلو فقط برای حصول اطمینان از سلامت کامل بارداری و تولد نوزادانی سالم به شما کمک می کند تا بر انتخاب غذای عاقلانه، ورزش و افزایش وزن مناسب تمرکز کنید و نباید موجب نگرانی شما شوند.
مطالعه بیشتر:
راهنمای وزن مناسب در دوران بارداری؛ چند کیلو هستید؟
اضافه وزن در بارداری چه خطراتی برای مادر و جنین دارد؟
مراقبت های بارداری دوقلویی و توصیه‌های مهم در این مورد
برای وزن گیری جنین دوقلو چه بخوریم و چقدر وزن اضافه کنیم؟
