دولیکوسفالی یا کشیدگی سر نوزاد و علتهای ایجاد کننده آن چیست؟

دولیکوسفالی چیست؟

به کشیدگی سر نوزاد در نتیجه موقعیت قرارگیری، معمولا پس از تولد و اغلب در نتیجه ماندن در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) اشاره دارد. طبق گفته کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده، دولیکوسفالی به این صورت تعریف شده است: "یک محور قدامی-خلفی به شکل قایق یا کشیده در نتیجه صاف شدن جمجمه در هنگام خواباندن نوزاد به پهلو در حین مراقبت است.

سر کودک از چندین صفحه نرم ساخته شده است که از بدو تولد کاملا به هم نزدیک نشده اند، این انعطاف پذیری به نوزادان کمک می کند تا از کانال زایمان راحت تر عبور کنند و رشد سریع مغز را که در 12 ماه اول کودک شما اتفاق می افتد، ممکن می کند.

طبق آکادمی اطفال آمریکا (AAP) ، ناهنجاری های بد سر و جمجمه در حدود 20٪ در زمان زایمان یا در نتیجه موقعیت جنین در رحم رخ می دهد. اما بیشتر اوقات، این موارد پس از تولد رخ می دهد، در 4 تا 12 هفته اول، زمانی که نوزادان زمان زیادی را به حالت خوابیده و تحرک کمتری می گذرانند.

علت های ایجاد کننده دولیکوسفالی

دولیکوسفالی اغلب به عنوان "NICUcephaly" شناخته می شود، به طور کلی نوزادان نارس را که مدتی را در NICU گذرانده اند تحت تأثیر قرار می دهد.کتابخانه ملی پزشکی آمریكا توضیح می دهد كه بیشتر موارد دولیكوسفالی در نوزادان نارس كمتر از 32 هفته اتفاق می افتد و در نتیجه موقعیت خوابیده یا دمر (یعنی روی معده) ایجاد می شود. در NICU (بخش مراقبت های ویژه نوزادان نارس) از این موقعیت ها برای محافظت از سلامت این نوزادان استفاده می شود: از جمله کاهش خطر رفلاکس، آپنه (ایست موقتی تنفس) و برادی کاردی (کاهش ضربان قلب) اما متأسفانه می تواند منجر به دولیکوسفالی شود.در بعضی موارد، دولیکوسفالی تا زمان رفتن کودک به خانه برطرف می شود، اما در موارد دیگر، این مشکل باقی می ماند و نوزادان با موارد دولیکوسفالی از بیمارستان مرخص می شوند.

خطرات دولیکوسفالی

طبق گفته AAP ، بیشتر موارد شکل نامناسب سر نوزادان یا تغییر شکل جمجمه جدی نیستند و بر سلامتی نوزاد تأثیر نمی گذارند.

آکادمی اطفال امریکا می نویسد: "تغییر شکل جمجمه موضعی بر رشد مغز یا رشد عقلی تأثیر نمی گذارد و این نوزادان کاملا زیبایی دارند و اکثریت آنها به عمل جراحی احتیاج ندارند." با این حال، برخی از موارد شدید دولیکوسفالی می تواند جدی تر باشد و ممکن است بر سلامت و رشد کودک شما تاثیر بگذارد.

همانطور که کتابخانه ملی پزشکی آمریكا توضیح می دهد: "عواقب طولانی مدت دولیكوسفالی كاملا مشخص نیست، اما با مهارت های تاخیر در تکامل، تنگی در عضلات باز کننده ستون فقرات و عضلات جمع كننده كتف و ایجاد عدم تقارن حرکتی ارتباط دارد."

اگر نگران هستید که ممکن است کودک شما دچار یک مورد شدید دولیکوسفالی شود که ممکن است منجر به هرگونه مشکلات رشد و یا سایر موارد بهداشتی شود، باید با پزشک متخصص اطفال صحبت کنید.

در صورت انجام هر گونه آزمایش مانند سی تی اسکن برای آگاهی بهتر از تأثیر دولیکوسفالی بر کودک شما و در صورت نیاز به مداخلات خاصی به شما اطلاع می دهند.

درمان دولیکوسفالی

ممکن است توسط متخصص کودکان درمان شود. معمولا این درمان با درمان های خانگی همراه است. در برخی موارد، درمان های خانگی تمام مواردی است که برای درمان دولیکوسفالی لازم است. در موارد جدی تر، جراحی لازم است.

درمان های تخصصی دولیکوسفالی

برخی از موارد خفیف دولیکوسفالی و سایر موارد بد شکلی جمجمه نیازی به درمان ندارند، زیرا به طور کلی با رشد کودک شما برطرف می شوند.

در موارد تغییر شکل متوسط یا شدید جمجمه، درمان ها و سایر مداخلات ممکن است لازم باشد. این موضوعی است که پزشک در مورد آن بحث خواهد کرد، زیرا نیاز به این مداخلات با توجه به هر نوزاد متفاوت است.

مطابق AAP ، سه مداخله اصلی برای بدشکلی جمجمه و موقعیت های تغییر شکل جمجمه وجود دارد:

• فیزیوتراپی: وقتی با دولیکوسیفالی دست و پنجه نرم می کنید، همراهی با یک فیزیوتراپیست کودکان می تواند مفید باشد. آنها می توانند پیگیر هرگونه تاخیر رشد در کودک شما باشند و همچنین تمرینات کششی و موقعیتی را که می توانید در خانه با کودک انجام دهید ارائه می دهند.

• درمان با کلاه ایمنی: برخی از نوزادان با سرهای بد شکل ممکن است از کلاه ایمنی استفاده کنند. این معمولا همان چیزی است که وقتی سر کودک کشیده است و تا سن 5 یا 6 ماهگی درست نمی شود پیشنهاد می شود. کلاه ایمنی باید توسط یک متخصص نصب شود.

• جراحی: جراحی برای سرهای بد شکل فقط در شرایط شدید پیشنهاد می شود، در صورتی که سایر روش های درمانی موثر نبوده و در صورت لزوم به شما کمک می کند تا کودک شما را به سلامتی برساند. معمولا باید با یک جراح مغز و اعصاب یا جراح پلاستیک کودکان که در مورد نوع تغییر شکل جمجمه کودک شما اطلاعات دارد مشورت کنید.

درمان های خانگی دولیکوسفالی

علاوه بر درمان های متخصصان، روش هایی وجود دارد که می توانید در خانه با کمک آنها جمجمه کودک خود را به شکل مطلوب در آورید.در اینجا برخی از توصیه های AAP که می توانید در خانه امتحان کنید وجود دارد:

• برای درمان دولیکوسفالی وضعیت کودک خود را متفاوت کنید و او را برای مدت طولانی در یک وضعیت قرار ندهید، خصوصا مواردی که به سر آنها فشار وارد می کند. به عنوان مثال، کودک خود را بیش از حد طولانی روی صندلی ماشین خود، یا تاب کودک نگذارید.

• به کودک خود فرصت حرکت دهید. به شکم قرار دادن برای این کار عالی است و نوزادانی که دچار ناهنجاری در جمجمه هستند ممکن است بیشتر از سایرین به حرکت قرار گرفتن روی شکم احتیاج داشته باشند. این حرکت به کودک شما اجازه می دهد گردن، سر، کمر، شانه، باسن و بازوها را به روش های طبیعی و مفید حرکت دهد. اگر کودک شما مقاومت می کند، می توانید از زمان های کوتاه تر شروع کنید و مدت زمان بیشتری را برای روی شکم بازی کردن ادامه دهید.

• هنگام تغذیه کودک، بازوها را عوض کنید تا به رشد سر نوزاد شما در فرم مناسب کمک کند.

• موقعیت کودک خود را در تخت خواب مدام تغییر دهید. با این حال، همیشه نوزادان را به پشت بخوابانید.

سخن پایانی

مراقبت از کودک با هر نوع ناهنجاری می تواند استرس زا باشد. شما ممکن است ترس از آینده داشته باشید و شاید ندانید که چگونه می توانید اتفاقات اینجا و اکنون را کنترل کنید. به یاد داشته باشید هر گونه نگرانی ممکن است درست و به جا باشد. از پرسیدن سوال و از تماس با پزشک متخصص اطفال یا ارائه دهنده دیگر خود حتی در مورد دولیکوسفالی نترسید. همچنین می توان از طریق یک گروه پشتیبانی آنلاین یا حضوری در تماس با والدین دیگری که تجربه مشابهی را تجربه کرده اند، مفید باشد. مهم تر از همه، بدانید که شما تنها نیستید و از این شرایط عبور خواهید کرد.

مطالعه بیشتر: 

فرم سر نوزاد تا چند ماهگی شکل میگیرد؟

میکروسفالی یااندازه کوچکتر سر نوزاد Microcephaly

انواع تغییر شکل سر نوزاد در زایمان طبیعی و روش های درمان آن

ماکروسفالی و یا داشتن سر بزرگتر از حد معمول در نوزادان چیست؟