علت سر مخروطی نوزاد و آیا سر مخروطی بعد از تولد طبیعی است؟
آیا تا به حال روی تخم مرغ پخته شده صورت کشیده اید؟ شاید در کلاس هنر مدرسه این تجربه را داشته باشید. در سونوگرافی های سه بعدی و 4 بعدی می توان تصویر کاملی از ظاهر نوزاد در مادرانی که زایمان طبیعی دارند، به دست آورد، اما در واقع "نوزاد کله مخروطی" بیشتر شبیه تخم مرغ است. در حقیقت، سر گرد دوست داشتنی نوزاد حدود 7.62 سانتی متر بزرگتر از قطر دهانه رحم در مراحل آخر زایمان، است. اگر سر پس از عبور از کانال زایمان، کاملاً گرد نباشد، شانس با مادر یار است. نگران نباشید. شکل سر همیشه به این شکل نمی ماند پس سر مخروطی نوزاد کاملاً طبیعی است.
آیا سر مخروطی نوزاد بعد از تولد طبیعی است؟
وقتی برای اولین بار فرزندتان را در آغوش می گیرید، چند حس همزمان به سراغتان می آید. غرور، رهایی، اضطراب و ... صبر کنید، این علامت روی صورت نوزاد، ماه گرفتگی است؟ چرا پوست او زرد است؟ آیا شکل سرفرزندم طبیعی است؟
شکل سر از بدو تولد در همه نوزادان تغییر می کند. سر نوزادی که طبیعی متولد می شود می تواند به شکل مخروط کوچک یا نوک تیز باشد. در واقع، سر مخروطی نوزاد بعد از تولد کاملا طبیعی است.
بدن انسان باورنکردنی است. جمجمه سر نوزاد برای اینکه به عبور او از کانال تنگ و باریک زایمان کمک کند، او دارای دو نقطه نرم بزرگ و شکل پذیر و صفحات استخوانی است که با پایین آمدن نوزاد از دهانه رحم و مهبل فشرده می شوند و روی هم قرار می گیرند. به این فرایند "تغییر شکل سر جنینی" می گویند. نوزادانی که با سزارین به دنیا می آیند عموماً این مخروط را ندارند. با افزایش تعداد سزارین ها، امروزه نوزادان با سر مخروطی کمتر مشاهده می شوند.با این حال، مهم نیست که زایمان طبیعی یا سزارین باشد، اگر جنین مدت زیادی قبل از زایمان وارد لگن شود، شکل مخروطی سر قابل توجه تر یا شدیدتر خواهد بود.
سر مخروطی نوزاد چه مدت باقی می ماند؟
جمجمه نوزاد در این مرحله از رشد تغییر شکل می دهد و معمولاً ظرف 48 ساعت ظاهر گرد پیدا می کند، گاهی این تغییر شکل تا چند هفته طول می کشد. اما بیشتر از این مدت نیز تغییری در شکل ظاهری سر مشاهده نکردید، نگران نشوید. در واقع، صفحات رشد جمجمه تا نوجوانی به طور کامل بسته نمی شوند، بنابراین جای نگرانی نیست.
اگر شکل مخروطی سر بعد از چند هفته باقی ماند یا نگران این موضوع هستید، پرسشهای خود را یادداشت کنید و در معاینه بعدی از پزشک اطفال بپرسید.
چه عواملی می توانند سبب مخروطی شدن سر نوزاد شوند؟
سر نوزاد بین 2 روز تا چند هفته پس از زایمان به شکل گرد و دوست داشتنی برمی گردد. با این حال عوامل دیگری وجود دارد که می تواند بر شکل سر نوزاد تأثیر بگذارد. مانند:
• فشار بر پشت جمجمه
• تغییر ندادن وضعیت سر کودک وقتی به پشت می خوابد
• بدشکلی های ناشی از ضربه یا ناهنجاری های ژنتیکی
آیا می توان برای اصلاح شکل سر مخروطی نوزاد کاری کرد؟
اگر شکل مخروطی سر فرزندتان بیش از حد انتظار دوام داشته باشد، می توانید کارهایی برای اصلاح آن انجام دهید. اما در این مدت از او عکس بگیرید و قبول کنید سر مخروطی خیلی با نمک است.
نباید نوزاد را به مدت زیاد به پشت و روی سرش بخوابانید زیرا ممکن است منجر به پلاژیوسفالی یعنی صافی پشت سر شود.
کودک را در طول روز در موقعیت های مختلف قرار دهید و او را با حرکت دادن موبایل یا اسباب بازی های دیگر به تغییر وضعیت تشویق کنید.
همچنین می توانید نوزاد خود را اغلب در کریر قرار دهید تا فشاری به پشت سر او وارد نشود. برای تغییر وضعیت وقتی که بیدار است، از تاب و صندلی کودک استفاده کنید. برای شیردهی او را در وضعیت های مختلف بخوابانید.
نوزاد را به مدت کافی روی شکم بخوابانید. این طرز خوابیدن به رشد قوی عضلات گردن و کمر کمک می کند. به این ترتیب نوزاد کنترل بیشتری روی سر خود دارد و می تواند فشار سر را به طور مساوی تقسیم کند.
اگر هنوز نگران هستید، با متخصص کودکان و نوزادان مشورت کنید. پزشک روشهای مختلفی از جمله فیزیوتراپی یا کلاه مخصوص را برای تغییر شکل سر پیشنهاد می دهد.
نگرانی های دیگر
اگر چند ساعت یا چند روز پس از زایمان توده ای با شکل عجیب روی سر نوزاد مشاهده کردید، می تواند نشانه سفالوهماتوم باشد. به این معنا که رگ های خونی کوچک روی سر نوزاد حین تولد پاره شده یا بین جمجمه و پوست گیر کرده و جمع شده اند. این مسئله جدی نیست، بر مغز نوزاد تأثیر نمی گذارد و طی چند ماه به خودی خود برطرف خواهد شد.
خمیدگی سر نوزاد به طرف پائین، ممکن است نشانه تورتیکولی یا کجی مادرزادی گردن باشد. اگر این کجی از بدو تولد وجود داشته باشد، تورتیکولی عضلانی مادرزادی نامیده می شود، اما کجی گردن در هر سنی حتی در بزرگسالی نیز می تواند رخ دهد. این مشکل زمانی اتفاق می افتد که ماهیچه بزرگی که از سر به گردن می رسد، کوتاه شده، سر را به طرف کوتاه تر خم می کند و چانه در جهت مخالف می چرخد.
تورتیکولی مادرزادی، احتمالا در وضعیتی رخ می دهد که جنین در حالت تنگ یا بریچ قرار گرفته باشد و باعث کوتاه شدن ماهیچه شود. ممکن است تا زمانی که کودک کنترل ماهیچه های گردن خود را در حدود 6 تا 8 هفته پس از تولد به دست نیاورده است، تورتیکولی قابل تشخیص نباشد.
نوزادی که کجی گردن دارد، مایل است فقط از یک طرف شیر بخورد یا به جای اینکه سرش را برای نگاه کردن مادر بچرخاند، شانه را به طرف مادر حرکت دهد. در صورتی که متوجه چنین واکنشهایی شدید، موضوع را با پزشک متخصص اطفال در میان بگذارید. زیرا مداخله زودهنگام می تواند از بروز عوارض طولانی مدت جلوگیری کند.
کلام آخر
نگران نباشید سر مخروطی نوزاد شما شبیه به یک تخم مرغ پخته بامزه است، استراحت کنید، از او عکس بگیرید و از ساعات با هم بودن خاطرات خوشی برای خودتان بسازید صبر کنید تا این حالت اصلاح شود.
مطالعه بیشتر:
فرم سر نوزاد تا چند ماهگی شکل میگیرد؟
میکروسفالی یااندازه کوچکتر سر نوزاد Microcephaly
چگونه از ملاج نوزاد مراقبت کنیم وفونتانل یا ملاج نوزاد چیست؟
انواع تغییر شکل سر نوزاد در زایمان طبیعی و روش های درمان آن
