علائم سرطان تخمدان چه نشانه هایی دارد؟ چگونه تشخیص بدهیم
اگر سرطان تخمدان زود تشخیص داده شود و به داخل تخمدان سرایت نکند، شانس بهبود و درمان و زنده ماندن بالا است. طبق انجمن سرطان آمریکا، میزان زنده ماندن ۵ ساله برای سرطان تخمدانی که زود تشخیص داده می شود حدود ۹۳ تا ۹۸ درصد است. اتحاد ملی سرطان تخمدان گزارش می دهد حدود ۱ نفر از ۷۸ خانم در طول عمر خود با سرطان تخمدان مواجه می شود. اما ۴ نفر از ۵ نفری که مبتلا به این نوع سرطان هستند در مراحل اولیه شناسایی نمی شوند زیرا نشانه های سرطان تخمدان ممکن است به راحتی نادیده گرفته شود. نشانه های خاموش سرطان تخمدان چیست؟ بگذارید نگاهی دقیق تر به علائمی اندازیم که اغلب نادیده گرفته می شود.
چرا سرطان تخمدان اغلب تشخیص داده نمی شود؟
سرطان تخمدان در مراحل اولیه علائم قابل توجهی ندارد. زمانی که علائم بروز می کند، تقریبا شبیه به علائم معمولی است که در مشکلاتی مانند سندرم روده تحریک پذیر و عفونت های دستگاه ادراری تجربه می کنید. این در بسیاری افراد به این معنا است که سرطان تخمدان در مرحله ای تشخیص داده می شود که گسترش پیدا کرده است. در نهایت این دسته از افراد دارای نرخ بقای پایین تری هستند.
علائم خاموش سرطان تخمدان کدام است؟
همان طور که گفته شد، بسیاری از علائم سرطان تخمدان با بسیاری از مشکلات شایع دیگر همپوشانی دارد. در اغلب مواقع این علائم به مشکلاتی جز سرطان مربوط است. اما صبر کنید، نادیده گرفتن علائم یا امید داشتن به این که به خودی خود از بین خواهد رفت، کار عاقلانه ایی نیست. شما متخصص بدن خود هستید. بنابراین به حس غریزی خود اعتماد کنید و اگر احساس می کنید چیزی طبیعی نیست هرچه سریع تر با پزشک و متخصص مشورت کنید.
بگذارید به ۷ نشانه خاموش سرطان تخمدان که اغلب نادیده گرفته می شود، نگاهی دقیق تر بیاندازیم.
1. نفخ
طبیعی است که در روزهای نزدیک به قاعدگی یا پس از مصرف برخی مواد غذایی احساس نفخ کنید. درصورتی که این نفخ از بین نرفت، می تواند یکی از دلایل شایع سرطان تخمدان باشد. حدود ۷۲ درصد از افراد مبتلا به سرطان تخمدان می گویند تجربه نفخ داشته اند. در زیر به آن چه افراد در مورد تجربه نفخ می گویند اشاره شده است:
- احساس می کنید باردار هستید.
- لباس ها به کمر شما می چسبد
- بستن زیپ یا دکمه شلوار سخت می شود.
نفخ اغلب با تجمع مایعات در شکم در ارتباط است. بخشی از آن به دلیل تغییرات ذخیره خونی در شکم و عدم توانایی بدن در دفع مایعات است. این تجمع مایعات نگران کننده است، زیرا سلول های سرطانی که آزادانه حرکت می کنند می توانند از طریق مایعات از قسمتی از بدن به قسمتی دیگر حرکت کنند.
2. درد شکم یا لگن
یکی از شایع ترین علائمی که توسط افراد مبتلا به سرطان تخمدان گزارش شده، درد در ناحیه شکم و لگن است. مطالعه ای که به تازگی انجام شده است نشان می دهد در حدود ۳۹ درصد زنانی که مبتلا به سرطان تخمدان بوده اند، تجربه درد در ناحیه شکم داشته اند.
نوع درد از شخصی به شخص دیگر متفاوت خواهد بود. برخی می گویند این درد مانند فشاری شدید است. برخی می گویند مانند گرفتگی قاعدگی است، به طوری که از درون به شما فشار می آید و رنج می کشید. این که دقیقا چه چیزی باعث درد می شود نیز متفاوت است. با بزرگ شدن تومورها، فشار بیش تری بر سایر قسمت های بدن از جمله روده ها، مثانه، مقعد و ستون فقرات وارد می شود.
3. تغییرات اجابت مزاج
در حدود ۲۰ درصد افراد مبتلا به سرطان تخمدان متوجه تغییراتی در مزاج خود مانند یبوست، اسهال یا تغییرات دیگری در الگوهای مربوط به روده می شوند.سرطان تخمدان ممکن است باعث تکرر ادرار یا نیاز شدید به دفع ادرار شود. حدود ۷ درصد می گویند قبل از تشخیص این بیماری مبتلا به مشکلات ادراری شده اند. برخی بانوان علاوه بر تکرر ادرار و تغییرات ناگهانی، هنگام ادرار احساس سوزش دارند و بقیه افراد همچنان پس از دفع ادرار احساس می کنند مثانه شان پر است.
4. درد کمر
درد کمر یک مشکل شایع است که سالیانه میلیون ها نفر را درگیر می کند. اغلب اوقات درد کمر به دلیل نوعی آسیب بوده و سرطان نیست. اگر کمر شما آسیب ندیده و یا بعد از درمان بهبود پیدا نمی کند، بهتر است در مورد این موضوع با پزشک مشورت کنید. درد در پایین کمر یا پهلوها می تواند نشانه ای از سرطان تخمدان باشد.
5. تغییر اشتها
برای برخی افراد سرطان تخمدان باعث کم اشتهایی می شود. برخی ممکن است پس از مصرف مقدار کمی غذا احساس پر بودن کنند. برخی ممکن است پس از غذا خوردن دچار سوءهاضمه، اسهال یا استفراغ شوند. این تغییرات در اشتها ممکن است باعث کاهش وزن ناخواسته شود. تشخیص اشتباه بازگشت اسید معده یا مشکل گوارشی شایع است.
6. تغییرات مربوط به قاعدگی
اگر دارای چرخه قاعدگی هستید، ممکن است سرطان تخمدان تغییراتی در قاعدگی شما ایجاد کند. این تغییرات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- از دست دادن قاعدگی
- خونریزی بیش تر از حد معمول
- لکه بینی یا خونریزی در مواقعی که در دوران قاعدگی نیستید.
- تجریه ترشحاتی که با قبل متفاوت است
اگر در دوران پس از یائسگی هستید و تجربه خونریزی واژینال دارید با پزشک مشورت کنید. خونریزی پس از یائسگی معمولا نشانه سرطان تخمدان است.هر زمان که دچار تغییرات قاعدگی شدید، بهتر است با یک متخصص زنان، پزشک عمومی یا هر پزشکی که به او اعتماد دارید مشورت کنید.
7. درد هنگام ارتباط جنسی
درد هنگام ارتباط جنسی یکی از نشانه های کمتر شناخته شده مربوط به سرطان تخمدان است. درد ممکن است به دلیل مشکلاتی دیگر مانند موارد زیر باشد:
- خشکی واژن
- آندومتریوز
- اسپاسم واژن
- التهاب
اگر ارتباط جنسی دردناک است، پزشک متخصص باید کمک کند تا علت این درد مشخص شود. حتی اگر مشکل سرطان تخمدان نباشد، تشخیص و درمان این مشکل شما را از فشار احساسی و علائم فیزیکی آن دور خواهد کرد.
عوامل خطر سرطان تخمدان چیست؟
در موارد زیر دارای ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان تخمدان هستید:
- داشتن سابقه خانوادگی سرطان تخمدان
- در گذشته دارای سرطان پستان، بیماری های مربوط به زنان یا سرطان روده بوده اید
- دارای جهش ژنتیکی BRCA2 یا BRCA1 هستید
- چاقی
- تا به حال باردار نشده اید
- از داروهای هورمون درمانی یا باروری استفاده می کنید
- آندومتریوز
تشخیص سرطان تخمدان چگونه است؟
برخلاف سایر سرطان ها، در حال حاضر هیچ تست غربالگری برای تشخیص سرطان تخمدان در مراحل اولیه وجود ندارد. همچنین هیچ تست مجزایی برای تشخیص سرطان تخمدان وجود ندارد. به جای آن پزشک از تست های متعددی برای شناسایی هرگونه تومور و تشخیص خوش خیم یا بدخیم بودن آن می پردازد.
تست های تشخیصی که اغلب برای تشخیص سرطان تخمدان استفاده می شود، شامل موارد زیر است:
- تست لگنی. پزشک لگن و شکم شما را معاینه کرده تا ببیند تغییراتی در شکل و اندازه تخمدان ها و لگن دیده می شود یا خیر.
- سونوگرافی واژینال. شامل وارد کردن دستگاهی به داخل واژن است که با استفاده از امواج صوتی به ایجاد تصاویری از لوله های فالوپ، تخمدان ها و رحم می پردازد.
- آزمایش خون CA-125. این تست میزان بالای پروتئینی را که گاهی به وسیله تومورها به وجود می آید، مشخص می کند.
- بیوپسی. اگر وجود تومور تشخیص داده شود، جراح نمونه کوچکی از بافت تومور را برداشته و این بافت مورد بررسی قرار می گیرد تا احتمال سرطانی بودن آن مشخص شود.
چگونه از خود در برابر سرطان تخمدان مراقبت کنیم؟
تشخیص دیرهنگام سرطان تخمدان می تواند زندگی شما را به خطر اندازد. به دلیل این که تست غربالگری منظمی برای تشخیص مراحل اولیه سرطان تخمدان وجود ندارد و علائم این بیماری با مشکلات دیگر هم پوشانی دارد، بخشی از نتایج درمان مطلوب به مراقبت خود بیمار بستگی دارد. ممکن است به علت برخی خطاها این بیماری گاهی تشخیص داده نشده یا نادیده گرفته شود. مراقبت از خود همیشه آسان نیست. در موارد زیر ممکن است حرف زدن در مورد مشکل دشوار باشد:
- اگر فرد خجالتی و خودداری هستید.
- فاقد تیم پزشکی یا شناخت کافی در مورد آن ها هستید.
- درگیر اضطراب یا افسردگی هستید.
- نمی دانید در مورد چه چیزی باید سوال کنید.
- سن و تحصیلات کمتری از پزشک خود دارید.
- به دلیل جنسیت، هویت، نژاد یا درآمد، دچار تبعیض جنسیتی و ناباوری شده اید.
- تا به حال در این زمینه از خود مراقبت نکرده اید.
بیش تر افراد با توانایی مراقبت از خود به دنیا نیامده اند، بلکه با تمرین این مهارت را به دست آورده اند، مانند زمانی که در حال ساختن ماهیچه های خود هستید. تحقیقات نشان داده است، مراقبت از خود در بانوانی که مبتلا به سرطان تخمدان هستند، تاثیر بسیار زیادی داشته است. این تاثیرات شامل موراد زیر است:
- به احتمال زیاد متوجه می شوید پزشک احتیاجات شما را بهتر می شناسد و ارزش های شما را می داند.
- اطلاعات بالاتری به دست آورده و قادر به گرفتن تصمیمات بهتری هستید.
- قبل از بزرگ شدن مشکل می توانید در مورد علائم خود درخواست کمک کنید.
- می توانید کار گروهی موثری با اطرافیان خود داشته باشید
- سلامت عمومی شما که شامل سلامت ذهنی و روحی می شود بهبود پیدا می کند.
راه کارهایی برای ایجاد خودمراقبتی در برابر سرطان تخمدان
- علائم خود را یادداشت کنید. در روزها و هفته های نزدیک به ویزیت پزشک، ازعلائم خود نوشته ا ی تهیه کنید تا پزشک به وسیله آن بتواند به دفعات و شدت علائم شما پی ببرد.
- صحبت کردن در مورد عوامل خطر. در مورد عوامل خطر خود با پزشک صحبت کنید. اجازه دهید پزشک در مورد سابقه خانوادگی و اگر دارای جهش های ژنتیکی BRC1 و BRC2 هستید، اطلاع داشته باشد.
- تاکید بر موارد جدید. به دلیل این که بسیاری از علائم سرطان تخمدان شایع است، حتما در مورد هرگونه علائم جدید و این که چه مدت از آن ها می گذرد با پزشک مشورت کنید.
- خودتان را آموزش دهید. در مورد سرطان تخمدان و تست های تشخیصی اطلاعات به دست آورید. این که این تست ها در کجا انجام می شود، چه کسی این تست ها را توصیه می کند و آیا بیمه شما انجام این تست ها را پوشش می دهد یا خیر.
- سؤالات خود را از قبل آماده کنید. این مرحله مهمی است. درصورتی که دچار اضطراب می شوید، برای اطمینان از این که تمام سوالات خود را خواهید پرسید، بهتر است سوالات را در دفترچه یادداشت یا تلفن خود یادداشت کنید تا از پزشک بپرسید.
- مسائل را با دوستان خود در میان بگذارید. اگر دوست یا فامیلی دارید که قبلا سرطان داشته است، از او برای راهنمایی و حمایت کمک بگیرید. چه کاری بوده که آن ها نباید درگذشته انجام می دادند؟ چگونه از خود مراقبت می کردند؟ آیا مایل هستند در کنار شما باشند؟ در مطالعه ا ی که در این زمینه انجام شد، بانوان سیاه پوستی حضور داشتند که مبتلا به سرطان پستان بودند. آن ها معتقد بودند حمایت هایی که از دوستان و خانواده دریافت می کرده اند، تفاوت های بسیاری کرده است.
- درخواست ارجاع دهید. اگر احساس می کنید پزشک مشکل شما را نادیده یا کوچک می شمارد، بخواهید تا شما را به یک متخصص ارجاع دهد.
- مودب و استوار باشید. ارتباط موثر دوطرفه بین بیمار و پزشک بر پایه دو اصل احترام و اطمینان بنا شده است. ممکن است درخواست موثرتر از مطالبه باشد.
- پزشک دیگری پیدا کنید. این مرحله آسان نیست. زیرا پیدا کردن پزشکی دیگر بسیار وقت گیر است. اگر احساس می کنید پزشک حرف های شما را نمی شنود، بهتر است تلاش کنید تا پزشکی بیابید که شما را ببیند، به حرف های شما گوش کند و مراقبت هایی مخصوص به شما ارائه دهد.
چه تازه شروع به جمع آوری اطلاعات کرده باشید چه در این مسیر پیش رفته اید، فکر کردن در مورد سرطان تخمدان ممکن است هولناک باشد. داشتن سیستم های حمایتی در اطراف منزل بسیار مفید خواهد بود.
سرطان تخمدان همیشه در مراحل اولیه و قابل درمان قابل شناسایی نیست. هنگامی که علائم بروز می کند، اغلب اشتباه گرفته می شود، زیرا دارای علائم مشترکی با بیماری های دیگر است. اگر مبتلا به درد شکمی، نفخ، درد در کمر یا پهلوها، خونریزی غیر منتظره واژینال، قاعدگی های از دست رفته، تغییرات در عادات روده یا اشتها، تکرر یا افزایش ناگهانی ادرار، ارتباط جنسی دردناک هستید، در مورد این علائم با متخصص مشورت کنید.
ممکن است مجبور شوید به وضوح در مورد علائم سرطان تخمدان بپرسید، زیرا این علائم گاهی اوقات در ابتدا اشتباه تشخیص داده می شود. خودمراقبتی را این جا به کار ببرید! سلامت شما به تشخیص اولیه و دقیق بستگی دارد.
مطالعه بیشتر:
آیا داروهای باروری خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد؟
سرطان آندومتر و علائم و مراحل سرطان آندومتر چیست؟
سرطان و روابط زناشویی و آیا سرطان به معنای پایان رابطه جنسی هست؟
