ملانوما چیست و ملانوما چگونه درجه بندی می شود؟
ملانوما نوعی سرطان پوست است که در سلول های پوستی که مسئول تولید رنگدانه ملانین است، آغاز می شود. ملانوما معمولا به صورت خال تیره در پوست ظاهر می شود. هرچند ممکن است در بافت های دیگر بدن مانند چشم یا دهان ایجاد شود. لازم است به خال ها و تغییرات پوستی دقت شود، زیرا ملانوما در صورتی که گسترش پیدا کند مرگبار خواهد بود. در سال ۲۰۱۶ بیش از ده هزار مرگ بر اثر ملانوما در ایالات متحده رخ داده است.
ملانوما چگونه درجه بندی می شود؟
درجه بندی ملانوما با استفاده از سیستم TNM صورت می گیرد. مرحله بیماری با در نظر گرفتن اندازه تومور و پیشرفت آن محاسبه می شود و این که آیا تومور به غدد لنفاوی یا به قسمت های دیگر بدن سرایت کرده است یا خیر. پزشک ممکن است با معاینه فیزیکی به تشخیص ملانومای احتمالی پی ببرد و در صورت برداشتن بافت، با انجام نمونه برداری به تشخیص سرطانی بودن آن بپردازد. اما فناوری پیچیده تر نیز مانند پت اسکن و بررسی غدد لنفاوی نگهبان برای تشخیص مرحله سرطان یا میزان پیشرفت آن وجود دارد.
ملانوما ۵ مرحله دارد. اولین مرحله ملانوما مرحله صفر یا ملانوما در محل است. مرحله آخر مرحله چهارم است. هر چه مرحله ملانوما بالا رود شانس بقا کمتر است. لازم است توجه داشته باشید که میزان بقا در هر مرحله تخمین زده می شود. هر فرد مبتلا به ملانوما با دیگری متفاوت است و چشم انداز شما بنا بر عوامل مختلف متفاوت است.
مرحله صفر:
مرحله ملانوما مرحله صفر یا ملانوما در محل است. به این معنا که بدن دارای ملانوسیت های غیرطبیعی است. ملانوسیت ها سلول هایی هستند که ملانین تولید می کنند، ماده ای که به پوست رنگدانه می دهد. در این مرحله سلول ها سرطانی شده اما این سلول های ساده سرطانی تنها روی غشای بالای پوست هستند. ملانوما در محل ممکن است شبیه به یک خال کوچک باشد. هر گونه تغییر در پوست حتی اگر بی ضرر به نظر برسد باید توسط پزشک پوست معاینه شود.
مرحله اول:
در این مرحله تومور تا ۲ میلی متر ضخامت دارد. ممکن است به صورت زخم باشد یا نباشد، که نشان دهنده این است که تومور داخل پوست پاره شده است. سرطان به غدد لنفاوی مجاور یا قسمت های دیگر بدن سرایت نکرده است. روش درمانی برای مرحله صفر و یک جراحی است. برای مرحله اول ممکن است بررسی غدد لنفاوی نگهبان در برخی مواقع پیشنهاد شود.
مرحله دو:
مرحله ۲ ملانوما به این معنی است که تومور بیش از ۱ میلی متر ضخامت دارد و ممکن است بزرگ تر یا عمیق تر در پوست تشکیل شود. ممکن است زخمی باشد یا نباشد. سرطان به غدد لنفاوی مجاور یا قسمت های دورتر بدن پیشروی نکرده است.
راهکار درمانی برای برداشتن تومورهای سرطانی معمولا جراحی است. پزشک ممکن است برای تشخیص پیشرفت سرطان بررسی غدد لنفاوی نگهبان را توصیه کند.
مرحله سوم:
در این مرحله تومور ممکن است کوچک تر یا بزرگ تر باشد. در مرحله سوم ملانوما سرطان به سیستم لنفاوی سرایت می کند. اما به قسمت های دورتر بدن نمی رسد. جراحی برای برداشتن بافت های سرطانی و غدد لنفاوی امکان پذیر است. پرتودرمانی و درمان با سایر داروهای قوی نیز برای درمان مرحله ۳ مفید است.
مرحله چهارم:
مرحله چهارم ملانوما به این معنی است که سرطان به سایر قسمت های بدن، مانند ریه ها، مغز یا سایر اندام ها و بافت ها سرایت کرده است. ممکن است به غدد لنفاوی که فاصله زیادی از تومور اصلی دارد، سرایت کرده باشد. اغلب درمان مرحله چهارم ملانوما با درمان های فعلی دشوار است. جراحی، پرتودرمانی، ایمنوتراپی، درمان هدفمند و شیمی درمانی گزینه های درمانی برای این مرحله از ملانوما است. ارزیابی بالینی نیز تجویز خواهد شد.
نرخ بقا
طبق انجمن سرطان آمریکا، نرخ بقای ۵ ساله برای ملانوما به صورت زیر است:
- موضعی (سرطان از محل شروع آن فراتر نرفته است): 99 درصد
- منطقه ای (سرطان به غدد لنفاوی یا نزدیک آن سرایت کرده است): 65 درصد
- دور (سرطان به سایر قسمت های بدن سرایت کرده است): 25 درصد
نرخ بقای ۵ ساله به بیمارانی گفته می شود که حداقل تا ۵ سال پس از تشخیص سرطان به زندگی خود ادامه داده اند. عواملی که ممکن است در نرخ بقا تاثیر گذارد، شامل موارد زیر است:
- تحولات جدید در درمان سرطان
- خصوصیات و سلامت عمومی فرد
- پاسخ شخص به درمان
هشیار باشید
ملانوما در مراحل اولیه قابل درمان است اما سرطان باید تشخیص داده شده و درمان سریع انجام شود.
آیا برای خال های جدید باید به متخصص مراجعه کنیم؟
اگر خال یا علامت مشکوک جدیدی روی پوست خود مشاهده کردید، حتما به متخصص پوست مراجعه کنید. در شرایطی مانند HIV که سیستم ایمنی بدن ضعیف می شود، بررسی بسیار مهم است.
یکی از بهترین راه های جلوگیری از پیشروی ملانوما استفاده از کرم های ضد آفتاب محافظ است. پوشیدن لباس هایی که بدن را در برابر نور خورشید محافظت می کند نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لازم است با روش ABCDE آشنا شوید که به شما کمک می کند تا تشخیص دهید یک خال بالقوه سرطانی است یا خیر.
مطالعه بیشتر:
خال روی آلت تناسلی،آیا خال روی آلت تناسلی خطرناک است؟
لکه های تیره در واژن و آیا لکه های تیره در واژن طبیعی است؟
لکه های قرمز روی پوست چیست؟ درمان لکه های قرمز روی پوست
خال عروقی در نوزادان یاهمانژیوم توت فرنگی یابوسه فرشته چیست؟
