اسید فولیک چیست و چه تفاوتی بین فولات و اسید فولیک وجود دارد
اسید فولیک نوعی ویتامین ب است که فولات نیز نامیده می شود. اسید فولیک نسخه تولید شده از ویتامین طبیعی B به نام فولات است. در واقع اسید فولیک در آزمایشگاه تولید می شود و به غذاهای فرآوری شده و مکمل ها اضافه می شود. اسید فولیک دارای ساختار مولکولی است که تقریبا مشابه با فولات است. این ماده مغذی نقش زیادی در تولید و تقسیم سلولی ایفاء می کند.
فواید اسید فولیک برای بدن
متخصصان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های آمریکا توصیه می کنند، بانوانی که قصد دارند باردار شوند باید مصرف روزانه 400 میلی گرم مکمل اسید فولیک را تا هفته دوازدهم بارداری ادامه دهند.
بانوانی که از دیابت، صرع و ... رنج می برند و سابقه بروز نقص لوله عصبی در خانواده شان وجود دارد باید روزانه 405 میلی گرم مکمل اسید فولیک مصرف کنند.
در سال 1998، FDA یا سازمان جهانی سلامت غذا، بر غنی سازی مواد غذایی با اسید فولیک تاکید کرد. پس از آن در بسیاری از کشورها غذاهایی مانند آرد، نان و غلات صبحانه با فولیک اسید غنی شدند. هدف این امر تلاش برای کاهش شیوع نقایص لوله عصبی (NTDs)، در جنین ها بود.
بر اساس یک گزارش که در سال 2011 در مجله علمی Reviews in Obstetrics and Gynecology منتشر شد، میزان شیوع NTD در نوزادان در طی ماه های پس از برنامه غنی سازی کاهش یافت. به همین دلیل، مصرف اسید فولیک پیش از بارداری به خصوص در زنانی که دچار سقط شده بودند، ضروری شد.
مادران باردار مکمل های اسید فولیک را برای کاهش احتمال عقب ماندگی های ذهنی و مشکلات لوله عصبی در جنین استفاده می كنند. این ویتامین همچنین ممکن است برای مادران دچار فشارخون بالای بارداری (پره اکلامپسی) و زایمان زودهنگام هم تجویز شود.
اسید فولیک برای جلوگیری و درمان کم خونی ناشی از سطح پایین فولات (کمبود فولات) و عدم توانایی روده برای جذب مواد مغذی استفاده می شود. اسید فولیک برای سایر شرایطی که معمولا با کمبود فولات همراه است، از جمله کولیت اولسراتیو، بیماری کبد، الکل و دیالیز کلیه هم تجویز می شود.
برخی مواقع اسید فولیک برای جلوگیری از سرطان روده بزرگ یا سرطان سرویکس هم استفاده می شود. همچنین برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی و سکته مغزی و همچنین کاهش میزان خون ماده شیمیایی به نام هموسیستئین هم اسیدفولیک تجویز می شود. سطح هوموسیستئین بالا ممکن است خطر بیماری قلبی را افزایش دهد.
اسید فولیک برای کاهش حافظه و بیماری آلزایمر، کاهش شنوایی مرتبط با سن، کاهش علائم پیری، ضعف استخوان (پوکی استخوان)، سندرم پای بی قرار، مشکلات خواب، افسردگی، درد عصبی، درد عضلانی، ایدز، بیماری پوستی به نام ویتیلیگو نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
مواد غذایی حاوی اسید فولیک
برخی از مواد غذایی مانند غلات غنی شده صبحانه، نان و ... حاوی این نوع ویتامین هستند. برخی از مواد غذایی سرشار از این ماده مغذی عبارتند از:
- کلم بروکلی
- کلم بروکسل
- برنج قهوه ای
- مارچوبه
- نخود
- لوبیا
فولات چيست؟
سیزده ویتامین حیاتی وجود دارد که مصرف آنها برای بدن ضروری است، در میان آنها مجموعه ای از ویتامین های B با نام هایی مانند تیامین یا ویتامین B1، ریبوفلاوین یا ویتامین B2 و نیاسین یا ویتامین B3 وجود دارد. بعد از آنها، فولات قرار دارد که فارغ از اینکه در چه سنی هستیم، مصرف آن برایمان لازم است.
فولات ( Folate ) نام عمومی برای یک نوع از ویتامین B است. ویتامین B9 یک ماده مغذی ضروری است که به طور طبیعی به صورت فولات وجود دارد. فولات در بسیاری از عملکردهای مهم بدن نقش ایفا می کند. به عنوان مثال، نقش مهمی در رشد سلول و تشکیل DNA دارد.
فواید فولات برای بدن
MethylFolate یا به صورت اختصاصی (MF) فعال ترین شکل فولات در بدن است. تمام سلول های ما به MF نیاز دارند تا آنزیم های ویژه ای را تولید کنند که در ساخت DNA، ژن ها و کروموزوم ها نقش دارند. همچنین MF به سلول ها کمک می کند تا آسیب به DNA خود (که همیشه امکان به وجود آمدن آن حتی در سلول های سالم وجود دارد) را ترمیم کنند. متیل که به طور عمده از فولات به دست می آید، نیز برای اپی ژنتیک (خاموش و روشن شدن ژن ها) بسیار مهم است. همچنین برای فعال کردن سلول ها و رشد بدن، حفظ ساختار آنها و ایجاد سلول های جدید هم این ماده ضروری است.
برای همه این دلایل، 200 میلیارد سلول مغز ما نیاز به MF دارند. همچنین، آنها به MF نیاز دارند تا قادر به ایجاد عایق الکتریکی سلول های عصبی، انتقال دهنده های مهم عصبی و حتی یک هورمون اصلی شوند.
با این حال، MF به طور معمول در غذاها یافت نمی شود و به ندرت توسط مکمل های غذایی ارائه می شود.
شیوه زندگی و مصرف داروها هم می توانند منابع تأمین فولات بدن را تضعیف کنند. مثلا سیگار کشیدن، مصرف الکل و همچنین مصرف زیاد برخی از داروها مثل آنتی اسیدها، آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد درد، ادرار آورهای خاص، درمان های جایگزین با استروژن، داروهای ضد بارداری و داروهای ضد سرطان در کاهش منابع فولات در بدن موثرند.
داشتن سطح پایین فولات با افزایش خطر ابتلا به چندین بیماری مرتبط است. از جمله این بیماری ها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- افزایش خطر بیماری قلبی و سکته مغزی
- نقایص تولد: سطوح پایین فولات در مادر باردار با اختلالات تولد مانند نقص لوله عصبی مرتبط است.
- خطر سرطان: سطح پایین فولات با افزایش شانس ابتلا به سرطان ارتباط دارد .
به همین علت، مکمل ویتامین B9 برای بسیاری از افراد تجویز می شود. تقویت مواد غذایی با این ماده ی مغذی در کشورهایی نظیر آمریکا، کانادا و شیلی اجباری است. با این حال، مشکل این است که مکمل ها و غذاهای غنی شده معمولا شامل اسید فولیک هستند نه فولات.
منابع خوب فولات عبارتند از:
- سبزیجات برگ سبز، مانند اسفناج، کلم بروکلی و کاهو
- لوبیا، نخود فرنگی و عدس
- میوه ها مانند لیمو، موز و خربزه
- محصولات غنی شده با فولات مانند برخی نان ها، آبمیوه ها و غلات
تفاوت اسید فولیک و فولات
هرچند این دو با هم متفاوت اند ولی گاهی به جای هم استفاده می شوند. در حقیقت، در مورد اسید فولیک و فولات، حتی در میان کارشناسان هم، سردرگمی زیادی وجود دارد. آگاهی از تفاوت آنها مهم است، چون تاثیرهای مشابهی بر سلامت ندارند.
اسید فولیک در واقع ماده شیمیایی مشابه فولات است که در آزمایشگاه تولید می شود. این ماده در مکمل های غذایی وجود دارد و به برخی از مواد غذایی مثل آرد و غلات هم اضافه می شود.
با گذشت زمان، دانشمندان در مورد اثرات فولیک اسید بر روی بدن تحقیقات بیشتری کردند. همانطور که برخی مطالعات اخیر نشان داده اند، تفاوت های بسیار کمی بین اسید فولیک و فولات وجود دارد.
مطالعه بیشتر:
1- تاثیر مصرف اسید فولیک در بارداری بر فشار خون نوزاد
2- دوپینگ اسپرم و تخمک؛ با بهترین مکمل های تقویت کننده قدرت باروری آشنا شوید!
3- تاثیر مصرف اسید فولیک در بارداری بر لوله عصبی نوزاد
4- تاثیر مصرف بیش از حد اسیدفولیک b9 و اوتیسم
