همه چیز در مورد هفته پایانی بارداری
در هفته چهلم شما تمام مراحل مهم را پشت سر گذاشته‌اید و احتمالاً در یکی از همین روزها نوزاد خود را ملاقات خواهید کرد. ممکن است شما هم مانند بسیاری دیگر، مجبور شوید برای زایمان چند روزی بیشتر از «آخرین» تاریخ مقرر زایمان صبر کنید. بدون شک این رویداد مهم بزودی اتفاق خواهد افتاد و ارزش انتظار کشیدن، نگرانی و هیجان شما را دارد. زمانی که نوزاد را ببینید دیگر به 40 هفتۀ گذشته فکر نخواهید کرد بلکه تنها از این فرآیند چندماهه در شگفتی خواهید بود.
در این روزهای پایانی فرزندتان تقریباً تمامی محیط رحم را اشغال کرده و فشار بیشتری را متحل می شوید، سنگین تر از گذشته حرکت می کنید و برای تحقق رویای خود روز شماری می کنید. در این روزها تمامی سیستم‌های بدنی فرزندتان برای ورود به این جهان آماده هستند، ولی با این حال کار به پایان نرسیده و باید چند روز دیگر نیز منتظر بمانید. در ادامه هفت روز پایانی بارداری را مورد بررسی قرار می‌دهیم تا از وضعیت بدن خود و فرزند داخل رحمتان آگاهی بیشتری کسب کنید.
روز اول از هفته پایانی بارداری (1/7 )
اگر برای زایمان سزارین برنامه‌ریزی کرده‌اید روز انجام آن فرا رسیده است تا از احتمال شروع غیرمنتظرۀ مراحل زایمان و از سوی دیگر بدنیا آمدن زودتر از موعد نوزاد پیشگیری شود. توجه داشته باشید که برای نوزادان بهتر است که تا حد امکان نزدیک به تاریخ مقرر زایمان بدنیا بیایند.
بهتر است در این مرحله برنامه زایمان خود را بازبینی کنید، زیرا امکان دارد نظرتان درمورد برخی از خواسته‌ها تغییر کرده باشد.
برنامه زایمان معمولاً در اوایل بارداری تعیین می‌شود و ممکن است از آن زمان تاکنون دیگر خیلی دربارۀ آن فکر نکرده باشید. اکنون که زمان زایمان نزدیک است دوباره با همسر خود به این برنامه نگاهی بیاندازید و ببینید آیا نظرتان درمورد آن تغییر کرده است یا خیر. برای مثال شاید اکنون بیشتر تمایل به زایمان طبیعی داشته باشید یا تصمیم گرفته باشید از اپیدورال استفاده کنید. به هر ترتیب که مایلید می‌توانید برنامه را تغییر داده و در صورت نیاز با پزشک خود مشورت کنید. این موضوع که همسرتان از خواسته‌های شما مطلع باشد و آنها را به یاد داشته باشد، اهمیت دارد. زیرا در طول مراحل زایمان او بجای شما صحبت کرده و خواسته‌های شما را به پرستارها و پزشک خواهد گفت.
با این حال به یاد داشته باشید که تا زمانی که مراحل زایمان شروع نشود شما نمی‌دانید چه حس و خواسته‌ایی خواهید داشت، پس سختگیری نکنید و فقط آمادۀ تغییر دادن برنامه خود برای حفظ سلامت نوزادتان باشید. نظر همسرتان را نیز بپرسید.
به یاد داشته باشید که روز زایمان برای همسرتان نیز یک رویداد بزرگ است: او برای اولین بار نوزادش را خواهد دید. بنابراین ممکن است همسرتان نیز نگران و مضطرب باشد و در مورد نقش خود در آن روز نیازمند دریافت اعتماد به نفس از سوی شما باشد: به او بگویید که چگونه می‌تواند به بهترین نحو به شما کمک کند، خواه این کمک بصورت ماساژ دادن باشد خواه نگاه داشتن دستتان. از احساسات خود درمورد آمادگی برای زایمان با یکدیگر صحبت کنید و امیدها، نگرانی‌ها و انتظارات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارید.
زمانی‌که تا این حد به زمان زایمان نزدیک هستید شاید فکر کردن به چیز دیگری جز دیدن نوزاد و زایمان برایتان سخت باشد. ولی سعی کنید با همسر خود وقت بگذرانید. تا زمانی‌که هنوز دو نفر هستید و نوزاد و خستگی‌های همراه آن اضافه نشده‌است وقتتان را با یکدیگر بگذرانید. امیدها و نگرانی‌هایتان از تغییر زندگی را با یکدیگر به اشتراک بگذارید.
روز دوم از هفته پایانی بارداری (2/7 )
پنج روز دیگر باقی مانده است. ساختار اسکلت فرزندتان رفته‌رفته از غضروف‌های نرم به استخوان‌های سخت تبدیل شده که این فرآیند استخوان سازی نام دارد. استخوان سازی از میانۀ هر استخوان شروع شده و به اطراف گسترش می‌یابد. در پایان بارداری استخوان سازی در طول هر استخوان کامل شده اما سر استخوان‌های بلند و نوک استخوان انگشتان دست و پا همچنان بصورت غضروف باقی مانده‌اند. این امر برای رشد استخوان‌ها در کودکان ضروری است.
استخوان‌های جنین تا حدود زیادی سخت شده‌اند، اما این فرآیند تا نوجوانی ادامه خواهد داشت. استخوان‌های بالایی سمت راست جمجمه کمی متفاوت هستند و بجای غضروف از ساختار غشایی تشکیل شده‌اند. این بخش‌ها تا چند سال پس از تولد تکامل یافته و تا آن زمان توسط بافت همبند از یکدیگر جدا می‌شود. این بافت بخش‌هایی را به نام شکاف استخوان و در مکانی‌هایی که دو استخوان بهم می‌رسند فضاهای بزرگتری را به نام "ملاج یا فونتانل" بوجود می‌آرود. کاربرد آنها این است که حرکت استخوان‌های جمجمه را آسان‌تر کند تا سر جنین براحتی در طول مراحل زایمان در لگن پایین بیاید. پزشک شما نیز با کمک این شکاف‌های استخوان و فونتانل‌ها موقعیت سر جنین را در طول مراحل زایمان مشخص می‌کند.
شاید پس از زایمان متوجه شوید که سر نوزاد کمی کشیده شده است، اما این وضعیت بزودی با بازگشت استخوان‌ها به حالت قبلی تغییر خواهد کرد
روز سوم از هفته پایانی بارداری (3/7 )
چهار روز باقی مانده است. زمانی که مراحل زایمان آغاز شود جنین دیگر فضایی برای قرار دادن دست خود بر روی سر یا صورت نخواهد داشت، جالب است که او همچنان به حرکت کردن ادامه خواهد داد، اما شما متوجه این حرکات نمی‌شوید زیرا مسائل دیگری ذهن‌تان را درگیر خواهد کرد.
احتمالاً این هفته با سیلی از تماس‌ها روبرو می‌شوید که می‌خواهند بدانند نوزاد بدنیا آمده یا نه، اینطور به نظر می‌رسد که تمام دنیا منتظرند نوزاد شما از راه برسد. انگار همه منتظرند شما زایمان کنید، به ویژه اگر این اولین بارداری شما باشد.
پس بهتر است با این موضوع کنار بیاید، شاید از این همه توجه لذت ببرید، اما اگر زایمان شما با تاخیر انجام شود، امکان دارد از پاسخ دادن به تماس‌های تکراری عصبی شوید. سعی کنید صبور باشید و به خاطر داشته باشید که دیگران هم مانند شما هیجان دارند و از صبر کردن خسته شده‌اند.
زایمان همیشه در تاریخ مقرر انجام نمی‌شود. ولی اطرافیانتان این تاریخ را به ذهن می‌سپارند، درحالیکه نوزادان به تاریخ تقویم اهمیتی نمی‌دهند و هر زمان که آماده باشند به دنیا می‌آیند. از نظر پزشکی برای تولد نوزاد تا 42 هفتگی نیز هنوز دیر نشده است. اگر بار این تماس‌ها برایتان سنگین است می‌توانید از نزدیکان خود بخواهید به آنها پاسخ داده و به دوستان و فامیل اطمینان دهند که به محض بدنیا آمدن نوزاد خودتان با آنها تماس خواهید گرفت.
بر روی بدنتان تمرکز کنید، هر دردی درد زایمان نیست. احتمالاً دردهای عمیق و شدیدی را حس می‌کنید که با انقباض همراه هستند، این انقباضات "براکستون هیکس" نام دارند و در اواخر بارداری اتفاق می‌افتند. امکان دارد این علائم را با شروع مراحل زایمان اشتباه گرفته و درحالی که انقباضات ادامه دارند با عجله به سمت بیمارستان بروید. همچنین ممکن است انقباض‌های منظمی را احساس کنید که برای مدتی ادامه داشته و سپس متوقف می‌شوند. همه این علائم طبیعی است.
یکی از علائمی که نشان می‌دهد مراحل زایمان نزدیک است خروج لخته مخاطی از بدن شماست. نشانۀ دیگر آن پاره شدن کیسه آب است. در برخی موارد هیچکدام از این علائم تا زمان شروع مراحل زایمان اتفاق نمی‌افتد، پس اگر برای شما هم چنین شرایطی بوجود آمد نگران نشوید.
زمانی که انقباضات شما به صورت منظم و هر 15 دقیقه یکبار تکرار شدند (زمان بین آنها را اندازه بگیرید)، می‌توانید مطمئن باشید که مراحل زایمان شروع شده است. انقباض‌های اصلی رفته‌رفته شدیدتر، طولانی‌تر و قوی‌تر شده و فاصله زمانی آنها کمتر می‌شود و هنگام راه رفتن یا تغییر موقعیت نیز متوقف نمی‌شوند.
پیامک فرستادن در روزهای پایانی، شیوه مناسبی برای در ارتباط بودن با افراد است. می‌توانید یک پیغام گروهی حاوی این پیام که «نوزاد هنوز از راه نرسیده» به همه بفرستید.
روز چهارم از هفته پایانی بارداری (4/7 )
سه روز باقی مانده است. اگر سر جنین هنوز در لگن درگیر نشده است، خیلی نگران نشوید زیرا این موضوع تاثیری بر تاریخ نهایی زایمان نخواهد داشت.
دلایل بسیاری وجود دارند که ممکن است باعث شوند سر جنین تا این زمان در لگن پایین نیاید، امکان دارد شکل لگن شما بصورتی باشد که نیاز به فشار انقباضات باشد تا سر جنین درگیر شود. در خانم‌هایی که بدن‌های ورزشکاری دارند جنین دیرتر پایین می‌آید، زیرا عضلات قوی آنها جنین را در موقعیت خود نگاه می‌دارد. در بارداری دوم یا چندم نیز جنین دیرتر پایین می‌آید زیرا عضلات شکم شُل هستند و جنین می‌تواند آزادانه به هر طرف حرکت کند، بدون آنکه فشاری برای پایین رفتن در لگن احساس کند. جنین بزرگ نیز امکان دارد تا زمان شروع انقباضات پایین نرود.
روز پنجم از هفته پایانی بارداری (5/7 )
دو روز باقی مانده است. اکنون جزییات نهایی ظاهری مثل ابروها، مژه‌ها و ناخن های فرزندتان کامل شده‌اند و همه اندام داخلی او رشد کرده و آماده زندگی بیرون رحم هستند. به زودی مراحل زایمان شما شروع می‌شود و طبیعی است که نگران مراحلی باشید که باید برای دیدن نوزاد خود پشت سر بگذارید. شما حتماً احساسات گوناگونی نسبت به مراحل زایمان دارید. درحالی می‌خواهید فرزندتان زودتر به دنیا بیاید، دلواپس انجام زایمان هستید. واضح است که بسیاری از بانوان نگران درد زایمان و سلامت خود و نوزادشان هستند. فقط به یاد داشته باشید که بیشتر زایمان‌ها بدون مشکل پیش می‌روند و بیشتر نوزادان نیز صحیح و سالم هستند.
اگرچه نه ماهِ گذشته را صرف آماده شدن برای زایمان کرده‌اید، ممکن است احساس کنید هنوز آماده نیستید و از پس آن بر نخواهید آمد. قسمتی از این نگرانی‌ها احتمالاً بدلیل ترس از ناشناخته‌هاست. شما هنوز نوزاد خود را ملاقات نکرده‌اید و پیش‌بینی روند مراحل زایمان و هفته‌های پس از آن نیز غیر ممکن است. اگرچه امکان دارد هنوز کاملا آماده نباشید، مطمئن باشید می‌توانید از نوزادتان مراقبت کنید. در حقیقت، شما فرآیند مادر شدن را از قبل آغاز کرده‌اید، حتی پیش از بدنیا آمدن فرزندتان از او رسیدگی کرده و از او مراقبت کرده‌اید، این حس غریزی پس از تولد نیز ادامه خواهد یافت.
روز ششم از هفته پایانی بارداری (6/7)
یک روز باقی مانده است. امروزه مشاهدۀ روزانه رشد جنین و جزییات صورت او در هر روز از بارداری تجربه‌ای شگفت‌انگیز است که بواسطه تصاویر سنوگرافی دو و سه بعدی و همچنین اسکن‌های ام آر آی، به ما کمک کرده‌اند تا نگاهی به زندگی پیچیدۀ پیش از تولد بیاندازیم.
معده فرزندتان کاملاً رشد کرده است، و بدلیل سطح پایین اسید در آن، نوزاد می‌تواند در چند ماه اول تنها از شیر تغذیه کند. برعکس انسان‌های بالغ، معده نوزاد اسید کمتری تولید می‌کند و مایع آمنیوتیک را برای مدت بیشتری در خود نگاه می‌دارد، این مایع از ترشح بیشتر اسید جلوگیری می‌کند. زمانی که جنین در رحم در حال سکسکه، سروته شدن و هماهنگی تنفس و بلعیدن است بهتر است اسید هیدروکلریک کمتری در معده او باشد.
پس از تولد، مقدار اسید معده نوزاد طی 24ساعت اول افزایش می‌یابد اما تا سه ماهگی به حجم اسید معده یک انسان بالغ نمی‌رسد. به این دلیل است که تا حداقل چهارماهگی به نوزاد غذای سفت داده نمی‌شود، گرچه توصیه می‌شود برای از شیرگرفتن نوزاد تا شش ماهگی صبر کنید.
در بدن نوزاد رفلکسی وجود دارد که غذای جامد را، در صورتی که خیلی زودتر از موعد به او داده شود، بر می‌گرداند. نوزاد تنها می‌توانند بین 25-20 میلی‌لیتر غذا بخورد. پس مشخص می‌شود که چرا نوزادان خیلی زود سیر می‌شوند و مقداری از شیر و غذا را برمی‌گردانند.
روز هفتم هفته پایانی بارداری (7/7 )
شما به چهل هفتگی رسیده‌اید! شاید این انتظار خیلی طولانی بوده است اما ارزشش را زمانی که کوچولوی خود را در آغوش بگیرید درک خواهید کرد.
تبریک می‌گوییم! اگر تا الان نوزاد خود را در آغوش نگرفته‌اید به زودی وقت آن فرا خواهد رسید و زندگی شما برای همیشه تغییر خواهد کرد. حتی طولانی‌ترین بارداری هم زمانی که مراحل زایمان شروع شود کوتاه بنظر خواهد آمد.
در نهایت مراحل زایمان را پشت سر خواهید گذاشت و سختی‌های آن را پس از آنکه چندبار داستانش را با جزییات برای خانواده و دوستان تعریف کنید از یاد خواهید برد. در حقیقت لحظه‌ای که برای اولین بار نوزاد خود را در آغوش بگیرید هر چیزی که قبلاً اتفاق افتاده بی‌اهمیت می‌شود و پی‌خواهید برد که شما شگفت انگیزترین کار دنیا را انجام داده‌اید و یک زندگی جدید بوجود آورده‌اید. موفق باشید! این تنها شروع سال‌های فوق‌العادۀ پیش رو در زندگی شماست.
بارداری شما به پایان خود نزدیک شده است، پس بزودی بجای مراقبت از شکمتان باید از نوزاد جدیدتان مراقبت کنید.
مطالعه بیشتر:
1- مزایا و معایب حضور پدر در اتاق زایمان
2- تکنیک های تنفس برای تسهیل مراحل مختلف زایمان طبیعی
3- پارگی پرینه یا میان دوراه در زایمان طبیعی و روش های جلوگیری از آن
4- زایمان به روش نیلوفر آبی lotus birth چگونه است؟
6- روش و زمان مناسب شیردهی به نوزاد پس از زایمان
