مشارکت مردان در مراقبت های بارداری و پس از زایمان
دوران بارداری یکی از دوره های مهم و زیباترین لحظه ها در زندگی هر خانم محسوب می شود. در دوران بارداری و پس از زایمان به غیر از اینکه پدر خانواده در تامین مایحتاج زندگی سهیم است، می تواند در تامین سلامت روحی همسر در دوران بارداری و همچنین بعد از زایمان در نگهداری نوزاد به همسرش کمک کند.
در دوران بارداری سلامت جسمی، روحی و روانی مادر باردار بر سلامت جنین و شیردهی موفق موثر است. بانوانی که در دوران بارداری همسرشان از آنها حمایت می کند، فشارها و مشکلات این دوران و مسائل مربوط به زایمان را بهتر تحمل می کنند. پدرانی که در کلاس های آموزشی نزدیک به زمان تولد فرزندشان شرکت کرده بودند در دوران بارداری و مراقبت از نوزاد بیشتر از سایر پدران به همسرانشان کمک کرده و با همسر خود ارتباط بهتری برقرار کرده بودند.
بررسی مطالعات انجام شده در این زمینه نشان داده است که مسئله حمایت روحی از خانم ها به عنوان اصلی ترین مفهوم مشارکت در مراقبت های دوران بارداری و بعد از زایمان است.
فواید مشارکت مردان در دوران بارداری و پس از زایمان
- مشارکت مردان در دوران بارداری و پس از زایمان باعث حفظ سلامت جسمی و روحی همسر می شود. این مشارکت باعث می شود اضطراب، درد و خستگی مادر در دوران بارداری کاهش پیدا کند.
- مشارکت مردان در دوران بارداری نشانه علاقه آنان به سلامت بارداری همسرانشان است.
- به دلیل اینکه در جوامع امروزی سبک زندگی تغییر کرده است و خانواده ها از هم دور شده اند، بانوان، حامی و همراهی در دوران بارداری و زایمان ندارند. بنابراین همسران موظف هستند که در این زمینه مشارکت داشته باشند.
- در دوران بارداری، بانوان نیاز به توجه خاص از طرف همسر خود دارند. آقایان باید در این دوران توقعات خود را کاهش داده و در تمامی مراحل با آنها همراه باشند. همین امر باعث می شود که استرس مادر باردار کاهش پیدا کرده و نیازهای عاطفی اش برآورده شود. خانم ها در دوران بارداری و پس از زایمان این رفتارهای همسر را نشانه عشق و محبت و قدردانی می دانند.
- مشارکت مردان در دوران بارداری باعث تحکیم روابط زناشویی و کاهش عوارض بارداری و درد زایمان می شود.
- مسئولیت پذیری آقایان در دوران بارداری و پس از زایمان بر روی سلامت کودک در آینده تاثیر می گذارد.
موانع مشارکت مردان در دوران بارداری
- گاهی عدم مشارکت مردان در دوران بارداری به علت های مردانه و گاهی هم به خود بانوان مربوط می شود. عدم آگاهی آقایان از اتفاقاتی که در دوران بارداری رخ می دهد و راه های کمک به همسر در دوران بارداری و پس از زایمان باعث می شود تا این مشارکت ها صورت نگیرد. اکثریت آقایان آگاهی کافی در مورد بارداری، نگهداری کودک و مسئولیت خود در این زمینه را ندارند و به همین دلیل از همسر خود در دوران بارداری حمایت نمی کنند.
- گاهی بانوان به دلیل نگرش منفی نسبت به مشارکت همسران در دوران بارداری، مانع همراهی آنها برای مراقبت های بارداری می شوند.
- متکی بودن بانوان به مادرانشان، به خصوص در بارداری های اول باعث می شود تا آقایان در این زمینه مشارکتی نداشته باشند و از آنها به نوعی سلب مسئولیت می شود. بنا به گفته آقایان، به دلیل اینکه مادران بیشتر در کنار دخترانشان هستند دیگر نیازی به کمک ما در دوران بارداری و پس از زایمان نیست.
- نحوه تربیت آقایان در خانواده نیز مانعی برای مشارکت آنها در دوران بارداری و پس از زایمان است. هنگامی که همسر چنین رفتارهایی را از پدرش در خانه دیده باشد، یاد می گیرد که او هم در این زمینه همکاری داشته باشد.
- رابطه ناسالم بین زوجین باعث می شود تا آقایان در دوران بارداری و پس از زایمان از همسرانشان حمایتی نداشته باشند.
- مشغله کاری آقایان گاهی اوقات باعث می شود تا نتوانند به خوبی در دوران بارداری و پس از زایمان از همسرانشان حمایت کنند.
- در برخی اقشار و خانواده ها سنت و فرهنگ باعث می شود تا آقایان از همسرانشان در دوران بارداری و پس از زایمان حمایت نکنند، زیرا این ترس را دارند که فقط آنها تنها فردی هستند که از همسرشان مراقبت می کنند. این وضعیت مردسالاری و غرور مردانه باعث می شود تا کارهای مربوط به بارداری و تولد فرزند را فقط مخصوص خانم ها بدانند. گاهی همین غرور در آقایان باعث می شود حتی در کلاس های آموزشی هم شرکت نکنند.
- گفتن کلماتی مانند زن ذلیل که آقایان از طرف دوستانشان می شنوند بر روحیه آنها تاثیر می گذارد و تصور می کنند که با این کار همسرشان بر آنها تسلط پیدا کرده اند. این مورد یکی از مسائل اجتماعی هست که تاثیر بسیاری در عدم مشارکت مردان در دوران بارداری و پس از زایمان می گذارد.
- نبود برنامه های آموزشی در زمینه والد شدن برای پدران از موانع مشارکت پدر در دوران بارداری و پس از زایمان است. معمولا آقایان در این زمینه در حاشیه قرار دارند.
عوامل موثر در مشارکت مردان در دوران بارداری و پس از زایمان
- همسرانی که دارای رابطه دو طرفه قوی هستند تاثیر بسیاری در افزایش مشارکت مردان می گذارد.
- سن و سطح تحصیلات آقایان باعث حمایت بیشتر از همسرانشان در دوران بارداری و پس از زایمان می شود.
- محیط مناسب مراکز بهداشتی و نگرش مثبت در این زمینه از عواملی هستند که بسیار موثر است.
- اگر بارداری به صورت خواسته و با توافق همسران صورت گرفته باشد باعث می شود تا همسر مشارکت بیشتری در این زمینه داشته باشد.
- آموزش آقایان و کلاس های آموزشی در زمینه دوران بارداری و پس از زایمان کمک زیادی می کند.
نکاتی برای آموزش مردان
- بهترین روش آموزش آقایان در زمینه مشارکت در دوران بارداری و پس از زایمان آموزش چهره به چهره است و بهترین زمان آن روزهای تعطیل و عصرها می باشد.
- کلاس های آموزشی قبل از ازدواج می تواند در این زمینه بسیار موثر باشد.
- در کشورهایی مانند سوئد و نروژ، مشارکت مردان در دوران بارداری و پس از زایمان در آموزش و نگهداری کودک در قانون مورد تاکید قرار گرفته است.
- تغییر دیدگاه ها و نگرش ها و رفتار آقایان نیاز به برنامه ریزی دارد و نمی توان انتظار داشت این مورد به سرعت صورت گیرد.
مطالعه بیشتر:
1- مراقبت های بارداری در برابر بیماری ها
3- آمادگی ها و مراقبت های دوران بارداری
4- مزایا و معایب حضور پدر در اتاق زایمان
5- چگونه از همسرم در دوران بارداری حمایت کنم؟