افسردگی پس از زایمان را چگونه درمان کنیم

لحظه‌ای شاد و لحظه‌‌ای دیگر افسرده ... شاید تصور اینکه این احساس برای همیشه همراه شما بماند، سخت باشد. این اختلال خلقي خفيف در بسیاری از مادرانی که به تازگی زایمان کرده اند بوجود می آید و در صورتی که مورد توجه قرار نگیرد به سوي افسردگي پس از زايمان پیش می رود. از اين رو، شناخت و پيش بيني اين اختلالات و نیز اطلاع از این مورد که افسردگی پس از زایمان را چگونه درمان کنیم، مي تواند گامي مهم براي كمك به مادران در دوران پس از زايمان باشد.  

علائم افسردگی بعد از بارداری

در واقع بیماری افسردگی پس از زایمان مجموعه ای از تغییرات بدنی، رفتاری و عاطفی است که متعاقب زایمان در مادران رخ می دهد.

آیا به تازگی نوزادتان به دنیا آمده و از زمان بارداری انتظار داشتید که در چنین زمانی سرشار از سرور و شادمانی باشید! ولی ناگهان با دیدن سبد رخت چرک‌ها، شادمانی شما تبدیل به استرس می شود، چرا که باید زودتر آن‌ها را بشویید. به شدت خسته‌اید، پستان‌های شما به شکل ناراحت کننده‌ای پر است و مسئولیت‌های بی‌شماری که این موجود کوچک کاملا وابسته به شما، با خود به همراه آورده است کاملا شما را گیج کرده‌است. آیا صبح که از خواب برمی‌خیزید، احساس پوچی و تهی بودن می‌کنید! در واقع این مشکل کاملا طبیعی و جزئی از علائم افسردگی بعد زایمان است. افسردگی پس از زایمان بیش از 80 درصد از تمامی مادران جدید را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این احساس معمولا زمانی ‌که از بیمارستان به خانه برمی‌گردید، آغاز و نزدیک به ده روز ادامه دارد. اما وقتی دقیق فکر می‌کنید، داشتن احساس اندوه و ناامیدی زیاد هم تعجب آور نیست. زیرا به تازگی تجربه‌ای دگرگون‌کننده را پشت سرگذاشته‌اید و بدنتان به بیشترین حد ممکن تحت فشار قرار گرفته است.

با شناختن علائم افسردگی بعد از زایمان و درمان آن می توان از آسیب های روحی جدی به مادر و حتی نوزاد به راحتی جلوگیری کرد. زیرا علائم افسردگی پس از زایمان و درمان آن، هردو بسیار واضح هستند و اگر به یک متخصص مراجعه کنید روندهای درمانی به سهولت انجام خواهند شد.

علت افسردگی بعد از زایمان

بجز تاثیراتی که در اثر تغییرات هورمون‌ی صورت بوجود می آید،‌ بدن شما احساس ناراحتی و پریشانی می‌کند. ترشحات مختلف از بدنتان جاری می‌شود. فرزندتان دیگر شکم شما را ترک کرده است، ولی هنوز هم عضلات شما سست و نرم هستند و احساس کوفتگی دارید و لباس های پیش از بارداریتان دیگر اندازه شما نیست. ممکن است زایمانی غیره منتظره را پشت سر گذاشته باشید یا  بر اثر بیماری یا شدت زایمان برای مدتی از فرزندتان دور بوده اید.

گاهی ممکن است یکی از دلایل احساس گناه و پریشانی، ارتباط بر قرار نکردن با فرزندتان باشد. اشتیاق دوستان و خویشاوندان برای کمک نیز می‌تواند باعث افزایش فشار روحی شما شود. و احساس می کنید با وجود خستگی شدید، زمان کافی برای استراحت ندارید.  

ممکن است این افسردگی چندین علت داشته باشد، یعنی بخشی زیستی و بخش دیگر احساسی باشد. زمانی‌که نوزادی به دنیا می‌آید، تغییراتی ناگهانی در میزان هورمون‌های مادران رخ می‌دهد. برخی از هورمون‌ها که برای دوران بارداری مورد نیاز است به شدت کاهش می‌یابد، در حالی‌که دیگر هورمون‌ها مثل آن‌هایی که باعث تولید شیر می‌شوند، افزایش می‌یابند. ممکن است این دگرگونی‌های ناگهانی باعث افسردگی شما شوند.

گرچه افرادی که سابقه افسردگی بعد از زایمان دارند احتمال بیشتری وجود دارد که به افسردگي بعد از زايمان دوم مبتلا شوند اما به هیچ وجه به این معنا نخواهد بود که افسردگی پس از زایمان دوم کاملا علائمی مشابه سری قبل دارد.

معمولا بسیاری از مادران آمادگی لازم برای انطباق با شرایط جدید خود را ندارند و خستگی شدید بعد از زایمان آنها را قافل گیر می کند. این خستگی شدید معمولا با عواملی مانند دلواپسی در مورد زایمان و فشار فیزیکی زایمان در ارتباط است. علاوه بر اینکه، بانوان برای هفته‌ها با مشکلاتی نظیر درد بخیه‌ها، پستان‌های ملتهب، درد ماهیچه‌ای و خونریزی پس از زایمان مبارزه می‌کنند.

از این روی استراحت مناسب و آرامش بعد از زایمان بسیار ضروری است. ولی مادران فقط می‌توانند تا حدودی احساس آرامش کنند، زیرا فرزندشان نیاز به توجه و مراقبت دارد و زمانی که تصمیم به استراحت می گیرند، روال عادی کارهای خانه و نگهداری از نوزاد برای آنها مزاحمت ایجاد می‌کند. گاهی نیز ممکن است نوزاد در روزهای اولیه زندگیش دچار زردی یا مشکلات تغذیه‌ای شود، این عوامل نیز می توانند باعث افزایش پریشانی مادر می‌شود.

برقراری ارتباط بسیار مهم است. با همسر، مادر یا دوست نزدیکی درباره احساس خود صحبت کنید و هرگز تلاش نکنید احساسات خود را نادیده بگیرید. درباره آنچه احساس می‌کنید صادق باشید.

 هرچند که بروز این مشکل بسیار متداول است، ولی باعث پریشانی اکثر مادران می‌شود. همان‌طور‌که نوزاد رشد می‌کند، این مشکلات کاهش می‌یابند. شما باید در مورد این مشکلات با پزشک خود مشورت کنید تا فرزندتان با آرامش به زندگی خود ادامه دهد.  

گاهی ممکن است مادر احساس کند، هنگامی که با فرزند خود در خانه تنهاست، توان مقابله با مشکلات را ندارد و همین عامل باعث افزایش نگرانی او شود. البته این مشکل، بیشتر درباره مادران جدید صدق می‌کند.

افسردگی پس از زایمان را چگونه درمان کنیم

اگر می خواهید بدانید که افسردگی بعد از زایمان را چگونه درمان کنیم، باید توجه داشته باشید که این مشکل یک بیماری نیست و گذشت زمان، استراحت، اطمینان مجدد به خود و کمک گرفتن از دوستان و خویشاوندان این مشکل را حل می کند. معمولا افسردگی پس از زایمان نیاز به درمان‌ ندارد، اما اگر این مشکل بیشتر از دو هفته ادامه پیدا کرد و نشانه‌های آن شدیدتر شد، با پزشک خود تماس بگیرید.

اگر می خواهید بدانید که افسردگی پس از زایمان را چگونه درمان کنیم، به نکات زیر توجه کنید: 

• برای حفظ انرژی خود، از مواد غذایی سالم به مقدار کم و در فواصل منظم استفاده کنید.
• حداقل تا زمانی‌که فرزندتان را با شیر مادر شیردهی می‌کنید، مصرف ویتامین‌های دوران بارداری را ادامه دهید، اما بهتر است مصرف این ویتامین‌ها را تا یک سال پس از زایمان ادامه دهید.
• در حد امکان استراحت کنید. حتی بستن چشم ها برای 15 دقیقه نیز می‌تواند مفید باشد. اگر نمی‌توانید بخوابید برای آرام کردن بدن، پاهای خود را بالا بگذارید، فنجانی چای بنوشید و برای پنج دقیقه هیچ کاری نکنید.
• برای گفتگو به یکی از دوستانتان تلفن کنید.
• برای گریه کردن خجالت نکشید.
• تماس پوست با پوست با فرزندتان به برقراری رابطه با او کمک می‌کند، بنابراین هرچه بیشتر او را در آغوش بکشید.
• درباره احساسات خود با همسرتان صحبت کنید تا به درک و انعطاف‌پذیری او کمک کند.
• اجازه دهید که فرزندتان زمانی را با پدرش به تنهایی سپری کند تا بتوانید به کارهای خود برسید.
• خاطرات خود را در دفترچه‌ای یادداشت کنید. زمانی که به خاطرات گذشته نگاه می‌کنید، از سرعت پیشرفت خود در اجرای وظایف خطیر مادرانه شگفت‌زده خواهید شد.  

افسردگی پس از زایمان را چگونه درمان کنیم؟ راهکارهای ساده!

• برقراری ارتباط، امری ضروری است. با همسر، مادر یا دوستی نزدیک درباره احساسات خود صحبت کنید و هرگز احساسات خود را نادیده نگیرید.
• غذایی کامل بخورید و تا حد امکان استراحت کنید.
• در زمان‌هایی که نیاز به کمک دارید از اطرافیانتان درخواست کمک کنید.
• هر روز زمانی را به خودتان اختصاص دهید، حتی اگر این زمان صرفا به تنهایی حمام کردن و یا گوش کردن به موسیقی مورد علاقه شما باشد.

قبل از این‌که نگران برگشتن به تناسب اندام قبلی خود باشید، اجازه دهید بدنتان بطور کامل بهبود یابد.

• زمانی را با دوستان خود بگذرانید.
• دفترچه‌ای تهیه کرده و خاطرات خود را در آن بنویسید.

بخاطر داشته باشید که داشتن این احساسات امری عادی است. میلیون‌ها مادر در سراسر جهان دقیقا احساسی همانند شما دارند. اگر این احساسات‌ تبدیل به ناراحتی شدیدی شده و می خواهید بدانید افسردگی پس از زایمان را چگونه درمان کنیم، از اطرافیانتان کمک بخواهید و به خود استراحت بدهید. دوره پس از زایمان می‌تواند زمانی حساس برای شما باشد، بنابراین درصورت نیاز به کمک، برای درخواست آن ترسی نداشته باشید.

 مطالعه بیشتر:

1-  درمان درد و سفت شدن سينه در دوران شيردهي

2- خونریزی بعد از زایمان (خونریزی لوشیا) چند روز طول می کشد؟

3- اگر افسردگی پس از زایمان بیشتر شد چه باید کرد؟

4- شناخت علائم و درمان افسردگی پس از زایمان