انواع مدفوع نوزاد و مدفوع طبیعی نوزاد چگونه است؟
اغلب والدین جوان پیش زمینه ای در مورد انواع مدفوع نوزاد نداشته و از این رو مشاهده آن برایشان بسیار تعجب آور است! مدفوع نوزاد از نظر شکل، رنگ و قوام انواع مختلفی دارد طوری که حتی والدین باتجربه هم ممکن است همه انواع مختلف آن را ندیده باشند. این راهنمای تصویری درمورد انواع مدفوع نوزاد به شما نشان می دهد که مدفوع طبیعی نوزاد چگونه بوده و در طول دوره رشد، تغذیه با شیر مادر و یا شیرخشک و همچنین پس از آغاز تغذیه تکمیلی دچار چه تغییراتی خواهد شد.
انواع مدفوع نوزاد و علت آن
از آنجا که شرح انواع مدفوع نوزاد با تصویر به درک بهتر مطلب کمک می کند، در ادامه این متن مطالب مربوط به انواع مدفوع نوزاد با عکس و نیز شرح توضیحات کامل برای شما گردآوری شده است.
مدفوع نوزاد در بدو تولد: مکونیوم
در نخستین روزهای پس از تولد اولین مدفوع نوزاد به شکل یک ماده سبز مایل به سیاه، با ظاهری قیرمانند و چسبناک دفع می شود. این مدفوع که اصطلاحا مکونیوم نامیده می شود از مایع آمیوتیک، سلول های مرده دستگاه گوارش، سلول های پوست و سایر مواد زائدی که نوزاد در طول دوره جنینی در رحم مادر بلعیده است تشکیل شده است. مکونیوم عمدتا بی بو است از این رو ممکن است متوجه نشوید که زمان تعویض پوشک نوزاد فرارسیده است. هنگامی که نوزاد 2 الی 4 روزه شد مدفوع او تغییر کرده و دارای چسبندگی کمتر و ظاهری روشن تر تقریبا به رنگ سبز ارتشی خواهد بود. این تغییر شکل مدفوع به معنای آن است که نوزاد هضم اولین وعده شیرمادر یا شیرخشک را آغاز کرده است.
مدفوع طبیعی در نوزادان تغذیه شده با شیر مادر
چنانچه نوزاد شما منحصرا از شیرمادر تغذیه می شود مدفوع او زرد مایل به سبز بوده و قوامی خمیری یا خامه ای مانند خواهد داشت. مدفوع این نوزادان اغلب شبیه ترکیب سس خردل و پنیر بوده و به صورت دانه دانه به نظر می رسد. نکته جالب آنکه این مدفوع بوی بدی نیز ندارد.
در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند مشاهده بسیاری از رنگ ها برای مدفوع طبیعی است. به عنوان مثال در برخی موارد ممکن است مدفوع نوزاد کمی سبزتر از معمول به نظر برسد ولی تا هنگامی که حال عمومی نوزاد خوب است جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد.
مدفوع طبیعی در نوزادان تغذیه شده با شیرخشک
یکی دیگر از انواع مدفوع نوزادان، مدفوع سفت تر نوزادان شیرخشکی است. نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می شوند دارای مدفوع سفت تری هستند که غالبا رنگ و بافتی شبیه کره بادام زمینی دارد. همچنین رنگ مدفوع در این نوزادان ممکن است از زرد-قهوه ای، قهوه ای مایل به زرد تا قهوه ای مایل به سبز متفاوت باشد. همچنین مدفوع نوزادان تغذیه شده با شیرخشک نسبت به نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند دارای بوی نامطبوع و تندتری می باشد.
مدفوع سبز تیره یا سیاه
مصرف قطره آهن در نوزادان می تواند باعث تیرگی رنگ مدفوع شود و از موارد طبیعی انواع مدفوع نوزاد به شمار می رود. به همین علت مدفوع این نوزادان اغلب به رنگ سبز تیره و یا تقریبا سیاه می باشد. اگرچه این مورد چندان شایع نیست ولی با این وجود تغییرات رخ داده در رنگ مدفوع بواسطه مصرف مکمل کاملا طبیعی بوده و جای هیچ گونه نگرانی نیست.
در نوزادانی که از مکمل های آهن استفاده نمی کنند سیاه بودن مدفوع می تواند نشان دهنده وجود خون در دستگاه گوارش باشد. از این رو بهتر است به منظور ارزیابی سلامت نوزاد و پیشگیری از بروز هر نوع مشکل در اولین فرصت به یک پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
همچنین در نوزدانی که از شیرمادر تغذیه می شوند ترک داشتن نوک سینه مادر باعث می شود که نوزاد خون را همراه با شیر از سینه مادر بمکد. این خون پس از هضم شدن در دستگاه گوارش نوزاد باعث ایجاد لکه های سیاه در مدفوع او خواهد شد.
بنابراین در صورت مشاهده هر گونه خون در مدفوع نوزاد در اولین فرصت به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. ولی در اغلب موارد وجود لکه های سیاه در مدفوع نوزاد کاملا طبیعی بوده و مساله نگران کننده ای نیست.
مدفوع نوزاد پس از آغاز تغذیه تکمیلی
هنگامی که تغذیه نوزاد با غذای جامد را شروع می کنید تقریبا بلافاصله متوجه تغییراتی در مدفوع او خواهید شد، این تغییر بخصوص در نوزدانی که با شیر مادر تغذیه می شوند مشهودتر است و از انواع مدفوع نوزاد به شمار می رود.
مدفوع نوزاد در طول دوره تغذیه تکمیلی به رنگ قهوه ای یا قهوه ای تیره است. مدفوع همچنان حالت خمیری خود را حفظ کرده ولی غلیظ تر از کره بادام زمینی است، ضمن آنکه دارای بوی نامطبوعی نیز می باشد.
ممکن است در این دوران متوجه شوید که مدفوع نوزاد رنگ غذاهای مصرفی او را به خود گرفته است. به عنوان مثال اگر از هویج در غذای نوزاد استفاده کنید احتمال دارد در اجابت مزاج بعدی مدفوع او به رنگ نارنجی باشد و به همین ترتیب استفاده از چغندر می تواند باعث قرمز و نگران کننده شدن رنگ مدفوع شود!
مدفوع همراه با غذاهای نیمه هضم
یکی دیگر از انواع مدفوع نوزاد به همراه تکه های هضم نشده است. گاهی اوقات تکه هایی از مواد غذایی قابل شناسایی در مدفوع نوزاد مشاهده می شود این مورد به خصوص در مرحله از شیرگرفتن نوزاد بیشتر مشاهده می شود.
این مساله کاملا طبیعی بوده و جای هیچ گونه نگرانی نیست. علت این امر آن است که نوزاد در این سن هنوز جویدن را به درستی فرانگرفته و دستگاه گوارش او همچنان در حال تکامل است. بنابراین ممکن است برخی مواد غذایی بدون آنکه فرآیند هضم شدن را به طور کامل طی کنند به صورت مدفوع از بدن دفع شوند. چنانچه به طور مستمر در مدفوع نوزاد تکه هایی از غذای نیمه هضم مشاهده شد بهتر است در اولین فرصت به یک پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. این کار به شما کمک می کند که از عملکرد صحیح دستگاه گوارش نوزاد و کافی بودن تغذیه روزانه او اطمینان حاصل کنید.
اسهال
یکی موارد شایع انواع مدفوع نوزاد اسهال است. ابتلا به اسهال در کودکان عارضه ای نسبتا شایع است. در این حالت مدفوع نوزاد بسیار آبکی و روان بوده و هیچ مخاط یا مواد جامدی در آن وجود ندارد. اسهال نوزاد به رنگ سبز، زرد و قهوه ای بوده و ممکن است به صورت روان از بدن خارج شده و به بیرون از پوشک نوزاد نشت کند.
این عارضه معمولا در اثر ابتلا نوزاد به عفونت های باکتریایی و یا حساسیت به برخی غذاهای خاص رخ داده و در صورت عدم درمان به موقع می تواند منجر به بروز مشکل کم آبی در بدن شود. در صورتی که اسهال نوزاد بیش از دو روز متوالی ادامه یابد در اولین فرصت به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. همچنین در صورت مشاهده علائم کم آبی بدن مانند فرورفتگی فونتنال ( نقطه نرم روی جمجمه نوزاد) و یا خشک ماندن پوشک نوزاد به مدت چندین ساعت پیاپی مراجعه به پزشک ضرورت خواهد یافت.
یبوست
از دیگر انواع مدفوع نوزاد، تکه های سفت است. چنانچه مدفوع نوزاد ظاهری سخت داشته و مانند سنگریزه های کوچک به نظر برسد احتمالا به یبوست مبتلا شده است. نوزاد در هنگام دفع به وضوح احساس ناراحتی می کند و حتی ممکن است مدفوع او به علت التهاب ناحیه مقعد آغشته به خون باشد.
یبوست اغلب در کودکانی رخ می دهد که به تازگی تغذیه تکمیلی خود را آغاز کرده اند و عارضه نگران کننده ای به شمار نمی رود. ولی با این حال ابتلا به یبوست در برخی موارد می تواند نشانه کم آبی بدن، حساسیت غذایی و یا وجود یک بیماری زمینه ای در نوزاد باشد. در صورت ابتلا نوزاد به یبوست می توانید به منظور بررسی وضعیت سلامت نوزاد به یک پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
مدفوع همراه با مخاط
مدفوع ژله مانند و سبز رنگ همراه با رشته های براق، لیز و روان نشانه وجود مخاط در آن می باشد. این عارضه اغلب زمانی رخ می دهد که ترشح بزاق دهان نوزاد زیاد است زیرا مخاط موجود در بزاق اغلب بدون هضم شدن از بدن دفع می شود. همچنین این وضعیت ممکن است در اثر ابتلا نوزاد به سرماخوردگی که افزایش تولید مایع مخاطی را به دنبال دارد نیز رخ دهد.
همچنین وجود مخاط در مدفوع می تواند نشانه عفونت یا آلرژی نیز باشد. بنابراین چنانچه وجود مخاط در مدفوع به مدت چند روز ادامه یافته و یا با علائم دیگری همراه بود به منظور اطمینان از سلامت نوزاد در اولین فرصت به یک پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
مدفوع خون آلود با خون قرمز روشن
چنانچه نوزادتان دختر است ممکن است در نخستین روزهای پس از تولد چند قطره خون در پوشک او مشاهده کنید. این پدیده که تحت عنوان سیکل کاذب موسوم است به دلیل افزایش هورمون های بدن مادر در دوران بارداری رخ می دهد. دگرگونی های هورمونی بدن مادر باعث تحریک رحم نوزاد و در نتیجه یک دوره کوتاه خونریزی می شود که پس از مدت کوتاهی برطرف می شود. این عارضه کاملا طبیعی بوده و جای هیچ گونه نگرانی نیست.
از دیگر انواع مدفوع نوزاد، مدفوع خونی است که سبب نگرانی بسیار زیاد والدین می شود. مشاهده خون قرمز روشن در مدفوع نوزاد در چند روز نخست پس از تولد می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. به عنوان مثال ابتلا نوزاد به یبوست و یا بثورات پوشک می تواند باعث التهاب مقعد و در نتیجه ایجاد خونریزی مختصر در این ناحیه شود. همچنین زخم بودن نوک سینه مادر و بلعیدن خون توسط نوزاد نیز از دیگر مواردی است که می تواند باعث مشاهده خون در مدفوع نوزاد شود.
اگرچه مشاهده خون در مدفوع نوزاد الزاما به معنای بیمار بودن او نیست. ولی این عارضه در برخی موارد نیز می تواند نشانه ابتلا به عفونت و آلرژی و یا حتی وجود مشکلی در دستگاه گوارش نوزاد باشد. از این رو توصیه می شود که در صورت مشاهده خون در مدفوع نوزاد به منظور انجام بررسی های لازم و اطمینان از سلامت کودک به یک پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
حال که همه چیز را درمورد انواع مدفوع نوزاد می دانید و می تواند موارد طبیعی را از موارد غیرطبیعی تشخیص دهید، درصورتی که آنچه مشاهده می کنید به نظر عادی نمی آید، با متخصص اطفال در این باره مشورت کنید.
بیشتر بدانید:
1- رنگ مدفوع نوزاد ، آیا رنگ مدفوع نوزاد مهم است؟
2- علت اسهال نوزادان و تفاوت مدفوع طبیعی با اسهال چیست؟
3- مدفوع نوزاد تازه متولد شده، رنگ و شکل مدفوع نوزاد چگونه است؟
4- مدفوع سبز نوزاد نشانه چیست و دلایل سبز شدن مدفوع نوزاد چیست؟
