علت سردرد در کودکان و علائم سردرد در کودکان چیست؟
سردرد در کودکان شایع است و معمولا مشکلی جدی نیست. کودکان نیز مانند بزرگسالان، ممکن است انواع مختلف سردرد مانند میگرن یا سردردهای مربوط به اضطراب (تنشی) را تجربه کنند و همچنین دچار سردردهای مزمن روزانه شوند. در برخی مواقع، علت سردرد در کودکان عفونت، سطح بالای استرس، یا اضطراب یا آسیب جزئی به سر است. لازم است به نشانههای سردرد کودکان توجه و در صورت وخیم شدن سردرد یا دردهای مکرر با پزشک مشورت کنید. علت سردرد در کودکان سه ساله و بالاتر معمولا با داروهای بدون نسخه و نیز داشتن عادات سلامتی مانند برنامه غذایی و خواب منظم قابل درمان است.
علائم سردرد در کودکان چیست؟
کودکان همان سردردهایی را دارند که بزرگسالان تجربه می‌کنند، اما نشانههای آن کمی متفاوت است. برای مثال میگرن در بزرگسالان اغلب حداقل ۴ ساعت طول می‌کشد، اما در کودکان کوتاه‌تر است.
تفاوت در علائم ممکن است تشخیص نوع سردرد کودک را دشوار سازد، مخصوصا در کودکان کوچک‌تر که توضیح علائم برایشان دشوار است. اما در کل علائم مشخص اغلب در دسته‌بندی‌های خاصی قرار می‌گیرند.
میگرن در کودکان
میگرن می‌تواند باعث نشانههای زیر شود:
• درد کوبنده و ضربان‌دار سر
• دردی که با فعالیت تشدید می‌شود
• حالت تهوع
• استفراغ
• درد شکمی
• حساسیت شدید به نور و صدا
حتی نوزادان ممکن است دچار میگرن شوند، اما آن‌ها به قدری کوچک هستند که نمی‌توانند حرف بزنند و درد شدید خود را با گریه و گرفتن سر نشان می‌دهند.
سردرد تنشی
سردردهای تنشی شامل موارد زیر است:
• فشار روی عضلات سر و گردن
• درد بی‌وقفه ملایم تا متوسط در هر دو قسمت سر
• دردی که با فعالیت بدنی افزایش پیدا نمی‌کند
• سردردهایی که مانند سردردهای میگرنی با استفراغ و حالت تهوع همراه نیست.
کودکان کوچک‌تر ممکن است از بازی کناره‌گیری کنند و ترجیح دهند بیشتر بخوابند. سردردهای تنشی ممکن است از ۳۰ دقیقه تا روزهای متوالی ادامه داشته باشد.
سردردهای خوشهای
سردردهای خوشهای در کودکان زیر ۱۰ سال شایع نیست. اغلب این سردردها در موارد زیر اتفاق می‌افتد:
• این نوع سردردها در ۵ مرحله یا بیشتر رخ می‌دهد. ممکن است از یک سردرد تا ۸ سردرد در روز اتفاق بیفتد.
• دردهای منقطع و شدیدی که در یک طرف سر ایجاد می‌شود و کم‌تر از سه ساعت طول می‌کشد.
• با گرفتگی، آبریزش از بینی و چشم، بی‌قراری و تحریک همراه است.
سردرد مزمن روزانه
پزشکان برای سردردها و میگرن‌هایی که بیش از ۱۵ روز در ماه رخ می‌دهد، از عبارت سردرد مزمن روزانه (CDH) استفاده می‌کنند. این سردردها ممکن است بر اثر عفونت، صدمات جزئی سر یا مصرف قرصهای تسکین دهنده، حتی قرصهای بدون نسخه ایجاد شود.
چه زمان به پزشک مراجعه کنید؟
اغلب سردردهای کودکان جدی نیستند، اما در صورتی که موارد زیر مشاهده شد، به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید:
• سردردی که کودک را از خواب بیدار می‌کند.
• سردردی که شدید و تعداد آن بیشتر می‌شود.
• شخصیت کودک را تغییر می‌دهد.
• دردی که پس از وارد آمدن ضربه به سر کودک ایجاد می‌شود.
• استفراغ مداوم یا تغییر بینایی وجود دارد.
• همراه با تب، درد یا سفتی گردن همراه است.
اگر نگران هستید و در مورد سردردهای کودک سوال دارید، می‌توانید از پزشک بپرسید.
علت سردرد در کودکان چیست؟
عوامل بسیاری برای سردرد در کودکان وجود دارد. این عوامل شامل موارد زیر است:
• بیماری و عفونت: بیماری‌های شایع مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و عفونت‌های گوش و سینوس از شایع‌ترین انواع علت سردرد در کودکان شش ساله هستند. مننژیت یا التهاب مغز، به ندرت دلیل سردرد خواهد بود.
• ضربه به سر: ممکن است علت سردرد در کودکان هفت ساله و ... ضربه به سر باشد. برجستگی و کبودی می‌تواند باعث ایجاد سردرد شود. گرچه اغلب ضربه‌هایی که به سر وارد می‌شود جزئی هستند، اما اگر کودک به سختی زمین خورد و به سر او ضربه شدیدی وارد شد، به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. در صورتی که مشاهده کردید درد کودک به تدریج بیشتر می‌شود، با پزشک مشورت کنید.
• عوامل احساسی: استرس و هیجان، ممکن است به دلیل مشکل با دوست، معلم یا والدین رخ بدهد و در سردردهای کودک نقش داشته باشد. کودکانی که دچار افسردگی هستند، مخصوصا آن‌هایی که در شناخت احساس ناراحتی یا تنهایی مشکل دارند، از سردرد شکایت دارند.
• ژنتیک: سردرد، مخصوصا میگرن در خانواده موروثی است و می تواند علت سردرد در کودکان ۹ ساله باشد.
• غذاها و نوشیدنی‌های خاص: نیترات‌ها - ماده نگهدارنده موجود در گوشت‌های پخته شده، مانند بیکن، سوسیس و هات داگ - می تواند باعث ایجاد سردرد شود، همچنین ماده افزودنیMSG. کافئین بیش از حد موجود در نوشابه، شکلات، قهوه و چای نیز می‌تواند سردرد ایجاد کند.
• مشکل مغزی: به ندرت پیش می‌آید که تومور مغزی، آبسه یا خونریزی مناطقی از مغز را تحت فشار قرار داده و باعث سردرد مزمن و شدید شود. به طور معمول، در این موارد، علائم دیگری مانند مشکلات بینایی، سرگیجه و عدم تعادل وجود دارد.
عوامل خطر سردرد در کودکان
هر کودک ممکن است دچار سردرد شود. اما این مشکل بیشتر در موارد زیر شایع است:
• دختران پس از رسیدن به سن بلوغ
• کودکانی که در خانواده سابقه سردرد یا میگرن دارند.
• نوجوانان بزرگ‌تر
پیشگیری از سردرد در کودکان
موارد زیر ممکن است در پیشگیری از سردرد یا کاهش شدت سردرد کودکان موثر باشد:
• تمرین رفتارهای سالم. رفتارهایی که باعث سلامت عمومی می‌شوند، می‌توانند از بروز سردرد در کودکان جلوگیری کند. این رفتارها شامل خواب کافی، تحرک بدنی، مصرف وعده‌های غذایی و میان وعده‌های سالم، نوشیدن ۴ تا ۸ لیوان آب در روز و پرهیز از کافئین است.
• دوری از استرس. استرس و برنامه شلوغ، ممکن است باعث بروز سردرد در کودکان شود. نسبت به مواردی که باعث استرس کودکان می‌شود، مانند دشواری در انجام دادن تکالیف مدرسه یا روابط غیرصمیمی با دوستان آگاه باشید. اگر سردرد کودک با استرس یا افسردگی مرتبط باشد، با پزشک مشورت کنید.
• از سردردهای کودک یادداشت‌برداری کنید. این کار به تشخیص دلایل سردردهای کودک کمک می‌کند. توجه کنید چه زمانی سردرد شروع می‌شود، چه مدت طول می‌کشد و چه کارهایی درد را تسکین می‌دهد.
واکنش کودک به مصرف هرنوع داروی سردرد را ثبت کنید. به مرور مواردی که در این دفتر یادداشت شده، به شما کمک می‌کند تا نشانههای سردرد را در کودک تشخیص دهید و روش‌های پیشگیرانه خاصی در نظر بگیرید.
• پرهیز از مواردی که باعث تشدید سردرد می‌شود. از هر نوع غذا یا نوشیدنی که به نظر می‌رسد سردرد را تشدید می‌کند پرهیز کنید، مانند کافئین. دفترچه یادداشت به شما کمک می‌کند بفهمید چه غذاهایی سردرد کودک را تشدید می‌کند و نباید به او بدهید.
• برای برطرف کردن علت سردرد در کودکان طبق برنامه پزشک عمل کنید. در صورتی‌که سردرد شدید و روزانه باشد و در زندگی طبیعی کودک تداخل ایجاد کند، پزشک از داروهای پیشگیرانه استفاده می‌کند. برخی داروهای خاص که در فواصل منظم مصرف می‌شوند، مانند داروهای ضدافسردگی یا داروهای ضدتشنج، ممکن است از شدت و تعداد دفعات سردرد کم کند.
مطالعه بیشتر:
میگرن نتیجه کمبود ویتامین D در کودکان
سرماخوردگی نوزاد و علائم سرماخوردگی نوزاد چگونه است؟
صرع در کودکان چگونه است و چه علایم و نشانه هایی دارد؟
