قند خون نوزاد تازه متواد شده چقدر باید باشد؟
گلوکز خون قندی است که در جریان خون وجود دارد، انرژی تمام سلولهای بدن را تأمین می کند و یکی از مهمترین منابع انرژی برای نوزاد به شمار می آید.نوزادانی که از سطح گلوکز خون طبیعی برخوردارند، تمام انرژی مورد نیاز برای رشد و نمو سالم را در اختیار دارند. اما در موارد نادر، سطح گلوکز خون افت کرده و باعث بیماری کودک می شود. در ادامه این مقاله به شما خواهیم گفت که قند خون نوزاد چقدر باید باشد؟ قند خون نوزاد تازه متولد شده را چگونه می توان اندازه گیری کرد و قند خون نوزادی چه اهمیتی دارد؟ برای کسب اطلاعات کامل دراین باره، تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
گلوکز بدن نوزادان از چه منبعی به دست می آید؟
جنین در رحم مادر گلوگز را از طریق جفت و بند ناف دریافت می کنند. مقداری از آن گلوکز بلافاصله به عنوان انرژی استفاده می شود و بخشی دیگر برای بعد از تولد ذخیره خواهد شد. گلوکز ذخیره شده به حفظ سطح طبیعی گلوکز نوزاد در چند روز اول پس از تولد تا زمانی که کودک بتواند به خوبی تغذیه کند، کمک می کند.
شیر مادر معمولا در روز سوم پس از تولد به مقدار قابل قبولی می رسد، پس از آن منبع اصلی قند برای کودک خواهد بود. قند موجود در شیر در بدن نوزاد به گلوکز تبدیل می شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، گلوکز برای استفاده بین وعده های غذایی در بدن نوزاد ذخیره می شود.
چرا قند خون برخی از نوزادان پایین است؟
• در نوزادان سالم کامل یعنی آنهایی که پس از 37 هفته متولد می شوند، سطح گلوکز خون 1 تا 2 ساعت پس از تولد در کمترین حد خود قرار دارد. پس از این، بدن شروع به استفاده از ذخایر قند و چربی سالم می کند و سطح گلوکز معمولاً افزایش می یابد.
• نوزادان کوچک و نارس (زودرس) ممکن است ذخیره کافی گلوکز نداشته باشند بنابراین بدون تغذیه اضافی سطح گلوکز افزایش نمی یابد. این نوزادان در 24 ساعت اول زندگی بیشتر در معرض افت گلوکز خون قرار دارند.
• نوزادانی که از مادران دیابتی متولد می شوند به خصوص مادرانی که به انسولین نیاز دارند یا دیابتشان به خوبی کنترل نمی شود، ممکن است در استفاده از ذخایر گلوکز خود دچار مشکل شوند. در این دسته از کودکان افزایش طبیعی قند خون پس از تولد، بلافاصله اتفاق نمی افتد.
• نوزادانی که نسبت به سن بارداری بزرگ تر هستند، یعنی وزن آنها بیشتر از وزن تخمین زده شده برای سن بارداری است، در 12 ساعت اول پس از تولد همین مشکل را دارند.
معمولاً سطح گلوکز خون فقط برای چند ساعت پائین خواهد بود اما در مواردی 24-72 ساعت ادامه می یابد. وقتی سطح گلوکز به حد نرمال رسید، دیگر مشکل هیپوگلیسمی یا افت قند خون وجود نخواهد داشت.
در موارد بسیار نادر، افت قند خون می تواند شدید باشد و یا به مدت طولانی ادامه یابد. در این صورت پزشک آزمایشهای بیشتری را برای بررسی علل دیگر انجام خواهد داد.
آیا همه نوزادان تازه متولد شده نیاز به بررسی قند خون دارند؟
نوزادان سالم و کامل نیاز به بررسی قند خون ندارند. در این دسته از نوزادان انرژی کافی ذخیره شده است و می توانند تا زمانی که شیر مادر به حد مطلوب برسد، از انرژی ذخیره شده خود، استفاده کنند. اما نوزادانی که حال عمومی خوبی ندارند باید برای بررسی بیشتر، از جهت قند خود و موارد دیگر مورد آزمایش قرار بگیرند.
بعضی از نوزادان بیشتر در معرض خطر افت قند خون هستند و باید به طور مرتب از نظر سطح گلوکز چک شوند:
• نوزادان نارس که بیش از 3 هفته زودتر یعنی در هفته 36 بارداری و قبل از آن متولد می شوند.
• نوزادانی که نسبت به سن بارداری کوچکتر هستند یعنی وزن آنها از مقدار تخمین زده شده برای سن بارداری، کمتر است. به ویژه اگر وزن گیری در هفته های پایانی بارداری به کندی اتفاق بیفتد.
• نوزادانی که مادران آنها در دوران بارداری یا قبل از آن دیابت داشتند.
• نوزادانی که نسبت به سن بارداری بزرگ هستند.
• نوزادانی که مبتلا به بیماریهای نادر هستند که باعث افت قند خون می شود.
گلوکز خون در نوزادان چگونه اندازه گیری می شود؟
گلوکز خون نوزاد را با چند قطره خون که معمولاً از پاشنه پای کودک می گیرند، اندازه گیری می کنند.
اگر فرزند شما بر اساس آنچه که پیشتر گفتیم، در معرض خطر است اما عملکرد خوبی دارد، قند خون او دو ساعت بعد از تولد و بار دیگر قبل از اولین تغذیه اندازه گیری می شود. به طور کلی قند خون را در طی روزهای اول و دوم بعد از تولد، 3 تا 5 مرتبه در روز اندازه گیری می کنند.
چرا افت گلوکز خون برای نوزادان خطرناک است؟
اگر نوزاد بیمار و سطح گلوکز خون در او پایین باشد و افت قند چند ساعت به طول بیانجامد، احتمال بروز مشکلات طولانی مدت رشد یا یادگیری وجود دارد.
قند خون کودک چقدر باید باشد؟
گلوکز خون بر حسب میلی مول بر لیتر (mmol /L) اندازه گیری می شود. قند خون نرمال نوزاد در 72 ساعت اول باید بیش از 3.3 میلی مول در لیتر باشد، آن دسته از نوزادان تازه متولد شده که در این مدت، سطح گلوکز خونشان کمتر از 2.6 میلی مول در لیتر طی 72 ساعت اول است، نیاز به درمان دارند.
اگر نوزاد من افت قند خون داشته باشد، چه اقداماتی باید انجام دهم؟
کودک باید از نظر علائم بیماری بررسی شود. اگر سطح قند خون خود به خود بالا نرود، تغذیه بیشتر لازم است. غذای بیشتر را می توان به طرق زیر تامین نمود:
• پستان
• شیردوشیده شده مادر
• شیر خشک
اگر با تغذیه بیشتر سطح گلوکز خون بالا نرود، می توان ژل گلوکز (ژل حاوی قند) را همراه با غذا به کودک داد. ژل گلوکز یک بار قابل تکرار است، اما اگر قند خون نوزاد پایین بماند یا کودک نتواند به خوبی غذا بخورد، به درمان داخل وریدی از طریق سوزن یا لوله در بدن نیاز دارد. تغذیه وریدی در نوزادان نارس یا نوزادانی که وزن کمی دارند، اغلب از زمان تولد شروع می شود.
کنترل قند خون یا درمانهای جانبی تا چه زمانی لازم است؟
سطح قند خون نوزاد، به خصوص در صورت شیردهی منظم، معمولاً در طی 12 تا 72 ساعت (3 روز) بعد از تولد به حالت عادی برمی گردد. نوزادان کامل به ندرت در تنظیم گلوکز خون مشکل دارند. اگر افت قند خون بیش از 24 ساعت ادامه داشته باشد، احتمالاً آزمایش های بیشتری روی کودک انجام می شود.
چگونه می توان از افت گلوکز خون در نوزاد پیشگیری کرد؟
طبیعی ترین راه برای تغذیه کودک و حفظ سطح طبیعی گلوکز خون شیردهی زودهنگام و مکرر است. قبل از شروع استفاده از جایگزین شیر مادر (شیر خشک)، حتما با پزشک مشورت کنید. با توجه به شرایط خطر که قبلا به آن اشاره کردیم، وضعیت فرزندتان را بررسی کنید تا اگر در معرض خطر افت قند خون قرار دارد، آگاه باشید.
در دوران بارداری از استعمال دخانیات اکیداً خودداری کنید، نوزادانی که در معرض دخانیات قرار می گیرند، رشد خوبی ندارند.
مطالعه بیشتر:
چرا باید هر دو ساعت به نوزاد شیر داد؟
هیپوگلیسمی یا افت قند خون نوزاد چه درمانی دارد؟
افتادن قند خون نوزاد و عوارض افتادن قند خون نوزاد چیست؟
افت قند نوزاد وعلائم افت قند در نوزادان تازه متولد شده چیست؟
