مراقبت از دندان های شیری،چرا باید از دندان شیری مراقبت کنیم؟
در اکثر نوزادان، دندان ها در حدود سن شش تا ده ماهگی شروع به رشد می کنند. ماساژ لثه نوزادان یا دادن اجسام سرد به نوزاد برای مکیدن، ممکن است به دندان درآوردن کمک کند. با مسواک زدن دو بار در روز، پرهیز از خوردن غذاها و نوشیدنی های شیرین و پرهیز از خواباندن نوزادان با بطری، از پوسیدگی دندان های آنها جلوگیری کنید. برای مراقبت از دندان های شیری کودکان باید در حدود سن دوازده ماهگی یا هنگامی که اولین دندان آنها ظاهر می شود توسط دندانپزشک معاینه شوند. در ادامه این متن به شما خواهیم گفت که چرا باید از دندان های شیری مراقبت کنیم و برای مراقبت از دندان های شیری و دائمی کودکتان چه راهکارایی وجود دارد.
رشد دندان های شیری
دندان های شیری در حالی که نوزادان هنوز در رحم مادرشان هستند، رشد می کنند. نوزادان تازه متولد شده دارای بیست دندان شیری کامل در لثه های خود هستند. در بیشتر نوزادان، دندان ها در حدود سن شش تا ده ماهگی درون دهان ظاهر می شوند. در بعضی از نوزادان در حدود سه ماهگی و در برخی دیگر تقریبا دوازده ماهگی می توانید دندان ها را در دهان ببینید. به طور کلی نمی توانیم سن دقیقی برای دندان در آوردن کودکان بگوئیم اما جالب است بدانید که تعداد بسیار کمی از نوزادان با یک یا حتی دو دندان به دنیا می آیند.
دندان های شیری می توانند به هر ترتیب درون دهان ظاهر شوند، اما معمولا دندان های فک پائین و وسط اولین دندان ها هستند. معمولا این بیست دندان شیری نهایتا تا سن سه سالگی کاملا درون دهان کودک قابل مشاهده هستند. در حدود سن شش تا بیست سالگی به تدریج دندان های دائمی جایگزین دندان های شیری می شوند.
دندان درآوردن
با رسیدن هر دندان شیری به سطح لثه، لثه برای بیرون آمدن دندان باز می شود. نوزادان گاهی اوقات هنگامی که دندان های جدید می خواهند از لثه بیرون بیایند، لثه های خود را به هم می مالند که معمولا نشان دهنده مشکلی نیست. بسیاری از والدین معتقدند که علائمی در هنگام دندان در آوردن نوزاد نشان داده می شوند. مانند:
• زیاد گریه می کند یا به نظر بیش از حد دمدمی مزاج می شود.
• مثل همیشه غذا نمی خورد.
• اشیایی مانند اسباب بازی ها، عروسک ها و ملافه ها را می مکد.
• خیلی بیشتر از قبل پوشک خود را کثیف می کند.
• در همان طرفی که می خواهد دندان در بیاورد، گوش آن سمت را می کشد.
این علائم ممکن است در اثر دندان درآوردن ایجاد شوند و یا ممکن است فقط بخشی از رشد طبیعی کودک باشد و یا در نتیجه عفونت های جزئی و بیماری ها باشد. اگر حال عمومی کودک شما خوب نیست، بهتر است به متخصص اطفال مراجعه کنید. به خصوص اگر کودک تب یا اسهال دارد یا نگران علائم دیگری هستید.
کارهایی که می توانید انجام دهید
اگر نگران دندان درآوردن کودک خود هستید، می توانید موارد زیر را امتحان کنید:
• به آرامی با انگشت تمیز لثه کودک خود را ماساژ دهید. حتما قبل از این کار دست خود را به دقت بشویید. همچنین می توانید از مسواک های انگشتی موجود در داروخانه ها استفاده کنید.
• چیزی مانند دندان گیر سرد ( منجمد نباشد) به کودک بدهید تا گاز بزند و کمی از درد ناشی از دندان درآوردن کمتر شود.
• غذاهایی را درست کنید که کمتر به جویدن نیاز دارند. مانند انواع پوره، سوپ، حلیم و...
• به کودک خود چیزی محکم، مانند یک بیسکوییت سفت بدون قند، برای مکیدن بدهید.
ژل های مخصوص دندان درآوردن معمولا توصیه نمی شوند، به دلیل اینکه احتمالا نمی توانند به کاهش درد کمک کنند و همچنین می توانند عوارض جانبی بدی داشته باشند.
اگر با تمام راه حل های ارائه شده باز هم حال عمومی کودک شما خوب نیست می توانید به پزشک مراجعه کنید. اما به طور کلی دندان در آوردن مشکل محسوب نمی شود.
مراقبت دندان های شیری را از چند ماهگی شروع کنیم؟
مراقبت از دندان های شیری می تواند قبل از ظاهر شدن اولین دندان کودک شما شروع شود. هنگامی که کودک شما حدودا سه ماهه شد، می توانید لثه های او را به آرامی و با استفاده از یک گاز استریل و یا یک پارچه تمیز و مرطوب دوبار در روز پاک کنید. این کار به کودک شما کمک می کند تا زمان ظهور اولین دندان برای مسواک زدن آماده باشد.
به محض اینکه اولین دندان درون دهان کوچولوی دوست داشتنی شما ظاهر شد، باید با مسواک مخصوص نوزادان زیر دوسال هر روز دندان او را تمیز کنید. اگر کودکتان مسواک زدن را دوست ندارد، می توانید با گاز استریل جلو و عقب دندان را تمیز کنید.
تا حدود سن هجده ماهگی فقط مجاز به استفاده از آب بر روی مسواک کودک هستید، مگر اینکه دندانپزشک به شما توصیه کرده باشد تا از خمیر دندان استفاده کنید. اگر هر روز بهداشت دهان و دندان کودکتان را رعایت کنید، باعث ایجاد عادت خوب مراقبت از دندان در آینده می شود.
بهترین راه برای تمیز کردن دندان های شیری
حال که می دانید چرا باید از دندان های شیری خود مراقبت کنیم نوبت به ارائه روش هایی برای مراقبت از دندان های شیری می رسد. برای مراقبت از دندان های شیری:
1. کودک خود را طوری قرار دهید که بتوانید دهان او را به راحتی ببینید و هم چنین کودک احساس امنیت کند. نشستن روی تخت یا زمین در حالی که کودک دراز کشیده است، به طوری که سر کودک روی پاهای شما قرار دارد، بهترین موقعیت است.
2. چانه کوچک کودک خود را در دست های خود بگیرید، در حالی که سر کودک در روی پاهای شما قرار دارد.
3. لب کودک را به آرامی بلند کنید و با استفاده از حرکات نرم و دورانی دندان ها را تمیز کنید.
4. دقت کنید که جلو و عقب هر دندان و هم چنین خط لثه را به طور کامل تمیز کنید.
اگر کودک با مسواک زدن احساس ناراحتی می کند، می توانید در هنگام مسواک زدن آواز بخوانید و یا به او اجازه دهید با اسباب بازی مورد علاقه اش بازی کند.حتی اگر به طور کامل موفق نشدید دندان ها را بشویید هیچ اشکالی ندارد، به هر حال مسواک زدن ناقص بهتر از مسواک نزدن است.
زمانی که کودکتان تلاش شما را برای مسواک زدن ببیند، به تدریج آن را به عنوان یک برنامه منظم روزانه قبول خواهد کرد.
تمیز نگه داشتن مسواک برای مراقبت از دندان های شیری
پس از تمیز کردن دندان ها و لثه های کودک، مسواک را با آب شیر بشویید. مسواک را به صورت عمودی در ظرفی باز نگهداری کنید تا در معرض هوا خشک شود.
بهتر است هر سه تا چهار ماه و یا زمانی که نشانه ای از فرسودگی بر روی موی مسواک مشاهده کردید آن را تعویض کنید.
جلوگیری از پوسیدگی زودرس دندان
تمیز کردن دندان ها به تنهایی تضمینی در برابر پوسیدگی دندان نیست. رژیم غذایی و نحوه تغذیه کودک نیز مهم است. نوزادان از زمان تولد تا شش ماهگی فقط به شیر مادر یا شیر خشک احتیاج دارند. پس از شش ماهگی که غذاهای جامد را به تدریج به کودک دلبندتان معرفی کردید، باید توجه کنید که هرگز غذاها و نوشیدنی های حاوی قند به او ندهید.
برای مراقبت از دندان های شیری، هرگز اجازه ندهید کودکتان با بطری شیر بخوابد. به دلیل اینکه در هنگام خواب دهان بزاق کمتری برای محافظت از دندان ها تولید می کند و با چکه کردن شیر درون دهان به راحتی دندان ها در معرض شیر قرار می گیرند که به مرور زمان باعث پوسیدگی دندان می شوند.
همچنین به این نکته توجه کنید که خوابیدن با شیشه شیر خطر خفگی هم دارد. اگر کودک شما بعضی غذاها را دوست ندارد، هرگز برای گول زدن او آن غذا را با شکر و یا هر چیز شیرین دیگری مخلوط نکنید.
مطالعه بیشتر:
ترتیب دندان درآوردن نوزاد چگونه باید باشد؟
رویش اولین دندان و نشانه های دندان در آوردن نوزاد
علائم دندان در آوردن نوزاد و نحوه کمک به شیرخوار چیست؟
علت زود دندان درآوردن نوزاد و مزایا و معایب زود دندان درآوردن چیست؟
