گلاب در شیردهی و همه چیز در مورد مصرف گلاب در شیردهی
روزی که کلئوپاترا، الهه زیبایی مصر باستان برای جلب عاشقان خود به داخل کاخ، از عطر دلنواز گل رز کمک می گرفت، احتمالا فکرش را هم نمی کرد که سال ها بعد، از اسانس این گل های زیبا، مایعی معطر به نام گلاب گرفته شود که علاوه بر رایحه خوش، کاربردهای خوراکی و دارویی نیز داشته باشد. یکی از این کاربردهای دارویی پرطرفدار، افزایش تولید شیر مادر است که عموم مردم به آن باور دارند. اما آیا واقعا مصرف گلاب در شیردهی مفید و بی خطر است؟ پاسخ آن را در این مقاله خواهید یافت.
همه چیز در مورد مصرف گلاب در شیردهی
هزاران قرن است که از گلاب در عطرسازی، آشپزی، درمان بیماری ها و شفابخشی، مراقبت از پوست و مو و همچنین خوشبوسازی فضاها به ویژه در مراسم های مذهبی، آیینی و مقدس همچون شستن خانه خدا در مکه استفاده می شود. در ایران باستان و همچنین کشور هندوستان، گل رز نمادی از محبت، دوستی، عشق، خلوص، زیبایی، ایمان و پاکی در نظر گرفته شده و به همین دلیل در عروسی های این دو کشور برای اطمینان از ازدواج سعادتمند، در میان مهمانان و بر سر سفره عقد، گلاب پخش می کردند. برخی از تاریخ نگاران بر این باور هستند که این مایع خوشبو، اولین بار در قرن دهم و توسط دانشمند برجسته ایرانی، ابن سینا، کشف شده است!
گلاب یا همان Rose water، از تقطیر گلبرگ های گل محمدی (Rosa damascena) به دست می آید که در سراسر جهان از جمله ایران، اروپا، بلغارستان، ترکیه و هند کشت شده و یکی از مهم ترین گونه های، گل های رز است. در حال حاضر، بیش از 200 گونه گل رز و بیش از 18000 رقم از فرم این گیاه شناسایی شده و به همین دلیل نیز می توان نام "پادشاه گل ها"، را بر آن نهاد.
برای تهیه گلاب، گل ها باید هر روز صبح زود چیده شوند، سپس گلبرگ ها جدا شده و همراه با آب در نسبت های مشخص، درون دیگ های مخصوص ریخته می شوند. در مرحله بعدی درب و تمام منافذ دیگ ها بسته شده و بخار حاصل از جوشیده شدن محتویات آن از طریق لوله هایی به درون ظرف مخصوص دیگری که درون محفظه آب سرد قرار دارد، انتقال داده می شوند. پس از سرد شدن بخارهای به دست آمده، فرآیند تقطیر یا میعان آغاز شده و گلاب تولید می شود. گلاب گیری یک فرآیند بسیار دقیق است که هنوز هم به طور سنتی در ظروف بزرگ مسی یا فلزی انجام می شود.
ترکیب شیمیایی موجود در گل محمدی و گلاب، شامل موادی همچون گلیكوزیدها، فلاونوئیدها، آنتوسیانین ها، ویتامین C ، روغن ضروری و ... است. در این میان، سیترونلول و ژرانیول، فنیل اتیال الکل و ... به عنوان اجزای اصلی روغن ضروری موجود در گل رز یا همان محمدی، مسئول فعالیت های دارویی آن هستند.
خواص گلاب در طب سنتی و مدرن
اگرچه گلاب جایگاه مهمی در طب سنتی دارد، اما دارای کاربردهای درمانی در طب مدرن نیز است. از بی شمار خواصی که برای گلاب ذکر شده است، می توان به این موارد اشاره نمود:
- درمان دردهای قفسه سینه،
- نشاط آور و رفع غم و اندوه،
- کمک به درمان افسردگی،
- تسکین گلودرد و سرفه،
- دارای خواص ضدعفونی کنندگی و در نتیجه پیشگیری و درمان عفونت های مختلف،
- کمک به حفظ سلامت دهان و دندان ها با تقویت و محکم کردن لثه ها،
- درمان بیماری آفت دهان،
- تقویت کننده قلب،
- کمک به روشن تر شدن پوست،
- متعادل نگه داشتن PH پوست (تونر)،
- ماده ضدعفونی کننده برای شستشوی چشم،
- درمان درد و اسپاسم شکمی (گرفتگی دردناک عضلات)،
- تسکین دهنده تب،
- تصفیه کننده خون،
- درمان مشکلات گوارشی،
- کمک به خروج ادرار (مدر)،
- و تسکین سردرد و به ویژه دردهای میگرنی و ...
اگرچه همه این خواص از نظر علمی به اثبات نرسیده اند، اما پژوهشگران توانسته اند چندین مورد از فواید گلاب را با انجام تحقیقات علمی با احتمال بیشتری تایید کنند، از جمله:
- خواب آور بودن و درمان مشکلات اختلال خواب،
- کاهش و تسکین درد،
- دارای اثرات مفید بر عملکرد مغز مانند کنترل روند زوال عقل (آلزایمر)،
- جلوگیری از بروز حملات تشنجی خصوصا در بیماری صرع،
- کاهش سرفه،
- بهبود عملکرد قلب و عروق،
- کاهش قند خون و کنترل دیابت،
- خاصیت آنتی اکسیدانی و در نتیجه کاستن از خطر بروز بسیاری از بیماری های ناشی از رادیکال آزاد،
- اثر ضد التهابی،
- کمک به حل مشکل یبوست (ملین)،
- و کمک به درمان انواع اختلالات چشمی همچون بیماری ورم ملتحمه چشم (کنژنکتیویت).
خواص گلاب در شیردهی
مهم ترین خاصیتی که برای مصرف گلاب در شیردهی در نظر گرفته شده است، افزایش میزان تولید شیر مادر است. البته این مساله هنوز از لحاظ علمی تایید یا رد نشده است.
به علاوه با مصرف گلاب در شیردهی می توان منتظر بروز چنین نتایجی بود:
1. درمان مشکلات پوستی ناشی از تغییرات دوره بارداری همچون تیرگی و خشکی پوست،
2. کمک به درمان افسردگی پس از زایمان و یا احساس غم و اندوهی که بسیاری از مادران در دوره شیردهی آن را تجربه می کنند.
3. و تسکین سردردهای ناشی از بی خوابی های شبانه.
آیا مصرف گلاب در شیردهی، بی خطر است؟
اینطور به نظر می رسد که بله! اگر مادر باردار و یا فرزند او به گلاب، حساسیت نداشته و دچار واکنش های آلرژیک نشوند، می توان گفت که مصرف گلاب در شیردهی خطری نداشته و ایمن است.
البته با توجه به فقدان تحقیقات کافی و علمی، نمی توان به قطعیت رای به بی خطر بودن مصرف گلاب در شیردهی داد و بنابراین پیش از مصرف، حتما باید از پزشک خودتان در این رابطه نظرخواهی کنید.
عوارض گلاب در شیردهی
مهم ترین عارضه ای که به صورت کلی، برای استفاده از گلاب در شیردهی ذکر شده است، بروز حساسیت و واکنش های آلرژیک در افراد مصرف کننده است. مصرف گلاب در شیردهی نیز می تواند دقیقا همین عوارض را به دنبال داشته باشد، اما بزرگترین نگرانی در این میان، تحت تاثیر قرار گرفتن نوزاد و درگیر شدن او از این سنین پایین با آلرژی نیز هست. بنابراین قبل از تصمیم گیری در مورد مصرف گلاب در شیردهی، حتما با پزشک خود مشورت کرده و در صورتی که خودتان در گذشته به گلاب حساسیت داشته اید، بهتر است کمی محتاط تر پیش بروید.
مطالعه بیشتر:
عرق شنبلیله در بارداری آیا مفید و بی خطر است؟
گلاب در بارداری و خواص گلاب در بارداری چیست؟
بهترین زمان مصرف عرق کاسنی در بارداری چه موقع است؟
آیا مصرف عرق کاسنی و رازیانه در دوران بارداری بی خطر است؟
