سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری آیا ضروری است؟
سونوگرافی بخشی جدایی ناپذیر از ارزیابی های دوران بارداری هر خانم به شمار می رود. در این روش با به کارگیری امواج صوتی، تصاویری از داخل رحم و جنین به دست آمده تا پزشک به کمک آن ها بتواند به اطلاعات مهمی همچون وضعیت جنین، مایع آمنیوتیک و جفت دست پیدا کرده و در مورد چگونگی مدیریت بارداری در هفته های بعدی تصمیم گیری نماید تا بدین ترتیب سلامت جنین و بارداری به بهترین شکل حفظ شود. در این مقاله می توانید به پاسخ هر سوالی که در مورد سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری دارید، برسید.
آیا انجام سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری ضروری است؟
هر بررسی که پزشک در طی بارداری درخواست می کند، در جای خود ضروری بوده و باید انجام شود. سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری نیز از این قاعده مستثنا نیست. شما تا 13 هفته و 6 روز، برای انجام سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری یا همان سونوگرافی ان تی (NT) که در آن در ضخامت مایع شفاف تجمع یافته در زیر پوست پشت گردن جنین مورد ارزیابی قرار می گیرد، فرصت دارید. اما اگر این زمان بگذرد و وارد هفته چهاردهم بارداری شوید، فرصت انجام سونوگرافی ان تی و غربالگری مرحله اول از دست رفته و در نتیجه امکان تشخیص زودهنگام بسیاری از بیماری های جنینی مانند سندرم داون و سایر ناهنجاری های کروموزومی در اوایل بارداری ممکن نخواهد بود.
سونوگرافی هفته سیزدهم
در این هفته میانگین قد جنین از سر تا انتهای لگن در هفته 13، 7/14 سانتی متر و میانگین وزن او 23 گرم می باشد.
در این مرحله از رشد جنین کلیهها و دستگاه ادراری کار میکند. اثر انگشت جنین شکل گرفته و هنوز جنین میتواند شستش را بمکد. جوانههای دندانی در حال رشد است.
در سونوگرافی چه میبینید؟
در این تصویر سر جنین در سمت راست و کف پایش در سمت چپ قرار دارد. پاها کاملا مشخص است و زانوها خم شده است. خطی که در وسط صفحه مشخص است ابزار دستگاه سونوگرافی برای اندازه گیری طول جنین از فرق تا کفل است. به کمک این اندازه گیری میتوان سن جنین را تشخیص داد.
چرا باید در هفته سیزدهم سونوگرافی انجام دهید؟
مهم ترین دلیلی که پزشک در هفته سیزدهم بارداری، درخواست سونوگرافی می کند، اندازه گیری نوکال ترانس لوسسنی (Nuchal translucency) یا همان ان تی جنین است. آن دسته از مادران بارداری که تا این زمان موفق به انجام سونوگرافی ان تی نشده اند، باید تا قبل از به پایان رسیدن هفته سیزدهم بارداری، این بررسی را انجام دهند. زیرا با گذر از هفته سیزدهم بارداری، ضخامت ان تی دیگر معیار خوبی برای غربالگری جنین نخواهد بود و به همین دلیل نیز پس از این زمان دیگر اندازه گیری نمی شود.
از سوی دیگر، در هفته های 12 و 13 بارداری، تمام اندام ها و ساختارهای اصلی در جنین تشکیل شده است و بنابراین سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری، زمان مناسبی برای اولین ارزیابی دقیق آناتومی (ساختار بدنی) جنین به شمار می رود.
به علاوه حتی اگر در هفته 11 و یا 12 بارداری سونوگرافی ان تی را انجام داده باشید، این احتمال وجود دارد که باز هم پزشک در هفته سیزدهم بارداری برایتان سونوگرافی درخواست نماید. این اتفاق زمانی رخ خواهد داد که شما علائمی همچون درد، احساس فشار در واژن و یا خونریزی و لکه بینی را تجربه کنید! بنابراین در چنین شرایطی پزشک برای ارزیابی وضعیتتان، سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری را انجام می دهد.
سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری چقدر طول میکشد؟
اگر هدف از انجام سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری، اندازه گیری ان تی باشد، مدت زمان انجام آن به طور متوسط در حدود نیم ساعت خواهد بود. در غیر اینصورت ممکن است سونوگرافی بسیار زودتر و در طی 10 تا 15 دقیقه انجام شود.
پزشک چه چیزهایی را میتواند در سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری تشخیص دهد؟
در سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری، کوچولوی شما در حد و اندازه یک هلو است. اما با این وجود بسیاری از ساختارهای بدن او تشکیل شده اند و بنابراین پزشک در سونوگرافی می تواند این موارد را تشخیص داده و مورد ارزیابی قرار دهد:
- تعداد جنین ها (تشخیص تک قلویی یا دو یا چندقلو بودن بارداری)،
- سن جنین: با اندازه گیری فاصله میان فرق سر تا نشیمنگاه جنین (CRL) محاسبه می شود.
- زنده بودن جنین،
- تعداد و ریتم ضربان قلب،
- زمان تقریبی زایمان،
- ضخامت مایع شفاف پشت گردن (NT)،
- تیغه بینی (Nasal Bone)،
- ناهنجاری های ساختاری در جنین،
- دست ها و پاها و حتی انگشتان،
- بینی و دهان،
- شکل سر، وضعیت تشکیل استخوان جمجمه،
- مغز، اندازه بطن های مغزی،
- وضعیت ارگان های داخلی همچون قلب، ریه ها، معده و حباب معده و مثانه،
- دنده ها،
- پرده دیافراگم،
- دیواره شکمی، شکم،
- نخاع،
- اطلاعات مربوط به جفت شامل: شکل، نوع، محل قرارگیری، فاصله از دهانه رحم و گرید یا درجه پیری،
- میزان مایع آمنیوتیک،
- تعداد عروق بند ناف،
- اندام های جنسی: هرچه سن بارداری بالاتر می رود، رویت اندام های جنسی راحت تر شده و بنابراین امکان تشخیص جنسیت در این هفته وجود دارد اما همچنان همراه با خطا است.
اگر در سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری ضربان قلب شنیده نشود یعنی چه؟
در سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری، شنیده نشدن ضربان قلب جنین، اتفاق بسیار نگران کننده ای به حساب می آید. متاسفانه در صورت وجود برخی مشکلات در جنین مانند مشکلات ژنتیکی و یا برخی مشکلات در مادر مانند اختلالات انعقادی و هورمونی و ...، این احتمال وجود دارد که ضربان قلب جنین ناگهان و بدون هیچ علامتی از کار افتاده و متوقف شود. در چنین شرایطی، ادامه دادن بارداری امری بی فایده است.
بنابراین اگر در سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری ضربان قلب جنین شنیده نشد، لازم است تا برای انجام سقط اقدام نمود. البته که قبل از این کار، برای رد احتمال هرگونه خطا، تکرار سونوگرافی ضروری و الزامی است.
اگر در سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری جنین مشکل داشته باشد، باید چه کاری انجام دهیم؟
تمام مادران در حین سونوگرافی، منتظر شنیدن اخبار خوش سلامتی دلبند درون رحمشان هستند، اما همیشه شرایط آنطور که ما دوست داریم پیش نرفته و این احتمال وجود دارد که در سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری، پزشک به وجود برخی مشکلات جنینی مشکوک شود. در چنین موقعیتی، ضروری است تا بررسی های تکمیلی انجام شوند که می توانند به قطعیت وضعیت سلامتی جنین را تشخیص دهند. این بررسی ها عبارتند از:
- غربالگری مرحله دوم،
- آزمایش نیپتی (NIPT) یا همان سل فری دی ان ای (cell free DNA)،
- نمونه برداری از پرزهای جفتی (CVS)،
- و نمونه برداری از مایع آمنیوتیک دور جنین (آمنیوسنتز).
بنابراین اگرچه شک به وجود مشکلات جنینی در سونوگرافی هفته سیزدهم بارداری، خبر بسیار ناراحت کننده ای است، اما به معنای آن نیست که جنین قطعا بیمار بوده و باید آن را سقط کنید. در این شرایط، تنها کاری که می توانید و باید انجام دهید این است که کمی صبوری کرده و منتظر نتایج بررسی های بعدی باشید.
مطالعه بیشتر:
هفته سیزدهم بارداری | بایدها و نبایدها مادر و جنین
عکس جنین در هفته سیزدهم بارداری تصویر و اندازه جنین
بررسی اندازه طول ران (FL) جنین در هفته های مختلف بارداری
عکس جنین پسر در سونوگرافی و سونوگرافی تعیین جنسیت چگونه است