شنیده نشدن صدای ضربان قلب جنین در سونوگرافی

تپش قلب جنین از چه زمانی شروع می شود؟

زمانی‌که این عضو اولیه و لوله‌ای شکل (قلب جنین) را بر روی صفحه نمایشگر سونوگرافی می‌بینید، لحظات شگفت‌انگیز و به‌یاد‌ماندنی‌ در خاطر شما ثبت خواهد شد. متخصص طول بدن از سر تا باسن را اندازه‌گیری می کند که باید شش میلی‌متر و به اندازه‌ی یک دانه برنج باشد. گرچه، این لحظه‌ای هیجان‌انگیز و مهم برای هر زوج باردار است، ولی زمانی که تپش قلبی وجود نداشته باشد می‌تواند بسیار نگران‌کننده باشد.

قلب جنین از 22 تا 28 روز پس از لقاح جنین، شروع به تپش می‌کند. تپش قلب جنین طی تمامی این دوران (بارداری، زایمان و تولد نوزاد) نشانه خوبی از سلامت اوست. این تپش از همان اولین مراحل بارداری، خون، مواد مغذی و اکسیژن را از جفت به سلول کوچک در حال رشد جنین می‌رساند.

22 روزِ اول پس از لقاح جنین، برای جنین بسیار حیاتی است. در آغاز یک تخمک و یک اسپرم برای ملاقاتِ هم رقابت می‌کنند، پس از ملاقات در یکدیگر آمیخته شده و از طریق لوله‌ فالوپ به رحم می‌رسند. سرانجام حدود ده روز بعد، این موجود خود را در لایه های رحم (آندومتریوز) جایگزین می‌سازد. معمولاً جنین باید در روز بیست و دوم برای آغاز تپش قلب آماده باشد.

دلایل شنیده نشدن صدای ضربان قلب جنین در سونوگرافی

اگر تست بارداری مثبت باشد، ولی پزشک نتواند تپش قلب را روی اسکن مشاهده کند، قراری برای اجرای اسکن دوم گذاشته می‌شود که معمولاً یک هفته بعد خواهد بود (یا حتی طولانی‌تر). گاهی احتمال دارد دلیل نداشتن تپش قلب، اشتباه در محاسبه تاریخ لقاح جنین باشد. یعنی جنین جوان‌‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد. ممکن است لایه‌های اضافی چربی نیز مانع شنیدن تپش قلب جنین می‌شوند.

در صورتی که تاریخ لقاح جنین درست باشد و مادر خونریزی داشته باشد (حتی فقط لکه‌هایی از خون) و اندازه جنین در اسکن به 6 میلی‌متر نرسد، بارداری پیشرفتی نداشته است. به این ترتیب یک سقط جنین خود به خودی ناگزیر خواهد بود. احتمالاً بانوانی که دچار این عارضه می‌شوند، آن احساس درونی که در هر بارداری برای مادران رخ می دهد را حس نکنند. البته این غریزه‌ای طبیعی است، زیرا زمانی‌که پزشک عدم پیشرفت بارداری را تشخیص می‌دهد و سقط جنین اجباری می‌شود، میزان ناراحتی خانم باردار بسیار کم‌تر خواهد بود.

گرچه اسپرم برای مدتی به درازای 5 روز پس از انزال می‌تواند در دهانه رحم آماده ملاقات تخمک باشد، ولی تخمک زمانی‌که رها شد، باید طی 24 ساعت بارور گردد. تخمک بارور شده پیش از رسیدن به رحم، فقط 8 تا 12 روز برای عبور از لوله فالوپ فرصت دارد. هر تاخیر یا مانعی در این لوله به حاملگی خارج از رحم منجر خواهد شد. زمانی که این گروه سلول‌ها که بلاستوسیست (blastocyst) نامیده می‌شود در دیواره رحم جای می‌گیرند، سلول‌های جفت به آندومتریوز (لایه های رحم) متصل می‌گردند.  

جنین در حال رشد برای زنده‌ ماندن به دوزهای بالای پروژسترون که از تخم‌دان‌ها ترشح می شود، وابسته است. ترشح میزان زیاد پروژسترون، به خانم‌ها احساس بارداری می‌دهد. آنها احساس می‌کنند پستان‌هایشان، لطیف، حساس و پُرتر از معمول شده است. ممکن است ترشح بزاق در آنها بیشتر شود، میزان انرژی کاهش یابد و تهوع صبحگاهی داشته باشند. زمانی‌که میزان پروژسترون به اندازه کافی زیاد نباشد، خانم‌ها دچار این نشانه‌ها نخواهند شد، حتی اگر جواب تست بارداری مثبت باشد. بانوانی که از روش IVF (باروری تخمک در آزمایشگاه) استفاده می‌کنند یا قبلاً سقط جنین داشته‌اند، ممکن است برای پیشگیری از وقوع دوباره آن، در اوایل بارداری، تزریق‌های پروژسترون داشته باشند یا قرص‌های آن را دریافت کنند.

زمانی که تپش قلب جنین روی اسکن مشاهده نمی‌شود، احتمال دارد برای بررسی میزان پروژسترون (که معمولاً طی بارداری ده برابر بیشتر است) آزمایش خون انجام شود. برای زوج‌هایی که در اسکن دوم آنان تپش قلب جنین مشاهده نمی‌شود و نتیجه آزمایش خون آنان میزان کم پروژسترون را نشان می‌دهد، پزشک اجرای کورتاژ یا باز کردن (D&C) را تجویز می‌کند.

مطالعه بیشتر:

1- تشخیص بارداری یا حاملگی خارج از رحم

2- رابطه ضربان قلب جنین در سونوگرافی و سقط جنین

3- اولین تپش قلب و اولین حرکت های جنین چه زمانی شروع می شود؟

4- چگونگی تغییرات تعداد ضربان قلب جنین در بارداری