سندرم نوزاد آبی و چه چیزی باعث سندرم نوزاد آبی می شود؟
سندرم نوزاد آبی وضعیتی است که برخی از نوزادان در اوایل زندگی با آن متولد می شوند یا پس از تولد ایجاد می شود. این وضعیت با آبی یا بنفش شدن رنگ پوست نوزاد مشخص شده و سیانوز نیز نامیده می شود. این پوست مایل به آبی در جایی که پوست نازک است، مانند لب ها، لاله گوش و بستر ناخن، بیشتر مشهود است. سندرم نوزاد آبی، اگرچه شایع نیست، اما می تواند به دلیل وجود چندین نقص قلبی مادرزادی (در هنگام تولد) یا عوامل محیطی یا ژنتیکی ایجاد شود.
چه چیزی باعث سندرم نوزاد آبی می شود؟
نوزاد به دلیل خون کم اکسیژن، رنگ مایل به آبی به خود می گیرد. به طور معمول، خون از قلب به ریه ها پمپ می شود و در آنجا اکسیژن دریافت می کند. خون به قلب و سپس در سراسر بدن به گردش در می آید. هنگامی که مشکلی در قلب، ریه ها یا خون وجود داشته باشد، ممکن است خون به درستی اکسیژن رسانی نشود. این باعث می شود پوست رنگ آبی به خود بگیرد. عدم اکسیژن رسانی می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد.
تترالوژی فالوت (TOF)
اگرچه نقص مادرزادی قلبی تترالوژی فالوت نادر است، اما عامل اصلی سندرم نوزاد آبی است. این در واقع ترکیبی از چهار نقص قلبی است که می تواند جریان خون را در ریه ها کاهش دهد و اجازه دهد خون فاقد اکسیژن به بدن منتقل شود.
این نقص شامل شرایطی مانند وجود سوراخی در دیواره قلب است که بطن چپ و راست قلب را از هم جدا می کند و ماهیچه ای که مانع جریان خون از بطن راست به شریان ریوی یا ریه می شود.
متهموگلوبینمی
این وضعیت ناشی از مسمومیت با نیترات است. این حالت ممکن است در نوزادانی که از شیر خشک مخلوط با آب چاه تغذیه می کنند، ایجاد شود یا نوزادانی که با غذای کودک خانگی تهیه شده از مواد حاوی نیترات مانند اسفناج یا چغندر تغذیه می شوند به وجود بیاید.
این بیماری بیشتر در نوزادان زیر 6 ماه رخ می دهد. در این سن، نوزادان دارای دستگاه گوارش حساس تر و تکامل نیافته ای هستند که احتمال تبدیل نیترات به نیتریت را افزایش می دهد. هنگامی که نیتریت در بدن گردش می کند، متهموگلوبین تولید می کند. در حالی که متهموگلوبین غنی از اکسیژن است، اما این اکسیژن را به جریان خون آزاد نمی کند. این شرایط منجر به ایجاد رنگ مایل به آبی در نوزادان می شود.
متهموگلوبینمی نیز به ندرت می تواند مادرزادی باشد.
سایر نقایص مادرزادی قلب
ژنتیک باعث بیشتر نقایص مادرزادی قلب می شود. به عنوان مثال، نوزادان متولد شده با سندرم داون اغلب مشکلات قلبی دارند. مسائل مربوط به سلامت مادر، مانند دیابت نوع 2 و عدم کنترل صحیح آن، همچنین می تواند منجر به نقایص قلبی در نوزاد شود. برخی از نقایص قلبی نیز بدون هیچ دلیل مشخصی ایجاد می شوند. تنها چند نقص مادرزادی قلب باعث سیانوز می شود.
علائم سندرم نوزاد آبی چیست؟
علاوه بر رنگ آبی پوست، سایر علائم سندرم نوزاد آبی شامل موارد زیر است:
• تحریک پذیری
• بی حالی
• مسشکلات مربوط به تغذیه
• ناتوانی در افزایش وزن
• مشکل در رشد
• ضربان قلب یا تنفس سریع
• انگشتان جمع یا گرد دست و پا
سندرم نوزاد آبی چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک متخصص اطفال علاوه بر گرفتن سابقه پزشکی کامل و انجام معاینه فیزیکی، احتمالاً تعدادی آزمایش نیز انجام می دهد. این آزمایشات به تعیین علت سندرم نوزاد آبی کمک می کند. آزمایشات می تواند شامل موارد زیر باشد:
• آزمایش خون
• ایکس ری قفسه سینه برای بررسی ریه ها و اندازه قلب
• الکتروکاردیوگرام (EKG) برای بررسی فعالیت الکتریکی قلب
• اکوکاردیوگرام برای دیدن آناتومی قلب
• کاتتریزاسیون قلبی برای تجسم شریان های قلب
• آزمایش اشباع اکسیژن برای تعیین میزان اکسیژن در خون
سندرم نوزاد آبی چگونه درمان می شود؟
درمان بستگی به علت سندرم نوزاد آبی دارد. اگر این بیماری به دلیل نقص مادرزادی قلب ایجاد شود، به احتمال زیاد نوزاد شما در مرحله ای نیاز به جراحی دارد.
ممکن است دارو نیز توصیه شود. این توصیه ها بر اساس شدت نقص است. نوزادان مبتلا به متهموگلوبینمی با مصرف دارویی به نام متیلن بلو، که می تواند اکسیژن خون را تامین کند، وضعیت شان بهبود می یابد. این دارو نیاز به نسخه دارد و معمولاً از طریق ورید تزریق می شود.
چگونه می توان از سندرم نوزاد آبی جلوگیری کرد؟
برخی از موارد سندرم نوزاد آبی طبیعی است و نمی توان از آنها جلوگیری کرد. با این حال، از دیگر موارد می توان اجتناب کرد. اقدامات انجام شده شامل موارد زیر است:
• از آب چاه استفاده نکنید. شیرخشک را با آب چاه تهیه نکنید یا تا پیش از 12 ماهگی به نوزادان آب ندهید. جوشاندن آب نیترات را از بین نمی برد. سطح نیترات در آب نباید بیش از 10 میلی گرم در لیتر باشد. بخش بهداشت محلی شما می تواند اطلاعات بیشتری در مورد آب خوب به شما ارائه دهد.
• غذاهای غنی از نیترات را محدود کنید. غذاهای غنی از نیترات شامل کلم بروکلی، اسفناج، چغندر و هویج است. مقدار این مواد را قبل از 7 ماهگی در برنامه تغذیه کودک خود محدود کنید. اگر خودتان غذای کودک تهیه می کنید و باید از این سبزیجات استفاده کنید، بیشتر از یخ زده آنها استفاده کنید تا تازه.
• از مواد مخدر، سیگار کشیدن، الکل و برخی داروها در دوران بارداری خودداری کنید. اجتناب از این موارد از نقایص مادرزادی قلبی جلوگیری می کند. اگر دیابت دارید، مطمئن شوید که به خوبی کنترل شده و تحت نظر پزشک هستید.
چشم انداز نوزادان مبتلا به این بیماری چگونه است؟
سندرم نوزاد آبی یک اختلال نادر است که دلایل مختلفی دارد. پزشک شما ممکن است هر چیزی را از عدم درمان فوری تا جراحی توصیه کند. جراحی روی نوزاد تازه متولد شده می تواند بسیار خطرناک باشد. پس از شناسایی علت و درمان موفقیت آمیز، اکثر کودکان مبتلا به سندرم نوزاد آبی می توانند زندگی عادی داشته و پیامدهای کمی برای سلامتی داشته باشند.
مطالعه بیشتر:
سندرم محرومیت نوزادان (NAS) و علائم این سندرم چیست؟
سندرم پاتو واحتمال زنده ماندن نوزادی با سندرم پاتو چقدر است؟
سندروم نونان چیست و چه علائمی داردوعلت بروز این سندروم چیست
سندروم شارژه CHARGE چیست و چگونه می توان آن را تشخیص داد؟