آیا استفاده از فنیل افرین در دوران بارداری بی خطر است؟
فنیل افرین یک داروی ضد احتقان است که برای تسکین کوتاه مدت احتقان بینی ناشی از سرماخوردگی، سینوزیت، آلرژی های تنفسی فوقانی یا تب یونجه استفاده می شود. فنیل افرین در چندین داروی مختلف بدون نسخه وجود دارد. در روزهای بارداری که قطعا هر دارویی را با احتیاط مصرف می کنید، اگر سرما بخورید یا آلرژی داشته باشید چه اتفاقی می افتد؟ آیا امکان استفاده از دارویی مانند فنیل افرین وجود دارد؟
آیا استفاده از فنیل افرین در دوران بارداری بی خطر است؟
مصرف فنیل افرین به دلیل ایجاد آسیب های مادرزادی، به ویژه در سه ماهه اول بارداری، مناسب نیست اما نوع فنیل افرینی که استفاده می کنید، اهمیت زیادی دارد.
آیا فنیل افرین خوراکی برای مادران باردار مضر است؟
پژوهش ها نشان می دهد فنیل افرین خوراکی به دلیل مکانیسم عملی که دارد، برای مادران باردار خطرناک است. در واقع این دارو با تنگ کردن عروق خونی در مجرای بینی، راه های هوایی را باز و گرفتگی بینی را برطرف می کند و ترشحات مجاری بینی را کاهش می دهد. اما در نوع خوراکی، باریک شدن رگ های خونی به مجرای بینی محدود نمی شود بلکه رگ های خونی رحم نیز تحت تأثیر قرار می گیرد. باریک شدن رگ های خونی رحم به هر نحو در دوران بارداری جریان خون به جنین را کاهش داده و در نتیجه مانع از دریافت اکسیژن کافی در جنین خواهد شد. کمبود اکسیژن تواند باعث نقایص مادرزادی یا کندی ضربان قلب جنین شود. بنابراین در دوران بارداری از مصرف فنیل افرین خوراکی خودداری کنید.
آیا استفاده از اسپری فنیل افرین برای مادران باردار خطرناک است؟
از سوی دیگر، فنیل افرین داخل بینی مستقیماً با اسپری وارد بینی می شود و بیشتر مجاری بینی را تحت تاثیر قرار می دهد. ضد احتقان های داخل بینی به طور کلی، باید فقط به مدت سه روز در ساعت مشخص استفاده شوند. هیچ ارتباط شناخته شده ای بین مصرف کوتاه مدت فنیل افرین داخل بینی و نقایص مادرزادی یا سایر آسیب های بارداری وجود ندارد. با این حال، اگر باردار هستید، قبل از استفاده از هر دو نوع فنیل افرین، حتما با پزشک صحبت کنید.
تداخلات دارویی فنیل افرین
فنیل افرین خوراکی می تواند با برخی از داروهایی که ممکن است قبل، حین و بعد از زایمان به خانم باردار داده شود، تداخل داشته باشد. اکسی توکسیک ها و مشتقات ارگوت دو دسته از این داروها هستند. این داروها برای مواردی مانند مدیریت زایمان و درمان خونریزی پس از زایمان مورد استفاده قرار می گیرند. مصرف این داروها همزمان با مصرف خوراکی فنیل افرین می تواند باعث افزایش فشار خون در مادر، عوارض بارداری یا زود به دنیا آمدن نوزاد شود. اما این عوارض در اشکال داخل بینی فنیل افرین مشاهده نمی شود.
عوارض جانبی فنیل افرین
فنیل افرین ممکن است عوارض جانبی داشته باشد و باید در دوران بارداری که دغدغه اصلی، سلامت مادر و فرزند است، این مورد را در نظر گرفت. برخی از عوارض جانبی ممکن است با عادت کردن بدن به دارو از بین بروند. اگر هر یک از این عوارض جانبی برای شما مشکل ایجاد کرد یا از بین نرفت، با پزشک خود تماس بگیرید.
عوارض جانبی رایجتر فنیل افرین عبارتند:
• عصبی بودن
• سرگیجه
• مشکل خواب
• سوزش، سوزش یا عطسه بلافاصله پس از استفاده از اسپری بینی
در صورت بلع اسپری بینی فنیل افرین، عوارض جانبی جدی مانند حالت تهوع، استفراغ، ترشح آب دهان، افزایش دما، خستگی و کما می تواند رخ دهد.
داروهای بدون نسخه حاوی فنیل افرین
بسیاری از داروهای بدون نسخه، فنیل افرین دارند. به دلیل خطراتی که در دوران بارداری وجود دارد، باید بدانید که چه داروهایی حاوی این ماده هستند تا بتوانید در صورت لزوم از مصرف آنها اجتناب کنید. نمونه هایی از داروهای خوراکی دارای فنیل افرین عبارتند از:
• تمامی نسخه های ضد احتقان سودافید
• تیلنول سینوس و سردرد
• قرص سرماخوردگی و آنفلوآنزا
• موسینکس فست مکس سرماخوردگی، آنفولانزا و گلودرد
تمامی انواع نئو سینفرین و فور وی نیز نمونه هایی از داروهای داخل بینی حاوی فنیل افرین هستند.
داروهای ژنریک دیگری حاوی فنیل افرین نیز وجود دارند. در این فرآورده های دارویی، فنیل افرین با داروهای دیگری مانند گایفنسین و دکسترومتورفان ترکیب می شود. گایفنسین، شل کننده مخاط و دکسترومتورفان، یک نوع ضد سرفه است. بنابراین حتماً برچسب‌های داروهای بدون نسخه را پیش از مصرف مطالعه کنید و از مصرف دارو بدون مشورت پزشک خودداری نمائید.
درمان های جایگزین
علائم احتقان بینی ناشی از سرماخوردگی یا آلرژی می تواند ناراحت کننده و ناخوشایند باشد، اما خطر جانی ندارد و با گذشت زمان خود به خود از بین می رود. به همین دلیل، بسیاری از پزشکان، در دوران بارداری درمان غیردارویی احتقان بینی را پیشنهاد می کنند، مانند:
• افزایش مصرف مایعات: زیرا به دفع ویروس های سرماخوردگی از بدن کمک می کند
• استراحت: به بدن توانایی دفاع در مقابل بیماری را می دهد
• دوش آب گرم یا بخور: برای پاکسازی مجرای بینی خوب است
• استفاده از بخور سرد یا مرطوب کننده هوا: رطوبت هوا را زیاد کرده و به تخلیه سینوس ها کمک می کند.
چه موقع با پزشک گفتگو کنیم؟
اگر باردار هستید، مراقبت های دارویی زیر به شما کمک کنید:
• قبل از مصرف هر دارویی اعم از داروهای تجویزی و بدون نسخه با پزشک صحبت کنید.
• برچسب فرآورده های دارویی ضدسرفه و سرماخوردگی را به دقت مطالعه کنید. برخی از این فرآورده های ممکن است حاوی فنیل افرین یا داروهای دیگری باشند که مصرف آنها در دوران بارداری خطر دارد.
• اگر احتقان یا سایر علائم بیش از چند روز طول کشید، با پزشک صحبت کنید. علائم طولانی ممکن است نشانه مشکلات جدی تر باشد. مراجعه منظم به پزشک می تواند به درمان علائم احتقان و در عین حال ایمنی بارداری کمک کند.
تفاوت فنیل افرین و سودوافدرین چیست؟
هر دوی این داروها ضد احتقان هستند. از آنجا که عملکرد مشابهی دارند، در ترکیب با یکدیگر استفاده نمی شوند. اما در اشکال مختلف سودافد مورد استفاده قرار می گیرند. به عنوان مثال، سودافد ضد احتقان حاوی سودوافدرین و سودافید ضداحتقان پی ای حاوی فنیل افرین است. پسودوافدرین را می توان به مت آمفتامین غیرقانونی تبدیل کرد که یک ماده مخدر بسیار اعتیاد آور است.
مطالعه بیشتر:
خطرات مصرف دارو بدون نسخه در بارداری
استفاده از ویکس در بارداری آیا بی خطر است؟
قرص سرماخوردگی در بارداری و عوارض قرص سرماخوردگی چیست؟
