قرص سرماخوردگی در بارداری و عوارض قرص سرماخوردگی چیست؟
سرماخوردگی، در شرایط عادی یک بیماری به نسبت ساده است که به راحتی و با مصرف دارو در کنار استراحت و رعایت رژیم غذایی، می توانید با آن مقابله کنید. اما اگر باردار باشید، همین بیماری ساده و کم خطر، به یک چالش جدی تبدیل خواهد شد، زیرا به دلیل حساسیت های ویژه این دوران، با محدودیت های زیادی در رابطه با مصرف دارو رو به رو هستید. به همین دلیل نیز، در این مقاله به مساله مصرف قرص سرماخوردگی در بارداری و عوارض احتمالی آن پرداخته است، تا شاید راهنمایی برای مادران باشد.
قرص سرماخوردگی چیست؟
قرص سرماخوردگی، یک واژه کلی برای مجموعه داروهایی است که با هدف کنترل و کاهش علائم ناشی از سرماخوردگی تولید شده اند و به اسامی مختلفی از جمله آدولت کلد، کلداستاپ، کلد ژل، کلداکس و ... شناخته می شوند. ترکیب معمول یک قرص سرماخوردگی شامل سه ماده دارویی موثره استامینوفن، کلرفنیرامین مالئات و فنیل افرین است که هر کدام با ویژگی های منحصر به فرد خود در درمان نشانه های ناشی از سرماخوردگی تاثیرگذار هستند. بر این اساس مکانیسم اثر یک قرص سرماخوردگی، بدین شکل خواهد بود:
- استامینوفن (Acetaminophen): کاهش دهنده تب (تب بر) بوده و درد را تسکین می دهد.
- کلرفنیرامین مالئات (Chlorpheniramine Maleate): یک آنتی هیستامین که علائم حساسیتی مانند آبریزش بینی، عطسه، خارش گلو و ... را برطرف می کند.
- فنیل افرین (Phenylephrine): یک داروی ضد احتقان است و به علاوه با انقباض رگ ها، مشکلاتی مانند آبریزش از بینی و چشم ها، گرفتگی بینی و ... را کاهش می دهد.
اما به جز این موارد، بسته به اینکه قرص سرماخوردگی توسط چه شرکتی تولید شده باشد، این امکان وجود دارد که ترکیبات دارویی دیگری نیز در ترکیب شیمیایی آن به کار رفته باشند، از جمله:
ایبوپروفن (Ibuprofen): از دسته داروهای ضد التهاب و تسکین دهنده تب و درد است.
- ناپروکسن (Naproxen): از دسته داروهای ضد التهاب و تسکین دهنده تب و درد است.
- سودوافدرین (Pseudoephedrine): یک داروی ضد احتقان مشابه به فنیل افرین که به رفع گرفتگی بینی و مجرای تنفسی کمک کرده، مانع از اشک ریزش و آبریزش از بینی شده و در تخلیه ترشحات سینوسی نیز اثرگذار است.
- گایافنزین (Guaifenesin): از دسته داروهای خلط آور است که به تسکین سرفه و گرفتگی گلو و سینه کمک می کند.
- کلماستین (clemastine): از دسته داروهای آنتی هیستامین است که به درمان آبریزش بینی، اشک ریزش از چشم ها و رفع خارش چشم، بینی و گلو کمک می کند.
- و دکسترومتورفان (Dextromethorphan): از دسته داروهای ضد سرفه است که خصوصا بر روی سرفه های خشک تاثیر می گذارد.
تداخلات دارویی قرص سرماخوردگی
شاید جزو آن دسته از افرادی باشید که قرص سرماخوردگی را مانند نقل و نبات می خورند اما باید بدانید که این قرص، ممکن است با برخی داروهای دیگر تداخل داشته باشد که از جمله آن ها می توان به این موارد اشاره کرد:
- داروهای آنتی هیستامینی،
- داروهای ضد فشار خون،
- داروهای خواب آور و آرام بخش،
- دیفن هیدرامین،
- داروهای ضد افسردگی و اضطراب،
- داروهای شل کننده عضلات،
- داروهای مسکن،
- فنی توئین،
- کاربامازپین،
- دیازپام،
- ریفامپین و ...
البته این تنها لیستی از داروهای دارای تداخل اثر با قرص سرماخوردگی بوده و برای اطمینان توصیه می کنیم قبل از مصرف قرص سرماخوردگی، حتما تمام داروهای مصرفی خود را با راهنمای کارخانه سازنده و یا پزشکتان چک و کنترل کنید.
عوارض قرص سرماخوردگی
هر فرآورده دارویی، در کنار منفعت هایی که به همراه دارد، می تواند عوارض جانبی را نیز برای مصرف کنندگان ایجاد کند. مهم ترین و رایج ترین عوارض جانبی ناشی از قرص سرماخوردگی عبارت هستند از:
- افزایش سطح فشار خون و یا افت آن،
- بالا رفتن میزان تعریق بدن،
- افزایش تعداد ضربان قلب،
- احساس سردرد و سرگیجه،
- خواب آلودگی،
- عصبانیت،
- بی قراری و تحریک پذیری،
- ایجاد ضایعات پوستی،
- بالا رفتن میزان اشتها،
- اسهال،
- حالت تهوع،
- استفراغ،
- زردی،
- و معده درد و ....
مصرف قرص سرماخوردگی در بارداری
ایمنی قرص سرماخوردگی در بارداری، وابسته به این است که شما از چه قرصی استفاده می کنید و قرص سرماخوردگی مصرفیتان، حاوی چه اجزایی است.
اما به صورت کلی از آنجا که داروهای ضد احتقان مانند سودوافدرین و فنیل افرین در بارداری در دسته C (داروهایی در مطالعات حیوانی اثرات جانبی آن ها بر روی جنین مشخص شده اما مطالعات کافی از تاثیرات آن ها بر روی انسان وجود ندارد و یا اینکه مطالعات کافی از اثرات آن ها بر روی حیوانات و انسان ها در دست نیست، اما با این وجود در مواردی که پزشک صلاح ببیند منافع دارو به مضرات و عوارض احتمالی آن ترجیح داده می شود)، قرار می گیرند و جزئی از ترکیبات داروهای سرماخوردگی هستند، بنابراین خوردن قرص سرماخوردگی در بارداری، بدون نظر پزشک مجاز نبوده و تنها در مواردی می توان از این دارو کمک گرفت که منافع آن بر عوارض احتمالی ارجحیت داشته باشد.
این مساله خصوصا در طی سه ماهه اول بارداری از اهمیت بسیار زیادی برخودار است، به ویژه اینکه در برخی گزارش ها بین مصرف قرص سرماخوردگی حاوی ماده موثره فنیل افرین و سودوافدرین در سه ماهه ابتدایی بارداری با نقائص مادرزادی جنینی، ارتباطاتی گزارش شده است که اگرچه کم و ناچیز به نظر می رسند، اما خالی از اهمیت هم نیستند.
عوارض مصرف قرص سرماخوردگی در بارداری
متاسفانه داده های کافی برای تعیین عوارض احتمالی ناشی از مصرف قرص سرماخوردگی در بارداری در دست نیست. به همین دلیل هم بهتر است در مورد مصرف آن محتاط باشید و به صورت خودسرانه در طی دوران بارداری خود قرص سرماخوردگی نخورید.
هشدارهای مهم در حین مصرف قرص سرماخوردگی
فارغ از باردار بودن و یا نبودن، اگر زمانی ناچار به استفاده از قرص سرماخوردگی شدید، بهتر است نکاتی که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم را به یاد داشته باشید تا احتمال بروز عوارض جانبی به حداقل رسیده و بهترین نتیجه را از درمان بگیرید.
1. مصرف مشروبات الکلی همزمان با قرص سرماخوردگی ممنوع است.
2. برای کاهش عوارض جانبی، بهتر است قرص سرماخوردگی را با همزمان با وعده های غذایی خود مصرف کنید.
3. قرص سرماخوردگی را دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کرده و آن را از رطوبت و حرارت زیاد نیز دور نگه دارید.
4. احساس خواب آلودگی در حین مصرف قرص سرماخوردگی؛ یک مساله کاملا طبیعی است. بنابراین نگران نشده و فقط استراحتتان را بیشتر کنید.
5. برای جلوگیری از بروز حوادث پیش بینی نشده در حین درمان با قرص سرماخوردگی، از رانندگی و سایر فعالیت هایی که به هوشیاری، دقت و تمرکز بالا نیاز دارند، خودداری کنید.
6. در صورت تداوم علائم سرماخوردگی بیش از 3 روز، به پزشک مراجعه کنید.
7. و در نهایت به یاد داشته باشید که اگر باردار هستید و دچار علائم سرماخوردگی شدید، خودسرانه هیچ دارویی استفاده نکنید و در اسرع وقت به پزشکتان مراجعه داشته باشید تا برحسب شرایط شما بهترین درمان را انتخاب کرده و در مورد مصرف قرص سرماخوردگی در بارداری نیز تصمیم گیری کند. در کنار درمان دارویی، استراحت به میزان کافی و مصرف مایعات گرم به تسریع روند بهبودی شما کمک خواهد کرد.
مطالعه بیشتر:
مصرف استامینوفن در بارداری مجاز است؟
آبنبات های سرماخوردگی در بارداری آیا بی خطر است؟
13 درمان خانگی موثر برای سرماخوردگی در دوران بارداری
داروهای سرماخوردگی در بارداری ، کدام یک بی خطر است؟
