بهترین غذا برای درمان اسهال کودکان چیست؟
بسیاری از والدین که فرزندان خردسال دارند، می دانند که گاهی دفع مدفوع در کودکان افزایش یافته و به صورت شل و آبکی دفع می شود. این مشکل به حدی شایع است که با عنوان اسهال کودکان شناخته می شود. احتمالا می دانید که وقتی دلبندتان اسهال می گیرد، باید مراقب خورد و خوراک او باشید. در این متن برای شما شرح می دهیم که بهترین غذا برای درمان اسهال کودکان چیست.
اسهال کودکان چیست؟
اسهال کودک یک بیماری یا مریضی نیست، بلکه تنها به عنوان یک علامت شناخته می شود، پدیده ای بسیار رایج است و هیچ تهدیدی برای سلامتی محسوب نمی شود. اسهال کودکان معمولاً با علائم زیر بروز می کند:
• بدون درد است.
• بوی بدی دارد.
• کودک حداقل به مدت چهار هفته متوالی، سه بار یا بیشتر مدفوع زیاد و بدون قوام دفع می کند.
• مدفوع حاوی غذای هضم نشده و مخاط است.
• مدفوع در ساعات بیداری رخ می دهد.
• این علائم بین 6 تا 36 ماهگی شروع می شود و گاهی تا 6 ساگی ادامه می یابد.
• علائم معمولاً تا سن مدرسه یا زودتر برطرف می شوند. در 90 درصد کودکان تا 40 ماهگی این علائم به کلی برطرف می شود.
مطالعات نشان می دهند که این نوع اسهال معمولا بعد از آنفولانزای معده بروز می کند. آنفولانزای معده یا گاستروانتریت، عفونت ویروسی معده و روده است که معمولاً باعث تب، درد شکم، استفراغ و اسهال می شود. پس از بهبودی از این بیماری که تقریبا حاد و شدید است، ممکن است اسهال مکرر بدون درد، همچنان ادامه یابد. در این شرایط، والدین اغلب تصور می کنند که بیماری اولیه همچنان ادامه یافته است، در حالیکه اینطور نیست، کودک از سلامتی کامل برخوردار است، رشد می کند، غذا می‌خورد و احساس خوبی دارد. بر خلاف بیماری عفونی که موجب می شود ظاهر فرد، بیمار به نظر برسد.
چرا کودکان اسهال می شوند؟
بنابراین اسهال کودک نوپا با یک بیماری عفونی متفاوت است. حال چه عواملی سبب می شوند که فرزندمان با وجود برخورداری از سلامتی، اسهال داشته باشد. عوامل متعددی را می توان در بروز این مسئله دخیل دانست که برخی از آنها اشاره می کنیم:
• رژیم غذایی: کودکان نوپا اغلب آب میوه و سایر مایعات با محتوای بالای فروکتوز و سوربیتول را که با اسهال کودکان نوپا مرتبط است، مصرف می کنند. رژیم غذایی بسیار کم چربی و کم فیبر نیز دخیل است.
• افزایش زمان انتقال روده: در برخی از خردسالان، غذا به سرعت از روده بزرگ عبور می کند و منجر به جذب کمتر آب و در نهایت شل شدن مدفوع می شود.
• افزایش فعالیت بدنی: فعالیت بدنی به طور کلی با افزایش مدفوع مرتبط است.
• میکرو فلور روده فردی: روده همه حاوی میلیاردها میکروب است، اما اینها میکروب های ضروری هستند که به هضم کمک می کنند. با این حال، ترکیب دقیق این میکروبیوم متراکم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در برخی از کودکان، مجموعه ای از باکتری ها در روده وجود دارند که باعث شل شدن مدفوع می شوند.
برای درمان اسهال کودکان چه می توان کرد؟
از آنجایی که کودک مبتلا به اسهال، طبق تعریف، سالم و در حال رشد است، اکثر متخصصان به هیچ وجه درمان دارویی را توصیه نمی کنند. در واقع هیچ "درمانی" برای اسهال کودکان نوپا وجود ندارد، چرا که این مشکل در واقع بیماری نیست تا لازم باشد برای درمان آن کاری انجام دهیم.
بهترین غذا برای درمان اسهال کودکان
یک دفتر غذایی داشته باشید و دقت کنید با مصرف چه غذاهایی میزان، دفعات و زمان اسهال افزایش یا کاهش می یابد. این یادداشت ها، به پزشک کمک کند تا سایر علل اسهال مانند عدم تحمل غذایی یا آلرژی، را مورد بررسی قرار دهد.
مراقب وجود خون در مدفوع باشید
اطمینان حاصل کنید که خون در مدفوع وجود ندارد. این امر برای کودکانی که هنوز پوشک دارند ساده تر است، اما اگر فرزندتان یادگرفته است که به دستشویی برود، حتما همراه او بروید و وضعیت مدفوع را از نظر وجود خون بررسی کنید. در صورتی که خون دیدید، حتما موضوع را با پزشک در میان بگذارید.
گاهی اوقات خون در مدفوع، میکروسکوپی است، در صورت وجود هر گونه نگرانی، پزشک نمونه مدفوع را به آزمایشگاه فرستاده و مورد بررسی قرار می دهد. در صورتی که اسهال کودک، همراه با کاهش وزن یا افزایش وزن ضعیف، استفراغ، تب، درد شکم یا دفع مدفوع چرب یا روغنی باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
آب میوه را قطع کنید
آب میوه و سایر مایعات حاوی فروکتوز و سوربیتول مانند نوشیدنی های ورزشی و نوشابه را محدود کنید. مقدار کل آب میوه در خردسالان مبتلا به اسهال کودکان نباید بیشتر از یک استکان باشد.
مصرف فیبر را افزایش دهید
فیبر بیشتر به سفت شدن مدفوع کمک کند. غلات سبوس دار، نان، لوبیا و میوه ها و سبزیجات تازه گزینه های خوبی هستند. همچنین افزودن کمی چربی به رژیم غذایی می تواند به بهبود شرایط کمک کند.
شاید تعجب کنید که چرا باید چربی را در برنامه غذایی اضافه کرد در حالیکه اغلب متخصصان تغذیه، اصرار به محدود کردن چربی ها دارند. پاسخ این است که اگر فرزند خردسال شما، اضافه وزن ندارد و به اندازه کافی ورزش و بازی می کند، اضافه کردن مقدار کمی چربی به برنامه غذایی او مشکلی ایجاد نخواهد کرد. اگر چربی اضافه می کنید باید چربی سالم مانند لبنیات، آووکادو، روغن زیتون یا تخم مرغ باشد. می توانید در خصوص چربی های سالم با پزشک یا مشاور تغذیه، مشورت کنید.
پروبیوتیک ها را فراموش نکنید
پروبیوتیک ها باکتری ها و مخمرهای زنده ای هستند که برای بدن مفیدند و بدون نیاز به نسخه یافت می شوند. پروبیوتیک ها آسیبب به کودک نمی رسانند و در رفع وضعیت اسهال، موثر هستند. البته مطالعه علمی برای اثربخشی آنها وجود ندارد و آنچه هست یافته های تجربی است.
کلام آخر
اگر تمام موارد فوق را برای درمان اسهال کودک انجام داده اید و فرزند شما رشد خوبی دارد، غذا می خورد و خوب فعالیت می کند، اما وضعیت اسهال در او ادامه دارد، جای نگرانی نیست. این یکی از مشکلات دوران کودکی مانند کج خلقی، دندان درآوردن و مکیدن شست است که والدین را به دردسر می اندازد. نگران نباشید، این نیز بگذرد.
مطالعه بیشتر:
اسهال و استفراغ در کودکان + دلایل و علائم و درمان
اسهال در نوزادان + دلایل ، علایم و عکس اسهال نوزاد
اسهال در کودکان،چگونه می توانم از بروز اسهال جلوگیری کنم؟
چگونه بفهمیم نوزاد اسهال دارد؟چه زمان باید به پزشک اطلاع داد
