درد آندومتریوز و چگونه از درد آندومتریوز خلاص شویم؟
آندومتریوز زمانی اتفاق می افتد که بافتی مشابه بافت دیواره رحم در سایر اندامها رشد می کند. این بیماری اغلب با پریودهای بی نهایت دردناک شروع می شود اما عمدتا با مجموعه ای از علائم دیگر همراه است. اندومتریوز نسبتاً شایع است و شمار زیادی از بانوان در سنین باروری به آن مبتلا می شوند اما تشخیص بیماری به سادگی امکان پذیر نیست. اندومتریوز شدید، اگر به موقع درمان نشود، با خطر ناباروری و ابتلا به برخی سرطان ها همراه خواهد بود. برای آشنایی با علائم و نشانه های درد آندومتریوز با ما همراه باشید.
درد آندومتریوز چگونه است؟
درد آندومتریوز شبیه به گرفتگی های قاعدگی است اما برخلاف آن تنها محدود به ناحیه رحم نمی شود. فرد ممکن است علاوه بر درد شدید شکم، درد سیاتیک، درد مقعدی و درد در هنگام اجابت مزاج را تجربه کند. گاهی فرد در دوران قاعدگی، اسهال دارد. درد در پاها یا حین مقاربت نیز گاهی گزارش می شود. اگرچه درد آندومتریوز محدود به دوران قاعدگی نیست اما در این دوران بدتر می شود.
درد لگن
اندومتریوز به معنی رشد سلول های پوششی رحم موسوم به اندومتر در خارج از رحم است. نواحی نزدیک به رحم مانند لگن، شکم و اندام‌های تولید مثل، بیشتر مستعد ابتلا به این رشد هستند. برخی بیماران می گویند، درد اندومتریوز چیزی شبیه به گرفتگی شدید قاعدگی با دردی غیرقابل توصیف است که حتی با مسکن های بدون نسخه، تسکین نمی یابد.
کمردرد
در بیماران مبتلا به آندومتریوز کمر درد معمولا عادی است، زیرا این سلول ها می توانند در ناحیه پایین کمر و همچنین جلوی حفره های لگنی توسعه یابند، به این ترتیب دردهای سیاتیک نیز در این بیماران گزارش می شود. اگرچه خیلی از افراد ممکن است کمردرد داشته باشند اما کمردرد مربوط به اندومتریوز در اعماق بدن احساس می شود. با تغییر وضعیت بدن یا مراجعه به متخصص کایروپراکتیک یا دردشناسی نمی تواند علائم را کاهش دهد.
درد پا
اگر ضایعات آندومتری روی عصب سیاتیک یا اطراف آن رشد کند، پا درد ایجاد می شود. این درد به صورت پیچ خوردگی ناگهانی، شبیه به گرفتگی پا، ضربه چاقو یا درد بی حس کننده بروز می کند. در برخی موارد، درد توانایی راه رفتن یا سریع ایستادن را از فرد سلب می کند.
درد حین مقاربت
گاهی اوقات بافت آندومتر به زخم تبدیل شده و گرهک یا ندول تشکیل می دهد، این گره ها در رحم، دهانه رحم یا حفره های لگنی ظاهر می شوند و حین مقاربت، درد شدید در واژن یا شکم ایجاد می کنند.
اجابت مزاج دردناک
سلول های آندومتر در ناحیه بین واژن و روده نیز قابلیت رشد دارند و به آن اندومتریوز رکتوواژینال گفته می شود. اندومتریوز رکتوواژینال با نشانه هایی چون روده های تحریک پذیر، مشکل دفع ادرار، اسهال و حرکات دردناک روده بروز می کند. درد این نوع آندومتریوز شدید و پایدار است و با برخی عادات غذایی مانند استفاده از غذاهای فرآوری شده، بدتر می شود.
اندومتریوز چه تفاوتی با درد معمولی قاعدگی دارد؟
درد آندومتریوز در افراد مختلف، متفاوت است اما عواملی وجود دارد که می تواند آن را از درد معمولی قاعدگی، تفکیک کرد:
درد اندومتریوز:
• یک درد مزمن است. این درد به طور مکرر، به مدت شش ماه یا بیشتر، قبل و در خلال قاعدگی و گاهی در روزهای دیگر ماه رخ می دهد.
• درد شدید است. گاهی اوقات مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروف یا آسپرین تجویز می شوند که تاثیری در تسکین درد ندارند.
• درد پایدار است. تعداد دفعات وقوع درد به اندازه ای است که فرد می تواند وقوع آن را پیش بینی کند و یا آن را از سایر دردها تشخیص دهد.
چه علائم دیگری در اندومتریوز مشاهده می شود:
اندومتریوز علائم دیگری نیز دارد، از جمله:
• خونریزی یا لکه بینی بین قاعدگی
• نفخ بیش از حد
• احساس گرفتگی
• اسهال
• یبوست
• حالت تهوع
• مشکل در باردار شدن
تجربۀ خونریزی شدید، کم خونی، سردرد، مشکل در تمرکز، عدم تحمل مواد غذایی و کیست های تخمدان در بسیاری از بیماران مبتلا به آندومتریوز گزارش می شود. بر اساس مطالعات انجام شده در سال 2013، آندومتریوز با شرایط سلامت روانی مانند افسردگی نیز مرتبط است.
چه زمانی برای تشخیص باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر قاعدگی شما نسبت به افراد دیگر دردناک تر است، یا در طول قاعدگی در قسمت های مختلف احساس درد می کنید، به پزشک مراجعه کنید. برخی افراد مبتلا به اندومتریوز درد شدید ندارند اما یک یا چند مورد از علائمی که قید کردیم در آنها مشاهده می شود.
فرآیند تشخیص آندومتریوز خیلی ساده نیست و معمولا در بین جوانان سخت تر تشخیص داده می شود. به طور معمول، برای تشخیص درست، لازم است بیمار چندین جلسه به پزشک مراجعه کند. مطالعات نشان می دهند گاهی بین بروز اولین علامت و تشخیص قطعی آندومتریوز، هفت سال طول می کشد گاهی آندومتریوز با سونوگرافی، آلتراسوند و ام آر آی نیز قابل تشخیص نیست، در چنین مواردی برای تشخیص نهایی، تنها راه موجود جراحی لاپاراسکوپی است. خانم جوان مبتلا به آندومتریوز می گوید: " در مراجعه خود به هفتمین متخصص زنان و زایمان، دریافتم که مبتلا به اندومتریوز هستم. پزشک معتقد بود به دلیل سن پائین می توانم مدتی برای جراحی صبر کنم. اما دو هفته بعد، در حالیکه بیهوش کف حمام، افتاده بودم، پیدا و به بیمارستان منتقل شدم. بعد از تشخیص پارگی کیست تخمدان، متخصص اندومتریوز دستور جراحی داد. پس از تشخیص اندومتریوز، پزشک برای مدیریت علائم برنامه ریزی می کند. راهکارهای پیشنهادی به شرایط بیمار بستگی دارد. به عنوان مثال می توان طرح مدیریت علائم بیماری را به شرح زیر برنامه ریزی کرد:
• داروهای مسکن تجویزی
• جراحی برای برداشتن رشد بیش از حد بافت
• کنترل بارداری هورمونی برای جلوگیری از بازگشت بافت
چشم انداز بیماری
بعد از تشخیص قطعی، اطلاعات مورد نیاز در خصوص درمان علائم و بازگشت به شرایط عادی زندگی، در اختیار بیمار قرار می گیرد. هر بیمار، بیش از هر کس دیگری، به ویژگی های بدنی خود واقف است. بنابراین اگر نیاز به مشورت بیشتر دارد، باید به او وقت بدهید. مدیریت کلی درد آندومتریوز و چشم انداز بلندمدت بیماری، به سن و علائم بیماری و نیز میزان تهاجمی بودن روش درمان بستگی دارد. در برخی افراد، به محض شروع درمان، درد و سایر علائم بیماری، تسکین می یابد. اما فراموش نکنید آندومتریوز درمان قطعی ندارد و ممکن است هرگز از بین نرود. اما پس از یائسگی کاهش یابد، زیرا اثرات هورمونی این پوشش توسعه یافته در سایر بخشهای بدن، دیگر وجود نخواهد داشت. حتی در افرادی که جراحی می کنند، اندومتریوز با سندروم وحشتناک قاعدگی، عدم تعادل هورمونی، خونریزی شدید هنگام قاعدگی، پریودهای نامنظم و درد تخمدان در زمان تخمک گذاری و قاعدگی، هنوز بخش مهمی از زندگی بیمار محسوب می شود.
چگونه از درد آندومتریوز خلاص شویم؟
اگر بیماری تشخیص داده شود، می توان راهی برای تسکین ناراحتی های ناشی از آن، پیدا کرد. گرما درمانی یکی از راه هایی است که می توان برای تسکین درد آندومتریوز از آن استفاده کرد. گرما، باعث شلی و آرامش در عضلاتی می شود که گرفتگی دارند. اهمیت رژیم غذایی را نیز نادیده نگیرید. به عنوان مثال، سویا هورمونها را افزایش می دهد، بنابراین شایسته است بیماران آندومتریوز از مصرف آن خودداری کنند. در حال حاضر، پژوهش های پزشکی برای بررسی چگونگی اثر رژیم غذایی بر اندومتریوز آغاز شده است. طبق یک مطالعه در سال 2017، کاهش مصرف گلوتن و خوردن سبزیجات بیشتر تأثیر مثبتی بر روند بیماری و تسکین درد آندومتریوز دارد. همچنین پژوهش ها نشان می دهند که ورزش سبک تا متوسط می تواند به جلوگیری از گسترش بافت آندومتر به سایر مناطق بدن کمک کند.
مطالعه بیشتر:
همه چیز را در مورد آندومتریوز بدانید
آیا اندومتریوز می تواند باعث تهوع شود؟
درمان درد قاعدگی ناشی از آندومتریوز، داروهایی بهتر است؟
آندومتریوز چیست و چه علائم و درمان های برای آندومتریوز وجود دارد؟
