چه غذاهایی باعث ورم در بارداری می شود و آیا ورم خطرناک است؟

منظور از ورم بارداری چیست؟

چه بخواهید و چه نخواهید، شکم شما تنها بخشی از بدنتان نیست که در دوران بارداری بزرگ شده و ورم می کند، بلکه خیلی زود با گذشت زمان ممکن است متوجه شوید که سرتاسر بدن و به ویژه پاها و دست ها متورم شده اند، این همان چیزی است که با عنوان ورم بارداری یا ادم فیزیولوژیک شناخته می شود.

چه دلیلی برای ورم بارداری وجود دارد؟

در یک شرایط طبیعی، ورم در بارداری ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:

ورم در بارداری در سه ماهه اول:

مهم ترین علت ورم در سه ماهه اول بارداری تغییرات هورمونی و افزایش سریع سطح هورمون پروژسترون است که در اثر آن عملکرد دستگاه گوارش کند شده و در نتیجه مشکلات گوارشی همچون نفخ ایجاد می شوند. در پی نفخ، ممکن است متوجه اندکی پف در دست ها، پاها یا صورت خود شوید که البته چندان قابل ملاحظه نیست.

آیا ورم شدید در بارداری خطرناک است؟

به یاد داشته باشید که تورم شدید در هفته های ابتدایی بارداری به ویژه اگر با علائم دیگری همچون سرگیجه، سردرد یا خونریزی همراه باشد، باید توسط پزشک مورد ارزیابی قرار بگیرد.

ورم در بارداری در سه ماهه دوم:

این اصلا غیرعادی نیست که با ورود به سه ماهه دوم بارداری، متوجه تورم در بدن و به ویژه پاها و دست ها شوید. علت ورم در بارداری در این زمان افزایش حجم خون و مایعات در بدن شما است. در واقع برای رفع نیازهای دلبند کوچک درون رحمتان، حجم خون در طول دوران بارداری در حدود 50 درصد افزایش یافته و از سوی دیگر به دلیل تغییرات هورمونی، در بدن احتباس مایعات نیز رخ می دهد.

مهم ترین علائم خطری که در این زمان باید به آن ها توجه داشته باشید ورم ناگهانی و به یک باره در بدن است که به ویژه با علائمی همچون تاری دید، اختلالات بینایی، سردرد، درد در قفسه سینه و حالت تهوع و استفراغ همراهی داشته و نیازمند مراجعه فوری به پزشک است. زیرا این علائم ممکن است نشانگر مشکلات جدی تری همچون فشار خون بالا و یا پره اکلامپسی باشند.

ورم در بارداری در سه ماهه سوم:

سه ماهه سوم بارداری شایع ترین زمان برای تجربه ورم بارداری و به ویژه پاها است و هر چه که زمان می گذرد و به هفته 40 بارداری نزدیک می شوید، این ورم نمایان تر خواهد شد. به جز دلایل قبلی، مهم ترین علت ورم بدن در این زمان، فشار جنین و رحم در حال رشد و سنگین شده بر روی اندام های لگنی و پاها است که می تواند جریان خون را از پاها به سمت قلب کند کرده و زمینه ساز ورم شود.

البته فراموش نکنید که در این زمان نیز درست مانند سه ماهه دوم بارداری، ورم به یکباره و شدید بدن خصوصا در صورت و اطراف پلک ها، به همراه علائم خطری که به آن ها اشاره شد، نیازمند ارزیابی فوری و اورژانسی هستند.

در کنار این موارد عواملی همچون آب و هوای گرم، نشستن و یا ایستادن مداوم و بیش از حد، ننوشیدن آب به حد کافی و صد البته تغذیه نامناسب نیز می توانند در ایجاد ورم بارداری دخیل باشند. بنابراین برای کاهش شدت این مشکل لازم است بدانید که چه غذاهایی باعث ورم در بارداری می شود و چه کارهایی می تواند به رفع آن کمک کند!

چه راهکارهایی برای کنترل و کاهش ورم در بارداری وجود دارد؟

با اینکه ورم بارداری به صورت صد در صد قابل پیشگیری نیست، اما خوشبختانه، چند راهکار ساده وجود دارد که به کمک آن ها می توانید از شدت این مشکل کم کنید، از جمله اینکه:

1. بیش از حد در حالت ایستاده نمانید: قرار گرفتن در این حالات می تواند با اختلال در گردش خون، ورم را تشدید کند. بنابراین تلاش کنید تا بنشینید و یا دراز بکشید در فواصل منظم پاها را بالاتر از سطح بدن قرار دهید.

2. لباس گشاد و راحت بپوشید: پوشیدن لباس های تنگ، به خصوص در اطراف مچ دست، کمر و مچ پا، می تواند ورم را بدتر کند. زیرا گردش خون در چنین شرایطی دشوار می شود.

3. ماساژ را امتحان کنید: فرقی نمی کند در چه زمانی از روز باشید، می توانید از همسرتان بخواهید که فشار ملایمی بر روی نواحی متورم وارد کند و شما را با ملایمت ماساژ دهد، این کار به گردش خون کمک خواهد کرد.

4. مصرف مایعات را افزایش دهید: شاید فکر کنید که نخوردن آب یک راهکار منطقی برای کاهش ورم دوران بارداری است، اما بالعکس برای به حداقل رساندن این مشکل باید مایعات و به ویژه آب را به حد کافی مصرف کنید.

5. مصرف سدیم را کاهش دهید:

یکی از راه ‌های کاهش تورم در دوران بارداری، محدود کردن مصرف سدیم (یا نمک) است. زیرا نمک به احتباس آب در بدن کمک می کند. بنابراین تلاش کنید غذاهای کنسرو شده یا فرآوری شده و همچنین انواع فست فودها را نخورید، زیرا این مواد غذایی سرشار از سدیم هستند. به علاوه غذاها را کم نمک درست کرده و به صورت مجزا سر سفره روی غذاها نمک نریزید. در واقع بهتر است در طی این دوران با نمکدان خداحافظی کرده و برای طعم دار کردن غذاها به جای نمک،  کمی از گیاهانی مرزه مانند رزماری، آویشن و پونه کوهی کمک بگیرید.

6. مصرف پتاسیم را افزایش دهید:

درست همانطور که باید بدانید چه غذاهایی باعث ورم در بارداری می شود، در مقابل باید با غذاهایی که می توانند ورم را کاهش دهند نیز آشنا باشید. بر اساس نتایج به دست آمده از پژوهش های علمی، دریافت نکردن پتاسیم به میزان کافی، می ‌تواند تورم را بدتر کند، زیرا پتاسیم میزان مایعات موجود در بدن را در تعادل نگه می دارد. به همین دلیل مصرف مواد غذایی غنی از پتاسیم، راهکار ساده و موثری است که به کاهش ورم دوران بارداری کمک خواهد کرد. برخی از مواد غذایی که به طور طبیعی سرشار از پتاسیم هستند، عبارتند از:

• سیب زمینی شیرین،

• موز،

• آووکادو،

• اسفناج،

• کلم بروکلی،

• کدو سبز،

• نخود،

• بادمجان،

• کدو حلوایی،

• لوبیا و به ویژه لوبیای سفید،

• آب میوه هایی مانند آلو، زردآلو، انار، پرتقال و هویج،

• ماست،

• چغندر،

• ماهی قزل آلا،

• عدس،

با در نظر گرفتن این نکات و اطلاع از اینکه چه غذاهایی باعث ورم در بارداری می شود، حتما رژیم غذایی خود را بازنگری کنید، تا بتوانید مقداری از ورم دوران بارداری جلوگیری کرده و از شدت آن کم کنید. همچنین در همین راستا تلاش کنید تا مصرف کافئین را نیز کاهش دهید، زیرا می تواند ورم دوران بارداری را تشدید کند.

مطالعه بیشتر:

برای جلوگیری از ورم در دوران بارداری چه باید کرد؟

برای درمان ورم حاملگی چه کنم و راه مقابله با آن چیست؟

علت ورم بارداری چیست و چه زمانی مشکل ساز می شود؟

چه زمانی تورم در بارداری خطرناک است و علت تورم بارداری چیست؟