چه تفاوتی بین کیست و آبسه وجود دارد؟
کیست، حفره ای است که ممکن است در هر جایی از بدن یا سطح پوست شما ایجاد شود. کیست ها می توانند با مایع یا چرک پر شوند و یا اینکه ممکن است مانند یک توده سفت به نظر برسند. سلول هایی که لایه بیرونی کیسه کیست را تشکیل می دهند غیرطبیعی به شمار می آیند، زیرا آن ها با سایر سلول های اطراف خود متفاوت هستند. آبسه، یک عفونت چرکی در بافت بدن است که معمولاً توسط باکتری ها ایجاد می شود، اما در عین حال در مواردی می تواند نتیجه ویروس ها، انگل ها یا اشیاء بلعیده شده نیز باشد. چرک زمانی تشکیل می شود که سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با عفونت دست به کار می شود.
تفاوت کیست و آبسه
در حالی که کیست، کیسه ای است که توسط سلول های غیرطبیعی مجزا محصور شده است، آبسه یک عفونت چرکی در بدن شما است که به عنوان مثال توسط باکتری ها یا قارچ ها ایجاد می شود. یک آبسه می تواند یر روی پوست شما ظاهر شود، جایی که به راحتی قابل مشاهده است. یا اینکه می تواند در داخل بدن شما شکل بگیرد، جایی که تشخیص آن سخت تر است. آبسه کوچک روی پوست را می‌توان کورک یا فرونکل نیز نامید.
انواع مختلفی از کیست ها وجود دارد. اگرچه کیست ها می توانند در ارتباط با سرطان نیز ظاهر شوند، اما بیشتر انواع کیست ها خوش خیم بوده و سرطانی نیستند. کیست به دلیل داشتن یک کیسه محصور، به راحتی از تومور تمایز داده می شود.
تفاوت اصلی در علائم این کیست و آبسه، شامل موارد زیر است:
• یک کیست به کندی رشد می کند و معمولاً دردناک نیست، مگر اینکه بیش از حد بزرگ شود.
• آبسه دردناک، تحریک پذیر، اغلب مواقع قرمز رنگ و متورم است و عفونت ناشی از آن، میتواند علائمی را در سایر نقاط بدن ایجاد کند.
هم آبسه و هم کیست می توانند در نقاط مختلف بدن شما ایجاد شوند. هنگامی که یک کیست از قبل تشکیل شده عفونی می شود، به آبسه تبدیل خواهد شد. اما آبسه لزوما نباید به صورت کیست شروع شود و می تواند خود به خود از همان ابتدا شکل بگیرد.در اینجا چند مثال خاص وجود دارد که به نشان دادن تفاوت بین کیست و آبسه کمک می کند.
کیست بارتولن یا آبسه
غدد بارتولن، دو ساختار به اندازه نخود هستند که هر کدام از آن ها در هر طرف دهانه واژن قرار دارد. غدد بارتولن به طور معمول قابل مشاهده نیستند و مایعی را ترشح می کنند که واژن را روان می کند.
در حدود 2 درصد از بانوان، غدد بارتولن ممکن است به دلیل آسیب یا تحریک مسدود شوند. این مساله میتواند باعث شود مایعی که غدد بارتولن ترشح می‌کنند، تجمع پیدا کرده و باعث بزرگی غده مسدود شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، شما درگیر کیست مجرای بارتولن، کیست بارتولن یا بارتولنیت شده اید.
در اغلب موارد، کیست بارتولن کوچک است و هیچ علامتی ندارد. اما گاهی اوقات نیز می تواند بزرگ شود و هنگام راه رفتن، نشستن یا رابطه جنسی باعث ناراحتی و درد شود.
آبسه غده بارتولن، به معنای عفونت غده یا مجرای منتهی به آن است. این آبسه می تواند بدون وجود کیست تشکیل شود و یا اینکه می تواند ناشی از عفونی شدن کیست مجرای بارتولن باشد. شیوع آبسه بارتولن تقریباً سه برابر بیشتر از کیست بارتولن است.
شایع ترین باکتری هایی که باعث ایجاد آبسه در غده بارتولن می شوند، این گونه های بی هوازی هستند:
• باکتریوئیدس فراژیلیس،
• کلستریدیوم پرفرنژس،
• گونه های پپتوسترپتوکوک،
• گونه های فوزوباکتریوم،
باکتری های منتقل شونده از راه تماس جنسی مانند نایسریا گونوره (که منجر به سوزاک می شود) و کلامیدیا تراکوماتیس (مسئول عفونت کلامیدیا) نیز می توانند علت آبسه غده بارتولن باشند.
کیست دندان در مقابل آبسه
کیست دندان یک کیسه کوچک بسته است که در اطراف دندان شما رشد می کند. کیست های دندانی معمولاً در ریشه دندان های مرده یا اطراف تاج یا ریشه دندان هایی که از لثه بیرون نزده اند، تشکیل می شوند. اگر این کیست های دندان عفونی شوند، به آبسه تبدیل خواهند شد.
کیست های دندانی می توانند کوچک و بدون علامت باقی بمانند. اما اگر رشد کنند، می توانند با فشار آوردن به دندان یا لثه باعث درد شوند. آبسه دندانی، یک عفونت حاد است که متورم و بسیار دردناک خواهد بود. گاهی اوقات باکتری های عامل عفونت باعث ایجاد طعم بد در دهان شما می شوند.
انواع رایج کیست و آبسه
برخی از انواع رایج کیست و آبسه عبارتند از:
• آبسه شکمی،
• آبسه کبد آمیبی،
• آبسه مقعدی،
• کیست یا آبسه بارتولن،
• آبسه مغزی،
• کیست یا آبسه دندان،
• آبسه پانکراس،
• آبسه پری رنال (کلیه)،
• آبسه حاشیه لوزه،
• آبسه ناشی از برداشتن کیست پیلونیدال،
• آبسه پیوژنیک کبد،
• آبسه رتروفارنکس،
• آبسه پوستی،
• آبسه نخاعی،
• آبسه ساب آرئولار (نوک پستان)،
چگونه درمان می شوند؟
درمان کیست ها و آبسه ها بسته به محل آن ها در بدن متفاوت است. برخی از کیست ها ممکن است به هیچ وجه نیاز به درمان نداشته باشند. اما سایر مواردی که باعث ایجاد درد یا ناراحتی می شوند، ممکن است نیاز به برداشتن داشته باشند.
آبسه ها معمولاً عفونت های دردناکی هستند که برای جلوگیری از گسترش عفونت به سایر قسمت های بدن و کاهش درد ناشی از آن ها، باید درمان شوند. احساس یا مشاهده کیست و آبسه در اندام های داخلی احتمالا ممکن نیست. تشخیص این دسته از کیست و آبسه ها به آزمایش و تشخیص دقیق نیاز دارد. آزمایش خون ممکن است به شناسایی عفونت کمک کند. تکنیک های تصویربرداری از جمله عکس برداری با اشعه ایکس، سی تی اسکن و اسکن ام آر آی ممکن است به پزشکان در پیدا کردن محل کیست یا آبسه کمک کند.
بیایید نگاهی به درمان دو مثالی که قبلاً در نظر گرفتیم، بیاندازیم:
کیست یا آبسه بارتولن:
کیست مجرای بارتولن ممکن است هیچ علائمی ایجاد نکند و در نتیجه نیازی به درمان نداشته باشد. اگر کیست به اندازه کافی بزرگ شده باشد که باعث ناراحتی شود، ممکن است لازم باشد که پزشک آن را تخلیه کند.
اما آبسه عفونی است و باید تخلیه شود. اگر پوست اطراف محل آبسه متورم، قرمز و حساس شده باشد، نشانه گسترش عفونت (سلولیت) است. سلولیت با آنتی بیوتیک های وسیع الطیف درمان می شود، از جمله:
• سفازولین،
• سفوروکسیم،
• سفتریاکسون،
• نافسیلین،
• اگزاسیلین،
ابزار تخصصی به نام کاتتر ورد (Word) ایمن ترین راه برای تخلیه کیست مجرای بارتولن یا آبسه است. برای انجام این کار، پزشک یک برش کوچک در کنار غده ایجاد می کند و کاتتر ورد را درون کیست یا آبسه قرار می دهد.
کاتتر دارای یک بالون کوچک در انتهای آن است که آن را در داخل غده نگه می دارد. لوله کوچکی که از بالون منتهی می شود، به چرک یا مایع اجازه می دهد تا از غده بارتولن خارج شود. برای انجام این عمل از یک بی حس کننده موضعی برای احساس نکردن درد و اذیت نشدن شما استفاده می شود.
کیست یا آبسه دندان:
کیست دندان ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد، اما آبسه دندان بسیار دردناک است و نیاز به مداخلات فوری دندانپزشک دارد. اگر کیست در انتهای ریشه مرده باشد، درمان ریشه ممکن است به کیست اجازه دهد تا خود را ترمیم کند. کیست کوچکی که باعث ایجاد مشکل می شود، گاهی اوقات می تواند همراه با دندان آسیب دیده برداشته شود.
آبسه دندان اغلب همراه با پوسیدگی دندان رخ می دهد و می تواند ناشی از شکستگی یا شیاردار شدن دندان باشد. شکستگی در مینای دندان به باکتری ها اجازه می دهد تا وارد بافت زنده مرکز دندان شوند که به آن پالپ می گویند.
آنتی بیوتیک های مناسب برای درمان آبسه دندان عبارتند از:
• آموکسی سیلین،
• کلیندامایسین،
• مترونیدازول،
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
به محض احساس یا مشاهده یک توده یا تورم در هر نقطه از بدن، باید به پزشک یا دندانپزشک (در صورت وجود توده یا تورم در دهان) مراجعه کنید. اگر قرمزی و درد نیز وجود داشته باشد، نشانه عفونت است و مراجعه فوری و اورژانسی لازم دارد.
چشم انداز
برخی از کیست ها کوچک هستند و هیچ علامتی ندارند. به طوری که حتی ممکن است از وجود آن ها آگاه نباشید. اما کیست هایی که بزرگتر می شوند، ممکن است مشکلاتی را برایتان ایجاد کنند و گاهی منجر به عفونت یا آبسه شوند. آبسه یک عفونت حاد است و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
مطالعه بیشتر:
چرا نباید کیست چربی را در خانه از بین ببرید؟
کیست پیلار چیست و کیست پیلار چگونه تشخیص داده می شود؟
آکنه کیستیک چیست و آکنه کیستیک چگونه تشخیص داده می شود؟
کیست های روی پوستی و علت ایجاد کیست های روی پوستی چیست؟
