خواب در گهواره یا بستر مشترک با مادر
جایی‌که فرزندتان باید بخوابد، امری نیست که بتوان سریعاً راه حل آنرا بدست آورد. با اینکه احتمالاً پیش از اینکه فرزندتان متولد شود، ترجیحاتی داشته‌اید، اما زمانی‌که فرزندتان وارد منزل شود، احتمال اینکه در هفته‌های نخستین، موزیک شبانه او دشواری هایی را به همراه داشته باشد، بسیار زیاد است. وقتی صحبت از مشارکت در بستر یا خواب در گهواره می‌شود، درست و غلطی وجود ندارد و ما در این مطلب فقط شما را از خطرات و فواید این روش‌ها آگاه می‌سازیم.
مزایا و معایب خواب نوزاد در بستر مشترک با مادر
به گفته خانم "مگ فائور" یکی از نویسندگان کتاب حواس کودکان، معمولاً دو چیز بر خواب بستر مشترک تاثیر می‌گذارد: اینکه آیا در خانه فضایی برای اتاق نوزاد وجود دارد و اینکه آیا فضایی در اتاق خواب اصلی برای گهواره وجود دارد یا خیر. او می‌گوید: برخی از مادران گزینه دیگری ندارد، بجز اینکه فرزندشان را در بستر کنار خودشان بگذارند، بنابراین دلیلی برای احساس گناه وجود ندارد.
علت دیگر برای بستر مشترک این اعتقاد است که فاصله نزدیک‌تر، شیردهی پستانی را راحت‌تر می‌کند. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد، نوزادانی که در بیمارستان نزد مادر خود بوده‌اند یا در منزل با مادرشان در بستر مشترک قرار داشته‌اند، برای مدتی طولانی‌تری شیردهی پستانی شدند و حتی خواب بهتری داشته‌اند. خانم فائور تشریح می‌کند: اگر نوزاد درست در کنار مادر بخوابد، شیردهی برای مادر و دسترسی نوزاد به پستان های او آسان‌تر است. اما درباره بستر مشترک موارد دیگری نیز وجود دارد. او می‌گوید: برای تسهیل برقراری پیوند با فرزندتان لزوماً نباید زایمانی طبیعی داشته باشید یا او را شیردهی پستانی کنید. برای برقراری پیوند با او ضروری نیست که با او در یک بستر بخوابید. زیرا برقراری پیوند با گذشت زمان حاصل می‌شود، درست از زمان بارداری تا اولین سال زندگیش.
گاهی نیز ممکن است حوادثی ناگواری رخ دهد. این خطر وجود دارد که روی فرزندتان غلت بزنید و اگر فرزندتان را در بستر خودتان تغذیه می‌کنید، احتمال دارد در حالی‌که مشغول شیر دادن به او هستید او را در آغوش گرفته‌اید، به خواب روید.
اگر بستر مشترک را برگزیده‌اید، باید کاملاً درباره آن مراقب باشید. به یاد بسپارید، در زندگی واقعی با نوزاد، این کار همیشه امکان‌پذیر نیست. مادری‌که پس از زایمانی سزارینی به شدت تحت تاثیر داروهاست، نباید با فرزندش در یک بستر بخوابد، زیرا احتمال زیادی وجود دارد که او فرزندش را ناخواسته خفه کند. این مسئله درباره شخصی که الکل نوشیده است نیز صادق است.
مزایا و معایب خواب در گهواره
نوزادی که در اتاق خودش و در بستر خودش می‌خوابد، شانس بیشتری برای تنظیم چرخه خواب خود دارد. اما، نوزادان فقط در چهار تا شش ماهگی می‌تواند آرام کردن خود را یاد بگیرند. پیش از آن زمان، نوزاد نیاز دارد که همه چیز را برای او تنظیم کنید و تنها فایده واقعی خواب نوزاد در اتاق دیگر، راحتی مادر و پدر خواهد بود. اغلب برای خواب مادر بهتر است که فرزندش در اتاقی مجزا قرار داشته باشد و در نهایت این عمل برای نوزاد نیز مفید خواهد بود. زیرا آنچه برای مادر خوب است، برای نوزاد عالی است!
برخی از مادران بنابر دلایلی با فرزندشان در یک بستر می‌خوابند، و برخی دیگر ترجیح می‌دهند که فرزندان خود را در اتاقی جدا بخوابانند. برای مثال، احتمال دارد مادری که دچار افسردگی پس از زایمان است یا شخصی که خواب سبکی دارد، با خواب فرزندش در اتاقی دیگر بهتر با اوضاع کنار بیاید. بنابراین بسیار عالی است که مادر به خوبی استراحت کند، زیرا اگر بیش از حد خسته باشد، نمی تواند با فرزندش ارتباط خوبی برقرار کند.
سرانجام، خطرات خواب در گهواره (با این ضمانت که برای به حداقل رساندن خطر نشانه های سندرم مرگ ناگهانی نوزادان را بررسی کنید) نسبت به خواب در یک بستر بسیار کمتر است. یک نوزاد در گهواره خود و در اتاق خودش به همان اندازه ایمن است که نوزادی در گهواره خود در اتاق والدینش قرار داشته باشد.
نکات مهم هنگام خوابدن نوزاد در گهواره
- همیشه فرزندتان را برای خواب روی پشت یا پهلویش بخوابانید. نوزادانی که روی شکمشان می‌خوابند، با خطر بیشتری برای سندرم مرگ ناگهانی نوزادان روبرویند. هرگز فرزندتان را برای خواب روی شکمش قرار ندهید.
- فرزندتان را در انتهای گهواره اش بخوابانید، تا او برای حرکت به سمت بالا فضای کافی در اختیار داشته باشد.
- هرگز برای بستر فرزندتان از لحاف یا بالش استفاده نکنید. به فرزندتان لایه‌ای پوششی بیش از آنچه خودتان استفاده می‌کنید، بپوشانید و او را قنداق کنید. اگر او قنداق را دوست ندارد، یک روانداز (پتوی) نخی نازک کافی خواهد بود. اسباب‌بازی‌های نرم نیز باید از بستر او خارج گردد و دوباره توصیه می‌کنیم که بالش‌ها برای او ایمن نیست. شواهدی وجود ندارد که آنان از آسیب جلوگیری می‌کند، بلکه خطر خفگی، به دام افتادن و حلق‌آویز شدن را افزایش می‌دهد.
- تشک فرزندتان باید سفت باشد. هرگز فرزندتان نباید با صورت رو به پایین بخوابد.
- مراقب باشید که با پوشش‌های زیاد و گرم‌کننده، فرزندتان را بیش از حد گرم نکنید. داخل بستر فرزندتان از پتوی الکتریکی، کیسه آب گرم یا گرم‌کننده‌ها استفاده نکنید.
اتاق خواب مشترک والدین و نوزاد
اگر دوست دارید با نوزادتان بستر مشترکی داشته باشید تا بتوانید ارتباط بهتری با او برقرار کنید، قرار دادن گهواره نوزاد در اتاق خودتان ایده خوبی است. به این ترتیب احتمال بروز خطرات ناشی از بستر مشترک را از میان خواهید برداشت، ولی هنوز از تمامی فواید ارتباط نزدیک با یکدیگر برخوردار هستید. اگر گهواره او درست در نزدیکی بستر شما یا به آن چسبیده باشد، می‌توانید با راحتی بیشتری از کودکتان مراقبت کنید و دست‌تان را روی فرزندتان بگذارید، تا او را آرام کنید و مجبور نشوید که پیاپی از بستر خود برخیزید.
وقتی او به سن چهار ماهگی می‌رسد و پیش از اینکه به اندازه ای بزرگ شود تا عادت خواب خود را گسترش دهد، او را به خارج از اتاق‌تان منتقل کنید. اما اگر او را برای مدتی نامعلوم در بستر یا اتاق خودتان نگه دارید، امکان دارد در آینده او خواب سبکی داشته باشد. زیرا پس از شش ماهگی فواید خواب در بستری مشترک کاهش می‌یابد.
پیشگیری از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد
از سال 1992 که انجمن متخصصین اطفال امریکا پیشنهاد کرد که همه نوزادان باید روی پشت خوابانده شوند، از دست رفتن نوزادان در اثر سندرم مرگ ناگهانی نوزادان به شدت کاهش یافته است. اما مرگ‌های مرتبط با خواب به دلایل دیگر افزایش یافته است که عبارتند از: خفگی، به دام افتادن، نرسیدن هوا به نوزاد. بنابراین حیاتی است که برای ایمنی فرزندتان و برای کاهش خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزادان، صرف‌نظر از اینکه چه گزینه‌ای را برای خواب فرزندتان انتخاب می‌کنید، از موارد زیر پیروی کنید.
- فرزندتان را برای خواب روی پشت یا پهلویش بخوابانید. اگر او را به پهلو می‌خوابانید، از بالشی استفاده کنید تا از غلتیدن او به روی شکمش پیشگیری کند.
- فرزندتان را بین خود و همسرتان قرار دهید و هرگز او را در کناره بستر نخوابانید.
- هرگز لحاف یا بالشی را با فرزندتان به مشارکت نگذارید. فرزندتان را با پوششی بیش از آنچه خود دارید، بپوشانید و او را قنداق کنید. اگر او قنداق کردن را دوست ندارند، برای پوشاندن او پتویی از جنس نخی تهیه کنید. به هر ترتیب، ضروری است که فرزندتان پوششی مجزا برای خواب داشته باشد.
- مطمئن شوید که تشک شما سفت است. تشک آب یا تشکی بسیار نرم باعث بروز خطرات بزرگی خواهد شد.
- مراقب باشید که فرزندتان را با کلاه و پوشش‌های بسیار زیاد، بیش از حد گرم نکنید. با پتوی الکتریکی یا کیسه آب گرم یا چنین ابزارهایی در بستر نخوابید.
روش آرام کردن نوزاد تازه متولد شده
برای نه ماه فرزندتان در دنیای مطلوب رحم پرورش یافته است. هنگام تولد فرزدتان از این محیط آرام به دنیا شلوغ وارد می‌شود. مغز فرزندتان همانند اسفنجی عمل کرده و همگی اطلاعات حسی جدید را از دنیا خارج رحمی جذب می‌کند. در روزهای نخستین، فرزندتان در برابر تحریک بیش از حد، بسیار آسیب‌پذیر است و می‌تواند باعث بدخلقی و ناآرامی او گردد و نتواند به راحتی به خواب رود.
با آرام نگه داشتن دنیای فرزندتان و تقلید دنیای رحمی، فرزندتان آرام‌تر بوده و انتقال از رحم به این دنیا حرکتی آرام و کم تنش خواهد بود.
- دنیای حسی: دقت کنید تا فرزندتان را از عواملی که باعث تحریک او می شود دور نگه دارید، مثل اتاقی شلوغ و پرهیاهو یا رایحه عطری قوی. فرزندتان را از محرک‌ها دور کنید و او را به محیطی آرام‌تر انتقال دهید.
- آرام کردن خود: به فرزندتان فضایی دهید تا توانایی‌های آرام کردن خود را گسترش دهد، مثل مکیدن دستانش یا زدن دستانش به یکدیگر.
- قنداق کردن: پیچاندن پتویی که حالت کشی دارد به دور فرزندتان به شکل چشمگیری او را آرام می‌کند و به خواب خوب او یاری می‌رساند.
- تماسی آرامش‌بخش: ماساژ نوزاد ابزاری عالی برای آرام کردن فرزندتان است و این عمل به خواب خوب شبانه او کمک می کند.
- قنداق آویزی یا آغوشی حرکت برای نوزادان بسیار آرامش‌بخش است. زیرا باعث تقلید محیط رحمی می‌گردد، یعنی روشی که به‌طور بسیار موثر فرزندتان را آرام می‌کند.
- استفاده از صدا برای آرام کردن: صدای سفید (مثل صدای هود آشپزخانه) شدت صداهای دیگر را کاهش و برای نوزاد بسیار آرام‌بخش است. لالایی و پخش صدای طبیعت برای او به آرام کردن و خواباندن فرزندتان مدد می‌رساند.
- برای پنج دقیقه از یک راه‌کار استفاده کنید: یک نوزاد بیش از حد تحریک شده به آخرین چیزی که نیاز دارد، تغییرات سریع و فراوان است. بنابراین بیاد داشته باشید هر روشی را که برای آرامش فرزندتان انجام می دهید به مدت پنج دقیقه ادامه دهید تا زمانی‌که فرزندتان به آن عادت کند. بنابراین هریک از راه‌کارهای ذکر شده در بالا را برای حداقل پنج دقیقه امتحان کنید، پیش از اینکه به بعدی بپردازید.
مطالعه بیشتر:
1- پیشگیری از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد با اتاق خواب مشترک والدین و نوزاد
2- مقابله با مشکلات خواب و بدخوابی در نوزادان
4- شرایط و زمان مناسب جدا کردن اتاق خواب کودک از والدین
5- آموزش نکات ایمنی برای خواب نوزاد
