اهدای تخمک چه عوارضی دارد؟
در برخی از موارد علت های ناباروری به صورتی است که با درمان های دارویی و یا روش های پیشرفته تر امکان باروری برای زوج وجود ندارد. علل این نوع از ناباروری ها می تواند زنانه یا مردانه باشد. در برخی از بانوان به علت یائسگی زودرس، سن بالا و اختلالات دیگر علی رغم سالم بودن رحم، امکان بارداری وجود ندارد و نیاز به اهدای تخمک وجود دارد.
پس از سال ها تلاش بی فایده برای بارداری، تعداد زیادی از بانوان برای به رسیدن به آرزوی شان از تخمک های اهدایی کمک می گیرند.
روند اهدای تخمک چگونه است؟
روند اهدای تخمک به این صورت است که از یک طرف فرد اهدا کننده تخمک داروهای لازم را دریافت می کند تا تخمک هایش کیفیت لازم برای اهدا را داشته باشند (در یک دوره 8-11 روزه) و از طرف دیگر فرد دریافت کننده تخمک هم داروهای لازم را دریافت می کند تا رحمش پذیرای جنین حاصل از میکروانجکشن یا آی وی اف باشد.
هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) به اهدا کننده برای تحریک تولید تخمک تزریق می شود. این هورمون باعث می شود که تخمدان ها تعداد تخمک های بالغ بیشتری تولید کنند.
در طول این روند، پزشک با استفاده از آزمایش خون و سونوگرافی واکنش های اهدا کننده به هورمون ها و روند رشد فولیکول ها را بررسی می کند.
فرد اهداکننده تخمک درطی این دوره به طور میانگین چهار بار برای انجام سونوگرافی مراجعه می‌کند تا از اینکه داروهای تحریک تخمک گذاری اثر داشته و فولیکول ها به اندازه مورد نظر رسیده اند، اطمینان حاصل شود. اگر لازم باشد، پزشک می تواند بر اساس شرایط مقدار دارو را کم یا زیاد کند.
سپس پزشک بر اساس اینکه فولیکول ها بالغ شده اند، تاریخ و زمان انتقال تخمک را مشخص می کند.
برای اطمینان از اینکه تخمک ها آماده برداشت هستند، تقریبا 36 ساعت قبل از انتقال، اهدا کننده باید آخرین تزریق هورمون HCG را انجام دهد.
هنگامی که فولیکول‌ها به سایز مورد نظر (18-20 میلی متر) رسیدند، داروی نهایی (HCG) جهت آزاد سازی تخمک داده می‌شود و 36 ساعت پس از تجویز این دارو، تخمک آزاد می شود.
گرفتن تخمک یا تخمک کشی یک عمل ساده است. در آن اهدا کننده تحت عمل بیهوشی حداکثر 15 دقیقه قرار می گیرد. یک سوزن هدایت شده توسط سونوگرافی از طریق مهبل وارد می شود تا فولیکول های هر دو تخمدان را جذب کند. توجه کنید که انجام این عمل دردی ندارد.
سپس تخمک ها وارد محیط آزمایشگاه جنین شناسی می شوند. در محیط آزمایشگاه تخمک گرفته شده از فرد اهدا کننده با اسپرم زوج گیرنده ترکیب می شود و جنین حاصل از لقاح به رحم مادر گیرنده منتقل می شود.
بعد از انجام این مراحل اهدا کننده یک تا دو ساعت در درمانگاه تحت مراقبت قرار می گیرد و بعد مرخص می شود.
عوارض اهدای تخمک
اهدای تخمک نیز مثل هر عمل جراحی و درمانی دیگری می تواند عوارضی را برای اهدا کننده داشته باشد. این عوارض می تواند شامل:
مشکلات تزریق هورمون ها
تزریق هورمون هایی که به خانم اهدا کننده تخمک برای رشد فولیکول ها و آزاد سازی تخمک تزریق می شود می تواند عوارضی را برای او ایجاد کند. بسیاری از بانوان با مشکل مواجه نمی شوند ولی برخی هم ممکن است دچار قرمزی یا کبودی در محل تزریق شوند و یا به علت تزریق هورمون علائمی مانند احتباس مایعات در بدن، درد سینه ها، کج خلقی و اضطراب و تهوع را تجربه کنند.
کیست تخمدان
تزریق هورمون ها در برخی از بانوان می تواند باعث ایجاد کیست های تخمدانی شود. این مورد نیز می تواند یکی از عوارض تزریق هورمون ها و بر هم خوردن تعادل هورمونی بدن فرد اهدا کننده تخمک باشد که در صورت بروز، درمان های دارویی یا جراحی توصیه می شود.
سندرم تحریک بیش از حد تخمدان ها
تزریق هورمون ها در برخی از بانوان باعث می شود که تخمدان ها بیش از حد تحریک شوند و علائمی مثل کم آبی بدن، اسیب به کلیه ها، تجمع مایعات در اندام ها و ... به وجود بیاید.
گر گرفتگی
یکی از عوارض تزریق هورمون گر گرفتگی ست. عرق کردن، اضطراب، ضربان قلب سریع و احساس گرما ممکن است در برخی از بانوان رخ دهد.
بر هم خوردن نظم سیکل های قاعدگی
نامنظم شدن سیکل های قاعدگی نیز به دنبال تزریق هورمون های لازم برای بالغ شدن هم زمان چند تخمک، یکی از عوارض استفاده از این روش است.
سرطان دستگاه های تناسلی
برخی از مطالعات نشان می دهد که اهدای تخمک و گرفتن زیاد داروهای هورمونی فرد را مستعد ابتلا به برخی از سرطان ها خواهد کرد. بر اساس مطالعات انجام شده، اهدای تخمک می تواند شانس ابتلای فرد به سرطان تخمدان، گردن رحم، واژن و رحم را افزایش دهد. توصیه می شود که با توجه به عوارض اهدای تخمک برای بانوی اهدا کننده، این عمل بیش از پنج بار انجام نشود.
مطالعه بیشتر:
1- بارداری با استفاده از تخمک اهدایی
2- اهدا کننده و دریافت کننده تخمک چه شرایطی باید داشته باشند؟
3- تخمک گذاری را بیشتر بشناسیم
4- استفاده از کیت تعیین روز تخمک گذاری
