علت درد زیر شکم در هریک از سه ماهه های بارداری
در دوران بارداری، به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی و هورمونی که در بدن مادر رخ می دهد، طبیعی است که مادر باردار در ناحیه شکمی و لگن درد هایی با شدت متغیر را تجربه کند. اگرچه اغلب عوامل ایجاد کننده درد شکمی در دوران بارداری بی ضرر هستند، اما انتظار می رود که برخی از آن ها نشانه یک مشکل جدی تر باشند. علاوه بر مشکلات ناشی از بارداری، مانند بارداری خارج از رحمی، سقط جنین یا مشکلات در رحم یا جفت، مادران باردار نیز می توانند به هر گونه بیماری شکمی که در جمعیت عمومی رایج است، مانند آپاندیس، کولسیستیت، پانکراتیت، عفونت دستگاه ادراری، بیماری های گوارشی و ... مبتلا شوند.
به این ترتیب اگر باردار هستید، مهم است که در مورد شایع ترین علل درد زیر شکم در بارداری آگاه شوید، تا بتوانید نشانه هایی که ممکن است مشکلات بالقوه جدی را نشان دهند را تشخیص دهید.
درد زیر شکم در بارداری
برخی از علل شایع درد زیر شکم در عبارتند از:
تغییرات هورمونی، تغییرات در آناتومی شکمی و لگن، رشد رحمی، انقباضات رحمی، رشد جنین، و کشیدگی رباط های گرد رحمی و ....
این انواع دردها، که ممکن است یک مشکل جدی تر را نشان دهند، باید زود تشخیص داده شوند، به طوری که گاها نیاز به سزارین اورژانسی ضرورت پیدا می کند تا عوارض به حداقل برسد.
علت درد زیر شکم در اوایل بارداری
در ماه های اول بارداری، درد شکمی معمولاً از طریق تغییرات هورمونی ناشی از عملکرد نرمال روده ها ایجاد می شود. گاز بیش از حد، باد کردگی و یبوست، برخی از مشکلاتی هستند که در طول سه ماهه اول در اثر تغییرات هورمونی ایجاد شده و به دردهای شکمی منجر می شوند.
به طور کلی، این گرفتگی عضلات خفیف و گذرا هستند و هیچ علائم مرتبط دیگری ندارند. بنابراین، هر درد شکمی که شدید و پایدار است و یا همراه با علائم دیگر مثل خونریزی واژینال، تب شدید، تهوع یا استفراغ، باید توسط متخصص زنان ارزیابی شود.
حالت تهوع و استفراغ در طول سه ماهه اول بارداری معمول وجود دارد، با این حال آن ها معمولاً با درد شکم، تب، یا اسهال مرتبط نیستند.
در طول سه ماهه اول بارداری، دو دلیل اصلی درد شکمی وجود دارد که ناشی از عوارض ناشی از بارداری است:
- بارداری ناخواسته و سقط جنین
- بارداری خارج رحمی
1- بارداری خارج رحمی
اگر تخمک لقاح یافته هر جایی جز درون رحم لانه گزینی کند، برای مثال درون لوله های فالوپ، بارداری خارج رحمی نامیده می شود. بدیهی است که صرف نظر از رحم، هیچ ساختار دیگری در بدن ما برای رشد یک جنین طراحی نشده است و منجر به خطرات جدی برای سلامت مادر خواهد شد.
علائم بارداری خارج رحمی معمولاً در هفته ششم بارداری منتشر می شود. معمول ترین آن ها عبارتند از:
دردهای متوسط تا شدید، معمولاً در قسمت تحتانی شکم (درد در طرف که بارداری خارج رحمی وجود دارد شدیدتر است).
- سفت شدن دیواره شکم
- لکه بینی تا خونریزی شدید
- تهوع و استفراغ
در برخی موارد درد زیر شکم نشان از آن دارد که شرایط بارداری خوب پیش نرفته و احتمالا جنین در خطر است. این دلایل شامل موارد زیر است:
2- سقط جنین
سقط جنین هر گونه قطع طبیعی بارداری است که قبل از هفته 20 ام بارداری اتفاق می افتد. سقط جنین یکی از دلایل اصلی درد شکمی در طول سه ماهه بارداری است. اگر دردهای ریتمیک و همراه با لکه بینی حتی خون ریزی شدید داشتید، حتما به متخصص مراجعه کنید.
علائم و نشانه های سقط جنین شامل موارد زیر هستند:
- انقباض شکمی متوسط تا شدید.
- درد کمر و لگن.
- خونریزی واژینال خفیف تا متوسط.
- بیرون ریختن بافت هایی به شکل لخته از واژن
- انقباضات رحمی که هر 5 تا 20 دقیقه اتفاق می افتند.
- این گرفتگی ها می توانند شبیه به دردهای قاعدگی شدید باشد.
علت درد زیر شکم در اواسط بارداری
در دوازدهمین هفته بارداری، رحم به اندازه کافی رشد کرده است و به درون شکم وارد شده است (قبلا، تنها در ناحیه لگن قرار داشت). بنابراین علاوه بر تمام علل درد شکمی طبیعی در طول سه ماهه اول، یک مادر باردار در حال حاضر شروع به تجربه درد و ناراحتی ناشی از فشردگی اندام های شکمی در رحم می کند، همراه با افزایش تدریجی در وزن که لگن باید از آن حمایت کند.
در بین علل بی ضرر درد شکمی که در سه ماهه دوم بارداری شروع می شود، دو مورد از آن ها برجسته هستند:
- انقباضات بروکستون هیکس
- درد رباط گرد رحمی
1- انقباضات براکستون هیکس
انقباضات بی ضرر رحمی هستند که معمولاً از سه ماهه دوم بارداری (در برخی از بانوانی که در آخر سه ماهه اول به نظر می رسند) آغاز شده و به نوعی حرکات تمرینی رحم جهت آماده شدن برای زایمان محسوب می شوند.
انقباضات براکستون هیکس، بدون درد، کوتاه مدت، با فواصل نامنظم و فرکانس پایین هستند و ریسک زایمان زودرس را افزایش نمی دهند. به طور کلی، تغییر موقعیت و استراحت کافی است تا آن ها ناپدید شوند. کم آبی می تواند این نوع انقباض را تحریک کند و به همین دلیل است که اغلب پزشکان نوشیدن آب بیشتر را برای کاهش درد ناشی از آنها توصیه می کنند.
2- درد رباط گرد
رباط گرد مسئول اتصال رحم به ناحیه لگن است. وقتی رحم رشد می کند و سنگین تر می شود رباط گرد بیشتر و بیشتر کش می آید. کشش رباط گرد معمولاً در طول سه ماهه دوم رخ می دهد و با پیشرفت بارداری افزایش می یابد. معمولاً هر بار که زن موقعیت خود را تغییر می دهد، دچار درد خنجر زدن در لگن، زیر شکم و کشاله ران می شود. بیرون رفتن از رختخواب، سرفه، بلند شدن از یک صندلی و خروج از یک خودرو، موقعیت هایی هستند که می توانند باعث ایجاد این نوع درد شوند.
علت درد زیر شکم در ماه آخر بارداری
با پیشرفت بارداری، عوارض ناخوشایند نیز افزایش می یابد، به خصوص بعد از هفته بیستم. در سه ماهه سوم بدن تقریبا با تغییرات هورمونی وفق پیدا کرده اما فشار ناشی از شکمی که اکنون به طرز قابل توجهی برجسته شده می تواند دردهای شکمی بسیار آزار دهنده ای را ایجاد کند.
1- زایمان زودرس
هر گونه زایمان پیش از 37 مین هفته بارداری، زایمان زودرس در نظر گرفته می شود. از طرف دیگر، هرچه زمان زایمان زودرس تر باشد، زمان کمتری برای رشد داخل رحمی دارد و در نتیجه خطر عوارض برای نوزاد را افزایش می دهد. با شروع زایمان زودرس، درد های شکمی که در واقع همان دردهای زایمانی هستند آشکار می شوند.
انقباضات مکرر و ریتمیک رحمی که با گذشت زمان شدت می یابد.خونریزی ملایم واژینال.پاره شدن کیسه آب.احساس فشار در شکم، کمر و لگن که مدام بیشتر می شود.یک مادر باردار باید این این نشانه ها را بشناسد و هرچه سریع تر پزشک معالج خود را در جریان قرار دهد. پزشک آزمایشات مربوط به بانوان و زایمان انجام می دهد، تا بررسی کند که آیا رحم سعی دارد جنین را بیرون کند یا خیر.
2- جداشدگی جفت (دکلمان جفت)
دکلمان زمانی رخ می دهد که جفت به طور کامل یا جزئی از دیواره رحم قبل از زایمان جدا می شود. این، یک مشکل جدی است چرا که حیات جنین را در معرض خطر قرار می دهد. جدا شدن جفت در طول سه ماهه سوم بارداری رایج تر است. شایع ترین علائم جداشدگی جفت، عبارتند از:
- خونریزی واژینال، که ممکن است سنگین یا خفیف باشد
- درد متوسط تا شدید شکم و کمر
3- پره اکلامپسی
پره اکلامپسی عارضه ای است که با بالا رفتن فشار خون و پروتیینوری (دفع مقادیر زیادی پروتیین در ادرار) بعد از 20 هفته بارداری مشخص می شود. این عارضه بیشتر در سه ماهه سوم بارداری خود را نشان می دهد و شایع ترین علائم ان شامل درد شکمی، تورم صورت و دست ها، سردرد، تاری دید، تهوع و استفراغ است.
مطالعه بیشتر:
1- تیر کشیدن زیر شکم در بارداری نشانه چیست؟
2- دردهای شکمی در دوران بارداری نشانه چیست؟
3- مهمترین علل درد زیر شکم در اوایل بارداری
4- دلیل درد زیر شکم سمت راست در بارداری چیست؟
5- علت درد زير شکم سمت چپ در بارداری چیست و چگونه درمان می شود؟
