افسردگی مردان بعد از زایمان چیست و چگونه درمان می شود؟
تولد نوزاد برای بسیاری از والدین چالش عاطفی بزرگی به شمار می آید. در این مقاله شما را با عوارض، علائم، درمان و چگونگی افسردگی مردان بعد از زایمان آشنا می کنیم. افسردگی پس از والد شدن گونه ای از افسردگی است که در یک سال اول تولد نوزاد، پدر و مادر را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند به تدریج و یا ناگهانی رخ دهد و از افسردگی خفیف و متوسط تا افسردگی حاد گسترش داشته باشد.
طبق گزارشات اخیر، 10 درصد از مادرانی که تازه صاحب فرزند شده اند، از افسردگی پس از زایمان رنج می برند، اما محققان بتازگی کشف کرده اند که افسردگی پس از تولد نوزاد، پدر را نیز تحت تاثیر قرار می دهد و نگرانی هر یک از آنها بر روی یکدیگر تاثیر دارد. پژوهشی دریافته است که از هر 3 پدری که تازه صاحب فرزند شده، بیش از یک نفر به عبارتی 38 درصد آنها دچار مشکل روحی می شوند و از هر 10 پدر یک نفر دچار افسردگی پدر بعد از تولد فرزند می شود، بطور کلی احتمال ابتلای آنها از سه تا شش ماه پس از تولد نوزاد بسیار بیشتر می شود.
علت ایجاد افسردگی در پدر چیست ؟
همچون افسردگی پس از زایمان در مادران، هنوز علت اصلی ایجاد افسردگی در پدران شناخته نشده است. اما بطور کلی تجربیات دشواری مانند حوادث عاطفی، اضطراب آور و فرزنددار شدن، باعث تحریک افسردگی می شوند. افزایش فشار بروی پدر، مسئولیت مالی، تغییر زندگی زناشویی و سبک زندگی، کمبود خواب و کارهای زیاد خانه، همگی می توانند سلامت روحی یک پدر را تهدید کنند. نگرانی دیگر این پدران، مراقبت از همسرشان است.
دو عاملی که به نظر می رسد تاثیر فراوانی بر ایجاد افسردگی در پدران دارد:
- تغییر شکل رابطه با همسر:
اگر رابطه بین پدر و مادر در طول بارداری تغییر کرده باشد، پدر پیش از زایمان و پس از تولد کودک، بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی قرار می گیرد.
- افسردگی پس از زایمان همسر:
بین افسردگی مادر و پدر یک رابطه تقریبا مستقیم وجود دارد.
عوامل دیگری که می توانند در پدرانی که تازه صاحب فرزند شده اند ایجاد افسردگی کنند، به شرح زیر است:
- سن : پدران جوان تر بیشتر در معرض استرس و افسردگی قرار می گیرند.
- وضعیت مالی: پدران کم درآمدی که تازه صاحب فرزند شده اند، بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند.
در کنار همه این عوامل، شخصیت خود پدر، عوامل اجتماعی، سابقه بیماری های روحی و پیشینه خانوادگی می توانند موجب ایجاد افسردگی در پدر و همچنین مادر شوند.
علائم افسردگی بعد از زایمان در مردان
علائم افسردگی مردان بعد از زایمان همسر شبیه به علائم افسردگی پس از زایمان در مادران است. این علائم شامل:
- بی حوصلگی یا دلسردی شدید، به گونه ای که زندگی را همچون تونل تاریک و طولانی ببینید و هیچ امیدی نداشته باشید. احساس خستگی و بیحالی شدید یا حتی کرختی، بی حسی و عدم علاقه به انجام کارها و دنیای اطراف.
- احساس بی کفایتی یا عدم توانایی
- احساس گناه از تحمل نکردن شرایط و یا عدم علاقه کافی به فرزند
- زود رنجی و کج خلقی غیرطبیعی و درنتیجه بدتر شدن عذاب وجدان
- بغض آلود بودن، گریه گردن زیاد یا حتی گریه بی وقفه و همیشگی
- داشتن وسواس فکری و افکار آزاردهنده ای که می توانند خطرناک باشند
- کاهش اشتها بطوریکه همیشه احساس گرسنگی داشته باشید ولی نتوانید چیزی بخورید
- غذا خوردن احساسی و نه بدلیل گرسنگی
- اختلالات خواب: دیر بخواب رفتن، زود بیدار شدن، کابوس های شبانه
- بی تفاوتی و خصومت نسبت به همسر یا فرزند
- حملات عصبی که در هر زمانی رخ می دهند و موجب افزایش ضربان قلب، عرق کف دست و بی حالی و ضعف می شوند.
- اضطراب شدید در مورد مسائلی که در گذشته برایتان آزار دهنده نبودند، مانند تنها ماندن در خانه
- اختلال در تمرکز و تصمیم گیری
- علائم فیزیکی مانند سر درد
- ترس بیش از حد درمورد سلامت نوزاد، همسر یا خود
- داشتن افکار آزاردهنده درباره آسیب رساندن به خود یا به کودک
- فکر کردن بیش از حد به مرگ
هر پدری پس از تولد کودکش ممکن است به گونه متفاوتی از افسردگی دچار شود و هیچ یک از علائم این لیست را نداشته باشد، اما اگر احساس می کنید که روحیه خوبی ندارید، درباره آن با فرد قابل اعتمادی صحبت کنید.
افسردگی پدر پس از تولد نوزاد چه تاثیری بر روابط او دارد؟
افسردگی مردان پس از زایمان همسر پس از تولد نوزاد مانند سایر افسردگی ها، می تواند رابطه آنها با نوزاد، همسر، کودکان بزرگتر، خانواده و دوستانشان را تحت تاثیر قرار دهد. بهتر است والدین، دوستان و خانواده ها با علائم افسردگی آشنا باشند تا در صورت مشاهده بتوانند والدین را حمایت کنند تا زودتر درمان شوند.
زندگی با فرد افسرده، بسیار دشوار، ناراحت کننده و طاقت فرساست، این نکته اهمیت بسیاری دارد، شما نباید فرد را بدلیل احساساتش سرزنش و قضاوت کنید.
شاید مهمترین مسئله در این شرایط، این است که فرد مبتلا به افسردگی پس از تولد نوزاد را تشویق کنید تا درمان و حمایت های لازم را از فرد متخصص بگیرد. باید پزشک متخصصی را بیابید و به او معرفی کنید، همچنین به او اطمینان دهید که پس از مراجعه بهبود می یابد.
درمان افسردگی مردان بعد از زایمان
توصیه های زیر می توانند به بهبود وضعیت روحی همه پدران کمک کنند:
- معمولا مردان به سختی می توانند در مورد احساسات شان با صراحت صحبت کنند، اما باید بدانید که این کار اهمیت فراوانی دارد و برای کمک گرفتن باید بتوانید برای فرد قابل اعتمادی احساسات خود را بطور واضح به زبان بیاورید. می توانید با خانواده، دوست، پزشک یا مشاور صحبت کنید.
- بسیاری از والدینی که بتازگی صاحب فرزند شده اند، با روحیه ضعیف و اختلالات خلقی روبرو می شوند، شما نیز ممکن است با اضطراب یا دلسردی شدید روبرو شوید، اگر نگران سلامت روحی خود و همسرتان هستید، بهترین کار برای دریافت کمک، حمایت های لازم و درمان، مراجعه به پزشک است.
- سعی کنید زمان مشخصی را برای انجام تفریحات، ورزش یا فعالیت های اجتماعی خود در نظر بگیرید، حتی یک ساعت در روز هم می تواند تفاوت زیادی در روحیه شما ایجاد کند.
- بتازگی تشکیل گروه پدران در مناطق مختلف گسترش یافته است، این گروه ها با اشتراک گذاشتن تجربیات، افکار و احساسات خود به پدرانی که تازه صاحب فرزند شده اند، کمک می کنند. شرکت در این گروه ها به روند بهبودی شما سرعت می بخشد.
- یکی از علائم افسردگی پس از تولد نوزاد، احساس گناه از دوست نداشتن نوزاد یا بی تفاوتی به اوست، بخاطر داشته باشید که وجود شما برای نوزاد بسیار مهم و حیاتی است، تا جایی که می توانید ساده ترین کارهای او را انجام دهید، بطور مثال او را حمام کنید، پوشک او را عوض کنید و یا با او بازی کنید. با انجام این کار احساس نزدیکی بیشتری به او خواهید کرد.
- هر روز کمی ورزش کنید، می توانید به شنا بروید و یا به همراه کالسکه نوزاد پیاده روی کنید. ورزش اثرات مثبتی بر روحیه و سلامت شما خواهد داشت.
- پرهیز از روش های منفی مقابله با افسردگی مردان بعد از زایمان اهمیت زیادی دارد، بطور مثال مصرف بیش از حد الکل یا سخت کارکردن و دور ماندن از خانه نمی توانند به بهبودی شما کمک کنند. بهترین کاری که می توانید انجام دهید، بروز دادن و به زبان آوردن احساسات و افکارتان است، هراندازه که این کار سخت باشد، اما تلاش کنید تا آن را انجام دهید.
اگر انجام کارهای توصیه شده به شما کمکی نکرده اند و همچنان بی روحیه و کسل هستید و هر یک از علائم ذکر شده را دارید، باید به پزشک مراجعه کنید تا روش های تخصصی تری را به شما ارایه دهد.
افسردگی بعد از زایمان چقدر طول میکشد
این موضوع در حقیقت به شدت افسردگی مردان بعد از زایمان و نیز میزان اهتمام آنها در درمان این عارضه بستگی دارد. اگر علائم افسردگی مردان بعد از زایمان خیلی زود تشخیص داده شده و درمان شود، بدون شک در عرض مدت کوتاهی فرد به زندگی عادی بازخواهد گشت اما اگر افسردگی تا مدت ها درمان نشده باقی بماند، ممکن است که حتی تا یک الی دو سالگی فرزندتان با آن دست و پنجه نرم کنید.
درمان افسردگی پدر پس از تولد نوزاد
روش های متفاوتی برای درمان افسردگی پدر پس از تولد نوزاد وجود دارد مانند:
- مشاوره درمانی
- دارو درمانی
- رفتار شناختی درمانی (CBT)
- گروه درمانی
تعداد متخصصین افسردگی مردان بعد از زایمان بسیار اندک است، می توانید از پزشک خود بخواهید تا متخصص مربوطه را به شما معرفی کند، اما پزشک شما نیز می تواند اطلاعات لازم برای انتخاب روش درمان را در اختیارتان قرار دهد. برخی افراد نسبت به یک روش درمان بهتر از سایرین واکنش نشان می دهند.
مشاوره درمانی
مشاوره درمانی شامل روان درمانی و مشاوره می شود که به شما این فرصت را می دهد تا به لایه های نهفته ای که موجب افسردگی تان شده اند، پی ببرید، این روش به شما کمک می کند تا احساسات و افکارتان را تغییر دهید.
اگر خانواده، دوستان یا آشنایان، مشاور یا روانشناس خاصی را به شما معرفی کردند، با آغوش باز بپذیرید. هر زمانی که احساس کردید روش آن روانشناس موثر نیست، می توانید براحتی روانشناس یا مشاور خود را تغییر دهید. در ضمن هر روانشناس و مشاور هزینه خود را دارد، این مورد می تواند در انتخاب شما موثر باشد. پیش از انتخاب روانشناس و مشاور از دارا بودن پروانه پزشکی او اطمینان حاصل کنید، برای این کار می توانید از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران کمک بگیرید.
دارو درمانی
با توجه به درجات افسردگی، پزشک شما می تواند برای کاهش بسیاری از علائم افسردگی شدید یا متوسط، داروی ضد افسردگی تجویز کند تا بتوانید خودتان را با شرایط جدید پدرانه سازگار کنید. داروهای ضدافسردگی برای مدت حداقل 6 ماه یا گاهی بیشتر تجویز می شوند، چراکه معمولا چندین هفته زمان لازم است تا داروها تاثیر خود را نشان دهند. در این مدت ممکن است برخی از علائم شما مانند بی خوابی و اضطراب عود کنند، همچنین برای قطع دارو توصیه می شود بدلیل جلوگیری از وخامت عوارض جانبی، مصرف دارو را بطور ناگهانی قطع نکنید بلکه به آهستگی و به مرور این کار را انجام دهید.
پدرانی که افسردگی مردان بعد از زایمان را دارند، بدلیل ترس از وابسته شدن، میلی به مصرف دارو ندارند. اگر شما نیز مایل به مصرف دارو نیستید، بهتر است درباره دلیل و نگرانی خود با پزشک تان صحبت کنید.
گروه درمانی
شرکت در گروهای حمایتی معتبر که در فضای مناسبی برگزار می شوند، می تواند روی والدینی که افسردگی پس از زایمان دارند بسیار مفید باشد. به اشتراک گذاشتن تجربیات و صحبت کردن با سایر والدینی که مشکلات مشابه شما را دارند، می تواند به روند بهبودی شما کمک کند.
درمان افسردگی بعد زایمان چقدر طول میکشد؟
تشخیص روند بهبودی این بیماری بوسیله خودتان کار دشواری است، اما اولین نشانه بهبودی این است که حال بهتری داشته باشید. هیچ پدر و مادر جدیدی نباید برای افسردگی خود، خجالت زده و ناامید باشد، بلکه باید بتواند در باره احساسات و مشکل خود صحبت کند. افسردگی مردان بعد از زایمان بتدریج بهبود می یابد، اما با کمک و حمایت دیگران سریع تر اتفاق می افتد.
