به هم خوردن هورمون ها، چرا هورمون ها به هم می ریزد؟
هورمون ها پیام رسان های شیمیایی بدن شما هستند. این مواد شیمیایی قوی که در غدد درون ریز تولید می شوند، در جریان خون شما حرکت می کنند و به بافت ها و اندام ها می گویند که چه کاری انجام دهند. آن ها به کنترل بسیاری از فرآیندهای اصلی بدن از جمله متابولیسم و تولید مثل کمک می کنند. هنگامی که دچار عدم تعادل هورمونی می شوید، یعنی اینکه سطح هورمون خاصی، کمتر یا بیشتر از حد طبیعی می شود. حتي تغييرات كوچك در سطح هورمون ها، مي تواند اثرات جدي در كل بدن شما داشته باشد. به هورمون ها مانند دستور کیک فکر کنید. میزان بیش از حد یا بسیار کم از هر یک از اجزای تشکیل دهنده، بر محصول نهایی تأثیر می گذارد. در حالی که برخی از سطوح هورمونی در طول زندگی شما متغیر است و ممکن است فقط ناشی از روال طبیعی افزایش سن باشد، تغییرات دیگر زمانی اتفاق می افتد که غدد درون ریز شما دستور را اشتباه دریافت کنند. برای آشنایی بیشتر با علت و نشانه های به هم خوردن هورمون ها ادامه مطلب را بخوانید.
علائم یا نشانه های به هم خوردن هورمون ها چیست؟
هورمون های شما نقش اساسی در سلامت کلی شما دارند. در نتیجه، طیف وسیعی از علائم یا نشانه ها وجود دارند که می تواند نشانه عدم تعادل هورمونی باشند. علائم یا نشانه هایی که تجربه می کنید، وابسته به این است که کدام یک از هورمون ها یا غدد هستند که به درستی کار نمی کنند. شرایط هورمونی رایج که هم بر مردان و هم بر بانوان تأثیر می گذارند، می توانند هر یک از علائم یا نشانه های زیر را ایجاد کنند:
- افزایش وزن،
- یک توده چربی (قوز مانند) بین شانه ها،
- کاهش بدون دلیل و در برخی مواقع ناگهانی وزن،
- خستگی،
- ضعف عضلانی،
- درد، حساسیت و سفتی عضلات،
- درد، سفتی یا تورم در مفاصل شما،
- افزایش یا کاهش ضربان قلب،
- تعریق،
- افزایش حساسیت به سرما یا گرما،
- یبوست یا حرکات مکرر روده،
- تکرر ادرار،
- تشنگی بیش از حد،
- گرسنگی بیش از حد،
- کاهش میل جنسی،
- افسردگی،
- عصبی بودن، اضطراب یا تحریک پذیری،
- تاری دید،
- ناباروری،
- موهای نازک یا موهای ظریف و شکننده،
- پوست خشک،
- صورت پف کرده،
- صورت گرد،
- علائم کشش (ترک یا استرچ مارک) بنفش یا صورتی رنگ،
به خاطر داشته باشید که این علائم غیراختصاصی هستند و داشتن آن ها لزوماً به معنی عدم تعادل هورمونی نیست.
علائم یا نشانه های به هم خوردن هورمون ها در بانوان
در بانوان در سنین باروری، شایع ترین عدم تعادل هورمونی سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) است. چرخه هورمونی طبیعی شما در طی زندگی در این مراحل به طور طبیعی تغییر می کند:
علائم عدم تعادل هورمونی مخصوص بانوان عبارتند از:
• پریودهای سنگین یا نامنظم، از جمله از دست رفتن پریود، پریود متوقف شده یا پریود مکرر،
• هیرسوتیسم یا رویش موهای زائد روی صورت، چانه یا سایر قسمت های بدن،
• ظهور آکنه در صورت، قفسه سینه یا قسمت بالای کمر،
• ریزش مو،
• تیره شدن پوست، به ویژه در امتداد چین های گردن، در کشاله ران و زیر سینه ها،
• زائده های پوستی،
• خشکی واژن،
• آتروفی (تحلیل رفتن) واژن،
• تعریق شبانه،
• سردرد،
علائم یا نشانه های به هم خوردن هورمون ها در مردان
هورمون تستوسترون نقش مهمی در رشد و تکامل مردان دارد. اگر تستوسترون به حد کافی در بدن تولید نشود، ممکن است علائم مختلفی را ایجاد کند. علائم عدم تعادل هورمونی در مردان بالغ عبارتند از:
- ژنیکوماستی یا توسعه و بزرگ شدن بافت پستان،
- حساس شدن سینه ها،
- اختلال نعوظ (ED)،
- کاهش رشد ریش و موهای بدن،
- از دست دادن توده عضلانی،
- از دست دادن توده استخوانی، که در غیر این صورت به آن پوکی استخوان می گویند،
- مشکل در تمرکز،
- گرگرفتگی،
علائم یا نشانه های به هم خوردن هورمون ها در کودکان
بدن پسران و دختران در دوران بلوغ، روند تولید هورمون های جنسی را آغاز می کنند. بسیاری از کودکان با تاخیر در بلوغ، در نهایت بلوغ طبیعی را تجربه می کنند، اما برخی از آن ها به بیماری هیپوگنادیسم (کم کاری غدد جنسی) مبتلا هستند. پسران مبتلا به هیپوگنادیسم، ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- توسعه نیافتن توده عضلانی،
- صدایی که عمیق و بم نمی شود،
- موهای بدن که به طور پراکنده رشد می کنند،
- اختلال در رشد آلت تناسلی و بیضه ها،
- رشد بیش از حد بازوها و پاها در رابطه با تنه بدن،
- ژنیکوماستی (بزرگ شدن سینه ها)،
برای دختران مبتلا به هیپوگنادیسم این علامت ها تجربه می شوند:
- قاعدگی شروع نمی شود،
- بافت سینه توسعه نمی یابد،
- نرخ رشد افزایش پیدا نمی کند،
علت به هم خوردن هورمون ها چیست؟
دلایل زیادی برای به هم خوردن هورمون ها وجود دارد. بسته به اینکه کدام یک از هورمون ها یا غدد تحت تأثیر قرار گفته باشند، علل متفاوت است. دلایل متداول عدم تعادل هورمونی عبارتند از:
• داروها،
• درمان های مربوط به سرطان مانند شیمی درمانی،
• تومورها، چه سرطانی و چه خوش خیم،
• تومورهای هیپوفیز،
• اختلالات اشتها،
• استرس و اضطراب،
• آسیب یا ضربه،
در حالی که شرایط زیر ممکن است در ابتدا ناشی از عدم تعادل هورمونی باشد، وجود این شرایط نیز می تواند منجر به تشدید و بیشتر شدن عدم تعادل هورمونی شود:
- دیابت (نوع 1 و نوع 2)،
- دیابت بی مزه،
- کم کاری تیروئید یا تیروئید کم کار،
- پرکاری تیروئید یا تیروئید بیش از حد فعال،
- عملکرد بیش از حد ندول های تیروئید،
- تیروئیدیت،
- هیپوگنادیسم،
- سندرم کوشینگ یا سطوح بالای کورتیزول،
- هایپرپلازی مادرزادی آدرنال، که باعث کاهش سطوح کورتیزول و آلدوسترون می شود،
- بیماری آدیسون،
علل منحصر به فرد به هم خوردن هورمون ها برای بانوان
بسیاری از علل عدم تعادل هورمونی در بانوان به اختلال در هورمون های تولید مثلی مربوط می شود. علل شایع عبارتند از:
- یائسگی،
- نارسایی اولیه تخمدان، که به آن یائسگی زودرس نیز گفته می شود،
- بارداری،
- شیردهی از سینه ها،
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)،
- داروهای هورمونی مانند قرص های جلوگیری از بارداری،
علت به هم خوردن هورمون ها چگونه تشخیص داده می شود؟
هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص عدم تعادل هورمونی در دسترس پزشکان نیست. بنابراین با قرار ملاقات با پزشک برای معاینه فیزیکی شروع کنید.آماده باشید تا علائم خود و بازه زمانی ایجاد شده را شرح دهید. لیستی از تمام داروها، ویتامین ها و مکمل هایی را که در حال حاضر مصرف می کنید را به همراه داشته باشید. ممکن است پزشک از شما سوالاتی بپرسد، مانند:
- هر چند وقت یک بار علائم را تجربه می کنید؟
- آیا چیزی به تسکین علائم شما کمک می کند؟
- آیا اخیراً وزن کم کرده اید یا وزنتان افزایش یافته است؟
- آیا بیش از حد معمول استرس دارید؟
- آخرین قاعدگی شما چه زمانی بوده است؟
- آیا قصد بارداری دارید؟
- آیا برای شروع یا حفظ نعوظ مشکل دارید؟
- آیا هنگام رابطه جنسی دچار خشکی واژن یا درد می شوید؟
بسته به علائم شما، پزشک ممکن است یک یا چند آزمایش تشخیصی را پیشنهاد کند. همچنین می توانید از پزشک خود بخواهید تا این آزمایش ها را انجام دهد.
آزمایش خون: پزشک نمونه ای از خون شما را برای ارزیابی به آزمایشگاه می فرستد. اختلال در سطح هورمون ها را می توان در خون تشخیص داد. پزشک می تواند آزمایش خون را با هدف بررسی هورمون های تیروئیدی و همچنین میزان استروژن، تستوسترون و کورتیزول درخواست کند.
معاینه لگن: اگر بانو هستید، پزشک شما ممکن است برایتان تست پاپ اسمیر را انجام دهد تا وجود هرگونه توده، کیست یا تومور غیر عادی را تشخیص دهد. اگر مرد هستید، پزشک ممکن است کیسه بیضه شما را از نظر وجود توده یا ناهنجاری بررسی کند.
سونوگرافی: دستگاه سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی، داخل بدن شما را ارزیابی می کند. پزشکان ممکن است برای دریافت تصاویر رحم، تخمدان ها، بیضه ها، تیروئید یا غده هیپوفیز سونوگرافی را درخواست کنند.
آزمایشات تکمیلی:
گاهی اوقات آزمایشات پیشرفته تر مورد نیاز هستند. این بررسی ها می توانند شامل موارد زیر باشند:
• بیوپسی (نمونه برداری)،
• اسکن ام آر آی (MRI)،
• تصویربرداری با اشعه ایکس،
• اسکن تیروئید،
آزمایش های خانگی:
اگر علائم به هم خوردن هورمون ها را تجربه می کنید، شاید بتوانید از کیت های آزمایش خانگی نیز استفاده کنید. آن ها برای شرایط مختلف در برخی کشورها، دسترس هستند. کیت های آزمایش خانگی برای تشخیص یائسگی، هورمون محرکه فولیکولی (FSH) را در ادرار شما اندازه گیری می کند. سطح هورمون FSH ، با ورود به دوران یائسگی افزایش می یابد.
سطوح این هورمون همچنین در طول یک چرخه قاعدگی، به صورت طبیعی بالا و پایین می رود. عوامل دیگر مانند استفاده از روش های پیشگیری از بارداری هورمونی نیز می توانند بر سطح هورمون FSH شما تأثیر بگذارند. کیت های آزمایش خانگی معمولاً با بزاق یا نمونه خون گرفته شده از نوک انگشت برای اندازه گیری سطح کورتیزول، هورمون های کلیدی تیروئید و هورمون های جنسی مانند پروژسترون و تستوسترون و تشخیص به هم خوردن هورمون ها استفاده می کنند. برخی از آزمایشات نیز ممکن است نیاز به نمونه ادرار داشته باشند. این کیت ها از شما می خواهند که نمونه را به آزمایشگاه ارسال کنید. نتایج آزمایش شما معمولاً در عرض چند روز آماده خواهد شد.
مطالعه بیشتر:
تغییرات هورمونی در دوران بارداری
اختلالات هورمونی در زنان به چه علت است و درمان آن چیست؟
تغییرات هورمونی بعد از زایمان چه عوارضی دارد وکی تمام میشود؟
درمان به هم خوردن هورمون ها چیست وکدامیک برای شما مناسب است؟
