روش اندازه گیری دمای بدن نوزاد و کودکان چگونه است؟

کسب اطلاعات کافی درمورد روش اندازه گیری دمای بدن نوزاد و کودکان یک مهارت بسیار مهم و حتی ضروری برای مادران و پدران است. این که بدانید دمای طبیعی بدن فرزندتان چقدر باید باشد؟ چه زمانی ابتلا به تب برای آنها مطرح می شود؟ در این متن انواع روش اندازه گیری دمای بدن نوزاد و کودک را برای شما شرح می دهیم و نیز خواهیم گفت که کدام روش برای کوچولوی شما مناسب تر است.

نحوه اندازه گیری دمای بدن نوزاد و کودک

ابتلای فرزند شما به یک عفونت ویروسی یا باکتریایی اغلب همراه با تب است. هدف از این مکانیسم طبیعی، کمک به بدن در جهت مقابله با عفونت ها است. تب به خودی خود هیچ آسیبی برای بدن به دنبال ندارد و معمولا به مدت 72 ساعت یا 3 روز ادامه داشته و پس از آن از میان می رود.

در صورت بروز تب در نوزادان زیر 6 ماه حتماً باید به یک پزشک متخصص اطفال مراجعه کرد. در مورد کودکان نوپا و بزرگتر می توان شدت و علائم تب را در منزل کنترل کرد مشروط بر آنکه فرزندتان بیمار و بدحال به نظر نرسیده و آب و مایعات کافی دریافت کند. ولی با این وجود در صورت استمرار تب و ادامه یافتن آن در مدتی بیش از 72 ساعت مراجعه به پزشک ضرورت خواهد یافت.

میزان دمای بدن کودک را می توان از طریق نواحی مختلفی از بدن اندازه گیری کرد:

از طریق مقعد ( روش رکتال)
از طریق دهان
از طریق زیر بغل ( روش اگزیلاری)
از طریق پیشانی ( شریان گیجگاهی)
از طریق مجرای گوش ( روش تمپانیک)

کدام یک از روش های اندازه گیری دما برای کودک مناسب تر است؟

درمورد انتخاب روش اندازه گیری دمای بدن نوزاد بدانید که استفاده از روش های مختلف اندازه گیری دما به سن کودک شما بستگی دارد. مهم آن است که با این روش های مختلف آشنایی داشته و بتوانید به عدد دقیقی از این طریق دست یابید.

سن	روش توصیه شده
از بدو تولد تا دو سالگی	انتخاب اول: روش مقعدی یا رکتال ( به دلیل برخورداری از دقت بالا) انتخاب دوم: روش زیر بغل
بین 2 تا 5 سالگی	انتخاب اول: روش مقعدی یا رکتال ( به دلیل برخورداری از دقت بالا) انتخاب دوم: روش گوشی، روش زیر بغل
بالاتر از 5 سال	انتخاب اول: روش دهانی (به دلیل برخورداری از دقت بالا) انتخاب دوم: روش گوشی، روش زیر بغل

چند توصیه در رابطه با اندازه گیری دمای بدن

از به کار بردن دماسنج های شیشه ای که حاوی جیوه می باشند پرهیز کنید. زیرا در صورت شکستن دماسنج نوزاد در معرض خطر مسمومیت با جیوه قرار خواهد گرفت.
برای اندازه گیری مقعدی و دهانی از دو دماسنج متفاوت استغاده کنید و برای پیشگیری از اشتباه هر یک از آنها را با برچسب گذاری مشخص کنید .
از دماسنج های دیجیتال می توان به هر دو روش مقعدی یا دهانی استفاده کرد. این دماسنج ها از پلاستیک های نشکن و انعطاف پذیر ساخته شده اند. کاربرد این دماسنج ها آسان تر بوده و خواندن آنها نیز در مقایسه با دماسنج های شیشه ای راحت تر است.
نوع دیگری از دما سنج ها به شکل نوارهای مخصوص پلاستیکی می باشند که در هنگام استفاده بر روی یک سمت پیشانی نوزاد چسبانده می شوند. از این دماسنج ها می توان به راحتی در منزل استفاده کرد ولی نتیجه به دست آمده از آنها چندان دقیق و قابل اعتماد نیست.
استفاده از دماسنج های نواری به علت تماس با یک ناحیه کاملا سطحی و دقت پایین حاصل از آن معمولا توصیه نمی شود.

برای آنکه بتوانید درجه حرارت بدن کودک را به درستی اندازه بگیرید باید راهکار صحیح استفاده از دماسنج های طبی را بدانید. در ادامه روش های مختلف اندازه گیری دمای بدن و نحوه استفاده از دماسنج ها آمده است:

روش اندازه گیری دمای بدن نوزاد، روش مقعدی یا رکتال

استفاده از این روش از دقت بالایی برخوردار بوده و دقیق ترین راه تشخیص تب در کودکان به شمار می رود.

دماسنج را با محلول آب سرد و صابون شسته و با دقت آبکشی کنید.
سر دماسنج را با یک ماده روان کننده مانند وازلین چرب کنید.
نوزاد را با زانوهای خمیده به روی شکم بخوابانید.
دماسنج را به آهستگی در حدود یک اینچ معادل 5/2 سانتی متر وارد مقعد کودک کرده و آن را در میان انگشتان خود نگه دارید.
پس از حدود یک دقیقه صدای بوق یا هشدار دماسنج را می شنوید.
دماسنج را خارج کرده و درجه حرارت را از روی آن بخوانید.
دماسنج را تمیز کنید.

روش اندازه گیری دمای بدن نوزاد، روش دهانی

استفاده از این روش معمولا در اطفال زیر ۵ سال توصیه نمی شود زیرا در این سنین ثابت نگه داشتن دماسنج در زیر زبان برای مدتی نسبتا طولانی برای کودکان کار دشواری است.

دماسنج را با استفاده از محلول آب سرد و صابون شسته و با دقت آبکشی کنید.
نوک دماسنج را به دقت در زیر زبان کودک قرار دهید.
از کودک خود بخواهید بدون جا به جا کردن دماسنج دهان خود را بسته و آن را تقریباً به مدت یک دقیقه در دهان خود نگه دارد تا صدای بوق یا هشدار دماسنج را بشنوید.
دماسنج را از دهان کودک خارج کرده و دما را از روی آن بخوانید.
دماسنج را تمیز کنید.

روش اندازه گیری دمای بدن نوزاد، روش زیر بغل

به طور کلی این روش برای اندازه گیری دمای بدن نوزادان و کودکان نوپا مورد استفاده قرار می گیرد. ولی با این حال نسبت به روش رکتال از دقت کمتری برخوردار بوده و نمی تواند حرارت مرکزی بدن را به طور دقیق منعکس کند. چنانچه درجه حرارتی که از این طریق به دست آمد نشان از وجود تب در نوزاد نداشت ولی علی رغم این موضوع احساس کردید که نوزاد مشکوک به تب بوده و بی حال و مریض به نظر می رسد از روش رکتال برای اندازه گیری دقیق دمای بدن او استفاده کنید.

از دماسنج های دهانی یا رکتال استفاده کنید.
دماسنج را با محلول آب سرد و صابون شسته و با دقت ابکشی کنید.
نوک دماسنج را در گودترین ناحیه زیر بغل کودک قرار دهید.
دقت کنید که بازوی نوزاد کاملا به موازات بدن و چسبیده به آن قرار بگیرد.
دماسنج را به مدت تقریبا یک دقیقه در ناحیه مورد نظر نگه دارید تا صدای بوق یا هشدار دماسنج را بشنوید.
دماسنج را برداشته و دمای آن را بخوانید.
دماسنج را آبکشی کنید.

روش اندازه گیری دمای بدن نوزاد، روش گوشی (تمپانیک)

اگرچه کاربرد این دماسنج سریع و آسان است ولی حتی علی رغم دنبال کردن کلیه دستورالعمل های درج شده در دفترچه راهنما باز هم نتیجه به دست آمده همچنان کمتر از دمای واقعی است. این روش به مراتب دقت کمتری نسبت به روش مقعدی یا رکتال دارد.

هر بار پیش از استفاده از تمیز بودن سر دماسنج اطمینان حاصل کرده و دستورالعمل استفاده از آن را نیز به دقت دنبال کنید.
لاله گوش کودک را به طرف بالا و عقب بکشید. این کار باعث مستقیم شدن کانال گوش و باز شدن مسیر به سمت پرده صماخ می شود.
دماسنج را به آرامی وارد کانال گوش کنید. طوری که مجرای گوش را کاملا پوشانده و از تاثیر عوامل بیرونی بر دقت اندازه گیری جلوگیری شود.
دکمه دماسنج را فشار داده و آن را در حدود یک ثانیه نگه دارید.
دماسنج را برداشته و درجه حرارت را بخوانید.

بیشتر بدانید:

1- علائم و داروهای مجاز برای پایین آوردن تب در کودکان و نوزادان

2- کاهش تب در نوزادان؛ حمام کردن درجه حرارت بدن را کاهش می دهد؟

3- آزمون برای سنجش اطلاعات خود درباره تب نوزاد

4- روش های اندازه‌ گیری دمای بدن و استفاده از داروهای تب بر در نوزادان