درمان سنگ صفرا در بارداری و عوامل تشدید کننده سنگ کیسه صفرا
سنگ کیسه صفرا در دوران بارداری عارضه ای است که می تواند درد و التهابات بسیار زیادی را برای مادر ایجاد کند خصوصا در مواردی که سنگ صفرا سبب انسداد مجاری صفراوی شده باشد. در ادامه این مطلب به شما خواهیم گفت که برای درمان سنگ صفرا در بارداری چه راهکارهایی در پیش روی شما وجود دارد و نیز اگر به چنین عارضه ای دچار شدید، چه نوع رژیم غذایی باید رعایت کنید.
عوامل تشدید کننده سنگ کیسه صفرا در دوره بارداری
عوامل زیر احتمال ابتلای شما به بیماری های کیسه صفرا مانند سنگ، قولنج صفراوی و ... را افزایش می‌دهد:
- سابقه خانوادگی در بیماری های کیسه صفرا
- وجود نشانه های بیماری کیسه صفرا قبل از بارداری
- وزن زیاد
- رژیم غذایی پر چربی و کلسترول
- دیابت
- نژاد ( ساکنین آمریکا و افراد آمریکایی - مکزیکی در معرض خطر بیشتری هستند)
درمان سنگ صفرا در زنان باردار
- این احتمال وجود دارد که شما نشانه های بیماری کیسه صفرا را با بیماری صبحگاهی که در اولین دوره سه ماهه بارداری اتفاق می‌افتد، اشتباه بگیرید. اگر نشانه ها همچنان بعد از دوره سه ماهه اول نیز ادامه داشتند، دکتر ممکن است با انجام تست التراسونیک به بررسی مشکلات کیسه صفرا بپردازد.
- پزشک ممکن است احتمال وجود سنگ در مجاری کیسه صفرای شما را با استفاده از تست هایی همچون MRI بررسی کند.
- آزمایش خون برای تشخیص مواردی مانند التهاب، عفونت مجاری صفرا، پانکراس و سایر موارد مرتبط مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- توجه داشته باشید آزمایشاتی مانند رادیولوژی کیسه صفرا، آزمایش هسته ای و سی تی اسکن در حین بارداری مجاز و ایمن نمی باشد.
با توجه به نشانه ها و عوامل خطرزا پزشک شما بهترین روش درمان سنگ صفرا در بارداری را انتخاب می کند.
درمان سنگ صفرا در بارداری
بیماری های کیسه صفرا نیازمند درمان فوری می باشند، زیرا در صورت بروز نشانه های شدید بیماری هم شما و هم فرزندتان در معرض خطر جدی می باشید.
درمان سنگ صفرا در بارداری، روش های غیرجراحی
در مراحل اولیه تشخیص بیماری درمان تنها از طریق اقدامات دارویی می باشد.
* اگر نشانه های عفونت مانند تب ملایم، حالت تهوع، ادرار تیره رنگ، در بدن شما ظاهر گردید، پزشک ممکن است برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند.
* اگر به علت بروز کلستازیس دچار خارش شده باشید، داروهایی جهت کاهش آن برای شما تجویز می‌شود و همچنین جنین تا زمان زایمان تحت مراقبت ویژه قرار می گیرد.
* در شرایط بروز قولنج صفراوی نیاز به بستری شدن در بیمارستان و تزریق سرم های وریدی جهت کنترل درد و جبران کم آبی بدن وجود دارد.
درمان سنگ صفرا در بارداری، روش های جراحی
در مواردی مانند عفونت و درد شدید، پزشک مجبور به خارج کردن کیسه صفرا با استفاده از عمل جراحی می باشد.
1- تخلیه کیسه صفرا به روش لاپاراسکوپی
سنگ صفرا به دلیل جلوگیری از تخلیه کامل کیسه صفرا باعث ایجاد عفونت شده و به همین دلیل نیاز به عمل جراحی برای خارج کردن آن می باشد. اگرچه جراحی کیسه صفرا در زمان بارداری چندان توصیه نمی گردد، ولی روشی مطمئن برای خارج کردن کیسه صفرا وجود دارد. این روش به نام کلسیستکتومی شناخته می‌شود که شامل برداشتن کیسه صفرا به وسیله ابزار جراحی بسیار ظریف و از طریق ایجاد چند برش کوچک بر روی شکم می باشد. این روش جراحی براساس استانداردهای جامعه جراحان گوارش و آندوسکوپی در هر دوره سه ماهه بارداری قابل انجام است.
روش دیگر کلسیستکتومی باز نام دارد که در دوره سه ماهه سوم قابل انجام می باشد. این روش نیازمند ایجاد برشی عرضی در شکم جهت راحت خارج کردن کیسه صفرا بدون آسیب رساندن به رحم می باشد.
2- درمان آندوسکوپی
بیماری کلدوکلیتازیس به وجود سنگ در مجاری صفراوی اطلاق می شود. این سنگ ها به روش ERCP آندوسکوپی برداشته می شوند. بدین صورت که یک لوله نازک و قابل انعطاف از مسیر دهان به سمت ورودی مجاری صفراوی هدایت می‌شود. این لوله قابلیت تزریق داشته و همچنین مجهز به یک دوربین کوچک برای مشاهده بهتر سنگ ها می باشد. سنگ ها پس از مشاهده از طریق این لوله آندوسکوپی از بدن خارج می گردند. در طی انجام این روش، شکم بیمار جهت جلوگیری از آسیب رساندن اشعه ها به جنین کاملاً پوشانده و محافظت می‌شود.
اقدامات پیشگیرانه جهت جلوگیری از وقوع بیماری های کیسه صفرا:
درد کیسه صفرا می تواند غیرقابل تحمل باشد، بنابراین بهتر است قبل از جستجو نوع درمان اقدامات لازم را در جهت جلوگیری از ابتلا به بیماریهای کیسه صفرا انجام دهید. این اقدامات شامل موارد زیر می باشند:
1- کنترل وزن
کنترل وزن از بسیاری بیماری‌ها از جمله بیماری کیسه صفرا جلوگیری می کند.
* سعی کنید تغذیه سالم و به اندازه داشته باشید.
* زیاده روی در خوردن غذا هیچ سودی برای شما ندارد.
2- تناسب اندام
انجام فعالیت های صحیح روزانه بسیار مفید می باشد.
* تمرینات ورزشی خوبی مثل یوگا را انجام دهید.
* تناسب و انعطاف بدنی خود را برای جلوگیری از بروز بیماری ها حفظ کنید.
3- کنترل دیابت
اگر شما مبتلا به دیابت بوده و همچنین تری‌گلیسیرید خون تان در سطح بالایی قرار دارد، بیشتر در معرض مبتلا شدن به سنگ کیسه صفرا هستید، لذا همواره سطح قند خونتان را تحت نظر داشته باشید.
رژیم غذایی مناسب برای مادران نیازمند درمان سنگ صفرا در بارداری
چنانچه شما درگیر بیماری های کیسه صفرا مانند سنگ صفرا هستید، یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند در کاهش شدت عوارض این بیماری بسیار تاثیر گذار باشد.
1. مصرف چربی را محدود کنید.
مصرف غذای پرچرب باعث تحریک کیسه صفرا شده و در صورت وجود سنگ های بزرگ درد شدیدی را به همراه خواهد داشت. بنابراین عدم مصرف غذای پرچرب، نشانه های بروز بیماری را نیز کاهش می دهد. به عنوان مثال مصرف ماهی و مرغ بدون پوست به جای گوشت قرمز و ماست کم‌چرب به جای روغن های آشپزی می تواند بسیار مفید باشد. رعایت این موارد در رژیم غذایی احتمال بروز بیماری های کیسه صفرا را کاهش داده و به شما در حفظ تناسب اندام کمک می کند.
2. مصرف بیشتر فیبر.
سعی کنید بیشتر غلات، میوه ها و سبزیجات مصرف کنید. این غذاها به فرآیند هضم کمک کرده و از عفونت کیسه صفرا جلوگیری می کنند.
* روزی ۴ یا ۵ وعده میوه و سبزیجات مصرف کنید.
* از سبزیجات دارای ویتامین زیاد مانند گوجه فرنگی و اسفناج به جای سس مایونز و پنیر در ساندویچ استفاده نمایید.
* زردآلوی خشک شده را به همراه جوی دوسر مصرف کنید.
* سبزیجات دارای برگ های تیره، انواع میوه، کلم پیچ، کلم بروکلی و انواع مختلف توت و تمشک بسیار مفید می باشند.
3. مصرف زیاد آب.
مقدار زیادی آب بنوشید. مصرف آب زیاد باعث سم زدایی و پاک شدن بدن می‌شود. همچنین مصرف آب به فرآیند هضم و گوارش نیز کمک می کند. اما در نظر داشته باشید از مصرف نوشیدنی‌های شیرین و سوداها به علت وجود کالری زیاد دوری کنید و به جای آنها آب را با مقداری لیمو میل کنید.
4. غذاهای ارگانیک و تازه میل کنید.
غذاهای ارگانیک و تازه جایگزین بسیار مناسبی برای غذاهای فرآوری شده و تراریخته می‌باشند.
*از غذاهای فرآوری شده که شامل چربی‌های ترانس، مواد نگهدارنده و سایر افزودنی ها می باشند، دوری کنید.
* از مواد غذایی بسته بندی شده مانند کیکها، چیپس، پفک و بیسکویت دوری کنید.
* از مواد مغذی مانند میوه ها تکه های سبزیجات و جوانه ها در تهیه اسنک استفاده کنید.
سوالات متداول درمورد درمان سنگ صفرا در بارداری
1- در صورت عدم درمان سنگ صفرا در بارداری چه اتفاقی رخ می دهد؟
سنگ صفرا در صورت عدم درمان کامل آن باعث درد شدید در ناحیه کیسه صفرا می‌شود. همچنین باعث ایجاد التهاب کیسه صفرا و به دنبال آن کلستازیس می‌شود. در موارد محدودی سنگ صفرا باعث ایجاد آبسه در کیسه صفرا می شود .
چنانچه سنگ صفرا در مجاری صفراوی مانع از رسیدن صفرا به سمت کبد شود، بیماری زردی رخ می دهد. همچنین ممکن است سنگ های صفرا مانع از تخلیه مایع پانکراتیک شده و باعث بروز التهاب در پانکراس شوند.
2- آیا احتمال عود کردن بیماری های کیسه صفرا بعد از زایمان وجود دارد؟
مشکلات کیسه صفرا تا ۲ الی ۴ ماه بعد از زایمان پدیدار نمی شوند. علت این این امر تغییر در سطح هورمون ها در بعد زایمان می باشد. اما در بعضی مواقع بیماری های کیسه صفرا بعد از زایمان نیز ظاهر می گردند.
* تغییر در سطح هورمون های بارداری بعد از زایمان
*کاهش وزن سریع:در صورت کاهش سریع وزن، کلسترول اضافی در صفرا باقی مانده و تبدیل به سنگ می شود.
3- آیا بعد از خارج کردن کیسه صفرا از بدن امکان بارداری وجود دارد؟
بله شما می توانید بعد از عمل جراحی خارج کردن کیسه صفرا، دوباره باردار شوید. حتی خارج کردن کیسه صفرا در حین بارداری نیز امکان پذیر است. در نظر داشته باشید باید بعد از عمل استراحت کافی داشته و از انجام فعالیت های فیزیکی در دوران نقاهت خودداری کنید. هوشیارانه فرآیند درمان را تحت نظر داشته باشید و همواره آب کافی بنوشید.
توجه داشته باشید
- با افزایش سن و تعداد بارداری احتمال بروز سنگ صفرا افزایش می یابد.
- افزایش آنزیم های کبدی ممکن است میزان تولید صفرا را تغییر دهد.
- سونوگرافی مطمئن ترین روش برای تشخیص مشکلات کیسه صفرا می باشد.
- بعد از تشخیص موارد مربوط به کیسه صفرا، میان درمان گوارشی یا انجام جراحی تصمیم‌گیری شود.
- انجام عمل جراحی برای درمان سنگ صفرا در بارداری نباید منجر به مواردی مانند مرگ جنین، به دنیا آمدن جنین مرده و زایمان زودهنگام شود.
- اگر در حین بارداری از بیماری های صفرا رنج برده و تنها از درمان دارویی استفاده می کنید، توجه داشته باشید پس از زایمان نیز باید تحت مراقبت های منظم قرار بگیرید.
- توجه داشته باشید امکان وقوع بیماری های صفرا در دوران بارداری کم است و خوشبختانه روش های مناسب برای درمان سنگ صفرا در بارداری هم وجود دارد، پس نگران نباشید.
منبع: momjunction
بیشتر بدانید:
1- برداشتن کیسه صفرا در گذشته و اقدام به بارداری، آیا مشکل ساز است؟
2- مصرف ترب سیاه چه خواص و فوایدی دارد؟
3- علت خون در ادرار در بارداری و نشانه‌های هماچوری چیست؟
4- درد دنده در بارداری از علت تا درمان آن چگونه است؟
