درد دنده در بارداری از علت تا درمان آن چگونه است؟
بارداری در بدنتان چنان تغییراتی ایجاد می‌کند که قبلا تجربه‌اش نکرده بودید. برخی تغییرات می‌تواند برای جنین خطرآفرین باشد و برخی دیگر برای مدتی نگرانی ایجاد می‌کند. یکی از مسائل نگران‌کننده درد دنده در حاملگی است که در سه‌ماهه سوم اتفاق می‌افتد. بااینکه این درد عوارض جانبی ندارد، اما ممکن است سبب آزردگی و نگرانی شما شود. ولی جای نگرانی نیست. در این مقاله درباره درد دنده در بارداری و دلیل درد دنده ها در بارداری و نحوه درمان آن حرف می‌زنیم.
درد دنده در بارداری چگونه است؟
حس دنده درد در بارداری مانند این است که دنده‌ها جابه‌جا یا از هم جدا شده است. با اینکه اصلا چنین اتفاقی نیفتاده است اما وقتی به آن ناحیه دست می‌زنید دردناک است و هنگام نشستن، قوز کردن یا خم شدن به جلو احساس درد می‌کنید. همچنین هنگام سرفه، تنفس عمیق، خنده یا عطسه نیز درد خواهید داشت. درد در زمان‌های مختلفی می‌تواند رخ بدهد و شدت آن هم از قابل تحمل تا غیرقابل تحمل مختلف است. معمولا دنده دردناک ضرری برای مادر یا جنین ندارد. درد و ناراحتی پس از بدنیا آمدن نوزاد خودبه‌خود از بین می‌رود.
در چه زمانی از بارداری دنده درد را احساس خواهید کرد؟
در هفته‌های آخر بارداری، زمانی که جنین دیگر آماده ی بیرون آمدن است، ممکن است احساس کنید دیگر هیچ جایی در قسمت بالای شکمتان وجود ندارد. با بزرگ‌شدن رحم به ارگان‌های داخلی فشار می‌آید و احساس درد دنده را تجربه می‌کنید. این درد معمولا در پایان سه‌ماه دوم و در سه‌ماهه سوم شروع می‌شود و تا وقتی که جنین تا زمان زایمان شروع به پایین آمدن به سمت ناحیه لگنی نکرده ادامه دارد.
چه زمانی دنده‌درد خطرناک است؟
اگر به سلامت خود پیش از بارداری توجه نکرده باشید، دنده درد می‌تواند خطرناک باشد. هر مشکل کهنه‌ای که پیش از بارداری وجود داشته حالا می‌تواند بدتر شود.
- درد زیر دنده راست می‌تواند نشانه اختلالات کبدی باشد (که شامل بیماری کبدی، التهاب کیسه صفرا و سینه‌پهلوی سمت راست باشد).
- دردی که از دنده چپ برمی‌خیزد می‌تواند نشانه زخم، ورم معده، بیماری گوارشی، سینه‌پهلوی سمت چپ و فتق دیافراگمی باشد.
دنده‌درد بارداری می‌تواند دلایل دیگری هم داشته باشد.
علت درد دنده در بارداری چیست؟
در زیر چند دلیل را که ممکن است شما را دچار درد دنده بارداری بکند می‌خوانید:
- رشد جنین و رحم: با بزرگ‌شدن جنین رحم هم بزرگ می‌شود و جای بیشتری را در شکم اشغال می‌کند. به مرحله‌ای می‌رسد که تمام ارگان‌ها به سمت دنده‌ها هل داده می‌شوند و به عضلات فشار می‌آورند و تنفس را دشوار می‌کنند. کسانی که جنین بزرگ‌تر و کمر کوچک‌تری دارند بسیار نسبت به ترک خوردن دنده در بارداری آسیب‌پذیر هستند.
- حرکات جنین و جایگیری در رحم: جایگیری و حرکت جنین به دنده‌ها فشار مداوم وارد می‌کند و موجب ناراحتی و درد می‌شود. تناوب حرکات هر روز بیشتر، محکم‌تر و قوی‌تر می‌شود. وقتی به جای سر جنین پایش به سمت دهانه رحم قرار می‌گیرد، سر به قفسه سینه فشار مضاعف وارد کرده و ایجاد درد می‌کند.
- افزایش اندازه پستان: با بزرگ‌شدن پستان‌ها، افزایش وزنشان فشار بیشتری بر قفسه سینه و قسمت پایینی کمر وارد می‌کند. این نه تنها حالت شما را تغییر می‌دهد بلکه شانه‌هایتان را هم پایین می‌کشد و موجب درد در دنده‌ها و کمر می‌شود.
- عفونت مجاری ادراری: درد دنده یکی از عوارض جانبی عفونت مجاری ادراری است. گسترش عفونت ادراری به سمت کلیه‌ها، موجب ایجاد سوزش و افزایش توالی ادرار می‌شود و در دنده‌ها ایجاد درد و ناراحتی می‌کند.
- تغییرات هورمونی: هورمون‌های ریلکسین و پروژسترون بر تمام ماهیچه‌ها، رباط‌ها و مفاصل ناحیه لگن و ستون فقرات تاثیر می‌گذارند. از این رو مشکلات احتمالی ممکن است به قفسه سینه منتهی و موجب کمردرد هم بشود.
برخی دلایل دیگر برای دنده‌درد در دوران بارداری می‌تواند موارد زیر باشد:
- زخم‌ها و جراحاتی که منجر به شکستن یا ترک خوردن دنده‌ها می‌شود.
- بیرون‌زدگی دیسک ستوان فقرات که به آن فتق دیسک هم می‌گویند.
- ورم مفاصل
- استئوکوندریت، عارضه‌ای که بر رشد استخوانی تاثیر می‌گذارد.
- درد عضلانی
- توده های بدخیم در قفسه سینه
- دردهای مختلف قلب به دلیل انسداد رگ یا کم‌خونی عضله قلب.
درد دنده در بارداری را فارغ از اینکه چه دلیلی دارد نباید سرسری گرفت. با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید بی‌خطر است.
چه زمانی باید با پزشک تماس گرفت؟
معمولا ممکن است در مراحل آخر بارداری دچار دنده درد بشوید. اگر درد همراه با نشانه‌های زیر است بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:
- تهوع
- سردرد
- سرگیجه
- لکه در چشم‌ها
معمولا وقتی در هفته‌های آخر، جنین پایین می‌آید، درد دنده در بارداری هم از بین می‌رود. با نزدیک شدن به زمان زایمان فضای ناحیه شکم بیشتر می‌شود و فشار زیر دنده‌ها کاهش می‌یابد. در عین حال، می‌تواند برای کاهش درد توصیه‌هایی را در نظر بگیرد.
درمان درد دنده در دوران بارداری، برای کاهش درد دنده در زمان بارداری چه کارهایی می توانید بکنید؟
با اینکه برای این درد دردمانی وجود ندارد اما می‌توانید برای تسکین موقت آن کارهایی انجام بدهید:
- لباس‌های گشاد بپوشید: از پوشیدن لباس‌های تنگ پرهیز کنید چراکه فشار را اضافه و درد دنده را تشدید می‌کند. لباس‌های گشاد بپوشید که نفس کشیدن در آن‌ها راحت‌تر باشد. همچنین سینه‌بند مخصوص حاملگی یا شیردهی ببندید تا فشار بر قفسه سینه را کمتر کنید.
- به عقب خم شوید: وقتی به جلو خم می‌شوید درد دنده بدتر می‌شود. برای همین سعی کنید حالت ایستادن‌تان به سمت عقب باشد. این‌کار باعث کاهش فشار پستان‌های سنگین هم می‌شود. خم شدن به عقب فضای داخل شکم را باز می‌کند و کشش عضلات قفسه سینه و قسمت پایینی کمر را کاهش می‌دهد.
- از بالش برای حایل استفاده کنید: برای بالا آوردن شکم خود از یک بالش کوچک استفاده کنید تا فشار را از عضلات دنده کم کنید. این کار باعث می‌شود تا بیشتر فشار و درد از بدن شما برداشته شود.
- تغییر وضعیت بدهید: برای مدت طولانی در یک وضعیت نشسته یا ایستاده باقی نمانید. حرکت کنید، کمی راه بروید یا نرمش‌های سبک انجام بدهید.
- ماساژ بگیرید: از شریک زندگی خود بخواهید تا پهلوها و ناحیه دنده را برای کمک به کاهش فشار و تنش عضلات ماساژ بدهد.
- حمام آب گرم: گرفتن یک حمام آب گرم می‌تواند عضلات دردناک را آرام و شل کند. می‌تواند بصورت کوتاه مدت درد دنده را کاهش بدهد.
- از پشتیبان‌های کمکی استفاده کنید: دامنه گسترده‌ای از پشتیبان‌های کمکی نظیر دنده‌بند، کمربندهای بارداری، بالش‌های پایین کمر و شکم‌بندها برای پشتیبانی از قسمت پایین بدن. این وسایل فشار قفسه سینه را کاهش می‌دهند.
- نرمش کنید: ورزش‌های سبک مانند یوگا و شنا را در برنامه هایتان بگنجانید.
در برخی موارد ممکن است بتوانید مقداری این درد را کاهش بدهید. در این باره بیشتر بدانید:
آیا می‌توانید از درد دنده در بارداری جلوگیری کنید؟
بله، در برخی موارد می‌توانید با فعالیت و ورزش‌های سبک از درد دنده جلوگیری کنید. ورزش باعث جلوگیری از افزایش زیاد وزن می‌شود که همین می‌تواند به کاهش درد دنده کمک کند. همچنین باید رژیم غذایی متوازنی داشته باشید و شیوه زندگی سالمی را پیش بگیرید.
هرچقدر هم که مراقب باشید، ممکن است در این دوران دچار التهاب و به دنبال آن درد دنده در بارداری بشوید. اما اگر درد خیلی شدید است یا ناگهانی شروع شده باید به پزشک مراجعه کنید. آن‌ها دلیل را بررسی می‌کنند و درمان مناسب آن را به شما پیشنهاد می‌دهند. بدون مشورت با پزشک خود از هیچ داروی مسکنی استفاده نکنید، فعالیت فیزیکی شدید نداشته باشید یا روی شکم خود فشار نیاورید.
بیشتر بدانید:
1- تقویت ماهیچه ها با 7 تمرین برای پیشگیری از کمر درد
2- تمرینات ورزشی برای کاهش مشکلات دوران بارداری
3- شایع ترین دردها و مشکلات نهمین ماه بارداری
4- رشد جنین در سه ماهه سوم بارداری
