درمان بیخوابی نوزاد ریفلاکسی، نحوه خواباندن نوزاد ریفلاکسی

علائم ریفلاکس یا بازگشت اسید در نوزادان

ریفلاکس به معنای بازگشت محتویات معده به درون مری نوزاد است. ابتدا باید ببینیم شایع ترین علائم ریفلاکس در نوزادان چیست. ریفلاکس در نوزادان با نشانه های زیر بروز می کند:

1- بازگشت محتویات معده به دهان بدون فشار و با فشار (استفراغ)

2- سکسکه مداوم

3- اختلال در غذاخوردن

4- تحریک پذیری مزمن

5- ناراحتی وقت خوابیدن به پشت

6- اختلال خواب

7- سرفه مزمن و / یا احتقان

آیا ریفلاکس نوزاد را باید درمان کرد؟

بنابراین تعداد زیادی از پدر و مادرها به ریفلاکس معده در فرزندان خود مشکوک هستند اما هنوز به پزشک مراجعه نکرده اند، توصیه می شود در صورت بروز علائم فوق حتما با پزشک مشورت و برای درمان اقدام کنید.

برخی از پزشکان ترجیح می دهند تا منتظر بمانند علائم خود به خود فروکش کند یا بهبود یابد اما عده ای نیز به درمان زودهنگام اعتقاد دارند. به هر حال شاید لازم باشد قبل از انجام هر کاری برای بهبود وضعیت خواب در نوزادان، اقدامات لازم را با پزشک برنامه ریزی کنید.

همچنین به یاد داشته باشید، علاوه بر اینکه بالا آمدن محتویات معده به دهان بدون فشار یکی از اصلی ترین علائم ریفلاکس معده در نوزادان به شمار می آید، اما ریفلاکس خاموش نیز وجود دارد. در این نوع ریفلاکس باید مراقب باشید ناراحتی و بی قراری نوزاد بعد از شیر خوردن به خصوص وقتی بعد از تغذیه او را در بستر می گذارید یا صدای قار و قور شکم بعد از غذا می تواند از نشانه های ریفلاکس خاموش باشد.

علت بیخوابی نوزاد ریفلاکسی چیست؟

وقتی صحبت از خواب به میان می آید، این سوال مطرح می شود که چرا نوزادان مبتلا به ریفلاکس مشکل خواب دارند؟ به عبارت ساده تر، نوزادان مبتلا به ریفلاکس یا بازگشت اسید دائما درد و ناراحتی را متحمل می شوند. اسید معده که پس از تغذیه بارها و بارها بالا می آید می تواند دیواره گلو را بطور جدی تحریک و احساس سوزش سر دل ایجاد کند.

نکته دیگر اینکه درمورد بیخوابی نوزاد ریفلاکسی این است که، خواباندن کودک به پشت که ایمن ترین روش خوابیدن نوزادان برای کاهش خطر ابتلا به سندروم مرگ ناگهانی است، علائم ریفلاکس را بدتر می کند. بنابراین بهترین و مطمئن ترین حالت خواب برای نوزاد می تواند بدترین وضعیت را برای ریفلاکس معده ایجاد کند!

بیخوابی نوزاد ریفلاکسی و بروز اختلال خواب با وجود ریفلاکس تعجب برانگیز نیست زیرا نوزادان مبتلا به این مشکل برای خواب شبانه و چرتهای طولانی با ناراحتی مواجه می شوند.

درمان بیخوابی نوزاد ریفلاکسی

بخاطر داشته باشید که اکثر نوزادان و کودکان تازه متولد شده گاه به گاه دچار ریفلاکس می شوند. بازگشت محتویات معده به دهان و یا کمی درد شکم برای نوزادان بسیار طبیعی است، زیرا عضلات اسفنکتر که محتویات معده را پایین نگه می دارند، هنوز به اندازه کافی رشد نکرده اند. علائم ریفلاکس اغلب با بزرگ تر شدن نوزاد از بین می روند. اما آن عده که مبتلا به ریفلاکس شدید یا بازگشت اسید معده به مری هستند، ماهها با علائم ریفلاکس مبارزه می کنند و بعد از هر وعده غذا خوردن، با ناراحتی های زیادی مواجه می شوند.

اگر فرزند شما تازه به دنیا آمده و کمتر از سه ماه دارد و علائم خفیف ریفلاکس در او بروز کرده است، می توانید برای تسکین مشکل در منزل از راهکارهای زیر استفاده کنید:

• زمان تغذیه و دوره های ناراحتی نوزاد را یادداشت کنید: در صورت بروز علائم ریفلاکس، می توانید تعداد دفعات ریفلاکس را با دفعات تغذیه نوزاد مقایسه کنید، این بررسی مقابله ای به شما کمک می کند تا به الگوی مشخصی دست یابید.

• بعد از شیرخوردن، کودک را به مدت 20 یا 30 دقیقه به حالت ایستاده یا نشسته نگه دارید: لازم نیست کودک به حالت کاملا ایستاده باشد بلکه می توانید او را در زاویه 30 تا 45 درجه بخوابانید تا شیری که خورده است، هضم شود. اگر نوزاد کاملاً صاف بخوابد، مقدار زیادی از شیر از معده به مری باز خواهد گشت.

نحوه خواباندن نوزاد ریفلاکسی

• زیر تشک نوزاد را طوری بلند کنید که سر بالاتر از بدن قرار بگیرد: برای رفع مشکل ریفلاکس، استفاده از بالشتک های آنتی ریفلاکس توصیه می شود، اگر فرزند شما زیاد در خواب حرکت می کند و فکر می کنید ممکن است از روی بالش سُر بخورد، از نمونه های حفاظ دار استفاده کنید تا کودک روی بالشتک ثابت شده و مانع حرکت نوزاد شود. 

• اغلب مواقع کودک را راحت بگذارید، اما سعی کنید به مرور زمان خواب آورهای مختلف را ترک کنید: خیلی طبیعی است که بخواهید فرزند دلبندتان را که درد می کشد، به نوعی آرام کنید. به خصوص در ماه های اول، مسلما طاقت دیدن ناراحتی او را ندارید و می خواهید هر کاری که لازم است برای کمک به آرامش و درمان او انجام دهید. بله، کارهایی مانند تکان دادن نوزاد برای خوابانیدن و یا در آغوش گرفتن او وقتی که خواب است، همه نوعی خواب آور محسوب می شوند که بعدها نباید انجام دهید. اما در روزهای اول بعد از تولد، هر کاری که برای به خواب رفتن و درمان نوزاد مبتلا به ریفلاکس لازم است، پیشنهاد می شود. اما هر چه کودک بزرگتر می شود و رگرسیون خواب 4 ماهگی را پشت سر می گذارد، باید به تدریج از انجام کارهایی که به خواب کمک می کند مانند تکان دادن کودک یا خواباندن او در گهواره خودداری کنید. رگرسیون خواب به هرگونه اختلال موقتی در برنامه خواب کودک گفته می شود. به یاد داشته باشید ریفلاکس در نهایت به خودی خود برطرف می شود، اما عادت هایی که در کودک ایجاد می کنید، ممکن است دائمی شود بنابراین سعی کنید تا جایی که امکان دارد با رشد کودک عادتهای اشتباه را کنار بگذارید.

• تنظیم خواب در نوزادان مبتلا ریفلاکس: یکی از چیزهایی که باید در نوزادان مبتلا به رفلاکس مدیریت شود، تنظیم خواب است. در ابتدای کار، توصیه می شود قبل از آغاز تنظیم خواب، ریفلاکس کودک تحت کنترل قرار بگیرد، بنابراین بهتر است با پزشک مشورت کنید. ریفلاکسهای خفیف با بزرگ تر شدن نوزاد به تدریج بهبود می یابد اما موارد جدی تر حتما نیاز به درمان دارد.

• بعد از درمان ریفلاکس، می توانید با خیال آسوده تنظیم خواب را آغاز کنید: ما معمولاً توصیه می کنیم در دوره تنظیم خواب، آخرین وعده تغذیه کودک را کمی زودتر و هنگام انجام مقدمات خواب به او بدهید، زیرا لازم است نوزاد مبتلا به ریفلاکس را به مدت 20 تا 30 دقیقه به حالت ایستاده نگه دارید. بعد از شیردهی نیمه شب نیز باید همین کار را انجام دهید اما در نظر داشته باشید در آغوش گرفتن و تکان دادن کودک نباید تا زمانی که به خواب می رود، ادامه یابد.

• چنانچه فرزند شما مبتلا به ریفلاکس است، انتظارات شما از تغذیه او باید واقع بینانه باشد: فراموش نکنید کودکانی که ریفلاکس دارند، باید وعده های غذایی کوچکتر و کمتر بخورند. بنابراین این انتظار از کودک 5 ماهه مبتلا به ریفلاکس که 10 ساعت در شب بخوابد، غیرواقعی است. ما دریافته ایم این دسته از کودکان به مدت طولانی تری به وعده شیردهی شبانه نیاز دارند، بنابراین باید دیرتر از حد معمول شیر نیمه شب را از او بگیرید.

برنامه های فردی برای کمک به درمان بیخوابی نوزاد ریفلاکسی

تنظیم خواب نوزادان مبتلا به ریفلاکس واقعا دشوار است، شما باید برای کمک به آسایش و تسکین درد نوزاد ساعتها راه بروید و برای اینکه اختلالی در برنامه تنظیم خواب نوزاد ایجاد نشود، از انجام هر عمل خواب آور منفی خودداری کنید. 

 مطالعه بیشتر:

1- آرام کردن نوزاد مبتلا به رفلاکس گوارشی

2- علت رفلاکس در نوزادان چیست و چگونه درمان می شود؟

3- پیشگیری از رفلاکس معده (برگرداندن یا بالا آوردن شیر) در نوزادان

4- تفاوت کولیک و ریفلاکس نوزاد چیست و هرکدام چه علائمی دارد؟