آموزش پوزیشن های صحیح شیردهی به نوزاد
پس از اتمام دوران بارداری و انجام زایمان، حالا نوبت به مرحله شیردهی رسیده است. این مرحله نیز در ابتدا فراز و نشیب هایی دارد، خصوصاً اگر برای اولین بار است که حس زیبای مادر شدن را تجربه می کنید، ممکن است درصورت نداشتن اطلاعات کافی با مشکلاتی مواجه شوید. بنابراین برای جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی و کسب اطلاعات مفید تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
برخلاف مرحله قبل یعنی هنگام زایمان که در آن عامل اصلی، مراقبت دهنده و پیش برنده زایمان یعنی ماما و یا پزشک است و با هدایت شما در طی هر یک از مراحل زایمان، در تمام طول آن با شما همراه خواهد بود، در مرحله شیردهی در ابتدا یک سری توضیحات و آموزش ها در بیمارستان به شما داده می شود و سپس این خودتان هستید که باید به عنوان عامل اصلی آن را انجام داده و نوزاد را نیز با خودتان همراه سازید.
فرشته کوچک تازه از راه رسیده تان به طور غریزی توانایی مکیدن را دارد، اما هنوز یاد نگرفته که چگونه باید نوک سینه شما را بگیرد؟ سر و دستانش را در چه موقعیتی قرار دهد؟ چه کند تا بعد از خوردن شیر دچار دلدرد نشود؟ و ... تمام این ها مواردی هستند که شما باید خودتان به طور کامل یاد گرفته و پس از زایمان در هنگام شیردهی به درستی اجرا کنید. شیردهی به نوزاد آنقدرها که می گویند هم دشوار نیست، پس با توجه به فواید بی شمار شیر مادر برای نوزاد، نباید سریعاً به دنبال شیر خشک بروید. با صبر و حوصله بدون شک موفق خواهید شد.
.jpg "آموزش پوزیشن های صحیح شیردهی به نوزاد")
نحوه صحیح قرار دادن نوک سینه در دهان نوزاد
اولین و شاید هم مهم ترین مسأله در هنگام شیردهی، قرار دادن صحیح نوک سینه در دهان نوزاد است. این کار باید به صورتی انجام شود که هم نوزاد و هم مادر احساس راحتی کنند. این کار را گام به گام به روش زیر انجام دهید:
- با یک دست سینه خود را بگیرید طوری که چهار انگشت زیر و انگشت شصتتان بالای سینه قرار داشته باشد.
- با دست دیگر طوری نوزاد را در آغوش بگیرید که بر روی سر او کاملا تسلط داشته باشید. سایر بخش های بدن نوزاد از جمله دست ها، بدن و پاها نیز باید در وضعیت مناسبی قرار داشته باشند.
- تمام بدن نوزاد را به خود نزدیک کنید نه فقط سر او را!
- دستان خود را کمی به نوک سینه نزدیک کنید و با کمک نوک سینه تان لب بالای نوزاد را به سمت بالا بکشید.
- به این ترتیب نوزاد گرسنه نیز دهان خود را باز خواهد کرد.
- تمام نوک سینه بعلاوه هاله آن را در دهان نوزاد قرار دهید. در حقیقت برای خوردن شیر، نوزاد باید نوک سینه شما را بین زبان و سقف دهان خود فشار دهد.
- درنتیجه ی قرار دادن درست پستان در دهان نوزاد، لب پایین نوزاد باید به سمت عقب برگردد.
- مراقب باشید که سایر بخش های پستان، انگشتان و یا هر چیز دیگری مجراهای بینی نوزاد را مسدود نکند.
- وقتی موفق شدید، برای حفظ پوزیشن مناسب یک بالش زیر دست و آرنج خود قرار دهید تا بتوانید برای مدتی آن وضعیت مناسب را حفظ کنید.
آیا نوزاد به درستی نوک سینه را به دهان گرفته است؟
راه های زیادی وجود دارد که متوجه شوید آیا نوزادتان به درستی نوک سینه را گرفته یا نه؟
- لب های نوزاد باید مانند ماهی دور هاله پستان قرار گیرد.
- اگر لب پایین نوزاد را به سمت پایین بکشید باید بتوانید زبان او را ببینید.
- صدای قورت دادن او را می شونید.
- بعد از مدتی حس خروج شیر از پستان هایتان کاملاً آشنا خواهد بود.
نکته بسیار مهم این است که مکیدن شیر توسط نوزاد نباید همراه با صدای ملچ و ملوچ زیادی باشد. زیرا این سر و صدا ها نشان دهنده بلعیدن هوا بوده که در نهایت به دل درد های شدیدی منجر خواهد شد.
از کجا باید بدانیم که شیردهی درست و موثر بوده است؟
به غیر از شنیدن صدای قورد دادن شیر، درصورت غنی و کافی بودن شیر باید به نتایج زیر دقت کنید:
- نوزادتان باید بر اساس نمودار مربوط به خود وزن گیری درست و مناسبی در ماه های آینده داشته باشد.
- نوزادتان باید روزانه حداقل 6 پوشک را مرطوب کند.
- نوزاد باید روزانه به طور میانگین هر 2 تا 4 ساعت یکبار شیر بخورد.
انواع پوزیشن های صحیح شیردهی به نوزاد
در این قسمت تعدادی از بهترین پوزیشن های مناسب شیردهی را به شما معرفی خواهیم کرد. به یاد داشته یاشید که با توجه به تفاوت های بین افراد هر کدام از آنها ممکن است برای یک فرد مناسب باشد در حالی که فرد دیگر با آن روش احساس راحتی نکند. بنابراین بهتر است که تمامی روش ها را حداقل یک بار امتحان کنید و بهترین آن ها را برگزینید.
1- شیردهی به نوزاد با پوزیشن دراز کشیدن به پشت
این روش مناسب ترین پوزیشن برای بعد از زایمان است. خصوصاً پس از سزارین که خم شدن به سمت جلو برای مادر دشوار است. در طی این مادر به پشت دراز می کشد سپس نوزاد به صورت دَمَر بر روی شکم و قفسه سینه مادر قرار می گیرد. سر نوزاد باید طوری بر روی سینه مادر قرار گیرد که یک طرف صورت و گونه او بر روی سینه باشد و مجرای بینی او دچار گرفتگی نشود. اگر در این روش تماس پوست به پوست را نیز برقرار کنید اثر بخشی آن چند برابر خواهد بود. قوس های بدن نوزاد و مادر بر روی هم منطبق خواهد شد و مادر باید با کمک دستان خود سر و بدن نوزاد را حمایت کند.
- در نوزادانی که دچار رفلاکس هستند بهتر است این روش را استفاده نکنید، زیرا سبب تحریک بیشتر آن خواهد شد.
- مادرانی که دچار درد کمر، لگن و کتف هستند می توانند از این روش بهره ببرند.
2- شیردهی به نوزاد با پوزیشن گهواره ای
بر روی یک صندلی راحت که دارای دسته است و یا بر روی تخت در حالی که چند بالش در زیر دستان خود قرار داده اید، بنشینید. پاهای خود را بر روی یک میز کوچک قرار دهید تا بتوانید بهتر نوزاد را حمایت کنید. با استفاده از یک دست، سر و نیمه بالایی بدن نوزاد را حمایت کنید و با کمک دست دیگر پاها و نیمه پایینی بدن نوزاد را نگه دارید. مراقب دست نوزاد باشید تا بین او و بدن شما تحت فشار قرار نگیرد. برای جلوگیری از بروز رفلاکس زاویه ملایمی به سمت بالا ایجاد کنید.
این روش برای شیرخواران بالای سه ماه کاربرد بیشتری دارد و یکی از مناسب ترین پوزیشن ها برای شیر دادن در اماکن عمومی است.
3- شیردهی به نوزاد با پوزیشن گهواره ای ضربدری
در این روش ضمن در آغوش گرفتن نوزاد، اگر نوزاد از سینه راست تغذیه می کند باید سر و بالا تنه او را با دست چپ حمایت کرده و پاها و پایین تنه او را با دست راست نگه دارید و بلعکس. به این ترتیب دستان شما به صورت ضربدری بر روی هم قرار خواهند گرفت.
این روش برای نوزادان کم وزن و زودرس که در آغوش گرفتن آنها دشوار است مناسب تر می باشد.
4- شیردهی به نوزاد با پوزیشن توپ فوتبال آمریکایی
در این روش نوزاد را باید بر روی یک بالش مناسب طوری قرار دهید که سر، گردن و شانه های او در زیر بازوی مادر قرار گیرد و توسط دستان مادر حمایت شود. مادر باید از ساعد خود برای حمایت بالا تنه نوزاد استفاده کند و پاهای نوزاد به سمت پشت مادر باشد.
نگه داشتن نوزادان ریز جثه به این روش دشوار است.
5- شیردهی به نوزاد با پوزیشن به پهلو خوابیدن
در این روش مادر باید به پهلو دراز بکشد و برای راحتی بیشتر یک بالش را پشت کمر و بین زانوهایش قرار دهد. نوزاد باید رو به مادر قرار گیرد، یک بالش کوچک را در زیر سر او قرار دهید تا دهان او در نزدیک نوک سینه مادر قرار گیرد.
این روش برای مادرانی که به هر دلیلی قادر به نشستن نیستند، مانند سزارین، بسیار مناسب است. معمولاً نوزادان در این روش احساس راحتی بیشتری دارند، زیرا آزادی عمل آنها بیشتر است. امکان ابتلا به درد گردن و کتف در قرار گرفتن طولانی مدت در این پوزیشن برای مادر وجود دارد. شیردهی به پهلو از راحت ترین و مناسب ترین روش ها برای تغذیه ی نوزاد در هنگام شب است به شرطی که مراقب باشید تا خوابتان نبرد.
6- شیردهی با کمک آغوشی
برای نوزادانی که به اندازه کافی بزرگ شده اند و می توانند گردن خود را نگه داشته و به راحتی نوک سینه مادر را پیدا کرده و در دهان نگه دارند، به طور کلی تقریباً یادگرفته اند که چگونه باید شیر بخورند، شیردهی به این روش بسیار مفید خواهد بود. در این روش کافی است که آغوشی را به خود وصل کرده و نوزاد را درون آن قرار دهید. با قرار گرفتن نوزاد در یک وضعیت مناسب و درست، شیردهی به راحتی انجام خواهد شد. ضمناً در این روش می توانید به اطراف حرکت کرده و کارهای روز مره را نیز انجام دهید.
7- پوزیشن های شیردهی دوقلوها
بهترین و مناسب ترین روش ها برای شیردهی دوقلوها، روش خوابیدن به پشت و توپ فوتبالی است. اما نکته مهم این است که باید با در اختیار داشتن یک بالش بزرگ مناسب، هر دو نوزاد را در وضعیتی قرار دهید تا علاوه بر راحت بودن نوزادان، شما نیز بتوانید هر دو را به طور موثری حمایت کنید. برای کمک به شیردهی مادرانی که نوزادان دوقلو دارند، بالش های U شکلی طراحی شده اند که بیشتر در روش توپ فوتبالی کاربرد دارند. این وسیله به گونه ای قرار می گیرد که قعر آن در جلوی شکم مادر باشد و هر کدام از بازوهای آن در کنار یک پهلوی مادر است. می توان هر یک از نوزادان را بر روی بازو ها قرار داد و از طرف دیگر توسط دست حمایت کرد. به این ترتیب سر و دهان هر نوزاد زیر یک سینه مادر قرار می گیرد.
روش های پیشگیری و درمان شقاق پستان یا ترک های نوک سینه
در روز های ابتدایی تولد، خصوصاً زمانی که برای اولین بار اقدام به شیردهی می کنید، نوک پستان مادر در اثر فشار مکش و سایش در بین زبان و سقف دهان نوزاد، دچار ترک ها و زخم هایی خواهد شد که شدت آن در افراد مختلف متفاوت بوده، گاهاً دچار خونریزی می شوند و معمولاً دردناک هستند.
هرقدر روش شیردهی شما صحیح تر باشد این ترک ها که اصطلاحاً به آن شقاق پستان می گویند زود تر بهبود پیدا می کنند.
برای تسریع در بهبودی آنها پس از هر بار شیردهی چند قطره از شیر را بر روی آنها بگذارید تا جذب شود. استفاده از کرم های مخصوص برای درمان و پیشگیری از ایجاد این شقاق ها نیز بسیار کمک کننده است که می توانید آن ها را از داروخانه ها تهیه کنید. از همان روز اول پس از هر بار شیردهی مقدار کافی از این کرم ها را بر روی نوک پستان ها مالیده و اجازه دهید تا جذب شوند. با به کارگیری روش های بالا به احتمال فراوان شیردهی موفق و موثری خواهید داشت، درصورت داشتن هرگونه مشکل از مامای خود بخواهید تا شما را در این زمینه یاری کند.
یکی از فواید بسیار مهم شیردهی، برقراری ارتباط عاطفی بسیار عمیق بین مادر و نوزاد است. بنابراین نوازش، ارتباط چشمی و صحبت کردن با نوزاد دلبندتان را فراموش نکنید.
مطالعه بیشتر:
1- همه چیز در مورد چگونگی تولید شیر مادر و شیردهی پستانی به نوزاد
2- بهترین روش پیشگیری از بارداری در دوران شیردهی به نوزاد
3- روش و زمان مناسب شیردهی به نوزاد پس از زایمان
4- شیردهی پستانی ابتلا به سرطان سینه را کاهش می دهد
