خطرات جنین مرده برای مادر از نظر جسمی و روحی چیست؟

خطرات جنین مرده برای مادر

 از همان ابتدای تشخیص بارداری، تا زمانی که قرار است لحظه شیرین تولد نوزاد از راه برسد، یکی از بزرگترین نگرانی های پدر و مادرها، سلامتی و زنده بودن فرزندی است که درون رحم مادر و به دور از دیدشان قرار دارد و بی شک می توان گفت که مرگ جنین در درون رحم، از دردناک ترین تجربه های زندگی هر مادر و حتی هر پدری به شمار می رود.

مرگ جنین در درون رحم، بسته به زمان وقوع آن به دو دسته و نوع تقسیم می شود. بر این اساس، اگر زمان وقوع مرگ جنین، قبل از هفته 20 بارداری باشد، به آن "سقط جنین" یا "Abortion" گفته شده و اگر جنین بعد از هفته 20 بارداری، درون رحم مادر فوت کند، به آن "مرده زایی" یا "IUFD" گفته خواهد شد. اگرچه مرده زایی و سقط جنین، در واقع با یکدیگر یکسان نبوده و علل مختلفی دارند، اما هر دوی این حالات، به معنای از دست رفتن جنین درون رحم و در نتیجه خاتمه بارداری هستند. با این وجود، پذیرفتن این حقیقت تلخ، برای خانم ها به هیچ عنوان ساده نبوده و به همین دلیل نیز در چنین شرایطی، زوجین معمولا اصرار به ادامه دادن بارداری داشته و از انجام دادن اقدامات پزشکی که منتهی به خاتمه بارداری می شوند، سرباز می زنند. ولی سوال اینجاست که آیا این کار صحیح است؟ یا بهتر است اینطور بگوییم که آیا نگه داشتن جنینی که مرده و دیگر به حیات او هیچ امیدی نیست، برای مادر خطرناک نخواهد بود؟ این سوال پرتکراری است که ما قصد داریم در این مقاله به آن پاسخ بدهیم. اما در ابتدا بهتر است در مورد مرگ جنین در رحم و علل و علائم آن کمی بیشتر بدانیم.

علل مرگ جنین در درون رحم

قبل ار توضیح خطر جنین مرده در شکم مادر، علل احتمالی مرگ جنین را با هم بررسی می کنیم. همانطور که اشاره شد، مرگ جنین در درون رحم بسته به زمان وقوع این حادثه، به دو دسته سقط جنین و مرده زایی تقسیم بندی شده که هر کدام علل مخصوص به خود را دارند.

رایج ترین علل مرگ جنین درون رحم قبل از هفته 20 حاملگی

- مشکلات کروموزومی،

- مشکلات جفتی،

- مشکلات انعقادی (تشکیل لخته درون عروق کوچک جفتی)،

- و مشکلات هورمونی.

رایج ترین علل مرگ جنین درون رحم بعد از هفته 20 حاملگی

- نقائص مادرزادی،

- ناهنجاری های ژنتیکی،

- جدا شدن جفت و سایر اختلالات جفت (مانند جفت سرراهی)،

- عوارض بارداری مانند پره اکلامپسی (مسمومیت حاملگی)،

- کنترل ضعیف بیماری های مادر همچون دیابت و یا تیروئید،

- اختلال عملکرد جفت منجر به محدودیت رشد جنین می شود (نارسایی جفت)،

- ناهنجاری های بند ناف. همچنین بروز گره های حقیقی در بند ناف،

- عفونت ها،

- و پارگی رحم.

با وجود اینکه جنین مرده، هرگز امکان حیات مجدد را نخواهد داشت، اما انجام بررسی های دقیق از جمله کالبدشکافی امری ضروری است تا بدین ترتیب با شناسایی علت یا علت های احتمالی، بتوان از تکرار این اتفاق ناگوار و ناراحت کننده در بارداری های بعدی جلوگیری نمود. البته باید این نکته مهم را نیز در نظر داشت که در بیش از نیمی از موارد متاسفانه هیچ دلیلی برای مرگ جنین یافت نمی شود.

علائم مرگ جنین درون رحم

از آنجا که جنین در درون رحم محفوظ است و در جلوی دید قرار ندارد، والدین همواره نگران این هستند که چطور باید متوجه زنده بودن کوچولوی متولد نشده خود شده و یا در چه شرایطی به مرگ جنین در درون رحم مشکوک شوند. خوشبختانه نشانه های هشداردهنده ای وجود دارند که در صورت بروز آن ها، باید برای بررسی وضعیت سلامت جنین اقدام نمود. این علائم عبارت هستند از:

احساس نکردن حرکت های جنین (بعد از هفته 24 بارداری):

- رفع شدن علائم بارداری به یک باره و به صورت کاملا ناگهانی،

- وقوع خونریزی و یا لکه بینی،

- احساس درد در شکم،

- تب بالا،

- و گرفتگی عضلات،

البته توجه به این نکته ضروری است که به طور معمول بیشتر خانم های با سن بارداری کمتر از 20 هفته، هیچ علائمی که مبتنی بر از بین رفتن جنین باشند را مشاهده نمی کنند و به علاوه باید این مساله را نیز به خاطر داشت که علائم بالا تنها برای هشدار بوده و لزوما به معنای مرگ و از دست رفتن جنین نیستند.

خطرات جنین مرده برای مادر

وقتی به والدین گفته می شود که فرزند آن ها هنوز از راه نرسیده، در درون رحم مادر فوت شده است، واکنش های مختلفی از خود نشان می دهند، از گریه و اندوه گرفته تا ناباروری و حتی خشم و عصبانیت! اما یکی از معمولترین عکس العمل ها، تلاش برای ادامه دادن بارداری است تا شاید کورسوی امیدی برای زنده بودن جنین باشد. چنین رفتار و دیدگاهی کاملا قابل درک است اما حقیقت اینجا است که این کار می تواند سلامت مادر را به صورت جدی به خطر بیندازد. عفونت، تب و از همه مهم تر، انعقاد منتشر داخل عروقی (DIC)، از مهم ترین خطرات جنین مرده برای مادر هستند که خانم ممکن است با نگه داشتن جنین مرده در درون رحم خود با آن ها مواجه شود.

اگرچه تک تک این خطرات جنین مرده برای مادر، مشکلاتی جدی هستند اما انعقاد منتشر داخل عروقی، شرایط بسیار خطرناکی است که حتی می تواند تهدیدکننده زندگی خانم باشد. در این مشکل، به صورت فراگیر لخته هایی در عروق خونی تشکیل شده و به تدریج با افت فاکتورهای انعقادی از جمله پلاکت، توانایی بدن در انعقاد خون از دست می رود که همین مساله منجر به خونریزی شدید و غیرقابل کنترل در فرد شده و او را در معرض خطر مرگ قرار می دهد. جدای از این عوارض، به کار بستن روش هایی همچون القای زایمان (زایمان زودرس) و یا استفاده از روش های دارویی و تهاجمی (کورتاژ)، که بسته به سن حاملگی برای خروج جنین انتخاب می شوند، نیز می توانند با خطرها و عوارض مختص به خود همراه باشند.

خطرات جنین مرده در شکم مادر از نظر روحی

در کنار این مشکلات و خطرات جنین مرده برای مادر، باید به آسیبی که مرگ جنین به روح و روان والدین وارد می کند، نیز توجه ویژه داشت. افسردگی، ترس از بارداری مجدد، تحریک پذیری، سرزنش کردن خود، و غم و اندوه شدید از جمله احساساتی هستند که در چنین شرایطی تجربه می شوند و نیازمند کمک های روانشناسی و مشاوره ای هستند.

فراموش نکنید که اگرچه مرگ جنین، بی نهایت غم انگیز و ناراحت کننده است، اما به معنای پایان راه نیست. در آینده باز هم می توان بچه دار شد و به تولد نوزادی سالم امید داشت.

مطالعه بیشتر:

بارداری بعد از مرده زایی یا جنین مرده

بهترین زمان بارداری بعد از مرده زایی چه موقع است؟

علائم مرده زایی ودر هنگام مشاهده هر یک از آنها چه باید کنید؟

جلوگیری از مرده زایی،آیا امکان جلوگیری از مرده زایی وجود دارد؟