سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری و در سونوگرافی چه می‌بینید؟

سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری

 یکی از روش های ارزیابی سلامت جنین درون رحم در طی بارداری، انجام سونوگرافی در هفته های مختلف بارداری است. ما قصد داریم تا در این مجموعه مقالات، به مهم ترین سوالات شما در مورد سونوگرافی های دوران بارداری پاسخ دهیم. پس با ما همراه باشید تا به همه آن چیزی که می خواهید در مورد سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری دست پیدا کنید.

سونوگرافی هفته دوازدهم

در این مرحله طول بدن جنین 5/14 سانتی متر و وزن او 14 گرم خواهد بود.

در این مرحله رشد ناخن‌ها در حال شکل گرفتن است. اندام تناسلی روند تکامل را ادامه می‌دهد گرچه هنوز در سونوگرافی قابل مشاهده نیست. جنین ممکن است شستش را بمکد.

در سونوگرافی چه می‌بینید؟

اجزای صورت قابل تشخیص و شبیه نوزاد شده است. در این عکس یکی از دست‌های جنین روی صورتش است و آن را پوشانده است. 

آیا انجام سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری ضروری است؟

شک نکنید که انجام سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری، بسیار ضروری و مهم است. می خواهید بدانید که چرا؟

رمز و راز اهمیت و ضرورت انجام سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری، در ضخامت مایع شفافی که در زیر پوست پشت گردن جنین جمع شده و نوکال ترانس لوسسنی (Nuchal translucency) نام دارد، نهفته است. زیرا ضخامت غیرمعمول ان تی (در اکثر موارد بالا بودن ان تی)، می تواند علامتی هشداردهنده از وجود برخی بیماری های جدی جنینی باشد، از جمله:

• آنوپلوئیدی (کم یا زیاد بودن تعداد کروموزوم ها)،
• تریزومی (بیماری های ژنتیکی ناشی از وجود یک کورموزوم اضافه همچون سندرم داون یا همان منگولیسم)،
• سندرم ترنر (ناهنجاری کروموزومی ناشی از کمبود یک کروموزوم X، در جنین های دختر که باعث مشکلات جدی مثل کوتاهی قد، ناباروری، عقب ماندگی های ذهنی، مشکلات کلیوی و قلبی و ... می شود)،
• نقص و سندرم ساختاری غیرآنئوپلوئیدی،
• بیماری قلبی مادرزادی،
• سندرم نونان (تنها شرایط مولکولی ژنتیکی دارای ارتباط واضح با افزایش ان تی که منجر به قد کوتاه، مشکلات قلبی، بدشکلی در ستون فقرات و چهره و ... می شود)،
• فتق دیافراگم مادرزادی،
• امفالوسل (نقص در دیواره شکم و بیرون ماندن روده ها)،
• دیسپلازی اسکلتی (اختلال در ساختار اسکلت که اغلب منجر به کوتاهی قد و کوتولگی می شود)،
• سندرم اسمیت-لملی-اوپیتز (نوعی بیماری متابولیک مادرزادی که با عقب ماندگی ذهنی و مشکلات قلبی و ظاهری همراه است) و ....

ترسناک است؟ بله! اما سونوگرافی ان تی (NT) که زمان انجام آن بین هفته های یازده تا سیزده بارداری است، با اندازه گیری نوکال ترانس لوسسنی، می تواند به پزشک در تشخیص این بیماری ها کمک کند و به همین دلیل است که انجام سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری ضروری در نظر گرفته می شود.

چرا باید در هفته دوازدهم سونوگرافی انجام دهید؟

با اینکه شما می توانید از ابتدای هفته 11 بارداری تا انتهای هفته 13 بارداری، سونوگرافی ان تی را انجام دهید، اما داده های علمی و آزمایشگاهی حاکی از آن هستند که بهترین زمان انجام آن در جامعه هدف ایرانی، هفته دوازدهم بارداری است.

سونوگرافی هفته دوازدهم، در همراهی با آزمایش خون غربالگری که در طی آن دو مارکر بیوشیمیایی BHCG و PAPP-A مورد سنجش قرار می گیرند، باعث می شود تا  ناهنجاری های کروموزومی شایع جنینی، با دقتی در حدود 92 درصد شناسایی شوند.

یکی از اهداف مهم دیگر برای انجام سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری، ارزیابی وضعیت تشکیل تیغه بینی (NB) است. زیرا فقدان آن می تواند بیان کننده مشکلات ژنتیکی مانند سندروم داون باشد. البته که در جدیدترین پروتکل ها، بر این نکته تاکید شده که ممکن است به دلیل کوچکی جنین در سه ماهه اول، تیغه بینی رویت نشده و بهتر است منتظر سونوگرافی هفته های بعدی ماند.

به علاوه پزشک ممکن است برای ارزیابی روند رشد جنین و وضعیت بارداری، سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری را درخواست نماید.

سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری چقدر طول می‌کشد؟

به دلیل اهمیت بسیار بالای سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری، انجام دادن آن مستلزم دقت کافی است. اگرچه در صورت مناسب بودن وضعیت قرارگیری جنین، مدت زمان انجام این سونوگرافی بین 15 تا نهایتا 30 دقیقه خواهد بود.

پزشک چه چیزهایی را می‌تواند در سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری تشخیص دهد؟

در سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری، توقع بر این است که موارد زیر توسط سونولوژیست رویت شده و تشخیص داده شوند:

• تعداد جنین ها،
• سن جنین: با اندازه گیری فاصله میان فرق سر تا نشیمنگاه جنین (CRL) محاسبه می شود.
• تعداد و ریتم ضربان قلب،
• زمان تقریبی زایمان،
• ضخامت مایع شفاف پشت گردن (NT)،
• تیغه بینی (Nasal Bone)،
• شکل سر، وضعیت تشکیل استخوان جمجمه،
• مغز، اندازه بطن های مغزی،
• قلب،
• ریه ها،
• پرده دیافراگم و قفسه سینه،
• معده و حباب معده،
• مثانه،
• دیواره شکمی، شکم،
• نخاع،
• اطلاعات مربوط به جفت شامل: شکل، نوع، محل قرارگیری، فاصله از دهانه رحم و گرید یا درجه پیری،
• میزان مایع آمنیوتیک،
• تعداد عروق بند ناف،
• اندام های جنسی: در صورت تبحر پزشک، امکان رویت اندام های تناسلی خارجی و تشخیص جنسیت جنین تا حتی 99 درصد وجود دارد اما بهتر است همچنان منتظر سونوگرافی های هفته های بعد ماند.

اگر در سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری ضربان قلب شنیده نشود یعنی چه؟

نشنیدن ضربان قلب جنین در سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری، نویدبخش اتفاقات خوبی نیست. اگر از احتمال خطای سونوگرافی چشم پوشی کنیم، تنها دلیل شنیده نشدن ضربان قلب جنین در این زمان، متوقف شدن آن است که به معنای مرگ جنین خواهد بود. در چنین شرایطی ادامه بارداری، بی حاصل بوده و پزشک باید برای انجام سقط درمانی اقدام کند.

البته فراموش نکنید که تنها یک سونوگرافی، تعیین کننده نبوده و سونوگرافی باید در یک مرکز دیگر نیز تکرار شود تا خطا به صفر رسیده و بتوان به نتیجه آن اطمینان و اعتماد نمود.

اگر در سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری جنین مشکل داشته باشد، باید چه کاری انجام دهیم؟

 وجود مشکل در سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری، به معنای این نیست که فرزند شما قطعا بیمار است! اما به دلیل دقت نسبتا بالای این سونوگرافی، این یافته جدی و هشداردهنده در نظر گرفته شده و برحسب نوع مشکل، بررسی های با دقت تشخیصی بالاتر که تحت عنوان بررسی های تکمیلی شناخته می شوند، توسط پزشک درخواست داده خواهد شد.

این بررسی ها، وضعیت سلامت جنین را به دقت مورد ارزیابی قرار می دهند و به پزشک کمک می کنند تا در مورد ادامه بارداری یا خاتمه آن به درستی تصمیم گیری کند. نمونه برداری از مایع آمنیوتیک دور جنین (آمنیوسنتز)، سل فری دی ان ای (cell free DNA) و نمونه برداری از پرزهای جفتی (CVS)، و یا غربالگری و سونوگرافی های دقیق تر در هفته های آتی بارداری مجموعه گزینه هایی هستند که پزشک می تواند از آن ها کمک بگیرد.

بنابراین اگر جنین در سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری مشکل داشته باشد، نباید امید خود را از دست بدهید و از سوی دیگر نباید از انجام بررسی های بعدی، چشم پوشی کنید. آنچه که شما باید انجام دهید این است که این نتیجه را یک زنگ خطر در نظر گرفته و برای تعیین وضعیت دلبندتان، اقدامات توصیه شده توسط پزشک را در زمان مناسب انجام دهید.

مطالعه بیشتر:

هفته دوازدهم بارداری | بایدها و نبایدها مادر و جنین

عکس جنین در هفته دوازدهم بارداری تصویر و اندازه جنین

طول سرویکس (دهانه رحم) در هفته دوازدهم، نرمال چقدر است؟

تشکیل نشدن قلب جنین تا هفته 12 بارداری، سقط یا ادامه بارداری؟