آنغوزه در شیردهی، فواید و عوارض آنغوزه در شیردهی چیست؟

آنغوزه چیست؟

صمغ یا شیره آنغوزه که به نام های مختلفی همچون "غذای خدایان"، " سرگین شیطان" ، "خوراکما"، "انگرد"، "ادویه هینگ"، "انگوژه" و ... شناخته می شود، نه تنها یک چاشنی و طعم دهنده قوی است که از آن در تهیه غذاها و نوشیدنی ها استفاده می شود، بلکه برای قرن ها است که به عنوان دارویی گیاهی با خاصیت های فراوان نیز شناخته شده و برای اهداف درمانی مختلف به کار گرفته می شود.

اگر بخواهیم دقیق تر آنغوزه را توصیف کنیم، باید بگوییم این ماده ارزشمند که به شکل جامد و یا پودر شده به بازار عرضه می شود در واقع از خشک و سفت شدن شیره ای به دست می آید که از ساقه ها و ریشه گیاهی با همین نام گرفته شده است. گیاه آنغوزه که خواستگاه آن افغانستان و شرق ایران در نظر گرفته شده است بیشتر در بیابان و شوره زارها روییده و در صورت کاشته شدن در خاک های شنی با زهکشی خوب و برخورداری از آفتاب کامل، می تواند بیش از 1 تا 2 متر قد کشیده و بلند شود. در سال های ابتدایی عمر این گیاه، هیچ ساقه ای وجود نداشته و برگ های آن در بخش قاعده بر روی زمین پهن شده اند. این برگ ها سبز پررنگ بوده و بسیار ضخیم و دارای بریدگی ها و لوب های متعدد هستند. ساقه گیاه که در سال های بعدی ظاهر می شود رنگ سبز مایل به زرد داشته و استوانه ای شکل، شیاردار و مستقیم است و در انتهای آن گل های انغوزه به شکل چتری از شکوفه های ریز زرد رنگ ظاهر می شوند. این گل ها عموما بعد از گذشت چندین سال پدیدار شده و به معنای پایان عمر گیاه هستند زیرا آنغوزه از دسته گیاهانی است که پس از گلدهی، عمر آن به پایان رسیده و می میرد. میوه های آنغوزه که در واقع بذرهای گیاه هستند دو فندقه و بیضوی شکل بوده و بر روی هر کدام از آن ها 5 خط طولی مشخص به چشم می خورد. این میوه ها با رسیده شدن از هم جدا شده و بر روی زمین می ریزند تا بدین ترتیب گیاه تکثیر پیدا کند.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید تمام بخش های گیاه آنغوزه مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از مردم برگ ها و شاخه های جوان این گیاه را به عنوان علوفه دام می چینند و یا آن ها را مانند سبزی پخته و به عنوان یک غذای لذیذ مصرف می کنند و برخی دیگر نیز از ریشه نشاسته ای آن برای تهیه فرنی استفاده می کنند. در بعضی از کشورها از این گیاه برای دفع آفات، حشرات و دور کردن حیوانات کمک می گیرند و به علاوه در بسیاری از فرهنگ ها، رزین صمغی که از گیاه آنغوزه به دست می آید را به عنوان جایگزین سیر و یا پیاز و یا چاشنی غذاها مورد مصرف قرار داده و همچنین از آن برای درمان بیماری ها نیز کمک می گیرند.

خواص آنغوزه در طب سنتی

اینکه آنغوزه برای اولین بار توسط چه کسی به عنوان یک درمان گیاهی معرفی شد به درستی مشخص نیست اما ما در حال حاضر به خوبی به مزایای بی شمار آن برای سلامتی واقف هستیم و به همین دلیل نیز تحقیقات فراوانی بر روی این گیاه در حال انجام است تا بتوان اطلاعات بیشتری در رابطه با خواص درمانی آن به دست آورد. اگر دوست دارید تا با برخی خواص آنغوزه در طب سنتی آشنا شوید، بد نیست تا نگاهی به لیست زیر بیندازید:  

- دارای اثرات ضد التهابی،

- دارای خواص آنتی بیوتیکی،

- دارای طبع گرم و خشک،

- برطرف کننده اختلالات عصبی،

- کند کردن روند از دست رفتن حافظه یا همان آلزایمر،

- تسکین سردرد،

- درمان جنون،

- کاهش خستگی مزمن و مداوم بدن،

- محافظت از سلول های بدن در برابر آسیب احتمالی ناشی از مولکول های ناپایدار به نام رادیکال های آزاد،

- تنظیم میزان اسید معده،

- تسکین مشکلات ناشی از سندرم روده تحریک پذیر (IBS‏) همچون دردهای شکمی، نفخ، اختلال در دفع و ...،

- از بین بردن انگل ها و کرم های در بدن،

- برطرف کردن عفونت های گوارشی،

- تسکین سرفه ناشی از بیماری برونشیت (یک بیماری انسدادی و التهابی ریوی)،

- درمان میخچه و پینه های پوستی (در صورت استفاده موضعی)،

- تسکین سوزش و ناراحتی ناشی از گزش حشرات (در صورت استفاده موضعی)،

- تسکین دردهای دندانی،

- ملین،

- تقویت کننده قدرت بینایی،

- تسکین کمردرد،

- کند کردن روند پیری و کاهش چین و چروک های پوستی،

- از بین بردن آسیب های کبدی،

- درمان ناباروری،

- تقویت قوای جنسی،

- جلوگیری از انزال زودرس در مردان و ...

به دلیل کافی نبودن داده ها، متاسفانه نمی توان تمامی این موارد را تایید کرد و بنابراین لزوم انجام پژوهش های بیشتر در رابطه با فواید و خواص آنغوزه در طب سنتی احساس می شود.

خواص آنغوزه در شیردهی

در رابطه با خواص آنغوزه در شیردهی، گفته های ضد و نقیضی وجود دارد. برخی پزشکان طب سنتی بر این باور هستند که مصرف آنغوزه می‌تواند باعث افزایش شیر مادران شود اما برخی دیگر به قطعیت بر این باور هستند که استفاده از آنغوزه در شیردهی، هیچ فایده و مزیت منحصر به فردی برای مادران به همراه ندارد و بالعکس می تواند آسیب رسان هم باشد.

آیا مصرف آنغوزه در شیردهی بی خطر است؟

خیر! برخلاف باور برخی پزشکان طب سنتی، تحقیقات علمی نشان می دهند که مواد شیمیایی موجود در آنغوزه می توانند به شیر مادر منتقل شده و باعث ایجاد اختلالات خونریزی در نوزاد شیرخوار او شوند. بنابراین اگر سلامت دلبند کوچکتان برای شما مهم است، به صورت جدی از مصرف آنغوزه در شیردهی خودداری کنید.

عوارض آنغوزه در شیردهی

درست مانند هر داروی گیاهی دیگری، آنغوزه در صورت استفاده به اندازه و متعادل خطرات جدی برای مصرف کنندگان به همراه ندارد، اما استفاده بیش از حد و طولانی مدت از آن می تواند با برخی عوارض جانبی همراه باشد، از جمله:

- مشکلات گوارشی مانند سوزش معده، اسهال، نفخ و با گلو (آروغ)،

- سرگیجه و سردرد،

- تشنج (به ویژه در افرادی که مبتلا به صرع بوده و یا سابقه تشنج دارند)،

- کاهش هوشیاری و گیج شدن،

- استرس، بی قراری و اضطراب،

- سوزش و ناراحتی در هنگام دفع ادرار،

- حساسیت های پوستی از جمله سوزش، تورم، خارش و قرمز شدن پوست،

- تورم لب ها و گلو،

- افت شدید فشار خون،

- تداخل با داروهای ضد فشار خون و همچنین داروهای ضد انعقاد.

بدیهی است که این عوارض می توانند برای هر فردی از جمله مادران شیرده ایجاد شوند. به علاوه با مصرف آنغوزه در شیردهی این احتمال وجود دارد که سلامت شیرخوار به صورت جدی تهدید شده و در معرض مشکلاتی مانند اختلالات خونریزی دهنده و یا مسمومیت قرار بگیرد. بنابراین بهتر است از مصرف آنغوزه در شیردهی اجتناب کرده و به سراغ گیاهان دارویی بروید که کم خطر و ایمن هستند.

مطالعه بیشتر:

اسپند در شیردهی و خواص اسپند در طب سنتی چیست؟

گل ساعتی در شیردهی و آیا مصرف آن مفید و بی خطر است؟

آلوئه ورا در شیردهی و کاربردهای آلوئه ورا در شیردهی چیست؟

خارخاسک در شیردهی و فواید خارخاسک در طب سنتی چیست؟