راه های حفظ تعادل پی اچ واژن (PH واژن) چیست؟
پی اچ واحد اندازه گیری سطح اسیدی یا قلیایی یک ماده است و در مقیاس بین 0 تا 14 اندازه گیری می شود. محیطی با پی اچ کمتر از 7 اسیدی و بالاتر از 7 را قلیایی می گویند. حال این موارد چه ربطی به واژن دارد؟ سطح پی اچ واژن بر اساس اینکه اسیدی باشد یا قلیایی در تعیین سلامت واژن، مهم است. با ما همراه باشید تا در مورد پی اچ سالم، نحوه اصلاح و حفظ سلامت کلی واژن با هم گفتگو کنیم.
پی اچ طبیعی واژن چیست؟
سطح پی اچ طبیعی واژن بین 3.8 تا 4.5 و محیطی نسبتاً اسیدی است. اما این مقدار بر اساس مقطع زندگی فرد متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال، در طول سالهای باروری یعنی سنین بین 15 تا 49 سال، پی اچ واژن باید 4.5 و کمتر باشد. اما قبل از شروع قاعدگی و بعد از یائسگی، پی اچ سالم بیشتر از 4.5 است.چرا پی اچ واژن مهم است؟ زیرا محیط اسیدی واژن جنبه حفاظتی دارد به این معنی که مانع از از تکثیر سریع باکتری ها و مخمرهای ناسالم و ایجاد عفونت خواهد شد. سطح پی اچ واژن بالاتر از 4.5 محیط مناسبی برای رشد باکتری های ناسالم فراهم می کند. پی اچ واژن بالا فرد را در معرض این عفونت ها قرار می دهد:
واژینوز باکتریایی : رشد بیش از حد باکتریایی است که باعث ایجاد بوی "ماهی" همراه با ترشحات غیرطبیعی خاکستری، سفید یا زرد از واژن می شود. خارش واژن و سوزش در هنگام ادرار نیز از پیامدهای این بیماری است. واژینوز باکتریایی لزوماً به خودی خود مضر نیست، اما بانوانی که به این بیماری مبتلا هستند بیشتر در معرض خطر عفونت های جدی تر مانند ویروس پاپیلومای انسانی، ویروس تبخال تناسلی و ایدز قرار می گیرند.
تریکومونیازیس : یک بیماری مقاربتی است که توسط انگل تريكوموناس واژيناليس ایجاد می شود. تریکومونیازیس معمولاً در اکثر افراد مبتلا علائم ایجاد نمی کند، اما می تواند خطر ابتلا به سایر بیماریهای مقاربتی جدی تر مانند HIV را افزایش دهد.
آیا واژن اسیدی سبب ناباروری می شود؟
واژن اسیدی معمولاً بیماری ایجاد نمی کند. اما اگر اسیدیته بیش از حد افزایش یابد، قابلیت باروری را کاهش می دهد. اسپرم در محیط قلیایی رشد می کند. پی اچ مطلوب برای حرکت اسپرم بین 7 تا 8.5 است.
در طول رابطه جنسی، سطح پی اچ در داخل واژن به طور موقت افزایش یافته و محیط اسیدی را برای محافظت از اسپرم قلیایی تر می کند تا بتوانند به تخمک راه پیدا کند.
علت عدم تعادل پی اچ واژن چیست؟
هر یک از شرایط زیر می تواند سطح پی اچ واژن را تغییر دهد:
• رابطه جنسی محافظت نشده: منی قلیایی است و می تواند عاملی برای رشد برخی از باکتری ها باشد.
• آنتی بیوتیک ها: این داروها علاوه بر باکتری های بد که باعث بیماری می شوند، باکتری های خوبی را که برای حفظ سطح پی اچ اسیدی و سالم واژن لازم هستند، از بین می برند.
• دوش واژن: اگرچه توصیه نمی شود، اما شماری از بانوان به طور مرتب واژن خود را با مخلوطی از آب و سرکه، جوش شیرین یا ید شستشو می دهند. دوش واژن نه تنها سطح پی اچ واژن را افزایش می دهد، باعث رشد کلی باکتری های مضر نیز می شود.
• دوره های قاعدگی: خون قاعدگی کمی قلیایی است و پی اچ واژن را افزایش می دهد. هنگامی که خون در واژن جریان می یابد و در تامپون یا پد جذب می شود و در جای خود می نشیند، می تواند سطح پی اچ واژن را افزایش دهد.
علائم و نشانه های نامتعادل شدن پی اچ واژن چیست؟
سطح پی اچ بالا که منجر به واژینوز باکتریایی یا عفونت دیگری می شود ممکن است علائمی زیر را به همراه داشته باشد:
• بوی بد یا بویی شبیه ماهی
• ترشحات غیرمعمول سفید، خاکستری یا سبز
• سوزش هنگام ادرار کردن
چگونه می توان نامتعادل شدن پی اچ واژن را اصلاح کرد؟
اگر علائم واژینوز باکتریایی یا بیماری دیگری دارید که با پی اچ واژن بالا مرتبط است، به پزشک مراجعه کنید. دوش واژن اصلا توصیه نمی شود زیرا فقط تعادل پی اچ را به هم می ریزد. پزشک ممکن است برای درمان عفونت واژینوز باکتریایی یا تریکومونیازیس، یکی از این آنتی بیوتیک ها را با قرص یا کرم تجویز کند:
• کلیندامایسین یا کلئوسین برای واژینوز باکتریایی
• مترونیدازول یا فلاگیل برای بیماری واژینوز باکتریایی یا تریکومونیازیس
• تینیدازول یا تینداماکس برای بیماری واژینوز باکتریایی یا تریکومونیازیس
حتی اگر آنتی بیوتیک ها بر پی اچ واژن تأثیر بگذارند، پاکسازی عفونت ضروری است.
راه های حفظ تعادل پی اچ واژن
برای حفظ پی اچ واژن در سطح سالم، این نکات را رعایت کنید:
• هنگام مقاربت از کاندوم استفاده کنید: به این ترتیب می توانید علاوه بر بیماریهای مقاربتی از ورود مایع منی قلیایی که سطح پی اچ واژن را تغییر می دهد، محافظت کنید.
• محصولات پروبیوتیک مصرف کنید: این محصولات تعادل باکتری های سالم را به بدن باز می گرداند.
• دوش واژن ممنوع: دوش واژن سطح پی اچ واژن را افزایش می دهد. واژن خود به طور طبیعی تمیز می شود. هنگام حمام کردن فقط قسمت بیرونی واژن را با آب و صابون ملایم بشویید. اگر نگران بو هستید با مراقبین بهداشتی مشورت کنید.
• ماست بخورید. ماست علاوه بر اینکه به تامین میزان کلسیم و ویتامین د کمک می کند، منبع خوبی از گونه های مفید باکتریایی لاکتوباسیلوس است.
• به طور منظم به پزشک زنان مراجعه کنید: مراجعات منظم به حفظ سلامت واژن کمک می کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
مراجعات منظم به پزشک زنان برای کنترل وضعیت بدن و بیماری های زنان توصیه می شود. در صورت بروز هر یک نشانه های زیر بهتر است زودتر از موعد به پزشک مراجعه کنید:
• خارش
• سوزش
• بوی بد
• ترشحات غیرمعمول
پزشک با تجویز آزمایش سطح پی اچ واژن را بررسی کرده و عفونت احتمالی را تشخیص می دهد.
مطالعه بیشتر:
درمان واژینوز باکتریال مقاوم و علت آن چیست؟
درمان ترشحات سبز در بارداری و دلیل آن چیست؟
خارش واژن قبل از قاعدگی و راهکارهای درمان خانگی
خارش واژن بعد از قاعدگی به چه علت است و درمان آن چیست؟
