بیماری هموراژیک نوزادان و دلیل بیماری هموراژیک نوزادان چیست؟
بیماری هموراژیک نوزادان یک مشکل نادر خونریزی است که پس از تولد رخ می دهد و طی آن خونریزی شدیدی اتفاق می افتد. این عارضه بصورت بالقوه مرگبار است. این مشکل بر اثر کمبود ویتامین K اتفاق می افتد. در نتیجه اغلب اوقات با عنوان خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K یا عارضه VKDB نامیده می شود. ویتامین K نقش مهمی در لخته شدن خون دارد. به دلیل این که ویتامین K از مادر به جنین منتقل نمی شود، اغلب کودکان با کمبود این ویتامین به دنیا می آیند.
انواع خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K:
خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K بسته به شروع علائم طبقه بندی می شوند:
• علائم اولیه در ۲۴ ساعت پس از تولد ظاهر می شود.
• علائم کلاسیک بین ۲ تا ۷ روز به وجود می آید.
• علائم دیررس بین ۲ هفته تا ۶ ماه به وجود می آید.
در حال حاضر متخصصان اطفال کمی پس از تولد یک دوز ویتامین K1 با عنوان فیتونادیون به نوزاد تزریق می کنند. این کار کمک می کند که نوزاد از ابتلا به خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K در امان باشد.
علائم بیماری هموراژیک در نوزادان
در صورت ابتلای کودک به خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K، قبل از مشاهده خونریزی جدی نشانه های اندکی از عدم رشد دیده می شود. این علائم شامل موارد زیر است:
• خونریزی هشداردهنده که ممکن است ناچیز به نظر برسد.
• وزن کم کودک نسبت به سن
• وزن گرفتن کودک با سرعت پایین
خونریزی ممکن است در یک یا دو ناحیه زیر صورت گیرد:
• محل جدا شدن بندناف نوزاد
• مخاط بینی و دهان نوزاد
• آلت تناسلی در صورتی که ختنه شده باشد
• نواحی از بدن که سوزن خورده است، برای مثال واکسن تزریق شده است.
• دستگاه گوارش نوزاد
ممکن است شاهد خون در ادرار و مدفوع نوزاد، کبودی و یا برآمدگی روی سر او باشید. اگر برآمدگی روی سر نوزاد سریع به وجود آید، به احتمال زیاد سفالوهماتوم خواهد بود. این نوعی از هماتوم است که رگ های خونی زیر پوست در هنگام زایمان پاره می شود. این اتفاق معمولا به خودی خود بهبود پیدا می کند. هر چند اگر برآمدگی روی سر مدتی بعد ظاهر شود، ممکن است خونریزی داخل جمجمه باشد که عارضه ای خطرناک و مرگبار است.
دلایل بیماری هموراژیک نوزادان
این عارضه به دلیل کمبود ویتامین K یه وجود می آید. برای اغلب مردم سبزیجات برگ سبز اولین منبع غذایی ویتامین K است. همچنین ویتامین K محصول جانبی انواعی از باکتری ها است که در روده ها و روده بزرگ زندگی می کنند. (فلور روده)
دلایل بی شماری برای کمبود ویتامین K در نوزادان وجود دارد. یکی از دلایل آن این است که در دوران بارداری تنها مقدار بسیار کمی از ویتامین K از طریق جفت به جنین می رسد. شیر مادر نیز حاوی مقادیر بسیار کمی از ویتامین K است. فلور اولیه روده (لاکتوباسیلوس) که در نوزادان شیرخوار یافت می شود، ویتامین K را سنتز نمی کند.
عوامل خطر بیماری هموراژیک در نوزادان
عوامل خطر عارضه خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K متفاوت است و بستگی به نوع آن دارد.
علائم اولیه
علايم اولیه خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K در ۲۴ ساعت پس از زایمان رخ می دهد. در صورتی که مادر داروهای زیر را هنگام بارداری مصرف کند، احتمال ابتلای کودک به این عارضه بیش تر است:
• داروهای ضدتشنج که با متابولیسم ویتامین K تداخل دارد. مانند داروهای فنیتوئین، فنوباربیتال، کارامزفین یا پریمیدون
• داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (کمادین) یا آسپرین
• آنتی بیوتیک ها مانند سفالوسپورین
• داروهای ضد سل، مانند ریفامپین و ایزونیازید
علائم کلاسیک
علائم کلاسیک خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K در هفته اول پس از تولد و اغلب در نوزادانی رخ می دهد که در هنگام تولد ویتامین K دریافت نکرده اند. اگر کودک شما فقط از شیر مادر تغذیه کند، خطر ابتلا به خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K بیش تر خواهد بود.
علائم دیررس
علائم دیررس خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K تا ۶ ماهگی کودکان رخ می دهد. این شکل از بیماری معمولا در کودکانی که دوز ویتامین K را دریافت نکرده اند، دیده می شود. عوامل خطر شامل موارد زیر است:
• پایین بودن سطح ویتامین k در شیر مادر
• آترزی صفراوی که باعث کند شدن جریان صفرا می شود
• اسهال مزمن
• هپاتیت
• کمبود آنتی تریپسین A1 که باعث بیماری ریه و کبد می شود
تشخیص و درمان بیماری هموراژیک نوزادان
اگر پزشک مشکوک به عارضه خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K باشد، تست لخته شدن خون را برای نوزاد انجام می دهد. به این صورت که به نوزاد ویتامین K1 می دهند، اگر با این کار خونریزی متوقف شد، پزشک می تواند عارضه خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K را تایید کند.
اگر تشخیص پزشک خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K باشد، برنامه درمانی مشخصی برای کودک در نظر گرفته می شود. ممکن است در صورت خونریزی شدید نیاز به تزریق خون باشد.
چشم انداز طولانی مدت بیماری هموراژیک نوزادان
چشم انداز این بیماری برای نوزادانی که دارای علائم اولیه و کلاسیک این عارضه هستند، خوب است. هر چند خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K دیررس می تواند جدی باشد و خطر بیش تر خونریزی داخل جمجمه متوجه بیمار است که بسیار خطرناک و باعث آسیب مغزی یا مرگ خواهد شد. برای این که در مورد تشخیص، گزینه های درمانی و چشم انداز این عارضه بیش تر بدانید با پزشک مشورت کنید.
پیشگیری از بیماری هموراژیک نوزادان
اگر شیر خود را به نوزاد می دهید، در مورد دریافت مقدار کافی ویتامین K با پزشک مشورت کنید. طبق نظر آکادمی اطفال آمریکا هر نوزاد تازه متولد شده باید بعد از زایمان ویتامین K دریافت کند. این یک اقدام پیشگیرانه برای کمک به محافظت از کودک در برابر خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K است.
مطالعه بیشتر:
شناخت انواع همانژیوم نوزادی و عوارض آن ها
کوآرکتاسیون آئورت چیست و علائم کوآرکتاسیون آئورت چیست؟
کورپوس هموراژیک علل، عوارض و روش های درمانی آن چیست؟
درمان هماتوم در بارداری یا خونریزی‌های ساب‌کوریونیک چیست؟
