فتق پس از سزارین و علائم فتق پس از سزارین چیست؟
سزارین شامل برش شکم و رحم مادر برای رسیدن به جنین است. پزشک ممکن است به دلایل بسیاری پیشنهاد عمل سزارین بدهد. این دلایل ممکن است قرار گرفتن جنین در موقعیت بریچ یا تجربه عمل سزارین در گذشته باشد. فتق پس از سزارین یکی از مشکلات احتمالی و نادر پس از عمل است. در ادامه این متن برای شما شرح می دهیم که علائم فتق پس از سزارین چیست و کدام مادران در معرض خطر این عارضه هستند.
فتق پس از سزارین چیست؟
فتق زمانی به وجود می آید که بخشی از بدن بیرون می زند یا به محلی که قرار نیست فشار وارد می کند. در فتق برشی دیواره شکم از محل برش سزارین بیرون می زند. بانوان با شرایط زیر بیش تر در معرض خطر هستند:
• بانوانی که چاق هستند (اضافه وزن بیش تر به شکم فشار وارد می کند)
• کسانی که در عمل سزارین دارای برش بزرگ تری هستند.
• بانوان مبتلا به دیابت
• کسانی که دارای بافتی با مقاومت پایین هستند
هر چند فتق برشی علائمی فراتر از ویژگی های فیزیکی ندارد، اما بدون درمان نیز از بین نخواهد رفت. جراحی تنها راه درمان پس از عمل سزارین است.
علائم فتق پس از سزارین
فتق پس از سزارین علائم گوناگونی می تواند داشته باشد که مهمترین آنها شامل:
ورم شکم
شایع ترین نشانه پس از عمل سزارین ورم بافت در محل زخم سزارین است. یا ممکن است یک برآمدگی در محل یا اطراف برش سزارین مشاهده کنید. فتق همیشه بلافاصله پس از عمل سزارین به وجود نمی آید. به همین دلیل احتمال دارد ماه ها پس از تولد نوزاد متوجه آن شوید. فتق معمولا در شرایط زیر بیش تر قابل مشاهده است:
• هنگامی که ایستاده و به حالت کشیده هستید.
• زمانی که در حال انجام فعالیت بدنی مانند برداشتن جسمی از بالای سر هستید.
• زمانی که در حال سرفه هستید.
پوست روی شکم ممکن است پس از زایمان شل، فرورفته یا برآمده به نظر برسد. به همین دلیل به سختی می توان گفت فرد علائم فتق دارد یا در حال بهبودی پس از زایمان سزارین است.
درد و ناراحتی
گاهی فتق برشی می تواند باعث درد و ناراحتی شود، خصوصا زمانی که ورم روی شکم قابل رویت تر است. تشخیص این علائم در ابتدا برای مادران تازه کار دشوار است. دوران بهبودی پس از سزارین با ناراحتی همراه است، اما ناراحتی ناشی از فتق تا زمان بهبودی طبیعی عمل سزارین ادامه خواهد داشت.
تهوع یا یبوست
فتق برشی نواحی اطراف معده را تحت تاثیر قرار می دهد، بنابراین ممکن است باعث ناراحتی معده مانند حالت تهوع و حتی استفراغ شود. یبوست یکی دیگر از علائم فتق است. فتق باعث جابه جا شدن موقعیت روده ها می شود و همین امر اجابت مزاج را دشوارتر می کند.
درصد ابتلا به فتق برشی پس از سزارین چقدر است؟
مقاله ای که در مجلهOne PLoS منتشر شد نشان داد، در حدود ۲ مورد از ۱۰۰۰ مورد زایمان سزارین باعث ایجاد فتقی خواهد شد که در مدت ده سال پس از زایمان نیاز به جراحی دارد. احتمال دارد بانوان بسیاری پس از عمل سزارین مبتلا به فتق شوند اما هرگز عمل جراحی انجام ندهند.
آیا نوع برش شکم در سزارین بر احتمال ابتلا به فتق اثری دارد؟
بله. مطالعات نشان می دهد بانوانی که برش سزارین آن ها به صورت عمودی (از بالا به پایین) است بیش تر از بانوانی که دارای برش افقی هستند مبتلا به فتق برشی می شوند. نیمی از فتق هایی که پس از سزارین به وجود می آیند، در سال اول علائم خود را نشان خواهد داد. به این نوع فتق برشی فتق شکمی می گویند، که یعنی برآمدگی فتق روی ماهیچه های شکم ایجاد می شود. ۱۵ تا ۲۰ درصد موارد فتق از این نوع است.
پزشکان چگونه فتق را پس از سرازین تشخیص می دهند؟
پزشکان اغلب فتق را با مشاهده شکل ظاهری و معاینه فیزیکی تشخیص می دهند. اما احتمال دارد مشکلات دیگری پس از عمل سزارین به وجود آید که شبیه به فتق است. این مشکلات شامل موارد زیر است:
• چاقی
• هماتوم (جمع شدن موضعی خون)
• آندومتریوز دیواره شکمی
• عفونت زخم
گاهی اوقات پزشکان برای مردود دانستن موارد دیگر و تایید تشخیص فتق و همچنین بررسی گیر کردن روده داخل فتق از تصویربرداری استفاده می کنند. به عنوان مثال می توان از سونوگرافی یا سی تی اسکن استفاده کرد.
درمان فتق پس از سزارین
جراحی درمان معمول فتق برشی است. اما پزشکان معمولا جراحی را توصیه نمی کنند مگر این که بانوان دچار علائمی مانند موارد زیر باشند:
• فتق بزرگ تر شده و بیش تر به چشم می آید.
• فتق به اندازه ای ایجاد ناراحتی کرده که فرد را از انجام فعالیت های معمول روزمره باز داشته است.
• فتق محبوس (روده در فتق گیر افتاده و جریان خون زیادی ندارد و ایجاد درد می کند).
فتق محبوس نادر است و نیاز به فوریت پزشکی دارد.
دارویی برای کوچک کردن فتق وجود ندارد. برخی از بانوان برای جلوگیری از بیرون زدگی فتق از کمربند شکمی با خاصیت کشسان استفاده می کنند. این کار باعث از بین رفتن فتق نمی شود اما می تواند به کاهش علائم کمک کند. تنها با جراحی می توان به طور قطع ظاهر فتق را کوچک کرد.
جراح فتق را مورد بررسی قرار داده و روش خاصی را برای ترمیم آن توصیه می کند. به عنوان مثال، برخی از جراحان از تکنیک باز استفاده می کنند که شامل ایجاد یک برش بزرگ تر برای ترمیم فتق است. روش دیگر، روش های لاپاراسکوپی یا روش های کمتر تهاجمی مانند ایجاد برش های کوچک برای دسترسی به ناحیه آسیب دیده است.
چکیده مطالب
جراحی برای فتق پس از سزارین معمولا روشی موفقیت آمیز است. حدود ۵ تا ۲۰ درصد از بیمارانی که عمل فتق انجام می دهند، دوباره به آن مبتلا خواهند شد. اگر مادر می خواهد باز بچه دار شود، احتمال بروز این عارضه بیش تر خواهد بود. گاهی پزشکان توصیه می کنند، مادران تا بهبودی کامل پس از عمل ترمیمی صبر کنند و سپس به فکر بارداری بعدی باشند.
مطالعه بیشتر:
انواع برش سزارین، هرکدام در چه شرایطی استفاده می شود؟
فتق مادرزادی دیافراگم و انواع فتق مادرزادی دیافراگم چیست؟
بیرون زدن ناف در بارداری نشانه چیست و چه فرقی با فتق دارد؟
بزرگ ماندن شکم بعد از زایمان چقدر طول می کشد و چه باید کرد؟
