سندرم مجرای ادرار و علت اصلی سندرم مجرای ادرار چیست؟

باکتریوری چیست؟

باکتریوری نام دیگر سندرم مجرای ادرار است که با درد شکم و تکرر ادرار دردناک، شبیه به علائم اورتریت بروز می کند. در اورتریت مجرای ادرار دچار عفونت و التهاب می شود و عمدتاً یک باکتری یا ویروس عامل بیماری است، اما سندرم مجرای ادرار اغلب علت مشخصی ندارد. بزرگسالان در هر سنی ممکن است به این عارضه مبتلا شوند، اما در بانوان شایع‌تر است.

علت اصلی سندرم مجرای ادرار چیست؟

این عارضه به علل مختلفی بروز می کند که شایع ترین آن مشکلات فیزیکی مجرای ادرار، مانند باریک شدن غیرطبیعی، تحریک یا آسیب مجرای ادرار است. موارد زیر نیز می توانند یکی از دلایل احتمالی سندرم مجرای ادراری باشند:

• محصولات معطر مانند عطر، صابون، حمام واژینال، و نوار بهداشتی

• ژل های اسپرم کش

• برخی غذاها و نوشیدنی های حاوی کافئین

• شیمی درمانی و پرتو درمانی

فعالیت های خاص مانند فعالیت جنسی، استفاده از دیافراگم، استفاده از تامپون و دوچرخه سواری نیز به مجاری ادراری آسیب وارد می کنند. در صورت تشخیص عفونت باکتریایی یا ویروسی، علائم بیماری با عنوان اورتریت و در صورت عدم تشخیص عفونت در آزمایش‌ها، مشکل به عنوان سندرم مجرای ادرار تلقی می گردد.

عوامل خطر سندرم مجرای ادرار

عوامل زیر خطر ابتلا به سندرم مجرای ادرار را افزایش می دهند:

• عفونت مثانه یا کلیه ناشی از باکتری

• مصرف برخی داروها

• روابط جنسی بدون کاندوم

• ابتلا به عفونت های مقاربتی

• آمیزش جنسی در بانوان

علائم سندرم مجرای ادرار

سندرم مجرای ادرار در هر دو گروه بانوان و آقایان با علائم زیر بروز می کند:

• درد زیر شکم

• احساس فشار در شکم

• احساس فوریت در ادرار

• تکرر ادرار

• مشکل در ادرار

• درد در هنگام ادرار

• درد هنگام رابطه جنسی

• خون در ادرار

علائم زیر فقط مختص آقایان است:

• تورم بیضه ها

• درد هنگام انزال

• خون در منی

• ترشح آلت تناسلی

در بانوان، سندرم مجرای ادرار باعث ایجاد ناراحتی هایی در بخش خارجی ناحیه تناسلی می شود.

سندرم مجرای ادرار چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص سندرم مجرای ادرار معمولاً زمانی انجام می شود که علل شایع تر مانند عفونت های ناشی از ویروس ها و باکتری ها بررسی و رد شود. در این صورت، پزشک ابتدا علائم و سوابق پزشکی بیمار را بررسی می کند. معاینه فیزیکی انجام می دهد و نمونه ادرار می گیرد. نمونه برداری از خون ناحیه لگن یا سونوگرافی نیز در مواردی لازم است. در صورتی که درمان های اولیه موثر واقع نشد، پزشک با استفاده از اسکوپ، داخل مجرای ادراری را مشاهده می کند.

روش های درمانی

تغییر سبک زندگی، داروها و در موارد نادر جراحی از جمله روشهای درمانی رایج هستند که منجر به کاهش علائم می شوند و از بازگشت بیماری جلوگیری به عمل می آورند.

تغییر سبک زندگی:

در برخی موارد به توصیه پزشک بیمار نباید از محصولات بهداشتی محرک مجرای ادرار مانند صابون های معطر استفاده کند و نیز لازم است از انجام فعالیت هایی مانند دوچرخه سواری طولانی که به مجرای ادرار آسیب وارد می کنند، خودداری به عمل آورد.

داروها:

موارد زیر رایج ترین دسته از داروهای مورد استفاده برای سندرم مجرای ادرار هستند:

• آنتی بیوتیک، در صورتی استفاده می شود که عفونت در آزمایش تشخیص داده نشود اما پزشک نسبت به آن مشکوک باشد.

• داروهای بیهوشی، مانند فنازوپیریدین و لیدوکائین

• داروهای ضد اسپاسم، مانند هیوسیامین و اکسی بوتینین

• داروهای ضد افسردگی، مانند آمی تریپتیلین و نورتریپتیلین که بر روی اعصاب تأثیر می گذارد و به تسکین درد مزمن کمک می کند.

• مسدودکننده های آلفا، مانند دوکسازوسین و پرازوسین که با شل کردن عضلات در رگ های خونی، جریان خون را بهبود می بخشد.

عمل جراحی:

در برخی موارد، مجرای ادرار با انجام جراحی یا استفاده از گشاد کننده‌ها باز می شود. جراحی تنها در شرایطی انجام می شود که مشکل در انقباض مجرای ادرار باشد. انقباض به دلیل آسیب، التهاب و بافت اسکار رخ می دهد.

پیشگیری از سندرم مجرای ادرار

در صورتی که سابقه ابتلا به سندرم مجرای ادرار دارید، به کمک راهکارهای زیر می توانید از بروز مجدد بیماری جلوگیری کنید:

• از محصولاتی که مجرای ادرار را تحریک می کنند، استفاده نکنید.

• رابطه جنسی محافظت شده داشته باشید.

• در صورت ابتلای قطعی یا احتمالی به عفونت های مقاربتی فوراً در صدد درمان برآیید.

• حتما بلافاصله بعد از رابطه جنسی ادرار کنید.

• ناحیه تناسلی باید با حرکت از جلو به عقب تمیز شود.

• از پوشیدن شلوار جین و جوراب شلواری خیلی تنگ خودداری کنید.

• به جای لباس زیر نایلونی، شورت نخی بپوشید.

کلام آخر

سندرم مجرای ادرار اغلب بدون حضور عامل باکتریایی یا ویروسی رخ می دهد اما علائم، درد و ناراحتی ناشی از آن نیاز به درمان دارد. با پزشک صحبت کنید تا ببیند برای شرایط شما دارو مناسب تر است یا تغییرات سبک زندگی. روش های درمانی به بهبود علائم کمک می کنند و مانع از بازگشت مجدد بیماری می شوند.

مطالعه بیشتر:

سیستیت بینابینی یا سندرم مثانه دردناک چیست؟

علت سوزش ادرار یا ادرار دردناک در زنان و مردان چیست؟

اورتریت یا التهاب مجاری ادراری چگونه تشخیص داده می شود؟

نشانه ها و علت بروز سندرم نفروتیک چیست و چگونه درمان می شود؟