اورتریت یا التهاب مجاری ادراری چگونه تشخیص داده می شود؟
اورتریت نوعی بیماری است که در آن مجرای ادرار یا لوله ای که ادرار را از مثانه به خارج از بدن می برد، ملتهب و تحریک می شود. مسیر عبور اسپرم در آقایان نیز مجرای ادراری است. این عارضه معمولاً باعث افزایش دفعات ادرار و درد هنگام دفع می شود. علت اصلی آن عفونت باکتریایی است. اورتریت همان عفونت دستگاه ادراری نیست. در واقع، اورتریت التهاب مجاری ادراری و عفونت ادراری، عفونت دستگاه ادراری است. این دو بیماری علائم مشابهی دارند اما بسته به علل زمینه ای بروز اورتریت، از روشهای درمانی مختلفی می توان استفاده کرد.
آیا اورتریت در بانوان بیشتر چیست؟
اورتریت در همه افراد با هر سنی بروز می کند. هم آقایان و هم خانمها در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند اما به دلیل آنکه مجاری ادراری یعنی طول آلت تناسلی در آقایان بلندتر است، خانمها بیشتر به اورتریت مبتلا می شوند. طول مجرای ادرار در خانمها حدود 4 سانتی متر است که باعث می شود ورود باکتری ها به مجرای ادرار راحت تر باشد. اورتریت تقریباً در شمار زیادی از بانوان رخ می دهد و در 80٪ موارد اورتریت نونونوکوکی است.درباره عفونت های سیستم ادراری بیشتر بدانید
علائم اورتریت در مردان چیست؟
مردان مبتلا به اورتریت ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه کنند:
• احساس سوزش هنگام ادرار کردن
• خارش یا سوزش در نزدیکی دهانه آلت تناسلی
• وجود خون در منی یا ادرار
علائم اورتریت در بانوان چیست؟
برخی از علائم اورتریت در خانمها عبارتند از:
• افزایش دفعات ادرار
• ناراحتی هنگام ادرار
• سوزش یا تحریک در دهانه مجرای ادرار
• ترشحات غیرطبیعی واژن نیز ممکن است همراه با علائم ادراری باشد.
افرادی مبتلا به اورتریت ممکن است علائم قابل توجهی نداشته باشند. این امر در مورد خانمها بیشتر صدق می کند. در صورتی که اروتریت در نتیجه کلامیدیا یا گهگاه عفونت تریکومونیازیس ایجاد گردد، در آقایان علائم ظاهر نمی شود.
به همین دلیل، اگر به عفونت منتقله جنسی آلوده شدید، انجام آزمایش اورتریت مهم است.
چه عواملی باعث اورتریت می شود؟
به طور کلی، بیشتر موارد اورتریت از یک عفونت باکتریایی یا ویروسی ناشی می شود. باکتریها شایعترین علل هستند. باکتری های عامل عفونت مثانه و کلیه می توانند مخاط مجرای ادرار را نیز آلوده کنند. باکتری هایی که به طور طبیعی در ناحیه دستگاه تناسلی یافت می شوند در صورت ورود به مجاری ادراری ممکن است عامل اورتریت باشند.
طبق نظر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، باکتری های مرتبط با مجرای ادرار عبارتند از:
• نایسریا گونوره آ
• کلامدیا تراکوماتیس
• مایکوپلاسما ژنیتالیوم
عوامل بیماری زا یا پاتوژن ها عوامل بیولوژیکی هستند که باعث بیماری می شوند. همان عوامل بیماری زایی که بیمارهای منتقله جنسی ایجاد می کنند مانند باکتریهای عامل سوزاک و کلامیدیا و انگلی که باعث تریکومونیاز می شود، در بروز اورتریت نقش دارند.
ویروسهایی مانند پاپیلومای انسانی یا اچ پی وی، هرپس سیمپلکس یا اچ ای وی که تبخال تناسلی ایجاد می کند و سیتومگالوویروس یا سی ام وی می توانند عامل اورتریت باشند.
انواع اورتریت
انواع مختلفی از اورتریت وجود دارد که براساس علت التهاب طبقه بندی می شوند و عبارتند از: اورتریت گونوکوکی و اورتریت غیرگونوکوکی.
اورتریت گنوکوکی: توسط باکتری عامل سوزاک ایجاد شده و 20 درصد موارد اورتریت را تشکیل می دهد.
اورتریت غیر گونوکوکی: به دلیل عفونت های دیگری است که عامل سوزاک نیستند. کلامیدیا یک علت شایع اورتریت غیر گونوکوکی است، سایر بیماریهای منتقله جنسی را می توان دلیل احتمالی ابتلا به اورتریت دانست.
در برخی موارد اورتریت در اثر عواملی چون آسیب دیدگی ناشی از برخورد کاتتر یا ضربه به دستگاه تناسلی رخ می دهد و ارتباطی به بیماری های منتقله جنسی ندارد.
در حالی که بسیاری از بیماران به یکی از انواع اورتریت مبتلا هستند، این بیماری می تواند به دلیل وجود چند علت مختلف به طور همزمان رخ دهد. این مورد در خانمها بیشتر به چشم می خورد.
اورتریت چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک در مورد علائم بیماری سوال می کند و احتمالاً ناحیه تناسلی را از نظر ترشح، حساسیت، زخم ها و علائم بیماری های منتقله جنسی مورد بررسی قرار می دهد.
ممکن است آزمایش نمونه ادرار یا سواب گرفته شده از مجرای ادرار یا ناحیه واژن نیز تجویز شود. در صورتی که پزشک به بیماری منتقله جنسی مشکوک باشد، به احتمال زیاد آزمایشی وجود دارد که بتوان تشخیص بالقوه را به کمک آن تأیید یا رد کند. برای بررسی بیماری های منتقله جنسی مانند ایدز و سفلیس آزمایش خون انجام می شود.
بسته به پزشک و آزمایشگاه نتیجه آزمایش ظرف چند روز آماده شده و امکان شروع درمان در اسرع وقت فراهم می آید. بر اساس نتیجه آزمایش می توان تعیین کرد که آیا همسر بیمار نیز نیاز به آزمایش و درمان دارد یا خیر.
گزینه های درمانی برای اورتریت چیست؟
درمان اورتریت معمولاً شامل یک دوره آنتی بیوتیک یا داروی ضد ویروس است. برخی درمان های معمول برای اورتریت عبارتند از:
• آزیترومایسین، آنتی بیوتیکی که به طور معمول یک دوز مصرف می شود؛
• داکسی سایکلین، آنتی بیوتیک خوراکی که به طور معمول دو بار در روز و به مدت هفت روز مصرف می شود؛
• اریترومایسین، آنتی بیوتیک خوراکی که به طور معمول چهار بار در روز به مدت هفت روز مصرف می شود؛
• افلوکساسین، آنتی بیوتیک خوراکی که به طور معمول دو بار در روز و به مدت هفت روز مصرف می شود؛
• لووفلوکساسین، آنتی بیوتیک خوراکی که به طور معمول یک بار در روز به مدت هفت روز مصرف می شود.
اگر عامل عفونت بیماری منتقله جنسی باشد، بسیار مهم است که تمام شرکای جنسی فرد در صورت لزوم تحت آزمایش و درمان قرار گیرند تا از گسترش بیماری منتقله و عفونت مجدد جلوگیری به عمل آید.
بیمار فقط چند روز پس از شروع درمان، شاهد بهبود علائم خواهد بود. اما دوره درمان باید طبق دستور پزشک به طور کامل سپری شود، در غیر این صورت عفونت شدیدتر بروز می کند. مبتلایان به اورتریت باید قبل از شروع فعالیت جنسی، یک هفته منتظر بمانند تا طول درمان به پایان برسد و همسر بیمار نیز دوره درمان را تمام کند.
تداخلات دارویی بالقوه برای داروهایی که برای درمان مجاری ادراری استفاده می شوند عبارتند از:
• داروهای رقیق کننده خون
• داروهای قلبی
• داروهای تشنج
عوارض اورتریت چیست؟
دارو اغلب به سرعت اورتریت را درمان کند. اگر عفونت درمان نشود، اثرات پایدار و کاملاً جدی دارد. به عنوان مثال، عفونت ممکن است گسترش یابد و به سایر قسمتهای دستگاه ادراری از جمله حالب، کلیه و مثانه برسد. عفونت ها به تنهایی دردناک هستند و اگرچه با استفاده از آنتی بیوتیک های قوی تر درمان می شوند اما در صورت عدم درمان طولانی مدت به اندام ها آسیب می رسانند. عفونت های درمان نشده می توانند به خون برسند و منجر به سپسیس یا عفونت خون شوند که کشنده است.
علاوه بر این، بیماری های منتقله جنسی که به طور مکرر باعث اورتریت می شوند می توانند به سیستم تولید مثل آسیب برسانند. احتمال ابتلای بانوان به بیماری التهابی لگن وجود دارد که دردناک است و می تواند منجر به ناباروری، درد مداوم لگن یا درد حین مقاربت شود. بانوان مبتلا به بیماریهای مقاربتی درمان نشده بیشتر در معرض خطر بارداری خارج رحمی هستند که می تواند جانشان را به خطر بیندازد.
در مردان ممکن است التهاب دردناک یا عفونت غده پروستات یا تنگی بخشی از مجرای ادرار به دلیل زخم ایجاد و منجر به ادرار دردناک شود. به همین دلایل، در صورت مشاهده علائم اورتریت باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد.
چگونه می توان از اورتریت پیشگیری کرد؟
بسیاری از باکتری های ایجاد کننده اورتریت می توانند از طریق تماس جنسی به فرد دیگری منتقل شوند. به همین دلیل، رابطه جنسی ایمن یک اقدام پیشگیرانه مهم به شمار می آید. رعایت نکات زیر به کاهش خطر کمک می کند:
• از برقراری رابطه با شرکای جنسی متعدد خودداری کنید.
• هنگام مقاربت از کاندوم استفاده کنید.
• مرتباً آزمایش بدهید.
• از دیگران محافظت کنید. اگر متوجه شدید به بیماری مقاربتی مبتلا هستید، افرادی را که در معرض خطر عفونت هستند، مطلع کنید.
گذشته از روشهای ایمن مقاربت، روشهای دیگری نیز برای ارتقا سلامت دستگاه ادراری وجود دارد که می تواند خطر ابتلا به اورتریت و برخی شرایط دیگر که بر این قسمت از بدن تأثیر می گذارد، کاهش دهد. مایعات زیادی بنوشید و کمی بعد از مقاربت حتما ادرار کنید. از غذاهای اسیدی بپرهیزید. همچنین از قرار گرفتن در معرض اسپرم کش ها اجتناب ورزید، به خصوص اگر از قبل می دانید که این مواد موجب تحریک مجاری ادراری می شوند.
موثرترین درمان های خانگی برای عفونت مجاری ادراری چیست؟
شنیده ایم که آب کرن بری یا زغال اخته به دلیل وجود پروانتوسیانیدین برای سلامت دستگاه ادرار مفید است. دانشمندان کشف کرده اند که پروآنتوسیانیدین ها به تعداد کافی می توانند نحوه تعامل باکتری ها را در سیستم ادراری تغییر دهند. مشکل این است که سطح پروآنتوسیانیدین‌های مورد نیاز برای ایجاد تغییر در دستگاه ادراری در آب زغال اخته فرآوری شده یافت نمی شود. این مقدار در حال حاضر فقط در کپسول های کرن بری، نوعی کرن بری یا زغال اخته غلیظ یافت می شوند. بنابراین فقط نوع خانگی موثر است و نوشیدن آب کرن بری صنعتی تنها به نفع کارخانه سازنده است و هیچ منفعتی برای شما ندارد.
در ادامه نکاتی برای تسکین علائم اورتریت تا زمانی که درمان کامل نشده است، ارائه می گردد:
- استفاده از داروی بدون نسخه پیریدیم
- پرهیز از مصرف محصولات یا صابون های معطر در ناحیه تناسلی
- پرهیز از مصرف مواردی مانند کافئین، شیرین کننده های مصنوعی، الکل، گوجه فرنگی و غذاهای پرادویه در رژیم غذایی.
مطالعه بیشتر:
تاثیر عفونت ادراری در بارداری بر جنین چیست؟
درمان سنتی عفونت ادراری در بارداری چگونه است؟
عفونت ادراری در کودکان ، علت و راه های درمان آن چیست؟
سوزش واژن بعد از نزدیکی، سوزش بعد از رابطه به چه علت است؟
