نشانه های بارداری دوقلویی یا چندقلویی
آیا شکمتان نسبت به سن بارداریتان بزرگ به نظر می رسد؟ آیا فکر می کنید که بیش از یک جنین را در وجود خود می پرورانید؟
گرچه بهترین راه برای اطلاع از تعداد جنین های موجود در شکمتان سونوگرافی است، اما علائمی وجود دارد که شما می توانید با اطلاع از آنها، تعداد فرشته کوچولوهای در راهتان را حدس بزنید.
قبل از آنکه این نشانه ها را توضیح دهیم، ابتدا مروری بر عوامل افزایش دهنده احتمال بارداری دوقلویی خواهیم داشت.
عوامل موثر در ایجاد بارداری دوقلویی یا چندقلویی
ژنتیک نقش بسیار مهمی در دوقلو شدن جنین ها خصوصاً دوقلوهای همسان دارد. از سایر عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از روش های کمک باروری همچون IVF، ZIFT، GIFT که در آنها جهت افزایش احتمال موفقیت فرآیند، چند جنین در رحم مادر کاشته می شود.
- پس از 30 سالگی گاهی بدن بانوان مقدار زیادی از هورمون FSH را در برخی سیکل ها تولید می کند که ممکن است منجر به آزاد شدن چند تخمک و باردار شدن چند قلو شود.
- داشتن BMI 30 (شاخص توده بدنی) و بالاتر
- داشتن سابقه دوقلوزایی
- داشتن رژیم غذایی گیاهخواری
نشانه های اولیه بارداری دوقلویی یا چندقلویی
ازجمله نشانه های اولیه یک بارداری دوقلویی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بالا بودن عدد بتا و یا همان سطح هورمون hCG در آزمایش تشخیص بارداری، از آنجا که این هورمون توسط جفت ساخته و به جریان خون مادر وارد می شود، اگر شما دو و یا چند جنین در شکم خود داشته باشید که جفت های جداگانه داشته باشند، هر یک از این جفت ها به طور مستقل این هورمون را ساخته و وارد جریان خون شما خواهند کرد، به این ترتیب بدیهی است که سطح نهایی عدد بتا در خون شما افزایش خواهد یافت.
- باتوجه به بیشتر بودن سطح هورمون hCG، و شدید تر بودن تغییرات هورمونی در بدن مادر، عوارض ناشی از این تغییرات همچون خستگی، خواب آلودگی، بیحالی و ... خصوصاً در هفته های ابتدایی بارداری بیشتر خواهد بود. بنابراین اگر این علائم در شما به طرز عجیبی شدید است، شاید دال بر دوقلو باردار بودنتان باشد.
- مادرانی که دوقلو باردار هستند، برای تامین کالری فراوانی که بدن آنها برای رشد دو جنین احتیاج دارد، معمولا مقدار زیادی غذا می خورند.
- با گذشت زمان و چشمگیر شدن رشد جنین ها، شکم مادرانی که بیش از یک جنین در خود رشد می دهند، از سایرین بزرگتر به نظر خواهد رسید.
- تغییرات خلقی شدیدتر خصوصاً در حوالی هفته ششم بارداری، در مادرانی که دوقلو باردار هستند بیشتر خواهد بود، که علت آن مربوط به تغییرات هورمونی بیشتر در این مادران است.
- وارد شدن هورمون hCG در ادرار سبب مثبت شدن تست های تشخیصی بارداری خانگی (بی بی چک) می شود، در بارداری های دوقلو مقدار این هورمون بیشتر است، در نتیجه زودتر به مقدار قابل تشخیص در ادرار خواهد رسید. بنابراین اگر بلافاصله در تاریخ عقب افتادن عادت ماهیانه تان تست بارداری شما مثبت شده، ممکن است به زودی از بارداری دوقلویی سورپرایز شوید.
نشانه های ثانویه بارداری دوقلویی یا چندقلویی
وقتی دوقلو و با چندقلو باردار باشید، شریط کمی متفاوت تر از حالت عادی پیش خواهد رفت، به مرور ممکن است متوجه وجود تفاوت هایی در خود شوید. همانند:
- با داشتن دو فرشته کوچکِ در حال رشد در شکمتان، روند وزن گیری شما نسبت به بارداری های تک قلویی سریع تر خواهد بود.
- بالاتر بودن فوندال هایت. منظور از فوندال هایت، بالاترین نقطه رحم درون شکم مادر است که پزشک با پیدا کردن مکان آن در هر بار ویزیت می تواند اطلاعاتی از قبیل، سن بارداری، وزن تقریبی جنین و ... بدست آورد. اگر شما دو جنین در شکم خود داشته باشید، قطعا آنها فضای بیشتری را در درون رحم شما اشغال کرده و فوندال هایت شما بالاتر خواهد بود.
- در بارداری های دوقلویی حرکات جنین ها زود تر و همچنین بیشتر توسط مادر حس خواهد شد. به هر حال لگد ها دو برابر شده و فضا نیز کمتر است.
- شنیده شدن دو صدای ضربان قلب در رحم
- تشدید تنگی نفس مادر نیز یکی از علائم مهم محسوب می شود، دو و یا چند جنین که با سرعت در حال رشد هستند، فضای بیشتری نیاز دارند، درنتیجه رحم با سرعت بیشتری رشد کرده و با فشار آوردن به دیافراگم سبب تنگی نفس مادر می شود.
- انقباضات رحمی بدون خون ریزی نیز از جمله نشانه های بارداری های دوقلویی هستند، اگر در اوایل بارداری خود چنین درد هایی در شکم و لگن خود، البته بدون لکه بینی دارید، ممکن است علت آن وجود دو جنین در شکمتان باشد. رشد بسیار سریع رحم عامل ایجاد کننده این انقباضات است.
- کمر دردهای مداوم، حمل دو برابر بار بیشتر، فشار دوچندانی را به بدنتان وارد می کند، درنتیجه عوارض بارداری همچون کمر درد، تکرر ادرار و ... ممکن است که تشدید شود.
- از آنجا که در این شرایط باید قلب شما برای رساندن مواد غذایی و اکسیژن برای 3 نفر کار کند، تعداد ضربان قلبتان به طرز چشمگیری افزایش می یابد.
- بدن شما به آب بیشتری نیاز دارد. خون رسانی به دو جنین به حجم خون بیشتری احتیاج خواهد داشت، حجم خون بیشتر به مصرف آب بیشتری نیاز دارد.
- در جواب تستِ میزان آلفا فیتو پروتئین، به علت آنکه دو جنین در شکم خود دارید، مقدار آن بیشتر گزارش خواهد شد.
در یک بارداری دوقلویی چقدر باید وزن اضافه کنم؟
مقدار مناسب افزایش وزن در دوران بارداری با توجه به وزن مادر پیش از بارداری متفاوت است. برای سهولت فهم در ادامه اطلاعات مربوط به وزن گیری نرمال به صورت یک جدول آورده شده است.
|
مقدار نرمال وزن گیری |
BMI |
وزن پیش از بارداری |
|
12 تا 18 |
کمتر از 5/18 |
کم وزن |
|
11 تا 15 |
5/18 تا 9/24 |
وزن نرمال |
|
6 تا 11 |
25 تا 9/29 |
اضافه وزن |
|
4 تا 9 |
بالا تر از 30 |
چاق |
آیا بارداری دوقلویی می تواند سلامت جنین را تحت تأثیر قرار دهد؟
امروزه در منابع پزشکی، بارداری های دوقلویی جزء دسته بارداری های پر خطر قرار می گیرد که علت آن مربوط به بالا بودن احتمال رخ دادن موارد زیر در این دسته از بارداری ها است:
- زایمان زودرس: منظور از زایمان زودرس، متولد شدن نوزاد قبل از هفته سی و هفت بارداری است. این موضوع می تواند سبب درگیر شدن نوزاد با انواع مشکلات تنفسی و ... شود که بدون شک نیاز به اقدامات ویژه همانند بستری نوزاد در NICU را ضروری خواهد کرد.
- اختلالات رشدی در جنین ها: در برخی موارد رشد جنین های دوقلو با مشکلاتی مواجه خواهد شد، این مسئله احتمال IUGR (تاخیر رشد داخل رحمی) یکی و یا حتی هر دوی آنها را افزایش می دهد.
- مشکلات مربوط به وزن کم هنگام تولد: نوزادانی که با وزن کمتر از 2/5 کیلو متولد می شوند، نسبت به نوزادانی که با وزن نرمال متولد می شوند، بسیار بیشتر با مشکلات سلامتی درگیر خواهند شد.
- سندروم انتقال خون دوقلوها: شرایطی که در آن دو جنین از یک جفت مشترک تغذیه می کنند و به علت مواردی همچون اختلالات عروقی بند ناف و جفت، یک جنین خون بیشتری را دریافت کرده و رشد بهینه تری خواهد داشت. اما جنین دیگر به علت عدم دریافت خون کافی، دچار اختلالاتی همچون کمبود وزن و ... می شود.
به یاد داشته باشید که موارد ذکر شده فقط و فقط یک احتمال است، هر ساله بسیاری از بانوان بارداری دوقلویی خود را در کمال صحت و سلامت به اتمام می رسانند.
مادران باردار دوقلو یا چندقلو چه مواردی را باید رعایت کنند؟
احتمالا وقتی متوجه می شوید که دوقلو باردارید، تحت استرس قرار می گیرید، برای داشتن آرامش و سلامتی بیشتر در دوران بارداری و غلبه بر اضطراب، راهکارهای زیر را در پیش بگیرید.
- با سایر مادرانی که شرایط مشابه شما را دارند صحبت کرده و از تجربیات آنها استفاده کنید.
- به علت آن که بارداری دوقلویی سبب خستگی بیشتر می شود، سعی کنید به میزان کافی بخوابید و استراحت کنید.
- اگر شاغل هستید، حتما از مرخصی زایمان خود استفاده کنید.
- از یک رژیم غذایی سالم و مناسب پیروی کنید، و حتما برنامه های ورزشی سبک همانند پیاده روی و یوگا را در برنامه های خود بگنجانید.
- ویزیت های بارداری خود را جدی گرفته و همه را به طور منظم انجام دهید.
حمل دو موجود زنده و پرورش آنها در وجودتان چیزی کمتر از یک معجزه نیست. شاید بارداری شما بسیار دشوارتر از سایرین پیش برود، اما به زودی با در آغوش گرفتن فرشته های کوچکتان تمام آن سختی ها را به فراموشی خواهید سپرد.
مطالعه بیشتر:
1- 10 چیزی که نباید به مادری که دوقلو باردار است بگویید
2- علت و انواع بارداری دوقلویی یا چندقلویی
3- عوارض بارداری دوقلویی یا چندقلویی
4- دوقلوها با دو نژاد متفاوت در یک خانواده
