چگونه قدرت باروری خود را حفظ کنیم
اگر قصد باردار شدن دارید، باید گام های خاصی را نیز در نظر داشته باشید تا توانایی بدن تان را افزایش دهید.
اگر تاکنون برای جلوگیری از بارداری روشهای مختلفی را امتحان کرده‌اید و زمان زیادی است که جلوگیری می‌کنید و حالا به این فکر هستید که بلافاصله پس از تصمیم برای بارداری دروازه سیستم تولید شما فعال شود و بی درنگ صاحب فرزند شوید، شاید این فکر کمی عجیب و غریب به نظر برسد. اگر هنوز ساعت‌های زیادی مشغول به کار هستید یا هنوز عاشق سفر و گشت و گذار هستید و یا هنوز مرد دلخواه تان را نیافته‌اید که دی ان ای خود را با او مخلوط کنید. یا فکر می کنید که بارداری بعد از چهل سالگی نیز برای تان مشکل ساز نخواهد بود، بهتر است به حفاظت از قدرت باروری خود توجه بیشتری داشته باشید.
اما مقاله‌ها و تحقیقات به این نکته اشاره دارد؛ هر سال که بگذرد، باروری شما کاهش می‌یابد. احتمالا شما نیز از این تهدیدها آگاه هستید: بانوان در دهه بیست زندگی خود به اوج باروری می‌رسند و در سی و پنج سالگی خطر ناباروری به 22 درصد خواهد رسید. اما پیش از اینکه درباره انجماد تخمک در گوگل جستجو کنید (این کار هنوز مراحل تجربی خود را می‌گذراند و فقط تعداد معدودی نوزاد از تخمک های منجمد متولد شده‌اند)، به یاد داشته باشید که ساعت زیستی بدن هر خانمی متفاوت است. برخی از خانم‌ها در چهل سالگی به سادگی باردار می شوند، در حالی که عده‌ای در بیست سالگی نیز با مشکل روبه‌رویند. در حالی که نمی‌توانید برای مهم‌ترین عامل باروری (سن شما) ساعت زیستی را متوقف کنید، روشهای زیادی برای تغییر دادن شیوه زندگی وجود دارد که اکنون با انجام دادن آنها می‌توانید شانس باردار شدن تان را بهبود بخشید.
حفاظت از قدرت باروری بانوان
برای حفاظت از قدرت باروری و بارداری در 5 سال آینده موارد زیر را رعایت کنید:
نزد پزشک بروید. اگر می‌خواهید بدن تان را برای ساختن بچه آماده نگه دارید، باید تناسب جسمانی خود را به بهترین وجه حفظ کنید. باید هر مشکلی را در مسیر باردار شدن کنترل کنید، مثل دیابت‌ها، (تخمدان پلی کیستیک) سندرم چند کیستی تخمدان (PCOS)، یا آندومتریوز. بیماری‌های مقاربتی را تشخیص دهید و درمان کنید. برنامه رژیم غذایی و ورزش منظم داشته باشید. اگر بیشتر از سی و پنج سال دارید و این سوال برای تان پیش آمده که آیا می‌توانید چند سال دیگر برای بچه دار شدن منتظر بمانید یا خیر، از پزشک بخواهید که میزان ذخیره تخمدان شما را بررسی کند.
به گفته دکتر میشل سولز، متخصص پزشکی تولید مثل، همه خانم‌ها با تعداد مشخصی از تخمک متولد می‌شوند و در طول زندگی به تدریج آنها را از دست می‌دهند. البته در مقطعی، حدود ده سال پیش از شروع یائسگی، تعداد تخمک ها به میزانی کاهش می‌یابد که در واقع، دیگر امکان باردار شدن وجود ندارد. اما آزمایش‌هایی برای سنجش باروری وجود دارد. این آزمایش ها تعداد تخمک هایی را که هنوز در انتظار نوبت نشسته‌اند را اندازه‌گیری می‌کند. بهترین آنها اولتراساوندی است که تعداد تخمک ها در تخمدان را می‌شمارد و برای بررسی میزان هورمون ها در مقطع خاصی از چرخه شما آزمایش خون انجام میشود. این آزمایش‌ها نیز نمی‌تواند باروری شما را صد در صد تضمین کند زیرا عوامل بسیاری در آن نقش دارند. اما به شما می‌گوید که ساعت زیستی شما تا چه حد دقیق است و آیا باید سریع‌تر دست به کار شوید یا خیر.
مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. آیا کاری به سادگی نخ کشیدن به دندان می‌تواند به حفظ باروری کمک کند؟ بله، احتمالاً. دکتر سوزان کارابین، متخصص دندان‌پزشکی، می‌گوید:" طبق مطالعات، سلامت دهان بانوان در موفقیت تولید مثل تاثیر گذار است. "
به گزارش نشریه پریودونتولوژی، بانوانی که به درمان باروری نیاز پیدا کرده‌اند، به التهاب و خون ریزی دهان مبتلا بوده اند، در مقایسه با افرادی که به طور طبیعی باردار شده بودند. بنابراین، روزانه دندان‌های خود را مسواک بزنید و نخ بکشید و هر شش ماه برای معاینه و تمیز کردن آنها به دندان پزشک مراجعه کنید. برای حفظ لثه و دندان‌هایی سالم، ترک سیگار و پرهیز از خوراکی‌ها و نوشابه های شیرین نکته کلیدی است.
آمیزش رابطه جنسی ایمن. فکر نمی کنید در بحثی درباره باردار شدن از کاندوم صحبت شود، اما رابطه جنسی ایمن در توانایی آینده شما برای باردار شدن ضروری است. اگر به بیماری مقاربتی مثل سوزاک یا کلامیدیا مبتلا شوید (که می‌تواند بدون ایجاد نشانه‌ها در سیستم بدن باشد) و درمان نشود، به عارضه خطرناکی به نام بیماری التهاب لگن می‌انجامد که به لوله های فالوپ صدمه می زند و باعث ناباروری می شود. بنابراین، به شکل منظم معاینه شوید و مطمئن شوید که شوهرتان نیز معاینه می شود.
سیگار کشیدن را ترک کنید. اگر آمارهای رو به افزایش سرطان ریه و پستان شما را از کشیدن سیگار هراسان نکرده است، این موضوع را نیز بشنوید: انجمن پزشکی تولید مثل امریکا تخمین می‌زند که 13درصد از موارد ناباروری‌ها با سیگار کشیدن مرتبط است. تنباکو به طرق مختلف به باروری صدمه می‌زند: این ماده تخمک های شما را سریع‌تر از سن طبیعی‌شان تخریب می‌کند، خطر سقط جنین زودهنگام و بارداری خارج از رحم (عارضه‌ی خطرناکی که در آن تخمک در لوله فالوپ یا تخمدان به جای رحم جایگزین میشود) را افزایش می‌دهد و باعث یائسگی زودهنگام میشود (تا بیش از چهار سال زودتر، در مقایسه با غیرسیگاری‌ها). به علاوه، اگر به بارورسازی در آزمایشگاه یا آی وی اف نیاز داشته باشید، سیگار کشیدن شانس موفقیت شما را تا حدود 34 درصد کاهش می دهد. خوشبختانه وقتی سیگار را ترک کردید، میزان باروری شما در طی یک سال به حد طبیعی خود بازمی‌گردد.
ویتامین مصرف کنید. دکتر جورج چاوارو می‌گوید:" هر خانمی در دوران باروری خود باید اسید فولیک مصرف کند - حتی اگر به دنبال باردار شدن نباشد. اسید فولیک با تحریک تخمک گذاری و رساندن پروتئین‌های ضروری به رویان برای ادامه‌ی حیات باروری را بهبود می‌بخشد." بانوانی که از مکمل‌های آهن استفاده می‌کنند نیز به احتمال 40 درصد کمتر با مشکلات باروری روبه‌رو خواهند شد. بنابراین، به دنبال ویتامین مکملی باشید که حداقل چهل میلی گرم آهن و چهارصد میکروگرم اسید فولیک داشته باشد و عادت کنید که هر روز صبح ویتامین‌های تان را بخورید.
برای حفاظت از قدرت باروری و بارداری در 2 سال آینده علاوه بر موارد بالا موارد زیر را رعایت کنید:
فهرست خواربار خود را تغییر دهید. دکتر چاوارو در پژوهش خود، عادات تغذیه‌ای 18000 نرس را بررسی کرد که می‌خواستند باردار شوند. در این بررسی او رابطه آشکاری بین تغذیه و باروری یافت. سه قانون اساسی برای تغذیه‌ای که دوستداربچه است وجود دارد:
1- به آرامی کربوهیدارت‌هایی مثل نان سفید و برنج سفید (که به سرعت به قند تبدیل و جذب می‌شوند) را با انواعی مثل سبزیجات و غلات کامل (که آهسته به قند تبدیل و جذب می‌شوند) جایگزین کنید.
2- از چربی های ترانس یا روغن های نیمه هیدروژنه دوری کنید.
3- به جای چربی های اشباع شده از چربی های اشباع نشده استفاده کنید.
4- پروتئین های رژیم تغذیه ای خود را به جای حیوانات از گیاهان تامین کنید.
مدت‌هاست دانشمندان می‌دانند که این نوع از رژیم تغذیه ای کم گلیسمیک میزان قند خون را مناسب و پایدار نگه می‌دارد، با دیابت‌ها مبارزه می‌کند و سلامت قلب و عروق را بهبود می‌بخشد، اما بر باروری نیز تاثیر فراوان دارد. به گفته دکتر جورج چاوارو، وقتی خوراکی‌هایی می‌خورید که قند خونتان را زیاد می‌کند، مثل کربوهیدرات‌های ساده، بدن شما انسولین بیشتری تولید می‌کند و در نتیجه باعث میشود که میزان بیشتری از تستوسترون در بدن جریان یابد. با گذشت زمان این رخداد با تخمک گذاری مداخله می‌کند. انواع متفاوت چربی‌ها و پروتئین‌ها نیز بر میزان قند و انسولین خون اثر می‌گذارد. پس میوه و سبزی بیشتری بخورید و گوشت قرمز را با ماهی، مغزها و تخم‌مرغ‌ها عوض کنید و از انواع نخود و لوبیا لذت ببرید.
وزن مناسب را حفظ کنید. به گفته دکتر جورج چاوارو، وقتی صحبت از وزن میشود، " محدوده باروری "، شاخص توده بدنی بین 20 و 24 است. انجمن پزشکی تولید مثل امریکا تخمین می‌زند که 12 درصد از موارد ناباروری مربوط به مشکلات وزنی است که به طور مساوی بین کم وزن و سنگین وزن تقسیم شده است. با وزن بیش از حد به احتمال زیاد دچار عادت ماهانه نامنظم و اختلال در تخمک گذاری خواهید شد (گرچه حتی از دست دادن میزان کمی از وزن مثل پنج تا 10 درصد می‌تواند آغازگر تخمک گذاری باشد). اگر کم وزن باشید، شاید به طور کلی تخمک نگذارید، زیرا چربی بدن آغازگر هورمونی است که به تخمدان‌ها برای رها ساختن تخمک دستور می‌دهد (و شما چربی ندارید).
ورزش کنید. دکتر چاوارو می‌گوید: در این تحقیقات یافتیم که سی دقیقه ورزش ملایم تا سخت در بیشتر روزهای هفته احتمال بروز ناباروری را کاهش می‌دهد. اگر برای رسیدن به حد قابل قبول از فعالیت‌های ورزشی به کمک نیاز دارید، ترکیبی از تمرین‌های کششی و تقویتی را توصیه می‌کنیم، مثل شنا یا پیاده‌روی. گرچه ورزش بیش از حد (هر تمرینی که چربی بدن را تا 17 درصد کاهش دهد یا شاخص توده بدن 19 یا کمتر باشد) با تخمک گذاری مداخله می‌کند. فقط اگر در حد مسابقات المپیک هستید، می‌توانید به ورزش بیشتر روی بیاورید.
بطری آب تان را عوض کنید. هنگام ورزش عرق می‌ریزید و تشنه می‌شوید - اما مطمئن باشید که بطری آب شما از نوع بدون بی پی اِی (BPA-free) است. پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا، اخیرا میزان بی پی اِی (بیسفنل - ای) را در بانوانی که تحت درمان آی وی اف بودند، بررسی کردند و بین میزان مواد شیمیایی در خون و توانایی برای لقاح جنین رابطه تاثیرگذاری یافتند. بنابراین نظریه، بی پی اِی که رفتار هورمون استروژن را تقلید می‌کند، توازن هورمون‌های بدن را مختل می‌سازد. این مواد شیمیایی در لایه‌های بسته‌بندی محصولات کنسروی و بطری‌های آب یافت میشود. اما اکنون بسیاری از شرکت‌ها این بطری‌ها را از مواد بی‌خطرتری می‌سازند.
گفتني است كه بی پی اِی در زمينه ساخت پلي كربونيت‌هاي پلاستيكي استفاده مي‌شود.BPA به علت مقاوم بودن در برابر ضربه درساخت فرآوردهاي پلاستيكي از شيشه شير كودكان گرفته تا تجهيزات پزشكي كاربرد فراوان دارد. BPA باعث ترشح بی دليل هورمون استروژن دربدن مي‌شود.
برای حفاظت از قدرت باروری و بارداری در یک سال آینده علاوه بر موارد بالا موارد زیر را رعایت کنید:
کالری های خود را برای خوردن بستنی ذخیره کنید. این محبوب ترین بخش اخبار است. طبق تحقیقات دکتر چاوارو، اگر روزانه یک واحد خوراکی محصولات پرچرب را به رژیم تغذیه‌ای خود اضافه کنید، مثل استفاده از شیر کامل به جای شیر کم‌چرب، شانس باردار شدن شما افزایش می‌یابد. دکتر چاوارو هشدار می‌دهد: اما باید بقیه رژیم غذایی خود را تنظیم کنید تا بیش از حد وزن اضافه نکنید. همچنین این تغییر در روش زندگی برای همه‌ی عمر شما نیست. وقتی حامله شدید، دوباره محصولات لبنی کم‌چرب استفاده کنید.
درباره روش جلوگیری خود دوباره فکر کنید. اکنون که به تصمیم خود برای بچه‌دار شدن نزدیک‌تر شده‌اید، زمان آن است که به آنچه تا به حال مانع بچه‌دار شدنتان شده است، بیندیشید. روشهای جلوگیری (مثل کاندوم یا دیافراگم) ساده است: اساساً روزی که استفاده از آن را متوقف کنید، برای باردار شدن آماده‌اید. اگر آی یو دی دارید، پس از اینکه پزشک آن را خارج کرد، باروری شما بازخواهدگشت. دکتر ونسا کولینز می‌گوید: همین موضوع درباره‌ی قرص‌ها نیز صادق است. چه آن را برای یک سال یا بیست سال استفاده کرده باشید، باور نکنید که می‌گویند ماه‌ها طول می‌کشد تا شروع به تخمک گذاری کنید. احتمالاً در آغاز چند چرخه‌ی عادت ماهانه نامنظم خواهید داشت و دو هفته پس از آخرین مصرف، تخمک گذاری رخ می‌دهد. اما نوعی از ضدبارداری وجود دارد که پیش از باردار شدن، برای خروج از سیستم بدن به زمان نیاز دارد. اگر از تزریق‌های دپو پروورا استفاده کرده باشید، بیش از ده ماه طول می‌کشد تا دوباره بارور شوید.
مصرف الکل و کافئین را کاهش دهید. بر اساس برخی از مطالعات، مصرف یک تا پنج نوشابه‌ی الکلی در هفته شانس لقاح جنین شما در آن ماه را بیش از 50 درصد کاهش می‌دهد. به گفته دکتر چاوارو، بی شک خودداری از مصرف الکل عاقلانه است. مصرف کافئین نیز باید کاهش یابد. برخی از مطالعات نشان می دهد که مصرف روزانه بیش از 300 میلیگرم کافئین خطر آندومتریوز یا مشکلات لوله فالوپ را فزونی می‌بخشد.
تنش را کاهش دهید. به گفته دکتر جانیس فوکس، متخصص باروری، زوج‌هایی که برای باردار شدن تلاش می‌کنند، نمی‌خواهند نصیحت دیگران را بشنوند. اما به خاطر بسپارید که استرس با ایجاد اختلال در فرستنده‌های مغز که به بدن دستور تخمک گذاری می‌دهد، مانع باروری میشود. طبق مطالعه‌ای در نشریه تولیدمثل انسان، زوج‌ها در ماه‌هایی بیشتر باردار می‌شوند که به نظر خودشان آسوده تر بوده‌اند. روش موثر برای شروع کاهش تنش، تمرکز بر موضوع‌هایی است که از آنها لذت می‌برید. هر روز، سه مورد محبوبتان را در زندگی یادداشت کنید. حداقل پانزده دقیقه مراقبه کنید، یوگا انجام دهید یا به موسیقی آرامش‌بخش گوش دهید. باور کنید که چند سال بعد، وقتی بچه‌ای که در انتظارش هستید، سرانجام از راه رسید با رضایت به گریه‌ها و مراقبت از او می‌پردازید.
روی و سلنیم، دو عنصر حیاتی برای پدر آینده
روی و سلنیم از جمله مواد معدنی بسیار مهمی هستند که برای تکامل و رشد سالم اسپرم‌ها ضروری هستند. با مطالعه مطلب زیر پی می‌برید که کدام یک از مواد غذایی حاوی این دو عنصر حیاتی‌اند. اهمیت تغذیه صحیح مادر در دوران پیش از بارداری بر کسی پوشیده نیست، ولی نباید فراموش کرد که این موضوع برای پدر آینده نیز دارای اهمیت فراوانی است. کارشناسان تغذیه به آقایان توصیه می‌کنند که برای افزایش قدرت باروری و داشتن اسپرم‌هایی سالم و قوی حتماً از مواد غذایی حاوی روی و سلنیم استفاده کنند.
روی از جمله عناصر ضروری بدن و دارای خواص آنتی اکسیدان است. از جمله فواید بی‌شمار این عنصر آن است که با افزایش سطح هورمون تستوسترون در خون باعث رسیدن مردان به بلوغ جنسی می شود.غلات کامل، گوشت، فرآورده‌های لبنی بخصوص پنیر و همچنین کرفس، مارچوبه، تخم مرغ، انجیر، سیب زمینی، بادمجان و هلو از جمله منابع غذایی سرشار از روی محسوب می‌شوند.
سلنیم از املاح معدنی مهم بدن است. از جمله وظایف این عنصر می‌توان به نقش کلیدی آن در محافظت از قلب، تقویت سیستم ایمنی بدن، دفع فلزات سنگین و پیشگیری از انواع سرطان‌ها اشاره کرد. جو دو سر، برنج قهوه‌ای، هلو، پیاز، گوجه فرنگی، کرفس، سیر و کلم بروکلی از بهترین منابع غذایی سلنیم به شمار می‌روند.
مطالعه بیشتر:
1- علل بروز ناباروری دوم یا ناباروی ثاونیه چیست و چه درمانی دارد؟
2- همه چیز درباره ناباروری زوجین
3- تاثیر اضطراب و افسردگی بر درمان ناباروری زوجین
4- کنترل و درمان عوامل موثر بر ناباروری
5- انواع داروهای باروری زنان برای درمان ناباروری
