آیا زایمان طبیعی درد داره؟ علت درد زایمان طبیعی؟

درد زایمان طبیعی چقدر است؟

شاید بهتر باشد از رسانه های عمومی تشکر کنیم، زیرا همیشه تصویری همراه با جیغ و فریاد و درد از زایمان در ذهن مادران ساخته اند، به همین دلیل مادر از درد زایمان غافلگیر نمی شود. ولی در عین حال همین مسئله باعث شده خانم ها از زایمان و درد آن بیش از هر چیز دیگری بترسند و در طی دوران بارداری مدام بپرسند که زایمان طبیعی درد داره؟؟؟

درد نقش بسیار مهمی در پیشرفت روند زایمان دارد و این نکته ای است که بسیاری از خانم ها تا قبل از زایمان نمی توانند آن را درک کنند. بسیاری از خانم های باردار بیشتر وقت خود را صرف فکر کردن درباره زایمان، نگرانی برای درد زایمان و چگونگی مقابله با درد زایمان می کنند. البته احساس نگرانی و اضطراب درباره درد زایمان امری بسیار طبیعی است اما اگر این اضطراب و نگرانی بیش از حد طبیعی باشد و سبب شود که شما مدام به این فکر کنید که زایمان طبیعی درد داره یا نه؟، تاثیر منفی روی روند زایمان خواهد داشت.

 میزان دردی که اکثر مادران هنگام زایمان تجربه می کنند به عوامل گوناگونی بستگی دارد.

عواملی که درایجاد و تشدید درد زایمان نقش دارند؛

به طور کلی درد در دو صورت، اول جراحت و دوم تغییر در عملکرد عضوی در بدن بوجود می آید.

اگر شما انگشت خود را با چاقو ببرید، مغز پیامی از بافت یا اعصاب آسیب دیده دریافت می کند. مغز اطلاعات دریافتی (چاقو، مقدار خونریزی، عمق بریدگی) را پردازش و تفسیر کرده سپس شما در انگشت و محل بریدگی احساس درد می کنید.

درد زایمان به دلیل تغییر در عملکرد برخی از اعضاء بدن بوجود می آید. رحم ماهیچه بزرگی در بدن است، که هنگام زایمان منقبض و آزاد می شود. دهانه رحم کشیده و باز می شود. مفاصل و رباط های لگن در حال حرکت و کشش هستند. ماهیچه های کف لگن و پرینه (ناحیه بین آلت تناسلی و مقعد) در حال کشیده شدن هستند. بنابراین هنگام زایمان، عملکرد این اعضاء تغییر می کند که همین تغییرات، باعث بروز ناراحتی و درد می شود.

در حالت اول که درد به دلیل بروز جراحت ایجاد می شود، به این معناست که خطری وجود دارد و باید برای حل مشکل ناگهانی که به دلیل جراحت و آسیب دیدگی بوجود آمده اقدامات ضروری و اولیه انجام گیرد. حالت دوم که درد به دلیل تغییر در عملکرد عضوی در بدن بوجود می آید، مشکل ساده تر بوده و خطر کمتری فرد را تهدید می کند بنابراین اقدامات اولیه و اورژانسی برای حل مشکل انجام نمی گیرد و فرد در معرض خطر جدی و اورژانسی قرار ندارد. 

فرآیند درد زایمان – مرحله اول

اگر می خواهید بدانید که آیا زایمان طبیعی درد داره یا نه؟ بهتر است که مراحل درد زایمان را با یکدیگر تشریح کنیم. وقتی درد زایمان آغاز می شود، بدن اکسی توسین ترشح می کند که این هورمون رحم را برای انقباض بیشتر تحریک می کند. این مرحله را اولین مرحله زایمان می گویند. در این مرحله باز شدن و انبساط دهانه رحم آغاز می شود. این امکان وجود دارد که در ابتدای شروع روند زایمان، یعنی زمانی که دهانه رحم در حال نازک شدن و آماده شدن است، شما دردی احساس نکنید. نهایتا وقتی دهانه رحم باز و متسع می شود درد و ناراحتی شما نیز آغاز می گردد.

زمانی که بافت های دهانه رحم کشیده می شوند، گیرنده های عصبی فشار را به مغز منتقل می کنند. مغز در پاسخ به این پیام، اکسی توسین بیشتری ترشح می کند. زمانی که اکسی توسین بیشتری ترشح می شود، انقباض های رحمی افزایش یافته، مدت زمان انقباض ها طولانی ترشده،  قدرت انقباض ها بیشتر و فاصله زمانی بین انقباض ها کمتر می شود.

درد زایمان طبیعی چطوریه؟

بسیاری از خانم ها درد زایمان را به درد شدید زمان پریودی تشبیه می کنند. معمولاً این انقباض ها حدود سی ثانیه طول می کشد و درد در منطقه دهانه رحم ، شکم و لگن احساس می شود.

وقتی انقباض های رحم شدیدتر می شود پیام های بیشتری به مغز فرستاده می شود و مغز اندروفین ترشح می کند. اندروفین نقش مسکن را ایفا می کند و به مغز پیغام می دهد اکسی توسین بیشتری ترشح کند و با ترشح بیشتر اکسی توسین روند زایمان پیشرفت می کند.

به انقباض های رحمی توجه کنید. شما باید روی هر انقباض تمرکز کنید. در قسمت دوم مرحله اول زایمان، انقباض ها حدود یک دقیقه طول می کشند و قبل از پایان درد، نقطه اوج قابل توجهی برای درد وجود دارد.

در هر انقباض فشار و کشش زیادی روی رباط ها و ماهیچه های اطراف رحم وارد می شود. فشار به سمت پایین بدن شما منتقل می شود و در قسمت دهانه رحم و اعضاء دیگر بدن مانند مثانه یا روده ها درد شدیدتری را احساس و تجربه می کنید.

فرایند درد زایمان- مرحله دوم

مرحله دوم زایمان زمانی آغازمی شود که دهانه رحم به خوبی باز و متسع شده باشد. در این مرحله انقباض های رحمی، دهانه رحم را بازتر نمی کنند، ولی نوزاد را به سمت پایین و واژن هدایت می کنند تا جنین بتواند از بدن شما خارج شود. بیشتر مادران این مرحله را با فشار بسیار زیاد توصیف می کنند و مادر فشار را بیشتر از درد احساس می کند.

در این مرحله که جنین رو به پایین هل داده می شود، انقباض ها همراه با فاصله و غیر ارادی است. شما برای خروج جنین نباید کار خاصی انجام دهید فقط هنگام انقباض رحم با بدن خود همکاری کنید. زمانی که سر او به سمت لگن خاصره و قسمت پایین بدن و واژن حرکت می کند شما فشار را بیشتر احساس می کنید.

به مثانه و روده فشار وارد می شود و رباط ها برای ایجاد فضای مورد نیاز کشیده می شوند. استخوان دنبالچه جابجا می شود. تغییرات زیادی که در عملکرد بدن شما بوجود می آید، باعث می شود شما احساسات گوناگونی از قبیل ناراحتی، فشار و حتی درد زیادی را تجربه کنید.

ممکن است، مرحله دوم زایمان طولانی تر شود تا واژن و پرینه (ناحیه بین آلت تناسلی و مقعد) زمان کافی برای کشش داشته باشند و به آرامی کشیده شوند. این مسئله باعث می شود، خطر پاره شدن و آسیب دیدن کف لگن خاصره کاهش یابد.

لحظات پایانی زایمان و تولد نوزاد احساسات جدیدی را برای مادر به همراه دارد. واژن و پرینه اندازه خود را با سر نوزاد ( مهم ترین قسمت) تطبیق می دهند. اگر انگشتان خود را روی هر قسمت از دهان خود بگذارید و به سمت بیرون بکشید می توانید احساسی شبیه آنچه در پرینه هنگام بیرون آمدن سر نوزاد رخ می دهد را تجربه کنید.

در توصیف پاسخ این سوال که آیا زایمان طبیعی درد داره، اغلب اوقات این احساس را «حلقه آتش» می نامند. این لحظات با حسی همانند سوزش و سوختگی بسیار شدید همراه است. این لحظات کوتاه است و زمانی که بزرگترین قسمت بدن نوزاد، یعنی سر او خارج می شود پایان می یابد.

 زايمان طبيعي چقدر درد دارد؟

وقنی می پرسید که زایمان طبیعی درد داره، احتمالا می خواهید میزان درد را نیز بدانید. در حین زایمان اگر میزان اکسی توسین و اندروفین افزایش یابد مادر درد کمتری احساس می کند. ترکیب این دو هورمون تاثیر بسیار خوبی در افزایش انقباضات رحمی دارد (به فرایند زایمان برای تولد نوزاد کمک می کند.) و می تواند دید و احساس مادر را نسبت به درد زایمان تغییر دهد.

این که زایمان طبیعی درد داره یا نه تا حد زیادی به احساس مادر بستگی دارد. درحقیقت حسی که مادر نسبت به درد زایمان دارد به عوامل گوناگونی مرتبط است.

- تجربه های قبلی مادر از درد

-میزان اعتماد به نفس مادر

-فضایی که مادر در آن قرار دارد و حمایت اطرافیان از او

-اعتقادات فرهنگی و اجتماعی موجود درباره درد زایمان

نکته مهمی که باید به آن توجه کنیم این است که فرهنگ زایمان رو به سمتی می رود که مادران تصور می کنند، زایمان بدون درد یا همراه با درد کمتر، بهتر از زایمان طبیعی دردناک است.

اما بهتر است بدانیم درد زایمان با بقیه دردها کاملاً متفاوت است. این درد ناشی از جراحت یا آسیب دیدگی نیست، بلکه بدن مادر این درد را برای رسیدن به هدف خاصی ایجاد می کند. برای افزایش انقباضات موثر و کمک به نوزاد برای حرکت و قرار گرفتن در موقعیت بهتر، درد می تواند راهنمای خوبی باشد، تا زایمان به خوبی انجام گیرد. بنابراین به جای فکر کردن به این که زایمان طبیعی درد داره یا نه به نتیجه آن یعنی در آغوش کشیدن فرشته کوچکتان فکر کنید.

درد زایمان فقط به معنای رنج کشیدن، نیست. معمولاً مادرانی که تسلط خوبی روی انقباض های رحمی خود دارند و آنها را به خوبی کنترل می کنند، حس توانمندی و رضایتمندی را بیشتر از درد و سختی زایمان احساس می کنند. اگر شرایط به گونه ایی است که هیچ اختلالی در روند زایمان بوجود نیامده است به این معنا است که نه تنها زایمان با سلامت کامل پیش می رود بلکه مادر می تواند ارتباط مثبتی با درد برقرار کند. در این شرایط استرس کمتری به مادر وارد می شود و احساس بهتری نسبت به درد زایمان پیدا می کند.

نکاتی که باید به یاد داشته باشیم

-انقباض های رحمی الگوی مشخص و منظمی دارند، معمولاً بین هر انقباض چند دقیقه استراحت وجود دارد. این نکته به این معناست که شما می توانید وقوع انقباض های بعدی را پیش بینی کرده و بین هر انقباض استراحت کنید.

-با گذشت زمان درد افزایش می یابد، همیشه درد با شدت کم و متوسط آغاز می شود و به مرور زمان شدت و مدت زمان درد افزایش می یابد و فاصله زمانی بین انقباض ها کاهش می یابد، بنابراین بدن شما فرصت کافی دارد تا خود را با شرایط  جدید تطبیق دهد.

درست است که زایمان طبیعی درد داره اما درنظر داشته باشید که درد زایمان محدود است. وقتی در مرحله فعال زایمان قرار می گیرید درد زایمان به ندرت بیش از بیست و چهار ساعت طول می کشد.

بیشتر مادران امیدوارند، هنگام زایمان درد زیادی را تجربه نکنند، ولی به این نکته توجه نمی کنند که چقدر می توانند روی دردی که احساس می کنند، تاثیرگذار باشند.

مطالب بیشتر:

• شناخت درد زايمان و روش های زایمان بدون درد
• آموزش کنترل و کاهش درد زایمان طبیعی با تنفس صحیح
• مزایا و معایب بی حسی اپیدورال در زایمان
• علایم شروع زایمان